9 n Thứ Năm n Ngày 16/10/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ âm nhạc toàn. Mặc dù các đợt phục chế hiện đại vào những năm 1980 và 1990 loại bỏ thành công một số “sửa chữa” của Volterra vào thế kỷ 16, phần lớn các can thiệp của ông vẫn còn nguyên vẹn cho đến ngày nay. Nhìn lại, bức bích họa của Michelangelo được xử lý khá nhẹ nhàng. Không lâu sau khi Volterra bắt đầu khoác thêm quần áo cho các nhân vật trong “Sự phán xét cuối cùng”, những người theo đạo Tin lành bài trừ thánh tượng đã tràn qua các quốc gia vùng thấp vào năm 1566 và tấn công nhà thờ lớn của Antwerp (Bỉ), làm hư hại vĩnh viễn một bức tranh thờ lớn của nghệ sĩ Frans Floris. Bức tranh ba tấm “Thiên thần sa ngã của Floris”, được vẽ 12 năm trước đó, mô tả một vị thánh đang xua đuổi một đàn quỷ dữ kỳ dị. Những người theo chủ nghĩa cải cách tin rằng, hình ảnh này vi phạm luật công dân mới chống lại mê tín dị đoan và thờ ngẫu tượng, nên họ phá hủy hai tấm ốp bên. Chỉ có phần trung tâm của bức tranh, không có biểu tượng gây khó chịu, là còn sót lại. Khi chính quyền Công giáo quay trở lại 20 năm sau đó, mảnh vỡ được treo lại trong nhà thờ lớn, một biểu tượng cho sức phục hồi đáng kinh ngạc của nghệ thuật. SỐ PHẬN KHÁC BIỆT Không phải tác phẩm nào bị cáo buộc vi phạm pháp luật cũng đối mặt với thiệt hại không thể khắc phục. Năm 1815, cặp tranh nổi tiếng của Francisco de Goya, mô tả cùng một người phụ nữ nằm nghiêng trong tư thế phản chiếu - một bức khỏa thân, bức còn lại mặc quần áo - bị Tòa án Dị giáo tịch thu trong nhiều thập kỷ, mặc dù cuối cùng không bức nào bị hư hại hay phá hủy. Hai tác phẩm, được gọi là “Hai Majas”, được vẽ từ năm 1797 đến năm 1800 và mang tính cách mạng trong việc khắc họa hình ảnh phụ nữ đương đại, không liên quan đến bất kỳ huyền thoại hay câu chuyện tôn giáo nào. Sau khi chủ sở hữu các tác phẩm, Thủ tướng Tây Ban Nha thời bấy giờ Manuel Godoy bị lật đổ vào năm 1808, một cuộc điều tra được mở ra về việc ông sở hữu những bức chân dung gây tranh cãi này. Goya được triệu tập để giải trình, nhưng hồ sơ bào chữa của ông hiện không còn. Cho dù Goya, người giữ chức vụ cao trong giới họa sĩ cung đình, không bị trừng phạt, các tác phẩm của ông vẫn bị tịch thu và không được công bố cho đến năm 1836. Rủi thay, nhiều tác phẩm bị coi là vi phạm pháp luật vào thế kỷ 19 đã không được hưởng khoan hồng như vậy. Trong khi hai bức tranh của Goya đang chờ để được trả tự do, một bức tranh thạch bản gây tranh cãi của họa sĩ người Pháp Honoré Daumier bắt đầu bị chỉ trích gay gắt vì kích động “lòng căm thù nhà vua”. Tác phẩm “Gargantua” của Daumier, được xuất bản trên tạp chí châm biếm La Caricature, khắc họa Vua Louis-Philippe như một gã khổng lồ tham lam, ngấu nghiến nuốt chửng của cải và tài nguyên của thần dân nghèo khổ. Chính phủ Pháp vô cùng tức giận, nhanh chóng truy tố cả họa sĩ lẫn tác phẩm nghệ thuật. Daumier bị bắt và bị kết án sáu tháng tù vì vi phạm luật chống nổi loạn, và chính tảng đá nơi bức tranh thạch bản được lấy ra đã bị phá hủy, ngăn chặn việc phân phối hình ảnh vi phạm này. Mặc dù chính phủ cố gắng hết sức để ngăn chặn bức tranh “Gargantua” của Daumier, các bản sao từ La Caricature vẫn được lưu hành đến ngày hôm nay. Chúng ta vẫn phải chờ xem liệu Banksy có bị Chính phủ Anh truy tố như Daumier vì hành vi gây thiệt hại hình sự hay không, hay liệu bức tranh tường gây sốc của ông sẽ được khắc ghi sâu đậm vào nhận thức văn hóa hay không. Đôi khi, những gì không còn tồn tại lại trường tồn mạnh mẽ hơn những gì hiện hữu. HOÀI VY (theo telegrafi.com, ngày 13/9/2025) nghệ thuật”, mang nặng cảm giác thù hằn cá nhân. “Diss có thể là vũ khí trong rap, nhưng nếu dùng nó để bóc trần điểm yếu cá nhân, phơi bày đời tư thì nó đã bước sang vùng tối, khiến cuộc đấu mic không còn là nghệ thuật tranh luận mà trở thành trận chiến thị phi”, ông Thi nhận định. “VẢ MẶT” GIÚP ĐƯỢC GÌ CHO RAP VIỆT? Sau những màn “vả mặt” bằng lời, rap Việt thu lại được điều gì? Chủ đề này vừa được đưa ra đã thu hút hàng nghìn ý kiến quan tâm của cộng đồng rap Việt. Nhà nghiên cứu Minh Thi cho rằng, với khán giả, diss mang sức “kéo” cao. Nó tạo cảm giác như người ta đang xem một trận chiến âm nhạc. Người nghe dễ bị cuốn vào tranh luận, phân tích ca từ, nghe đi nghe lại để tìm ẩn ý. Nó tạo độ nóng cho thị trường rap mà nhiều MV chỉn chu đôi khi khó đạt được. Cái hay của rap diss là rapper phải mài giũa ngôn từ sao cho sắc bén để đối phương “á khẩu”, kết hợp với âm nhạc để tạo nên một tác phẩm hoàn thiện, có tính nghe lại. Ông Thi dẫn trường hợp đáp trả của Rhymastic với tác phẩm Thì sao. Ngoài dự đoán, Thì sao nhận được đồng tình của số đông người hâm mộ. Hàng trăm bình luận ủng hộ đã đẩy bản rap nhanh chóng cán mốc 1 triệu lượt xem. “Với người thích nghe rap nhưng không thích nghe chửi bậy thì tôi thích phong cách này”; “Tôi có tuổi rồi thật ưng cái kiểu rap thái độ mà không chửi bậy”; “Đúng gu tôi không cần văng tục hầm hố nhưng vẫn có thể khiến người ta cay nổ đom đóm mắt”; “Nhẹ nhàng là đá đểu khủng khiếp, chẳng cần câu nào thô tục nó vẫn thâm thúy”... là những bình luận của khán giả. Diss, nếu được thực hiện công bằng và có chiều sâu, chính là dấu hiệu cho thấy rap Việt đang chuyển mình từ dòng chảy underground (ngầm) sang vị thế mainstream (chính thống). Theo nhà nghiên cứu Minh Thi, diss không chỉ đơn thuần là những cuộc “đấu khẩu bằng nhịp” giữa hai cá nhân, mà còn là phương tiện để nghệ sĩ phản tỉnh về tư duy sáng tác, kỹ năng biểu đạt và vị trí của mình trong cộng đồng. Khi diss được đặt đúng chỗ và tuân theo chuẩn mực nghề nghiệp, rap không còn là lời kể đơn lẻ, mà trở thành một không gian đối thoại mang tính xây dựng. Đây là nơi mà nghệ sĩ có thể chất vấn lẫn nhau, phản biện các giá trị nội tại của dòng nhạc và mở rộng biên độ sáng tạo. Thay vì xem diss là trò công kích, nếu được khai thác nghiêm túc, nó sẽ thúc đẩy rap Việt phát triển theo hướng đa chiều, trưởng thành hơn trong cách tư duy và biểu đạt, đồng thời tạo nền tảng để hình thành một văn hóa tranh luận lành mạnh trong nghệ thuật đại chúng. Ở chiều ngược lại, nhà sản xuất Nguyễn Phan Bình An cho rằng, diss cũng tiềm ẩn nhiều mặt trái nếu sử dụng thiếu cân nhắc. “Một bài diss nhẹ thì kích thích, nhưng nếu liên tiếp, liên tục đá xéo, có thể làm mòn cảm giác chân thành của người nghe. Chưa kể, diss dễ khiến nghệ sĩ chia phe, dẫn đến mâu thuẫn giữa người nghe, người hâm mộ, tranh cãi mạng xã hội, thậm chí bêu riếu cá nhân”, ông Bình An cảnh báo. ĐẠT NHI Vé chia thành 7 hạng, cao nhất là Seasoul Lounge (12 triệu đồng/vé), thấp nhất là GA (1,5 triệu đồng/ vé). Nhưng hạng vé đang được quan tâm nhất chính là Fan Zone (2,8 triệu đồng/vé). Lý do vé Fan Zone gây sốt vì giá cả phải chăng, tầm nhìn đẹp. Tuy nhiều fan của Mỹ Tâm đang lo không biết có đủ sức đu Fan Zone với Chị đẹp hay không. Bởi họ hầu hết là những khán giả đã theo sát hành trình nghệ thuật của Mỹ Tâm, giờ sắp hoặc đang bước vào tuổi trung niên. “Đu chị năm 14 tuổi, mỗi liveshow đều đu ở Fan Zone. Giờ gần 40 tuổi vẫn muốn đu Fan Zone nhưng hơi rén”, một fan cứng của Mỹ Tâm viết. Nhiều fan khác liền động viên. Một người cho biết, họ đã sang U50 vẫn quyết chọn Fan Zone, chấp nhận đứng suốt chương trình, bám sân khấu để được gần Idol hơn. Đó là lý do vì sao nhiều khán giả thích vé đứng. Hạng vé của concert Sea The Light gây tranh luận nhiều nhất là Seasoul Lounge. “Giá vé như Idol quốc tế”; “Giá quá đắt”… là một số bình luận khi Mỹ Tâm công bố sơ đồ chỗ ngồi. Có người đã so sánh giá vé Sea The Light với giá vé một vài concert của Idol Kpop tổ chức tại Việt Nam. Hạng vé mắc nhất của concert G-Dragon 2025 World Tour tại điểm dừng chân Hà Nội chính là VVIP, chỉ 8 triệu đồng/vé. Hạng vé đắt đỏ nhất của concert Born Pink của BlackPink tại Hà Nội là 9,8 triệu đồng/vé. Sở hữu VVIP của concert G-Dragon hưởng nhiều quyền lợi, giúp fan có cơ hội chạm thần tượng nhiều hơn. Còn chi 12 triệu đồng sở hữu Seasoul Lounge của Mỹ Tâm hưởng lightstick, khăn lụa, nước hoa My Soul 100 ml, áo thun, check-in line riêng và tiệc nhẹ với những món ăn nhỏ, trang trí đẹp mắt, nước uống, rượu vang. Những quyền lợi được công bố cho hạng vé siêu sang của Mỹ Tâm có vẻ không mấy hấp dẫn khán giả. Người đã dám chi 12 triệu đồng để “rinh” một chiếc vé thì ham mê gì nước hoa, khăn lụa, rượu vang…? Giá vé của concert có phản ánh “giá” của “sao”? Nếu chỉ nhìn vào giá vé siêu sang của concert See The Light thì Mỹ Tâm đang có “giá” cao hơn “ông hoàng Kpop” hay những nữ thần tượng Hàn Quốc có độ phủ sóng toàn cầu? Không nên đánh giá “giá” của “sao” chỉ thông qua giá vé. Đây là thời giá vé xem ca nhạc đang loạn. Đại nhạc hội của nữ ca sĩ Như Quỳnh năm ngoái từng có vé siêu sang lên tới 10 triệu đồng/vé. Nghe qua có vẻ kinh hoàng, song lượng vé ấy đặc biệt khiêm tốn, chỉ đếm trên đầu ngón tay, có khi vừa đủ dành tặng đối tác tài trợ chương trình. Concert của Mỹ Tâm do một ngân hàng tài trợ độc quyền nhằm tăng độ nhận diện thương hiệu, kích hoạt các sản phẩm dịch vụ của họ. Có thể những chiếc vé siêu sang của concert See The Light cũng là quà tặng dành cho khách hàng đặc biệt, đối tác đặc biệt như một cách tri ân? Cho nên, khán giả không phải lo vé siêu sang không bán được. Ngay lúc này đã có những người nhận đặt vé See The Light giảm 15% (so với giá gốc) đã vậy còn hứa hẹn thêm nhiều quà tặng hấp dẫn. ĐÀO NGUYÊN Tranh luận quanh giá vé concert Mỹ Tâm Ca sĩ Mỹ Tâm sở hữu lượng fan đông đảo Đầu tháng 11, cuộc chiến vé concert quy mô lớn nhất của Mỹ Tâm See The Light mới diễn ra nhưng ngay lúc này khán giả đã phát sốt. Chị là một trong những “sao” giữ được hình ảnh sạch, có bề dày hoạt động nghệ thuật, sở hữu lượng fan trung thành đông đảo. Tác phẩm điêu khắc của nghệ sĩ Giambologna đi trước bức tranh tường của Banksy hơn bốn thế kỷ rưỡi Bức tranh tường của nghệ sĩ Banksy xuất hiện bên ngoài Tòa án Hoàng gia London, ngày 7/9
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==