Báo Tiền Phong số 264/2025

BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Chuã nhêåt 21/9/2025 15 Quöëc tïë Hoå àaä noá i “Chñnh quyïnì cuaã töi ûu tiïn... chêmë dûtá nhêpå cû bêtë húpå phapá , trong khi tiïpë nhênå nhûnä g ngûúiâ co á thï í mang laiå lúiå ñch ro ä ranâ g cho àêtë nûúcá ” “Vúiá phûúng aná xuêtë khêuí coá kiïmí soatá , chuná g ta se ä co á kinh phñ sanã xuêtë thïm nhûnä g thû á ma â quên àöiå cênì ” Töní g thönë g My ä Donald Trump ngayâ 19/9 kyá sùcæ lïnå h cho phepá ca á nhên nûúcá ngoaiâ co á thï í àõnh cû úã My ä vúiá mûcá phñ 1 triïuå USD “Möiî ngayâ , möiî buöií quay àïuì hanå h phucá ” Diïîn viïn Haân Quöëc Son Ye Jin ngaây 19/9 kïí vïì thúâi gian àoáng phim “Haå caánh núi anh” cuâng taâi tûã Hyun Bin Töní g thönë g Ukraine Volodymyr Zelensky höm 19/9 noiá co á thï í xuêtë khêuí UAV, vuä khñ chönë g tùng... Àêy laâ cuöåc têën cöng lêìn thûá 3 nhùçm vaâo caác taâu bõ caáo buöåc vêån chuyïín ma tuáy, trong böëi caãnh Myä àang tùng cûúâng lûåc lûúång quên sûå úã Nam Myä. Nùm maáy bay F-35 vûâa àaáp xuöëng Puerto Rico, sau khi chñnh quyïìn Töíng thöëng Trump àiïìu àöång 10 maáy bay chiïën àêëu taâng hònh tham gia möåt cuöåc têåp trêån. Trong baiâ àùng trïn Truth Social ngayâ 19/9, öng Trump cho biïtë Lêuì Nùm Gocá àa ä thûcå hiïnå cuöcå tênë cöng theo lïnå h cuaã öng, tiïu diïtå “3 tïn khunã g bö ë buön ma tuyá trïn tauâ ”. “Tònh baoá xacá nhênå con tauâ buön baná ma tuyá bêtë húpå phapá va â àang di chuyïní docå theo tuyïnë àûúnâ g buön baná ma tuyá àï í àûa ma tuyá àïnë àêuì àöcå ngûúiâ My”ä , öng viïtë . Böå Tû lïånh miïìn Nam nûúác Myä (SOUTHCOM) laâ böå chó huy taác chiïën thuöåc quên àöåi Myä, phuå traách khu vûåc bao göìm 31 quöëc gia traãi daâi tûâ Nam Myä, Trung Myä àïën Caribe. Öng Trump khöng àûa ra bùçng chûáng nhûng àaä àùng àoaån video daâi 1 phuát quay tûâ trïn khöng, cho thêëy 2 video quay 1 con taâu àang di chuyïín trïn mùåt nûúác. Àïën khoaãng giûäa àoaån video, con taâu dûúâng nhû bõ truáng ñt nhêët 1 quaã àaån phaáo röìi phaát nöí. Àoaån video kïët thuác vúái hònh aãnh con taâu böëc chaáy. Ngoaiâ F-35 conâ co á ñt nhêtë 7 tauâ chiïnë My ä hiïnå diïnå ú ã khu vûcå , cunâ g vúiá 1 tauâ ngêmì chayå bùnç g nùng lûúnå g hatå nhên. Trûúcá ào,á quên àöiå My ä àa ä tênë cöng con tauâ bõ cho la â thuöcå vï ì bùng àanã g ma tuyá Venezuela àang trïn àûúnâ g àïnë My.ä Chñnh quyïìn Töíng thöëng Trump cung cêëp rêët ñt thöng tin vïì 2 cuöåc têën cöng àêìu tiïn. Nhaâ laänh àaåo Myä chó cho biïët cuöåc khöng kñch àêìu tiïn diïîn ra ngaây 2/9, nhùæm vaâo con taâu maâ Myä cho laâ thuöåc vïì bùng àaãng Tren de Aragua. Trong khi àoá, Chñnh phuã Venezuela khùèng àõnh khöng coá ngûúâi naâo thiïåt maång trong cuöåc khöng kñch àêìu tiïn laâ thaânh viïn cuãa Tren de Aragua. Töní g thönë g Venezuela Nicolas Maduro nhiïuì lênì caoá buöcå My ä àang tòm cacá h lêtå àö í öng. Thaná g trûúcá , Washington tùng gêpë àöi tiïnì thûúnã g (lïn túiá 50 triïuå USD) cho ngûúiâ naoâ cung cêpë thöng tin dênî àïnë viïcå bùtæ giû ä öng Maduro, caoá buöcå öng liïn quan àïnë cacá nhomá töiå phamå va â buön baná ma tuyá , àiïuì ma â öng Maduro phuã nhênå . Àêì u thaá ng naâ y, Böå trûúã ng Chiïë n tranh Myä Pete Hegseth noá i vúá i caá c thuã y thuã , lñnh thuã y àaá nh böå trïn con taâ u chiïë n ngoaâ i khúi Puerto Rico, rùç ng hoå khöng àûúå c triïí n khai àïë n vuâ ng Caribe àïí huêë n luyïå n, maâ laâ àang ra “tiïì n tuyïë n” àïí thûå c hiïå n nhiïå m vuå chöë ng ma tuá y quan troå ng. Ngaây 15/9, Töíng thöëng Trump cho biïët, quên àöåi Myä vûâa têën cöng con taâu àûúåc cho laâ cuãa bùng àaãng ma tuáy Venezuela àang trïn àûúâng àïën Myä. Öng Trump thöng baáo, ba ngûúâi àaä chïët trong cuöåc têën cöng, vaâ khùèng àõnh sûå viïåc diïîn ra úã vuâng biïín quöëc tïë. “Saáng nay, theo lïånh cuãa töi, lûåc lûúång quên sûå Myä àaä tiïën haânh cuöåc têën cöng thûá hai nhùçm vaâo bùng àaãng buön ma tuáy vaâ khuãng böë cûåc kyâ baåo lûåc, àaä àûúåc xaác àõnh roä raâng, trong phaåm vi traách nhiïåm cuãa SOUTHCOM”, öng Trump viïët trong baâi àùng trïn maång xaä höåi Truth Social ngaây 15/9. Baâi àùng keâm theo àoaån video cho thêëy möåt con taâu nöí tung vaâ böëc chaáy trïn mùåt biïín. Sau ào á cunâ g ngayâ , öng Trump tuyïn bö:ë “Chuná g töi coá bùnç g chûná g, chó cênì nhòn vaoâ sö ë hanâ g hoaá vùng tung toeá khùpæ àaiå dûúng- nhûnä g bao taiã lúná chûaá cocaine vaâ fentanyl”. n Hònh anã h con tauâ vûaâ bõ My ä tênë cöng trong video àûúcå Töní g thönë g Donald Trump àùng taiã [ BÒNH GIANG ] (theo Reuters) Bònh luênå quöcë tïë Siïtë va â núiá nhêpå canã h, nhêpå cû Myä Töní g thönë g My ä Donald Trump ngayâ 19/9 kyá sùcæ lïnå h apá dunå g mûcá phñ thûúnâ g niïn 100.000 USD àöië vúiá thõ thûcå lao àönå g ky ä nùng cao H-1B, àönì g thúiâ giúiá thiïuå loaiå “theã vanâ g” trõ giaá 1 triïuå USD giupá ca á nhên nûúcá ngoaiâ co á thï í cû tru,á nhêpå tõch My.ä Quyïtë àõnh nayâ ngay lêpå tûcá gêy chênë àönå g giúiá cöng nghïå va â cönå g àönì g quöcë tï,ë búiã no á lamâ thay àöií sêu sùcæ cacá h My ä tiïpë nhênå nhên lûcå , nguönì vönë tû â bïn ngoaiâ . Mûcá phñ H-1B cao ngêtë se ä khiïnë nhiïuì cöng ty cöng nghï,å viïnå nghiïn cûuá va â trûúnâ g àaiå hocå My ä lêm vaoâ thï ë kho.á Ho å vönë dûaå vaoâ lûcå lûúnå g lao àönå g quöcë tï ë àï í bu â àùpæ sû å thiïuë hutå trong nûúcá , àùcå biïtå trong lônh vûcå khoa hocå ky ä thuêtå . Nïuë chi phñ tuyïní dunå g tùng votå , nhiïuì cöng ty coá thï í buöcå phaiã cùtæ giamã nhu cêuì , chuyïní hûúná g sang thuï ngoaiâ hoùcå dõch chuyïní dû å aná sang nûúcá khacá . Àiïuì nayâ co á nguy cú lamâ chêmå nhõp àöií múiá , giamã sûcá canå h tranh cöng nghïå cuaã My,ä trong khi chûúng trònh “the ã vanâ g” laiå ûu tiïn cho ngûúiâ co á tiïnì hún la â co á ky ä nùng. Chñnh sûå àaoã chiïuì trong tiïu chñ nhêpå cû co á thï í gêy tranh caiä vï ì tñnh cöng bùnç g va â hiïuå qua ã lêu daiâ . Vúiá cacá quöcë gia khacá , àùcå biïtå la â nhûnä g nûúcá cung ûná g nhiïuì lao àönå g chêtë lûúnå g cao nhû ÊnË Àö,å Trung Quöcë , Philippines, Viïtå Nam..., caná h cûaã sang Myä se ä trú ã nïn hepå hún. Mötå bö å phênå nhên lûcå co á tay nghïì cao co á thï í chuyïní hûúná g sang Canada, chêu Êu, UcÁ hoùcå àún gianã la â ú ã laiå lamâ viïcå tû â xa cho cacá cöng ty My.ä Riïng vúiá Viïtå Nam, söë ky ä sû cöng nghïå thöng tin hay chuyïn gia kyä thuêtå vönë tòm àûúnâ g vaoâ My ä qua H-1B seä giamã ài, keoá theo donâ g kiïuì höië va â cú höiå hocå hoiã kinh nghiïmå quöcë tïë cunä g ñt nhiïuì bõ anã h hûúnã g. Nïuë ñt ngûúiâ sang Myä lamâ viïcå lêu daiâ , donâ g kiïuì höië , ngên sacá h gia àònh coá thï í giamã (tuyâ quy mö lao àönå g sang My)ä . Tuy nhiïn, àiïuì nayâ cunä g mú ã ra cú höiå múiá : khi My ä thu hepå cûaã , nhiïuì kha ã nùng cacá têpå àoanâ cöng nghïå cên nhùcæ àùtå trung têm nghiïn cûuá -phatá triïní ngay taiå Viïtå Nam àï í tênå dunå g nguönì nhên lûcå co á sùné , chi phñ húpå ly á va â võ trñ thuênå lúiå trong khu vûcå . Viïcå cacá cöng ty àa quöcë gia mú ã rönå g hoatå àönå g taiå Viïtå Nam co á thï í gia tùng cú höiå viïcå lamâ taiå chö î (du â thu nhêpå bònh quên coá thï í thêpë hún so vúiá lamâ viïcå trûcå tiïpë ú ã My)ä . Têtë nhiïn, chñnh sacá h múiá vênî àöië diïnå nhiïuì thacá h thûcá phapá ly á va â chûa ro ä co á tönì taiå lêu daiâ hay khöng. Nhûng noá phanã aná h xu hûúná g My ä muönë siïtë laiå nhêpå cû dûaå trïn kyä nùng, àönì g thúiâ mú ã rönå g nhêpå cû dûaå trïn khaã nùng taiâ chñnh. Trong thïë cucå êyë , Viïtå Nam vûaâ chõu apá lûcå vûaâ co á cú höiå . ApÁ lûcå nùmç ú ã chö î cênì giûä chên nhên taiâ , khöng àïí chayã mauá chêtë xamá . Cú höiå laiå ú ã chö,î nïuë biïtë tênå dunå g, Viïtå Nam co á thï í trú ã thanâ h àiïmí àïnë múiá cho cacá cöng ty quöcë tï ë àang tòm bïnë àö î cho nguönì nhên lûcå chêtë lûúnå g cao vönë dönì vï ì My.ä Nha â nûúcá va â doanh nghiïpå Viïtå Nam coá thï í àêyí manå h chñnh sacá h àaiä ngö,å ûu àaiä thuï,ë möi trûúnâ g khúiã nghiïpå thuênå lúiå ... Co á thï í noiá , mötå sùcæ lïnå h múiá cuaã Töní g thönë g Trump khöng chó lamâ noná g laiå tranh luênå trong lonâ g nûúcá My,ä ma â conâ gûiã ài tñn hiïuå ro ä ranâ g túiá phênì conâ laiå cuaã thï ë giúiá : cuöcå canå h tranh nhên lûcå toanâ cêuì se ä bûúcá vaoâ mötå giai àoanå múiá , núi cacá quöcë gia cênì kheoá leoá tòm chöî àûná g àï í vûaâ baoã vï å lúiå ñch, vûaâ nùmæ lêyë cú höiå . n Trñ tuï å nhên taoå nuötë chûnã g tri thûcá nhên loaiå bùnç g cacá h hêpë thu,å sao chepá mötå khöië lûúnå g khöní g lö ì thöng tin vönë dô do con ngûúiâ saná g taoå va â lûu giû.ä Co á nguy cú AI “ùn monâ ” bö å naoä con ngûúiâ , bùtæ sû å saná g taoå lamâ con tin. M.L (st) Biïmë hoaå quöcë tïë Tranh: ARCADIO ESQUIVEL (COSTA RICA) AI ùn naoä Myä laåi tung àoân chñ tûã vaoâ tauâ bõ caoá buöcå chúã ma tuyá [ THAIÁ AN ] Töní g thönë g Donald Trump cho biïtë lûcå lûúnå g My ä vûaâ tênë cöng con tauâ ma â öng cho la â àang chúã ma tuyá trong khu vûcå do Bö å Tû lïnå h miïnì Nam nûúcá My ä phu å tracá h. Theo Hiïën phaáp Myä, quyïìn tuyïn böë chiïën tranh thuöåc vïì Quöëc höåi. Tuy nhiïn, töíng thöëng – vúái vai troâ töíng tû lïånh caác lûåc lûúång vuä trang – vêîn thûúâng xuyïn tiïën haânh caác cuöåc têën cöng quên sûå úã nûúác ngoaâi maâ khöng cêìn sûå chêëp thuêån cuãa Quöëc höåi.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==