13 XÃ HỘI Thứ Sáu n Ngày 29/8/2025 Khoảng hai giờ đồng hồ đi men theo thớ núi, bạt ngàn cây, có lúc cheo leo hiểm trở, xuyên rừng từ xã Cai Kinh (huyện Hữu Lũng cũ), chúng tôi đến được bản Lân Nóng nằm ẩn sâu, bình lặng trong đại ngàn. Tiếng chim hót xa xa như chào đón người lạ NGÔI LÀNG NET ZERO Lân Nóng thuộc xã Yên Sơn cũ nay thuộc xã Cai Kinh, tỉnh Lạng Sơn hiện có 13 hộ dân với khoảng 70 nhân khẩu, tất cả là người dân tộc Tày, Nùng. Ngôi làng này có từ lâu đời, nhiều mái nhà sàn truyền thống đã rêu phong, cổ kính. Người dân sống quần cư bên những vạt ngô, lạc, đỗ và những ngách hang nước trong veo từ dãy núi Cai Kinh với loài cá một mắt khác lạ. Có thể nhận thấy ngay ở địa phương này đến giờ vẫn tồn tại “4 không” (không điện, không có đường giao thông kết nối, không có nước sạch, không có sóng điện thoại). Đồng bào nơi đây sống an nhiên, đoàn kết, bình dị… Bà Triệu Thị So, 88 tuổi ngồi bên hiên nhà sàn ép vào dãy núi cao, ngước nhìn lên phía xa xa, tâm sự: Chúng tôi sống không có lưới điện quốc gia mà chỉ sử dụng ánh sáng từ đèn dầu, nến. Nhà khấm khá hơn thì có những tấm pin năng lượng mặt trời nhỏ, đủ để thắp sáng bữa cơm chiều tối. Ánh sáng ở đây thiêng liêng vô cùng. Mọi người cùng quây quần bên bếp lửa bập bùng. Theo bà So, các thế hệ người dân nơi đây nối tiếp nhau sinh sống không bị ảnh hưởng bởi còi xe, khói bụi. Lân Nóng như một thế giới riêng, tách biệt hoàn toàn. Ở đây, chỉ tiếng gà gáy, tiếng chim hót, tiếng ru hời bằng tiếng dân tộc Nùng vang vọng chậm rãi, an yên. “Quan trọng là chúng tôi thương yêu nhau như ruột thịt, chia cơm sẻ áo mỗi khi gặp hoạn nạn. Ở Lân Nóng không có điện thoại hay internet thì người Nùng gọi nhau qua tiếng hú, tiếng kẻng. Cuộc sống bình dị cứ thế trôi đi và chúng tôi đã quen với điều đó”, bà So nói. Bí thư Đảng ủy xã Cai Kinh Đinh Thị Anh Thư chia sẻ: Do đường sá đi lại khó khăn, người dân chủ yếu sống bằng canh tác nông nghiệp. Vì sống trên núi cao nên nguồn nước gặp khó, mùa màng đôi khi thất bát nên hiện nay trong thôn còn khoảng 10 hộ nghèo. “Cuộc sống khó khăn nhưng đồng bào nơi đây vẫn lạc quan, yêu đời. Người dân rất thân thiện, mến khách, cởi mở. Khi có khách phương xa đến họ sẵn sàng mời các sản vật sẵn có ở địa phương như gà chạy bộ, bắp ngô vàng óng hay những con cá một mắt nấu với măng chua…Đặc biệt ở Lân Nóng người dân rất có ý thức bảo vệ môi trường. Qua các buổi tối họp thôn, các quy ước bảo vệ nguồn nước, rừng nguyên sinh, không chặt cây gỗ quý. Trong đường làng, ngõ xóm người dân không xả rác, đốt rác bừa bãi. Rác thải hữu cơ được tận dụng làm phân bón, chất đốt. Tất cả đều tuân thủ, đầy trách đầy trách nhiệm với môi trường”, bà Đinh Thị Anh Thư nhấn mạnh. KHÁT VỌNG XANH Trước khi đến được Lân Nóng, chúng tôi khởi đầu từ địa điểm cổng trời Yên Sơn (xã Cai Kinh), các thành viên tham gia hoạt động dã ngoại đã rất hào hứng với hoạt động đi bộ đường dài trên những địa hình tự nhiên phức tạp như núi, rừng, thung lũng, cao nguyên. Thích thú là qua thung lũng quả na, khảo sát khu vực nghĩa địa hóa thạch, trekking tuyến đường mòn địa chất “Hành trình đến với ngôi làng mang tên Hạnh Phúc”. Bà Phạm Thị Hương, Trưởng phòng Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn (Trung tâm xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn) cho biết: Thôn Lân Nóng có tiềm năng trở thành ngôi làng “Net Zero” tiêu biểu trong vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. Nơi đây, không gian làng sạch sẽ, nhiều cây xanh, con đường trong làng nối ra cánh đồng có thể đạp xe đạp, có rừng vầu, qua sườn núi xanh mướt với những cây na trĩu quả, thung lũng cảnh quan ngoạn mục, có núi đôi, đi qua “nghĩa địa hóa thạch cổ sinh”. “Cũng chính vì không bê tông hóa, cảnh quan ở đây vẫn giữ vẻ hoang sơ của rừng già, đá núi, thảm thực vật bản địa, một lợi thế hiếm có trong xu thế phát triển du lịch bền vững. Nơi đây hội tụ nhiều giá trị địa chất, văn hóa và cảnh quan đặc sắc. Với địa thế biệt lập, bản sắc văn hóa Nùng đặc trưng và môi trường tự nhiên nguyên sơ, Lân Nóng hội tụ đầy đủ yếu tố để trở thành điểm sáng du lịch cộng đồng, nếu có hướng đi phù hợp”, bà Phạm Thị Hương chia sẻ. Theo bà Hương, trong quá trình hiện thực hóa Lân Nóng thành “ngôi làng Net Zero” còn không ít rào cản. Trong đó đường vào xóm mùa mưa trơn trượt, không có sóng điện thoại gây khó khăn trong điều phối, truyền thông, quảng bá. Nhất là người dân nơi đây chưa quen làm du lịch nên cần thời gian để chuyển đổi tư duy và thói quen…Thời gian tới, các cấp các ngành cần tiếp tục thực hiện đồng bộ nhiều yếu tố như: Cải tạo đường mòn không bê tông, đầu tư hạ tầng tối giản, tập huấn kỹ năng cho người dân từ đón khách, nấu ăn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm đến kể chuyện văn hóa dân tộc… Vấn đề then chốt nữa là phải giữ được hồn cốt truyền thống xưa của Lân Nóng. Một ngôi nhà sàn có thể trở thành homestay, một bữa cơm quê là trải nghiệm, những cánh rừng già nguyên sinh cũng có thể trở thành điểm du lịch hấp dẫn, nhưng phải đảm bảo bản sắc không bị hòa tan… Bí thư Đảng ủy xã Cai Kinh Đinh Thị Anh Thư cho biết thêm: Lãnh đạo xã cùng các ngành chức năng cũng đã tổ chức chuyến đi điền dã đến Lân Nóng. Xã đang nghiên cứu để phối hợp với các chuyên gia triển khai các giải pháp như cải tạo cảnh quan, nhà vệ sinh sinh thái, homestay từ nhà sàn truyền thống, lắp đặt điện mặt trời mini. “Không gian sống, cảnh quan của Lân Nóng là điều hiếm thấy trong bối cảnh phát triển hiện đại ngày nay. Nhưng để giữ được sự nguyên sơ ấy, mọi bước đi đều phải thận trọng. Nếu phát triển du lịch mà đánh đổi môi trường, đánh mất sự giản dị, thân thiện và mối gắn kết cộng đồng thì sẽ rất nguy hiểm. Cái đích là để dân làng sống tốt hơn, no ấm hơn nhưng vẫn giữ được nếp nhà, nếp nghĩ và lối sống thân thiện với môi trường, gắn bó, bảo vệ rừng xanh”, Bí thư Đinh Thị Anh Thư nói. Chiều muộn, mọi người cùng nhau trồng hơn 1.500 cây hoa tường vi dọc theo đường làng và hàng rào của các hộ gia đình ở Lân Nóng. Giữa đại ngàn Cai Kinh có tiếng hát ru hòa chim hót tạo nên một bức tranh thanh bình và an yên. N.D.C Ẩn mình trong bốn bề núi đá trùng điệp nơi xứ Lạng có một ngôi làng mang dáng dấp nhà sàn truyền thống, đó là Lân Nóng. Cư dân ở đây lặng lẽ sống, sinh hoạt với những nếp nghĩ hồn hậu, bình yên… Lân Nóng vẫn giữ nét hoang sơ, mộc mạc ẢNH: DUY CHIẾN Đoàn viên thanh niên Lân Nóng trồng hoa, tạo môi trường xanh, đẹp ẢNH: DUY CHIẾN Cheo leo đường đến Lân Nóng ẢNH: DUY CHIẾN nNGUYỄN DUY CHIẾN PHÓNG SỰ “Lân Nóng có thể là “ngôi làng Net Zero” không chỉ trên lý thuyết, mà là một phiên bản sống động của tương lai bền vững, nơi con người và thiên nhiên sống tươi vui, hài hòa, thân thiện”. Bà PHẠM THỊ HƯƠNG Tĩnh lặng vùng đất thiêng
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==