6 n Thứ Tư n Ngày 24/9/2025 KHOA GIÁO Khi hội đồng trường chỉ để “ngồi cho đủ mâm” CẦN SẴN SÀNG TRONG MỌI TÌNH HUỐNG Tại hội nghị giáo dục ĐH vừa được tổ chức, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đã rất quyết liệt khi nói về việc bỏ hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập. Theo Bộ trưởng, Nghị quyết 71 (đột phá GD&ĐT) của T.Ư yêu cầu không tổ chức hội đồng trường trong các cơ sở giáo dục công lập (trừ các trường công lập có thỏa thuận quốc tế). Thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục. Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định, bộ sẽ có quy định tiêu chí, tiêu chuẩn về người đứng đầu cơ sở giáo dục ĐH. Từ 1/1/2026, các cơ sở giáo dục ĐH công lập không còn hội đồng trường, Bộ GD&ĐT ban hành tiêu chuẩn điều kiện người đứng đầu để các trường thực hiện. Các đơn vị theo hướng dẫn chọn ra người gánh vác tốt nhất cho vị trí này. Theo ông Sơn, đây là thời điểm tốt nhất để tái cấu trúc hệ thống giáo dục ĐH. “Thầy cô khối trường ĐH công lập sẵn sàng mọi khả năng, “vui” trong mọi tình huống, lấy công tâm làm đầu. Nếu lúc nào cũng nghĩ tôi sẽ ngồi đâu, thì thái độ này không phù hợp”, ông Sơn nói. Ông mong rằng với tinh thần của những đảng viên lãnh đạo cơ sở, vì việc công, từ nay đến tháng 11, tập thể cán bộ giảng viên trong mỗi cơ sở giáo dục ĐH phải phối hợp, đoàn kết. “Tôi mong rằng lãnh đạo mỗi trường xử lí thế nào cho phù hợp, có trách nhiệm vì việc chung, không phải tranh đấu vì quyền lợi”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói. Tại tờ trình Chính phủ báo cáo đánh giá sơ kết thực hiện Luật Giáo dục ĐH giai đoạn 2019-2024, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, hiện có 167/171 cơ sở giáo dục ĐH công lập (không tính các trường thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an) đã hoàn thành việc thành lập, kiện toàn hội đồng trường theo quy định của Luật Giáo dục ĐH và Nghị định 99 (Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Giáo dục ĐH) nhưng hiệu quả hoạt động còn nhiều bất cập. Bộ nhận định qua thực tiễn hội đồng trường ở một số trường ĐH hoạt động còn yếu, mang tính hình thức, chưa thực hiện đúng, đầy đủ quyền hạn và trách nhiệm theo quy định của luật. Điều này dẫn tới vai trò của hội đồng trường bị coi nhẹ hoặc ở một số nơi xảy ra xung đột, mâu thuẫn giữa hội đồng trường, chủ tịch hội đồng trường với hiệu trưởng. BỎ LÀ ĐÚNG, NHƯNG… Trao đổi với phóng viên, một chuyên gia giáo dục ĐH khẳng định, quyết định bỏ hội đồng trường là đúng. Vì thời gian qua, thiết chế này tồn tại trong các cơ sở giáo dục ĐH công lập không thực quyền. Trên lí thuyết, thành phần tham gia hội đồng trường rất đa dạng, nhiều bên liên quan: Đảng ủy, thầy cô giáo, sinh viên, doanh nghiệp… nhưng họ không có mục tiêu chung, nên chỉ “ngồi cho đủ mâm”. Ví dụ, bàn về vấn đề tuyển sinh của nhà trường, phần lớn thành viên trong hội đồng trường không liên quan, ban giám hiệu “múa thế nào” thì hội đồng trường “gật” thế. PGS.TS Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kĩ thuật TPHCM chia sẻ, theo Nghị quyết 71 của T.Ư, việc bỏ hội đồng trường được đề xuất nhằm tinh gọn bộ máy và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, đặc biệt với mô hình bí thư cấp ủy kiêm hiệu trưởng. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn gây tranh cãi. Việc bỏ hội đồng trường sẽ mang lại sự thống nhất và hiệu quả hơn trong quản trị ĐH, giải quyết một số bất cập hiện tại. Tuy nhiên, PGS Đỗ Văn Dũng cũng đưa ra một số dự báo để nhà quản lí lưu ý khi triển khai bỏ hội đồng trường. Việc này có thể dẫn đến rủi ro lớn về dân chủ, giám sát và tự chủ, đặc biệt ảnh hưởng đến các trường thành viên, giảm tự chủ ĐH và quyền tự quyết. Vì hội đồng trường là nền tảng đảm bảo tự chủ, tự chịu trách nhiệm. Đồng thời có thể mất cơ chế giám sát và phản biện. Khi không còn hội đồng trường làm đối trọng, có nguy cơ “độc quyền chuyên chế”, thiếu kiểm tra, dễ dẫn đến lạm quyền hoặc quyết định thiếu dân chủ. Điều này ảnh hưởng đến văn hóa học thuật, tự do học thuật và bình đẳng thể chế giữa trường độc lập (vẫn giữ hội đồng trường) và thành viên. Với các ĐH Quốc gia, việc bỏ hội đồng trường sẽ đẩy toàn bộ chức năng lên hội đồng ĐH quốc gia, tạo áp lực lớn, không phù hợp với đặc thù riêng của từng trường thành viên, dẫn đến kém linh hoạt và hiệu quả thấp. Ông Dũng cho rằng, việc bỏ hội đồng trường mang lại sự thống nhất và hiệu quả ngắn hạn nhưng tiềm ẩn rủi ro. Nhà quản lí phải lường trước được những nội dung này để có được quy định, quy chuẩn phù hợp. NGHIÊM HUÊ Sinh viên nhập học năm 2025-2026 tại Hà Nội ẢNH: NGHIÊM HUÊ Bộ GD&ĐT có công văn gửi các cơ sở giáo dục đại học (ĐH), yêu cầu tạm dừng công tác quy hoạch, bổ nhiệm mới các vị trí lãnh đạo, bởi thời gian tới, hệ thống giáo dục ĐH công lập không còn hội đồng trường. PGS.TS Đỗ Văn Dũng cho hay, việc bỏ hội đồng trường sẽ mang lại sự thống nhất và hiệu quả hơn trong quản trị ĐH, giải quyết một số bất cập hiện tại. Đầu năm học mới, Trường THPT Lê Lợi (Hà Nội) tổ chức buổi đối thoại đặc biệt giữa học sinh toàn trường và Ban giám hiệu để thấu hiểu và kéo gần khoảng cách "thầy - trò", dạy học hiệu quả hơn. Các em đã đặt ra những câu hỏi gai góc và đại diện trường học trả lời dưới sự chứng kiến của cả phụ huynh. Mở đầu buổi đối thoại, một học sinh đến từ lớp 10A5 đặt câu hỏi: “Nếu thay đổi một điều để trường học hạnh phúc hơn, thầy sẽ thay đổi điều gì?”. Với câu hỏi này, thầy Lê Xuân Trung, Phó hiệu trưởng phụ trách nhà trường nói rằng, nhà trường và thầy cô xác định, phải liên tục thay đổi chính mình, thay đổi phương pháp giáo dục để môi trường học tập hấp dẫn hơn. Phía học sinh, các em cũng cần thay đổi nhận thức, tư duy và phương pháp học tập, rèn luyện. Thầy cô cùng các em cùng xây dựng quan hệ thầy trò thân thiện, tôn trọng và văn minh, làm sao kích thích các em say mê trong học tập. “Trong quá trình trưởng thành, sẽ có lúc mắc sai lầm và thầy cô cần có cách chia sẻ, giúp đỡ các em vượt qua. Làm sao, mỗi ngày học sinh được đến trường “là một ngày vui”, chứ không phải đến trường chỉ có những áp lực học tập và kỷ luật khắt khe thì căng thẳng quá”, thầy Trung nói. Trong chương trình, có phần học sinh viết và treo ước mơ của mình lên các cành cây trong khuôn viên trường. Có em viết: ước mơ trở thành kỹ sư, đỗ Đại học Kinh tế quốc dân, đi du học, ước trở nên giàu có, trở thành cô giáo.... Ban giám hiệu trường khuyến khích học sinh hãy biết ước mơ, khát vọng và có kế hoạch biến ước mơ đó thành hiện thực. Có những em hôm nay đã đạt thành tích rất tốt trong học tập cũng đừng dừng lại, đừng tự mãn mà cần biết khiêm nhường, nỗ lực học hỏi để vươn lên. Với những em hôm nay còn chưa giỏi, còn lúng túng cũng đừng vội nản chí, “đi chậm một chút nhưng chắc chắn từng bước” cũng sẽ về đích mình mong muốn. THI CỬ NGÀY CÀNG ÁP LỰC Trong số nhiều câu hỏi “chất vấn” Ban giám hiệu, nhiều em quan tâm đến lựa chọn nghề nghiệp sao không lạc lối. Có em trăn trở, thi cử ngày càng khó khăn, làm sao để vơi bớt áp lực. Có học sinh chia sẻ bản thân cảm thấy mâu thuẫn giữa lựa chọn nghề nghiệp yêu thích và mức thu nhập, cơ hội phát triển trong bối cảnh xã hội có nhiều biến động. Chia sẻ với học sinh lớp 12, thầy Lê Xuân Trung khuyên, điều quan trọng đầu tiên là các em lựa chọn khối ngành, trường học phù hợp với năng lực, sở trường và đam mê của bản thân. Lắng nghe lời khuyên từ thầy cô, cha mẹ cũng như xu hướng cơ hội nghề nghiệp trong tương lai nhưng đừng a dua, chạy theo số đông. Để giảm áp lực, học sinh cần có mục tiêu và phương pháp học hiệu quả. Học đi đôi với nghỉ ngơi, rèn luyện thể thao, giải trí, nạp năng lượng để sau đó ngồi vào bàn học hiệu quả hơn. Với những câu hỏi về trăn trở của học sinh giữa lựa chọn nghề mong muốn và mức thu nhập, xu hướng nghề nghiệp “hot”, thầy Lê Trung Kiên, chuyên gia tâm lý cho rằng, bên cạnh chọn ngành phù hợp năng lực bản thân, các em cũng tính đến xu hướng của thời đại. Mỗi công việc sẽ có mức thu nhập khác nhau, tùy vị trí, năng lực. Có những việc, ban đầu thu nhập thấp nhưng theo thời gian có thể tăng vọt. Thầy Kiên khuyên học sinh, chọn ngành nghề đừng quá quan tâm đến thu nhập mà hãy dùi mài chuyên môn, kỹ năng để trở thành người giỏi. HÀ LINH Học sinh “chất vấn” thầy cô vấn đề nóng Thầy Lê Xuân Trung trả lời các câu hỏi khó của học sinh ẢNH: HÀ LINH Tại buổi đối thoại giữa nhà trường và học sinh hôm 22/9, Học sinh Trường THPT Lê Lợi (Hà Nội) đã thẳng thắn chất vấn Ban giám hiệu về những vấn đề “nóng” như: thi cử ngày càng khó, làm sao để trường học hạnh phúc, an toàn và được tôn trọng sự khác biệt.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==