Báo Tiền Phong số 264/2025

con ca á sêuë àa ä tomá àûúcå no.á Rùng cûaã con ca á sêuë àaä xuyïn qua vonâ g cö í Dax”, ba â Wright noiá . Con ca á sêuë bùtæ àêuì keoá Dax xuönë g nûúcá , khiïnë ba â Wright phaiã chönë g tra.ã “Töi chó biïtë àêmë no,á àêmë va â àêmë . Töi àêmë vaoâ mùtæ no á àï í no á buöng ra, nhûng rùng cuaã no á àa ä caoâ vaoâ caná h tay töi”, baâ kï í laiå . Baâ Wright àaä lêåt ngûãa con caá sêëu vaâ bïë Dax chaåy vaâo trong nhaâ. Con caá sêëu sau àoá àaä àûúåc chuyïn gia bêîy thuá cuãa UÃy ban Baão töìn Caá vaâ Àöång vêåt hoang daä Florida àûa ra khoãi sên nhaâ. TRONÅ G HOANÂ G (theo nytimes.com) Chuã nhêåt 21/9/2025 6 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ nNHÛNÄ G NGHIÏN CÛUÁ ÀOATÅ GIAIÃ NOBEL KYÂ QUÙCÅ NHÊTË Lï î trao Giaiã thûúnã g Ig Nobel thûúnâ g niïn lênì thû á 35 àa ä àûúcå tö í chûcá taiå Boston (My)ä , nhùmç tön vinh nhûnä g nghiïn cûuá khoa hocå khiïnë “moiå ngûúiâ cûúiâ , röiì phaiã suy ngêmî ”. Giaiã thûúnã g Vùn hocå nùm nay àûúcå trao tùnå g cho öng William Bean, “vò àaä kiïn trò ghi chepá va â phên tñch töcë àö å phatá triïní cuaã mötå moná g tay cuaã öng trong suötë 35 nùm”. Giaiã thûúnã g Têm lyá hocå àûúcå trao cho öng Marcin Zajenkowski vaâ öng Gilles Gignac, nhûnä g ngûúiâ àa ä phên tñch möië liïn hïå giûaä viïcå àatå àiïmí IQ cao vúiá “tranå g thaiá tû å luyïnë tamå thúiâ ”. Cacá nha â nghiïn cûuá Nhêtå Banã àa ä àûúcå trao Giaiã thûúnã g Sinh hocå cho cacá thñ nghiïmå xacá àõnh rùnç g, nhûnä g con bo â àûúcå ve ä socå giönë g ngûaå vùnç coá kha ã nùng bõ ruöiì cùnæ thêpë hún 50%. Cuöië cunâ g, Giaiã thûúnã g Ig Nobel Hoaâ bònh àûúcå trao cho nghiïn cûuá phatá hiïnå ra rùnç g “uönë g rûúuå àöi lucá giupá caiã thiïnå kha ã nùng noiá ngoaiå ngû ä cuaã mötå ngûúiâ ”. THUYÂ ANH (theo upi.com) n TIÏCÅ PIZZA LÚNÁ NHÊTË THÏ Ë GIÚIÁ Mötå thanâ h phö ë ú ã bang Connecticut àa ä phucå vu å hún 9.000 miïnë g baná h pizza àïí pha á ky ã lucå Guinness Thïë giúiá vï ì tiïcå pizza lúná nhêtë . Taste of New Haven, àún võ töí chûcá sû å kiïnå va â tour du lõch àõa phûúng, àaä tö í chûcá bûaä tiïcå nayâ vaoâ thû á Sauá (19/9) taiå cöng viïn New Haven Green. Möiî ngûúiâ tham gia àûúcå phucå vu å hai miïnë g pizza vaâ theo quy àõnh cuaã tö í chûcá Guinness, hoå phaiã ùn hïtë chuná g trong mötå khoanã g thúiâ gian nhêtë àõnh. Bûaä tiïcå kïtë thucá vúiá töní g sö ë 4.525 ngûúiâ tham gia chñnh thûcá , pha á vú ä ky ã lucå 3.357 ngûúiâ do Pizza World Champions lêpå taiå bang Oklahoma vaoâ nùm 2023. “New Haven àaä mötå lênì nûaä chûná g minh vò sao noá la â thu ã phu ã pizza cuaã ca ã nûúcá va â thï ë giúiá ”, Thõ trûúnã g New Haven, öng Justin Elicker, chia se ã trïn manå g xa ä höiå . “Vúiá 4.525 ngûúiâ tham gia tiïcå pizza, tònh yïu danâ h cho pizza vaâ New Haven thûcå sû å manä h liïtå ”. THUYÂ ANH (theo upi.com) n ÀÊMË CA Á SÊUË ÀÏ Í CÛUÁ CHO Á CÛNG Mötå phu å nû ä tû â bang Florida (My)ä àa ä àêmë vaoâ mùtå con ca á sêuë àï í giaiã cûuá chu á cho á nuöi khoiã hamâ rùng cuaã ke ã sùn möiì . Ba â Danie Wright, cû dên Land O’ Lakes, cho biïtë ba â va â chu á choá Shih Tzu 4 thaná g tuöií (Dax), àang ài docå theo mötå con suöië phña sau nhaâ thò bõ mötå con ca á sêuë daiâ 1,5 metá tênë cöng. “Töi quay laiå nhòn thò thêyë mötå Nhên vêåt NHAÅC SÔ BA KHÖNG Thû á quy á gia á nhêtë trong cùn phonâ g be á xñu, bï ì bönå êyë chñnh laâ cêy àanâ , treo ngay úã àêuì vonä g, núi öng vênî nùmç ngu.ã Phonâ g be á àïnë mûcá kho á kï giûúnâ g. Khöng vú,å khöng con, mùtæ mú,â chên chêmå , nhacå sô vênî phaiã tû å lo cuöcå sönë g cuaã mònh. Öng kï:í “Phonâ g 5 m2, trïn caã mûcá nha â ö í chuötå . Thúiâ dõch, töi nhúâ thùnç g chauá donå depå giupá chö î ú.ã Baoã no á vûtá hö å nhûnä g àö ì khöng cênì thiïtë . Thï ë la â noá mang luön caiá ti vi cuaã töi cho ngûúiâ khacá . Mêyë nùm nay töi chûa nhòn thêyë caiá ti vi, thanâ h ra bêy giúâ dõ ûná g vúiá ti vi röiì . Töi cunä g dõ ûná g vúiá caiá alo (àiïnå thoaiå ). Töi chó àocå baoá giêyë thöi. Möiî lênì àocå baoá töi chuêní bõ mötå caiá kñnh lupá , mötå caiá keoá , cû á thêyë baiâ hay, anã h àepå töi cùtæ ra, lûu giû…ä Trûúcá àêy, möiî ngayâ töi àanâ mötå tiïnë g. Bêy giúâ sûcá yïuë thónh thoanã g múiá àanâ . Sûcá lamâ viïcå cuaã töi vênî conâ vaiâ phênì , chûa phaiã mêtë hïtë àêu”. Öng thu á nhênå : “Töi sönë g rêtë khö.í Àúiâ töi co á ba sö ë khöng: Khöng nha,â khöng vú,å khöng con. (5 m2 êyë khöng thïí goiå la â nha)â . Töi kiïng noiá chuyïnå vú å con. Trûúcá àêy, töi co á nêuë ùn nhûng bêy giúâ chu ã yïuë ra quaná , sûcá khoe ã canâ g ngayâ canâ g kemá . Ra quaná mötå lênì thò ùn tênå 2-3 ngayâ . Muönë nhú â thùnç g chauá mua hö å nhûng laiå nghô noá conâ phucå vuå con no á va â chñnh no,á nïn cunä g ngaiå phiïnì . Ra chúå gùpå nhûnä g ngûúiâ quen biïtë , ho å tû ã tï,ë khöng bùtæ natå , khöng noiá thacá h. Thónh thoanã g co á ngûúiâ conâ biïtë töi la â tacá gia ã baiâ hatá tre ã con yïu thñch, baiâ Qua,ã nhûng 10 ngûúiâ thò 9 ngûúiâ khöng biïtë töi khöng vúå con. Noiá ra thò àûúcå caiá gò, chó buönì thöi…”. Öng kïí tiïpë : “Ngayâ trûúcá töi co á yïu mötå cö gaiá , cunâ g lamâ vúiá töi. Töi àïnë nha â cö êyë chúi. Höm sau cö êyë khocá noiá vúiá töi: Böë em baoã anh tröng lêcë cêcë nhû thùnç g ùn cùpæ . Thï ë la â honã g röiì . Höm sau cö êyë laiå noiá vúiá töi: Böë em baoã , mayâ conâ yïu àûúng caiá thùnç g nayâ , tao khöng böë con gò vúiá mayâ nûaä . Tû â ào á töi chaná àúiâ , cunä g lená g phená g vaiâ möië tònh röiì thöi, töi khöng bao giúâ damá mú coá vú å co á con nûaä ”. Nhacå sô Xanh Xanh sinh ra vaâ lúná lïn ú ã Ö Chú å Dûaâ (Ha â Nöiå ) trong mötå gia àònh ngheoâ : “Bö ë me å töi la â dên ngheoâ , thêmå chñ khöng biïtë chû.ä Töi lúná lïn àïnë nùm 18 tuöií thò ài cöng trûúnâ g Têy Bùcæ trong 2 nùm, sau àoá lamâ cöng nhên ganá h gacå h. Nùm 1961 töi àûúcå vaoâ lamâ ú ã Xñ nghiïpå thamã len àïnë tênå khi vï ì hûu”. Nhacå sô hocå nhacå theo phong traoâ vùn hoaá quênì chuná g khi àang lamâ cöng nhên: “Töi hocå nhacå nùm 63, cunä g àûúcå hocå vúiá nhacå sô Hö ì Bùcæ vaiâ buöií , nhûng chuã yïuë hocå àanâ guitar vúiá nhacå sô Ta å Àùcæ , em trai cuaã nhacå sô Ta å Tênë . Hocå suötë 4 nùm. Hocå àanâ xong töi conâ hocå hoa â êm phöië khñ, hocå cheoâ , hocå ca ã chó huy danâ nhacå ”. Theo chia seã cuaã nhacå sô Xanh Xanh, thúiâ êyë cacá lúpá nhacå thu hocå phñ vûaâ phaiã : “Hocå phñ chó chiïmë 1/10 lûúng cuaã töi thöi. Cöng àoanâ cuaã Xñ nghiïpå conâ mua cho töi cêy àanâ àiïnå nhûng chûa kõp sû ã dunå g thò àaä phaiã ài sú taná ”, öng kï.í Ly á do cha àeã baiâ hatá Qua ã khöng ài lñnh cunä g àûúcå öng tiïtë lö:å “Höiì êyë töi chó coá 38,5 kg, yïuë qua.á Thï í tanå g nho,ã ùn uönë g laiå kemá nûaä . Nha â ngheoâ , Tïtë àïnë múiá àûúcå miïnë g thõt ga.â Töi thûúnâ g noiá vui: Tïtë ùn vaiâ miïnë g keoã ma â laiå quïn. Lamâ gò coá ma â ùn, chó chúâ Tïtë àïnë ”. Nhacå sô kï í ky ã niïmå ma â öng cho laâ “àau àúná ”: “Ca ã cuöcå àúiâ lamâ cöng nhên cuaã töi co á mötå lênì duy nhêtë àûúcå Xñ nghiïpå cho mötå con ga.â Möiî cöng nhên àûúcå mötå con ga,â nhên ngayâ lï î cuaã àêtë nûúcá thò phaiã . Bö ë töi buöcå chên ga,â me å töi laiå tha ã ra, cho noá chayå vò ba â tñnh àï í danâ h àïnë cuöië thaná g nha â co á giö î múiá thõt ùn. Nhûng con gaâ laiå chayå ài àêu mêtë . Me å töi hútá haiã ài tòm. Töi ài lamâ vï ì khöng thêyë me,å múiá hoiã bö:ë Me å con àêu röiì ? Bö ë noiá : Tao àa ä troiá con ga â laiå röiì , ma â me å mayâ cû á tha ã cho no á àú ä àau chên, thïë la â noá ài röiì , giúiâ tòm. Töi chayå ài tòm meå töi. Töi baoã me:å Thöi vïì u úi. Ngayâ sau êyë a,â nûúcá mònh seä giauâ manå h lïn, lucá ào á co á ma â ùn thõt gaâ nha ã ba.ä Töi conâ noiá : Con sêu rùng, kiïng thõt ga.â U àûnâ g tiïcë nûaä ”. Àïnë bêy giú,â àêtë nûúcá àa ä àöií thay, öng vênî chûa àûúcå ùn thõt gaâ nha ã ba.ä “Khöng mua khöng phaiã khöng tiïnì khöng mua” (thú Nguyïnî Khuyïnë ). Öng khöng khoá khùn àïnë àö å khöng co á àu ã tiïnì mua àö ì ùn nhûng tuöií cao, sûcá yïuë , xa la å vúiá têtë ca ã ûná g dunå g cöng nghï,å muönë goiå àö ì ùn cunä g kho.á Vò thï ë ma â bûaä àoiá , bûaä no nhûng nhõn ùn cunä g khöng thanâ h vênë àï ì vúiá nhacå sô: “Töi khöí quen röiì ”, öng noiá . NÛÚNG NHÚÂ THÚ, NHAÅC Ú Ã tuöií 86, nhacå sô Xanh Xanh vênî minh mênî . Öng sönë g ú ã Ha â Nöiå nhûng bõ lanä g quïn giûaä thanâ h phö ë xö bö ì va â àöng àucá . Mötå ngayâ àepå trúiâ , nhiïpë anã h gia Nguyïnî Àònh Toaná nhênå àûúcå tin nhùnæ tû â mötå sö ë àiïnå thoaiå la.å Anh bêtë ngú â khi tacá gia ã tin nhùnæ la â nhacå sô Xanh Xanh. Nhacå sô nhú â ngûúiâ chauá nhùnæ tin cho nhiïpë anã h gia Àònh Toaná , xin laiå nhûnä g têmë anã h ma â Àònh Toaná àa ä chupå öng, àïí öng giû ä lamâ kyã niïmå . Tû â ngûúiâ chauá , nhiïpë anã h gia Nguyïnî Àònh Toaná àa ä tòm àûúcå núi úã êní cuaã nhacå sô Xanh Xanh. Töi theo nhiïpë anã h gia àïnë thùm nhacå sô. Öng tiïpë chuná g töi trong cùn phonâ g nho ã nhûng coá àiïuì hoa,â co á khung cûaã nho ã nhòn ra ban cöng. Nhacå sô diïnå comple, àeo caâ vatå , bö å rêu bacå àûúcå cùtæ tóa cêní thênå . Nhûng öng khöng che àêyå hoanâ canã h cuaã mònh: “Àêy “Qua ã gò ma â ngon ngon thï/ë Xin thûa rùnç g qua ã khï/ë Ùn vaoâ thò chùcæ la â chua/Vêng, vêng chua thò àïí nêuë canh cua”, tacá gia ã baiâ hatá thiïuë nhi àûúcå yïu thñch nay àaä 86 tuöií . Tïn thêtå cuaã öng laâ Nguyïnî Huy Thanh, öng lêyë butá danh Xanh Xanh vò yïu mauâ xanh cuaã cêy co.ã Lûng àa ä conâ g, rùng àaä runå g, öng àang sönë g cö àún trong cùn phonâ g 5 m2 chêtë àêyì baoá giêyë ú ã mötå con ngoä nho ã cuaã thu ã àö Ha â Nöiå . Nhûnä g con boâ àûúcå ve ä giönë g ngûaå vùnç ñt bõ ruöiì cùnæ hún Tiïcå pizza coá sû å tham gia cuaã 4.525 ngûúiâ Ba â Danie Wright cunâ g chu á cho á Dax [ NÖNG HÖNÌ G DIÏUÅ ] Àúiâ buönì cuaã nhacå sô Xanh Xanh AÃ nh: N.H.D AÃ nh: N.H.D Nhacå sô Xanh Xanh trong cùn phonâ g 5 m2 Öng khoe saná g tacá chepá bùnç g tay

RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==