10 ĐỜI SỐNG n Thứ Ba n Ngày 26/8/2025 Tại hội thảo “Mỹ phẩm: Từ công bố, sản xuất đến đảm bảo chất lượng” do báo Tiền Phong phối hợp Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM, Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng và các đơn vị tổ chức sáng 25/8, nhiều chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo về tình trạng mỹ phẩm giả, nhái, kém chất lượng đang tràn lan trên thị trường. BIẾN CHỨNG TỪ MỸ PHẨM “DỎM” BS.CKII Nguyễn Vũ Hoàng, Phó giám đốc Bệnh viện Da liễu TPHCM, cho biết thị trường hiện ngập tràn sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc. Nhiều vụ nhập lậu, kinh doanh trái phép đã bị phát hiện với hàng nghìn sản phẩm giả bị thu hồi, tiêu hủy. Hậu quả là số ca dị ứng, biến chứng từ mỹ phẩm trôi nổi ngày càng tăng. Viêm da tiếp xúc dị ứng là biến chứng thường gặp nhất, từ gần 30.000 ca năm 2021 đã tăng lên hơn 52.000 ca vào năm 2023 và có thể chạm ngưỡng 80.000 ca trong năm nay. Tình trạng này đứng thứ ba trong các bệnh da liễu, chỉ sau viêm da cơ địa và mụn trứng cá. Biểu hiện cấp tính có thể là đỏ da, bong vảy, phù nề, nổi mụn mủ, thậm chí nhiễm trùng nặng. Về lâu dài, việc lạm dụng sản phẩm chứa corticoid khiến da teo, giãn mạch, loang lổ, rạn nứt và để lại sẹo vĩnh viễn. “Hậu quả không chỉ là sức khỏe mà còn ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ, tâm lý và tài chính người bệnh” - bác sĩ Hoàng nhấn mạnh. Theo bác sĩ Hoàng, nguyên nhân chủ yếu đến từ sự thiếu kiến thức khi chọn sản phẩm, tâm lý muốn đẹp nhanh và sự dễ dãi mua hàng giá rẻ trên mạng xã hội. Người bệnh thường mất nhiều thời gian, tiền bạc để điều trị, trong khi di chứng dai dẳng khiến họ dễ rơi vào lo âu, trầm cảm. Một khi đã gặp biến chứng, việc điều trị gặp nhiều khó khăn do bệnh nhân thường dùng nhiều sản phẩm hỗn hợp, không rõ thành phần. Việc thiếu mẫu để xét nghiệm, chi phí điều trị cao và thời gian kéo dài khiến quá trình phục hồi càng gian nan. Nói về vấn đề mua bán mỹ phẩm trên chợ mạng, ông Nguyễn Tấn Phong - Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) - nhận định khung pháp luật về quảng cáo và thương mại điện tử hiện đã khá đầy đủ, song còn phức tạp, chồng chéo, khiến cả doanh nghiệp lẫn người bán hàng trực tuyến gặp lúng túng khi tuân thủ. “Sản phẩm quảng bá qua video rất hấp dẫn, nhưng khi nhận thì bị giao thiếu và hoàn toàn không tìm được người bán để khiếu nại. Đây là tình trạng nhiều người tiêu dùng đang gặp phải”, ông Phong nói. Theo ông Phong, thương mại điện tử tăng trưởng 20-23% mỗi năm, mang lại cơ hội lớn nhưng cũng kéo theo nhiều rủi ro. Ông đề xuất ngoài hoàn thiện hành lang pháp lý, cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn và đào tạo kiến thức cho người bán, đặc biệt là các cá nhân có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội, để thị trường phát triển bền vững và minh bạch. NGƯỜI TIÊU DÙNG THÔNG MINH - CHÌA KHÓA CHỐNG MỸ PHẨM “DỎM” Thảo luận tại hội thảo, nhiều chuyên gia cùng khuyến nghị người tiêu dùng nên cẩn trọng khi lựa chọn mỹ phẩm. Đây là “chìa khóa” chống lại mỹ phẩm dỏm. Bà Lê Thị Hà, Trưởng phòng Quản lý Hoạt động Thương mại Điện tử (Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương), đưa ra số liệu cho thấy 60% người tiêu dùng hiện mua mỹ phẩm qua kênh online. Tuy nhiên, rủi ro hàng giả, hàng kém chất lượng cũng theo đó mà tăng cao. Trong việc này, trách nhiệm đầu tiên thuộc về người bán, nhưng để truy xuất thì cần cơ chế quản lý rõ ràng. Các sàn thương mại điện tử buộc phải xác thực danh tính, kiểm tra giấy tờ người bán, nếu buông lỏng sẽ liên đới chịu trách nhiệm. “Người tiêu dùng nên mua trên các sàn đã đăng ký, công bố tại cổng online.gov.vn để được bảo vệ quyền lợi”, bà Hà đưa ra lời khuyên. Trong khi đó, bà Lê Châu Giang - thành viên Ban soạn thảo Nghị định Mỹ phẩm ASEAN - nhấn mạnh, quản lý không chỉ là trách nhiệm của cơ quan nhà nước mà cần sự phối hợp “như một đội bóng” giữa quản lý, viện kiểm nghiệm, doanh nghiệp, nhà phân phối và người tiêu dùng. Cần quy định rõ ràng ranh giới giữa mỹ phẩm và dược phẩm. “Không có khái niệm dược mỹ phẩm. Nếu sản phẩm chứa tá dược, corticoid hay hydroquinone để làm trắng da thì phải được quản lý như dược phẩm, tránh gây hiểu lầm cho người tiêu dùng”, bà Giang nói. Bà Giang cũng chỉ ra kinh nghiệm từ Nhật Bản, Trung Quốc: người tiêu dùng, đặc biệt giới trẻ, được giáo dục cách đọc nhãn, phân biệt thành phần an toàn. Khi khách hàng đủ hiểu biết, họ sẽ tự loại bỏ sản phẩm kém chất lượng. Việt Nam đã có hành lang pháp lý hoàn chỉnh, nhưng khâu thực thi và giáo dục cộng đồng mới là chìa khóa. Với vai trò là cơ quan quản lý, Tiến sĩ Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cảnh báo, thị trường gần đây còn xuất hiện nhiều sản phẩm nguy hại như dầu gội chứa chất diệt côn trùng, kem chống nắng không đúng chỉ số hay mỹ phẩm được giới thiệu như thuốc chữa bệnh. Đây là ngành liên quan trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng nên công tác quản lý phải chặt chẽ, hiệu quả. Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tập trung nâng cao hiệu quả hậu kiểm bằng cách tăng cường kiểm tra định kỳ trên thị trường, siết chặt chế tài xử phạt đối với hành vi vi phạm và xây dựng cơ sở dữ liệu truy xuất nguồn gốc minh bạch, dễ dàng tra cứu. Song song đó là hỗ trợ doanh nghiệp trong nước nghiên cứu, phát triển sản phẩm, đầu tư công nghệ, bao bì, xây dựng thương hiệu gắn với thảo dược và nguyên liệu bản địa. Tiến sĩ Tạ Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh vai trò của công tác truyền thông để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng. Việc hướng dẫn cách lựa chọn sản phẩm uy tín, khuyến khích sử dụng công cụ tra cứu thông tin công bố trên website Cục Quản lý Dược sẽ giúp hạn chế rủi ro. Ngoài ra, sự phối hợp giữa các lực lượng quản lý như Y tế, Công Thương, Hải quan, Quản lý thị trường và Công an sẽ được tăng cường, đồng thời học hỏi thêm kinh nghiệm từ các nước ASEAN và quốc tế. VÂN SƠN - ANH NHÀN Mỹ phẩm đang trở thành mặt hàng “nóng” trên chợ mạng, với đủ lời quảng cáo hoa mỹ về công dụng làm trắng da, trị mụn, xóa nhăn… Tuy nhiên, phía sau những cú click chuột tưởng chừng tiện lợi lại tiềm ẩn không ít rủi ro cho sức khỏe. Các diễn giả tại hội thảo “Mỹ phẩm: Từ công bố, sản xuất đến đảm bảo chất lượng” ẢNH: PHẠM NGUYỄN Làn da hư tổn vì những cú click chuột Doanh nghiệp phải tuân thủ pháp luật Theo Tiến sĩ Alain Khaiat - cựu Chủ tịch ban ISO TC 217 về Mỹ phẩm, Cố vấn khoa học cơ quan quản lý Singapore, vấn đề lớn nhất không nằm ở kỹ thuật kiểm nghiệm mà ở thái độ tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp. Vị tiến sĩ dẫn chứng, châu Âu đã có hệ thống quản lý mỹ phẩm từ năm 1976 với hậu kiểm chặt chẽ, không chỉ trong phạm vi quốc gia mà còn kết nối xuyên biên giới để loại bỏ sản phẩm không đạt chuẩn ngay từ đầu. “Doanh nghiệp sản xuất mỹ phẩm Việt Nam muốn phát triển lâu dài phải xây dựng quy trình chuẩn từ khâu nghiên cứu, đánh giá an toàn đến sản xuất theo GMP. Đây là con đường duy nhất để nâng cao uy tín và vươn ra thị trường quốc tế”, TS Alain nhấn mạnh. Hội thảo mang đến nhiều thông tin hữu ích Phát biểu kết luận hội thảo, nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập báo Tiền Phong cho rằng, dù mỹ phẩm là sản phẩm quen thuộc trong đời sống hằng ngày, nhưng phần lớn người tiêu dùng vẫn chưa hiểu rõ về chúng. Hội thảo đã mang đến nhiều thông tin, kiến thức bổ ích từ cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp, góp phần giúp công chúng tiếp cận đầy đủ hơn về lĩnh vực này. Nhà báo Phùng Công Sưởng bày tỏ mong muốn Nhà nước vừa tạo điều kiện thông thoáng cho doanh nghiệp phát triển, vừa quản lý chặt chẽ để ngăn chặn hàng giả, hàng kém chất lượng. Người tiêu dùng cũng cần nâng cao hiểu biết, lựa chọn thông minh, tránh tiếp tay cho sản phẩm không đạt chuẩn. Tiến sĩ Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) phát biểu tại hội thảo ẢNH: DUY ANH
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==