12 QUỐC TẾ n Thứ Sáu n Ngày 19/9/2025 Tâm điểm của Đại hội đồng lần thứ 80 năm nay sẽ là Tổng thống Trump, người chủ trương cắt giảm đóng góp của Mỹ cho LHQ, rút khỏi Hội đồng Nhân quyền, tiếp tục ngừng tài trợ cho cơ quan cứu trợ Palestine UNRWA và rút khỏi UNESCO. Ông cũng đã công bố kế hoạch rút khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris và Tổ chức Y tế thế giới (WHO). "Chúng ta đang ở trong một vùng biển đầy biến động, thậm chí chưa từng được khám phá", Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres phát biểu ngày 16/9, trước khi diễn ra kỳ họp của tổ chức liên chính phủ gồm 193 thành viên, với các bài phát biểu của gần 150 nguyên thủ quốc gia, người đứng đầu chính phủ hoặc bộ trưởng. "Ranh giới địa - chính trị ngày càng mở rộng. Xung đột leo thang. Sự trừng phạt leo thang. Hành tinh của chúng ta đang nóng lên. Hợp tác quốc tế đang căng thẳng dưới những áp lực chưa từng thấy trong cuộc đời chúng ta”, ông Guterres phát biểu trước các phóng viên. Tổng thống Trump sẽ có bài phát biểu trước Đại hội đồng vào ngày 23/9, tức 8 tháng từ khi ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai, đánh dấu bằng việc Mỹ giảm mạnh viện trợ nước ngoài, gây đảo lộn các hoạt động nhân đạo toàn cầu và đặt ra những câu hỏi về tương lai của LHQ, khiến Tổng Thư ký Guterres buộc phải cắt giảm chi phí hoạt động của cả hệ thống. "Ông ấy thích Đại hội đồng. Ông ấy thích sự chú ý của các nhà lãnh đạo khác. Tôi nghĩ ông ấy sẽ dùng cơ hội này để nhấn mạnh những thành tựu của mình và có lẽ một lần nữa khẳng định ông ấy xứng đáng với Giải Nobel Hòa bình", ông Richard Gowan, Giám đốc Nhóm Khủng hoảng quốc tế, nhận xét về Tổng thống Trump. Ông Trump cho rằng LHQ có "tiềm năng to lớn" nhưng phải "hành động thống nhất". Tổng thống Mỹ vẫn giữ lập trường thận trọng về chủ nghĩa đa phương, cho rằng LHQ không hỗ trợ ông trong nỗ lực làm trung gian hòa bình trong nhiều cuộc xung đột khác nhau. "LHQ có những nỗ lực rất mạnh mẽ trong việc hòa giải hòa bình... nhưng chúng ta không có ‘củ cà rốt’ và 'cây gậy'", ông Guterres nói. Hội đồng Bảo an là cơ quan duy nhất của LHQ có thể áp các biện pháp trừng phạt, nhưng đã rơi vào bế tắc trong các cuộc xung đột ở Dải Gaza và Ukraine vì hai thành viên thường trực là Mỹ và Nga có quyền phủ quyết. "Mỹ có ‘củ cà rốt’ và ‘cây gậy’. Vì vậy, trong một số trường hợp, nếu có thể kết hợp cả hai, tôi nghĩ chúng ta có thể có một cách rất hiệu quả để đảm bảo ít nhất một số tiến trình hòa bình có thể dẫn đến kết quả thành công", ông Guterres nói. Ông Guterres và ông Trump dự kiến gặp nhau chính thức vào tuần tới, lần đầu tiên kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1. Đó sẽ là một trong hơn 150 cuộc gặp song phương mà Tổng Thư ký LHQ cho biết sẽ thực hiện, gọi tuần này là "World Cup ngoại giao". “CON VOI KHỔNG LỒ” Kỳ họp diễn ra trong bối cảnh cuộc chiến giữa Israel và lực lượng Hamas ở Dải Gaza sắp bước sang năm thứ hai, với tình hình khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng hơn. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu dự kiến có bài phát biểu trước Đại hội đồng vào ngày 26/9. Đại sứ Israel tại LHQ Danny Danon nói: "Chúng tôi sẽ nhắc nhở thế giới một lần nữa rằng cuộc chiến này sẽ không kết thúc với con tin bị bỏ lại ở Gaza". Trước khi phát biểu trước Đại hội đồng LHQ, các nhà lãnh đạo sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh do Pháp và Ả-rập Xê-út tổ chức vào ngày 22/9, nhằm tạo động lực hướng tới giải pháp hai nhà nước giữa Israel và Palestine. Úc, Bỉ, Anh, Canada và Pháp cam kết sẽ chính thức công nhận nhà nước Palestine, dù một số nước đặt điều kiện. Tổng thống Nhà nước Palestine Mahmoud Abbas sẽ không trực tiếp tham dự vì Mỹ không cấp visa. Ông dự kiến phát biểu qua video ngày 25/9. "Palestine sẽ là con voi khổng lồ trong kỳ họp này của Đại hội đồng", Đặc phái viên Palestine tại LHQ Riyad Mansour nhận định. Một cuộc xung đột khác cũng sẽ là tâm điểm của chương trình nghị sự, nhưng có thể sẽ không có nhiều thay đổi. Đó là cuộc xung đột kéo dài hơn 3 năm giữa Nga và Ukraine. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov sẽ có bài phát biểu tại Đại hội đồng. Tổng thống Nga Vladimir Putin thường không tham dự kỳ họp thường niên của LHQ. Kỳ họp cũng có những hoạt động ngoại giao về chương trình hạt nhân của Iran. BÌNH GIANG (theo Reuters) Tuần tới, các nhà lãnh đạo thế giới sẽ tập trung tại New York để tham dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc (LHQ), với tâm điểm dự kiến là sự trở lại của Tổng thống Mỹ Donald Trump, xung đột ở Dải Gaza và Ukraine, việc các nước phương Tây công nhận nhà nước Palestine, căng thẳng hạt nhân với Iran… Tổng thống Mỹ sẽ thành tâm điểm “World Cup ngoại giao” Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phu nhân Melania trong chuyến thăm Vương quốc Anh ngày 17/9 ẢNH: REUTERS Nga nói không có chỗ cho EU tại bàn đàm phán về xung đột Ukraine Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho rằng, các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu (EU) đang cố gắng chen chân vào tiến trình hòa bình Ukraine, bất chấp lập trường thù địch công khai của họ với Liên bang Nga. Phát biểu tại một hội nghị bàn tròn về cuộc xung đột Nga - Ukraine ngày 17/9, Ngoại trưởng Lavrov nhận định, các nước EU “rõ ràng đang cố gắng giành lại vị thế trên bàn đàm phán”. Ông lập luận rằng khối này duy trì "lập trường phục thù, muốn gây ra thất bại chiến lược cho Nga", trong khi thảo luận về khả năng triển khai quân đội tới Ukraine trong trường hợp ngừng bắn. "Tất nhiên, không có chỗ cho điều đó trên bàn đàm phán", ông nhấn mạnh. Ông Lavrov nói rằng cả EU và Kiev đều đang tìm cách thuyết phục Tổng thống Mỹ Donald Trump từ bỏ nỗ lực giải quyết xung đột và quay trở lại thế bế tắc với Nga. Từ khi trở lại nắm quyền vào tháng 1, ông Trump tìm cách làm trung gian hòa giải chấm dứt xung đột Nga - Ukraine, mở ra nhiều vòng đàm phán với Ngam gồm hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga tại Alaska vào giữa tháng 8. Dù không đạt được đột phá nào, nhưng sau hội nghị, Tổng thống Trump đã quyết định chuyển trọng tâm từ việc tìm kiếm một lệnh ngừng bắn tạm thời sang theo đuổi một giải pháp hòa bình lâu dài giữa Nga và Ukraine. MINH HẠNH (theo RT) Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa tuyên bố muốn đưa Antifa vào danh sách tổ chức khủng bố, và điều này ngay lập tức gây ra nhiều tranh cãi. Thực ra, quyết định này có nhiều ý nghĩa chính trị hơn là pháp lý. Sau vụ nhân vật bảo thủ Charlie Kirk bị sát hại, ông chủ Nhà Trắng muốn cho thấy ông sẽ mạnh tay bảo vệ phe bảo thủ và thể hiện mình là “người của luật pháp và trật tự”. Đây cũng là cách để giảm áp lực từ phía các nghị sĩ Cộng hòa vốn đã nhiều lần kêu gọi phải xử lý Antifa từ lâu. Điều ông Trump nhắm đến là có cớ để mở rộng điều tra, nhắm vào những người bị cho là tài trợ hay tổ chức các hoạt động liên quan Antifa. Nếu gắn nhãn “khủng bố”, chính quyền có thể áp dụng các công cụ mạnh tay hơn như giám sát, phong tỏa tài sản, thậm chí sử dụng Đạo luật RICO để buộc tội hình sự. Đạo luật RICO được ban hành năm 1970 nhằm chống lại tội phạm có tổ chức, đặc biệt là mafia, cho phép truy tố và trừng phạt không chỉ những cá nhân trực tiếp phạm tội (như tống tiền, rửa tiền, buôn ma túy…), mà cả những người điều hành, tài trợ hoặc hưởng lợi từ một “tổ chức tội phạm” có mô hình hoạt động lặp lại. Nếu công tố viên chứng minh được một “doanh nghiệp” hay “tổ chức” đã thực hiện ít nhất hai hành vi phạm tội nghiêm trọng trong vòng 10 năm, thì cả tổ chức đó và các cá nhân liên quan có thể bị kết án. Điểm đặc biệt của RICO là đạo luật này mở rộng phạm vi trách nhiệm, biến việc “tham gia hoặc hỗ trợ” một tổ chức phạm tội thành căn cứ bị truy tố, chứ không chỉ xét hành vi cá nhân riêng lẻ. Nhưng hiện nay, vấn đề là Antifa không phải một tổ chức có cơ cấu rõ ràng, mà chủ yếu là một phong trào phân tán với nhiều nhóm nhỏ và cá nhân. Vì vậy, việc coi Antifa như một “tổ chức khủng bố” thống nhất gần như bất khả thi, và cũng dễ bị kiện vì vi phạm quyền tự do ngôn luận và lập hội. Trong ngắn hạn, việc dán nhãn Antifa là một tổ chức khủng bố sẽ khiến phe bảo thủ phấn khích và cảm thấy được bảo vệ, trong khi phe cấp tiến và các tổ chức nhân quyền chắc chắn sẽ phản ứng dữ dội, coi đây là chiêu đàn áp chính trị. Căng thẳng và phân cực xã hội ở Mỹ sẽ tăng cao, các cuộc biểu tình có nguy cơ trở nên căng thẳng hơn vì cảnh sát sẽ mạnh tay hơn với những ai bị gán mác “Antifa”. Song song đó, chắc chắn sẽ có nhiều vụ kiện tụng nhằm thách thức tính hợp pháp của kế hoạch này. Trên bình diện quốc tế, nhiều nước và tổ chức nhân quyền sẽ chỉ trích Mỹ, cho rằng đây là bước thụt lùi trong việc bảo vệ quyền tự do. Tuy nhiên, việc gắn nhãn khủng bố trong nước không có tác dụng pháp lý quốc tế rõ ràng như danh sách “tổ chức khủng bố nước ngoài” của Bộ Ngoại giao Mỹ, nên tác động trực tiếp ra ngoài nước Mỹ sẽ hạn chế. Tuyên bố của ông Trump vừa là một động thái mang tính biểu tượng chính trị, vừa là cách mở đường cho các cuộc điều tra và trấn áp mạnh tay hơn, nhưng hệ quả là gia tăng chia rẽ trong lòng nước Mỹ và làm hình ảnh dân chủ của Mỹ xấu đi trong mắt thế giới, giới quan sát nhận định. THÁI AN Hệ quả ông Trump coi Antifa là khủng bố BÌNH LUẬN QUỐC TẾ
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==