9 n Thứ Năm n Ngày 18/9/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ Bình Châu nói. Thậm chí với đa phần là người dân làm nghề lặn, những vị trí có cổ vật quý từ các con tàu cổ đắm trên biển, nhiều ngư dân nắm rõ tọa độ, đặc điểm cổ vật dưới tàu. Không chỉ khu vực gần bờ, mà còn cả ở những vùng khơi xa. CỔ VẬT ĐẦY NHÀ Để minh chứng cho cái nhiều của cổ vật, chúng tôi tới nhà ông Võ Văn Chánh (trú xóm Gành Cả, thôn Châu Thuận Biển) - người được xem là một trong những “nhà sưu tầm nghiệp dư” nổi tiếng trong vùng. Ngôi nhà cấp 4 giản dị nhưng lại khiến khách phương xa choáng ngợp bởi tủ kính trưng bày hàng trăm món đồ gốm sứ cổ: chén, bát, đĩa, bình… mỗi món đều có niên đại khác nhau. Anh Nguyễn Nam người dẫn chúng tôi đi cho biết, cổ vật trong tủ ở đây của ông Chánh chỉ là những món hàng như hũ da trâu, chén, dĩa có niên đại khoảng 300 năm... để chơi cho vui chứ những cái có giá trị đã cất kỹ hết, không trưng bày ở đây. “Ông Chánh là người nổi tiếng ở vùng này, cổ vật của ổng có nhiều loại khác nhau lắm. Có loại độc bản trị giá đến cả tỷ đồng. Dân chơi đồ cổ thèm thuồng lắm nhưng ổng nhất định không bán”, anh Nam nói. Theo lời ông Chánh, đa số những loại cổ vật ông có được nhờ thâm niên mấy chục năm làm nghề lặn. Cổ vật nhiều lắm, nhưng những cái trưng ra đây toàn đồ “thường thường bậc trung” thôi. Mấy cái độc bản quý giá thì cất kỹ rồi. Bán thì dễ lắm, người ta hỏi miết, nhưng tôi không bán. “Hồi trước mình đi lặn bắt hải sâm, bắt cá, khi gặp chén, bát hoặc ly, bình... lượm về trưng trong nhà cho vui. Có những chiếc chén tôi mang ra làm chén ăn cơm hàng ngày. Đến khi dân buôn cổ vật tìm về ngã giá hàng chục triệu, tôi mới giật mình nhận ra mình đang ăn cơm bằng… cổ vật”, ông Chánh bộc bạch. Cạnh đó, nhà ông Nguyễn Cảnh - một ngư dân khác trong thôn, căn phòng khách nhà ông cũng như một “bảo tàng thu nhỏ” với hàng trăm món gốm cổ xếp kín trong tủ. Khi được hỏi món nào đáng giá nhất, ông trân trọng lấy ra chiếc đĩa men xanh in hình hoa lá, đường kính chừng 25 cm, nhẹ nhàng đặt lên bàn. “Đây là gốm Chu Đậu, khoảng thế kỷ 15, tôi nhặt được cách đây 15 năm trước trong lúc lặn gần bờ bắt hải sản”, ông Cảnh nói. Câu chuyện tương tự cũng lặp lại khi chúng tôi đến nhà anh Trương Tràng (trú thôn Châu Thuận Biển) trong tủ kính là bộ sưu tập khoảng 300 đồ gốm sứ các loại, sản xuất từ thế kỷ 15 đến 17. Trong đó, có nhiều cổ vật đã giám định có giá trị cao như những chiếc chén, dĩa được làm từ gốm Chu Đậu có niên đại hơn 500 năm hay những chiếc chum, lọ hoa, tráp đựng phấn với niên đại 300 - 500 năm. Cầm trên tay chiếc dĩa men xanh trắng, bên trong họa tiết cá chép hóa rồng, anh Tràng cho biết, cái này có niên đại từ thế kỷ 17. Chiếc đĩa này được anh đổi bằng 4 can dầu máy, trị giá 4 triệu đồng. “Cách đây chục năm, gần như nhà nào trong thôn cũng có vài ba chục món gốm sứ cổ. Đơn giản vì ngày nào họ cũng lặn, gặp thì nhặt. Người biết thì giữ lại, người không biết thì đem bán rẻ, thậm chí làm vỡ trong sinh hoạt thường ngày”, anh Tràng chia sẻ. Tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi - Phó giám đốc Bảo tàng Quảng Ngãi nhận định vùng biển thôn Châu Thuận Biển ngày xưa vốn là nơi giao thương rất đông đúc, trung chuyển hàng hóa, tránh gió bão, tiếp nước ngọt trên con đường gốm sứ, tơ lụa trên biển. “Khi tàu vào đây có thể bị gió bão đánh chìm hoặc có tàu bị hỏa hoạn nên toàn bộ hàng hóa, gốm sứ, tơ lụa bị đánh chìm theo. Đó cũng là nguyên nhân vì sao trong thời gian qua phát hiện nhiều tàu cổ bị đắm ở đây và cũng là nguyên nhân vì sao người dân ở đây sở hữu nhiều cổ vật như vậy”, ông Khôi nói. N.N anh đều là mối quen, có lấy tranh hay không họ đều trả lời rõ ràng, mạch lạc. “Quan điểm của tôi là: Nếu thích tranh của tôi thì mua, tôi không tin những lời có cánh”, họa sĩ Từ Ninh nói. Nữ họa sĩ Kim Thái cũng thừa nhận, việc bán tranh hiện nay đang ì ạch. Bà nói: “Đây là tình hình chung. Nước ngoài cũng thế, thậm chí còn khó bán hơn ở ta. Một Việt kiều ở Đức chuyên sưu tập tranh Lê Công Thành - Kim Thái vừa về Việt Nam mở triển lãm khoe bộ sưu tập ở TPHCM và bán được một nửa bộ sưu tập. Ở Đức, tình hình bán tranh Thành - Thái còn chậm hơn”. Trong tình hình khó khăn, các họa sĩ nổi tiếng không lo, vì họ có sẵn nguồn dự trữ dư dả, nhưng nhiều họa sĩ ít tên tuổi đã phải “thắt lưng buộc bụng”. Họa sĩ Phan Minh Bạch chia sẻ: “Mọi ngành nghề đều khó khăn, thậm chí thất nghiệp nên tranh khó bán là chuyện bình thường. Giai đoạn này sống được là mừng rồi”. Chị may mắn vẫn bám trụ được với nghề. “Người mua ào ào như xưa không có. Ngày trước người ta có thể mua một lúc 4-5 bức tranh to, bây giờ thỉnh thoảng mới bán được một bức nhỏ, chỉ tạm đủ sống”, họa sĩ nói. Một người chuyên làm công tác vận chuyển tranh uy tín ở phía Bắc cũng xác nhận thị trường trầm lắng, không có nhiều đơn vận chuyển. Lúc này, họa sĩ càng cần bình tĩnh, để tránh “bẫy lừa”. Họa sĩ Trần Hải Minh, cha đẻ của những tác phẩm trừu tượng được một ngân hàng lớn ở Việt Nam nhiệt tình sưu tập, khẳng định: “Danh sách họa sĩ bị lừa không bao giờ có tên tôi. Vì tôi nghe nhạc hiệu đoán chương trình tốt”. Sống và làm việc ở Đức và Việt Nam, họa sĩ xây dựng cách bán tranh chuyên nghiệp. “Tôi không tin câu nói: Tranh của anh bán được lắm. Bằng chứng ở đâu? Tôi không bán tranh cho những người không đáng tin. Tôi có người đại diện bán tranh và hạn chế giao dịch lẻ tẻ. Muốn mua tranh của tôi đừng đến gặp tôi ngay. Tôi thường chỉ khách đến ngắm tranh của tôi đang treo tại vài địa chỉ của một ngân hàng lớn, đề nghị họ tìm hiểu giá cả, rồi hãy đến gặp đại diện của tôi”, anh nói. Họa sĩ Trần Hải Minh cho rằng, một số họa sĩ dính bẫy lừa vừa qua là do cả tin và ngây thơ. “Chưa làm ăn gì cả, đã vay tiền nhau, thật vớ vẩn”, anh bình luận. ĐÀO NGUYÊN Chiều 15/9, Ban tổ chức công bố danh sách đề cử, trong đó Liên Bỉnh Phát được ghi danh với vai bác sĩ Phạm Văn Ninh trong bộ phim truyền hình The Outlaw Doctor (Bác sĩ tha hương). Đây là bộ phim Đài Loan (Trung Quốc) đầu tiên anh tham gia, đồng thời cũng là cú hích đưa tên tuổi của Phát vượt khỏi biên giới Việt Nam. Trong Bác sĩ tha hương, nhân vật Phạm Văn Ninh là một bác sĩ Việt Nam sang Đài Loan để chăm sóc mẹ bệnh nặng, phải sống như một lao động nhập cư, làm công việc tạp vụ và hành nghề y “chui” để mưu sinh. Hình ảnh một trí thức phải đối diện với tình cảnh bấp bênh, chấp nhận bước vào vùng xám của luật pháp nhằm cứu mẹ và giúp đỡ cộng đồng di dân, đã mở ra nhiều tầng nghĩa nhân văn. Liên Bỉnh Phát khắc họa nhân vật bằng sự tiết chế, nhấn mạnh nội tâm giằng xé giữa thiên chức lương y và những giới hạn đạo đức khi bị đẩy đến bước đường cùng. Đại diện truyền thông của nam diễn viên tiết lộ, anh đã dành thời gian nghiên cứu kịch bản, học thêm ngôn ngữ, và dồn nhiều tâm sức cho từng phân cảnh. Kết quả: The Outlaw Doctor nhận 15 đề cử ở nhiều hạng mục, giúp cả bạn diễn Trương Quân Ninh cũng lần đầu được đề cử Nữ chính xuất sắc. Tờ ETtoday (Đài Loan, Trung Quốc) ghi nhận, Liên Bỉnh Phát là một trong bốn gương mặt nổi bật của hạng mục Thị đế, bên cạnh các ngôi sao bản địa như Kha Thúc Nguyên, Tống Vỹ Ân hay Phạm Thiếu Huân. Trước đó, truyền thông Đài Loan còn so sánh ngoại hình của anh với nét nam tính của Trương Chấn hay Lương Triều Vỹ. Điều này khiến giới quan sát bất ngờ bởi ở hạng mục Nữ chính xuất sắc có tới sáu cái tên, nhưng Nam chính lại chỉ chọn lọc bốn, và trong số đó có một đại diện từ Việt Nam. Giải thưởng Kim Chung do Cục Phát triển công nghiệp âm thanh và truyền hình Đài Loan (Trung Quốc) tổ chức, vốn được coi là thước đo uy tín cho lĩnh vực truyền hình châu Á. Sinh năm 1990, Liên Bỉnh Phát đã được khán giả trong nước biết đến qua vai Dũng trong phim Song Lang (2018), từng tham gia Hậu duệ mặt trời bản Việt, Không lối thoát, Quý cô thừa kế, xuất hiện đều đặn trong các chương trình giải trí như Running Man Vietnam, Ơn giời cậu đây rồi hay 2 ngày 1 đêm, Anh trai vượt ngàn chông gai. Anh cũng được quốc tế chú ý khi lọt vào top 100 gương mặt tạp chí đẹp nhất châu Á năm 2021. ĐẠT NHI Người Việt đầu tiên chạm ngõ giải thưởng danh giá châu Á Liên Bỉnh Phát trong phim Bác sĩ tha hương Liên Bỉnh Phát đã tạo nên dấu mốc lịch sử khi trở thành nam diễn viên Việt Nam đầu tiên được đề cử hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc (Thị đế) tại giải thưởng Kim Chung (Golden Bell Awards) ở Đài Loan (Trung Quốc). Đây là một trong ba giải thưởng danh giá nhất của ngành giải trí Đài Loan (Trung Quốc), sánh ngang Golden Horse Awards cho điện ảnh và Golden Melody Awards cho âm nhạc. Cổ vật chen lẫn vỏ ốc biển trưng trong tủ của gia đình một ngư dân ở thôn Châu Thuận Biển ẢNH: NGUYỄN NGỌC Họa sĩ Hồng Quân là con trai của cố nhạc sĩ Phan Nhân và NSƯT Phi Điểu. Nhiều đồng nghiệp đánh giá họa sĩ hiền lành và cả tin Theo lãnh đạo Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Ngãi, nhiều hộ dân ở thôn Châu Thuận Biển (xã Bình Châu) hiện đang lưu giữ và bảo quản nhiều cổ vật có giá trị cao. Thời gian qua Sở đã phối hợp với Chi hội Di sản Bình Sơn xây dựng điểm đến du lịch cộng đồng ở “làng cổ vật” để du khách có thể tham quan, nghiên cứu.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==