8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Hai n Ngày 3/2/2025 XỨ BÌNH YÊN Buổi chiều, buôn Jun bình yên, trầm lặng. Chú voi từ hồ đi lên, lững thững về nhà, cảm giác khoan khoái sau khi được nài voi tắm. “Những cá thể voi ở buôn đều được truyền qua nhiều thế hệ”, một nài voi chia sẻ. Voi lặng lẽ cuốn lấy những quả chuối. Bàn tay thô ráp của nài voi vuốt ve thân nó. Bao đời nay, voi là người bạn thân thiết của các gia đình người M’nông. Già làng Y Nơ Bdap (SN 1949) kể, thời ấy, ở đây voi nhiều, hơn chục con, người ta lấy thuyền, lấy voi phục vụ du lịch. Trước đây, gia đình già có 4 con được ông bà mua từ Bản Đôn về. Voi là tài sản quý hiếm, là một thành viên của gia đình. Voi giúp vận chuyển nông sản. Cũng như con người, voi được đặt tên, được cúng sức khỏe, nhưng qua tháng năm, voi già và mất dần. Xứ Lắk bao đời nay vẫn giữ trong mình nét hoang sơ vốn có. Xung quanh hồ Lắk là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc M’nông buôn M’Liêng, buôn Jun, buôn Lê... Hơn 20 năm giữ vai trò già làng và là người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, già Y Nơ Bdap kể một câu chuyện dài. Theo già, buôn Jun đã có hàng trăm năm. Ngày xưa, có 4 họ của người M’nông ở tỉnh Đắk Nông và xã Đắk Phơi đến vùng đất này lập nghiệp. Trước đây, người M’nông đốt tranh làm muối. Sau khi chuyển đến vùng đất mới sinh sống mang theo nghề truyền thống, họ lấy rong của hồ Lắk, phơi khô đốt thành tro làm muối. “Sau khi đốt, lấy tro lọc nước, nấu cô lại để vào một cái bầu hình thoi thỏi. Ngày ấy, địa hình buôn thoi thỏi nên đặt tên là buôn Jun. Trước đây buôn rộng, cây cối nhiều, qua năm tháng xói mòn diện tích hẹp lại. Trải qua nhiều biến động lịch sử, buôn vẫn giữ bản sắc văn hóa độc đáo. Nếp sống và sinh hoạt của đồng bào dân tộc nơi đây mang một nét đặc trưng riêng được bảo tồn qua bao thế hệ”, già Y Nơ Bdap chia sẻ. Bên kia hồ là buôn cổ M’Liêng, những nếp nhà sàn Ngoài khung cảnh thiên nhiên trời phú, buôn Jun (huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk) còn hấp dẫn du khách bởi những nét văn hoá truyền thống của người M’nông sống ven hồ Lắk được định hình từ hàng trăm năm trước. Cuộc sống của bà con nơi đây khấm khá hơn từ ngày áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và làm du lịch. KHƠI NÉT ĐẸP VĂN HÓA LỄ HỘI TRUYỀN THỐNG Lễ kỷ niệm 236 năm chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa diễn ra tối 2/2 (Mùng 5 tháng Giêng), tuy nhiên theo lệ từ sáng sớm 2/2, các đoàn tế lễ, hội cao niên và đông đảo nhân dân vẫn tề tựu về trước tượng đài Hoàng đế Quang Trung để mở hội Gò Đống Đa. Thay vì chỉ gói gọn trong Mùng 5 tháng Giêng, lễ hội Gò Đống Đa kéo dài trong ba ngày với nhiều hoạt động lễ và hội. Lịch sử và chiến công hiển hách của anh hùng áo vải Quang Trung được kể lại bằng hình thức sân khấu hóa mới mẻ, ứng dụng kỹ xảo, âm thanh để tô đậm chất sử thi. Tại di tích Gò Đống Đa, nhân dân và du khách có thể tham gia nhiều hoạt động như lễ dâng hương, tế lễ, xem rước kiệu, biểu diễn múa lân, rồng, biểu diễn võ thuật, viết thư pháp, trình diễn nghệ thuật truyền thống. Không khí lễ hội truyền thống bao phủ khắp mọi miền Tổ quốc, đặc biệt là các lễ hội truyền thống mang đậm màu sắc hội làng ở phía Bắc. Lễ rước pháo Đồng Kỵ sau gần 2 tháng chuẩn bị đã diễn ra trong niềm hân hoan của hàng nghìn người dân Bắc Ninh và đông đảo du khách thập phương. Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia này thu hút hơn 300 trai tráng trong làng tham gia lễ rước, diễn ra Mùng 4 Tết. Hai quả pháo khổng lồ được làm bằng gỗ, sơn son thếp vàng dài 6m, đường kính hơn 60cm với trọng lượng lên tới cả tấn. Thân pháo chạm hình tứ linh với mong ước năm mới mưa thuận gió hòa. Mùng 4 Tết cũng là thời điểm khai hội chùa Keo (Thái Bình). Hàng nghìn du khách về di tích quốc gia đặc biệt chùa Keo để chiêm bái, dâng hương lễ Phật, Thánh và dự hội. Lễ hội kéo dài 5 ngày, mở thêm không gian để nhân dân vui hội như múa lân, du thuyền hát hội, khai bút đầu xuân, leo cầu ngô,… bên cạnh nghi lễ truyền thống như lễ khai chỉ, múa rối chầu Thánh. Đặc biệt, trò chạy giải kéo lửa thổi cơm thi ở chùa Keo luôn thu hút đông đảo người dân và du khách. Trò thổi cơm thi khá phổ biến ở nhiều làng quê, mỗi nơi có không gian và hình thức riêng nhưng vẫn gặp nhau ở sự trân trọng, biết ơn ông cha khi những niêu cơm dẻo thơm được dâng lên thành hoàng làng. Giữa nhịp sống hiện đại tất bật, sự khéo léo, Hội Gò Đống Đa, lễ hội Rước pháo Đồng Kỵ, lễ hội chùa Hương, Hội Gióng đền Sóc, lễ hội Hai Bà Trưng... tưng bừng mở ra một năm mới với nhiều ước vọng về sự đủ đầy, an vui và phát triển. Hàng triệu người Việt ngay từ Mùng 1 Tết đã hành hương về các chùa chiền, di tích linh thiêng. Đây không chỉ là một nét đẹp truyền thống văn hóa mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, giúp kết nối với nguồn năng lượng từ bi và trí tuệ của chư Phật, gieo hạt giống thiện lành cho hành trình năm mới. Miền huyền thoại LỄ HỘI XUÂN ẤT TỴ: Khơi nguồn năng lượng Hàng nghìn người dâng hương, tế lễ tưởng nhớ Hoàng đế Quang Trung và chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa ẢNH: NHƯ Ý Voi ở buôn Jun, huyện Lắk Khu di tích lịch sử, văn hóa Đền Trần - Chùa Tháp - Đền Bảo Lộc (Nam Định) đã đón hàng chục nghìn lượt khách đến tham quan, chiêm bái, du xuân. Theo ông Nguyễn Đức Bình, Trưởng Ban quản lý Khu di tích lịch sử, văn hóa Đền Trần - Chùa Tháp, ngay từ Mùng 1 Tết, khu di tích đã đón đông đảo người dân, du khách đến đi lễ, vãn cảnh. Ước tính trong 4 ngày Tết, khu di tích đón khoảng 70.000 người và tiếp tục tăng lên cho đến ngày khai ấn Đền Trần. BQL đã di dời 2 khu gửi xe ra bên ngoài khu vực khuôn viên đền, đồng thời thay bằng những tiểu cảnh với chủ đề chào xuân và khai ấn đền Trần. Lễ hội Khai ấn Đền Trần Xuân Ất Tỵ năm 2025 sẽ diễn ra từ ngày 29/1 đến 27/2 (từ Mùng 1 đến 30 tháng Giêng), thu hút đông đảo du khách thập phương vào đêm 14, rạng sáng Rằm tháng Giêng. Theo ghi nhận của phóng viên Tiền Phong, từ Mùng 2 Tết đến nay, lượng người và phương tiện tham gia giao thông trên quốc lộ 10 đoạn qua khu vực đền Trần - Chùa Tháp rất đông, bị ùn tắc cục bộ vào lúc cao điểm. Khu quần thể di tích văn hóa - lịch sử Phủ Dày, từ Mùng 1 Tết Ất Tỵ đã đón lượng lớn du khách thập phương về chiêm bái, du xuân. Từ nhiều năm nay, chính quyền địa phương đã quy hoạch bãi gửi ô tô ở phía ngoài Phủ Chính nhưng trước cửa phủ vẫn còn bãi gửi ô tô lẫn xe máy gây mất mỹ quan. Từ nay đến hết Mùng 8 tháng Giêng, lượng khách đổ về Phủ Dày ngày càng đông, đặc biệt là thời gian diễn ra Chợ Viềng (đêm Mùng 7 rạng sáng Mùng 8 tháng Giêng). NGHIÊM HUÊ Hàng chục nghìn lượt khách về Đền Trần Trải qua nhiều biến động lịch sử, buôn Jun (huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk) vẫn giữ nét đẹp cổ truyền, bản sắc văn hóa rất riêng, không nơi nào có được. Bà con người dân tộc M’nông đã biết tận dụng các giá trị văn hóa truyền thống để làm du lịch, phát triển kinh tế - xã hội. Kỳ 1: Nguyên sơ buôn làng M’nông nNGUYỄN THẢO PHÓNG SỰ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==