KHI ĐẠI LÝ TUYÊN BỐ PHÁ SẢN Đắk Lắk, thủ phủ cà phê của cả nước đang xôn xao trước thông tin Công ty TNHH MTV Thương mại và Dịch vụ Hoàng Quyến phá sản hồi tháng 7. Trong đơn tố giác, người dân cho biết công ty nhận ký gửi hàng nông sản như hồ tiêu, cà phê và vay tiền của họ trong suốt 10 năm qua. Những năm đầu, công ty hoạt động minh bạch, nhưng gần đây chối bỏ trách nhiệm và không trả nợ. Ước tính, công ty này nợ người dân hơn 180 tỷ đồng. Vụ việc đang được Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Đắk Lắk điều tra, làm rõ. Tại Lâm Đồng, năm 2024, hai đơn vị kinh doanh nông sản tuyên bố vỡ nợ là Công ty TNHH MTV Đức Hoàng (xã Quảng Tân) và Đại lý cà phê Mai Cầu (xã Krông Nô). Cơ quan chức năng xác định có khoảng 100 hộ dân ký gửi 94 tấn cà phê và 66 tấn hồ tiêu tại Công ty Đức Hoàng, tổng trị giá khoảng 14 tỷ đồng. Đại lý cà phê Mai Cầu nợ 16 hộ dân 150 tấn cà phê (trị giá khoảng 10 tỷ đồng) và nợ 2 đơn vị kinh doanh khác 14 tỷ đồng. Bà Trương Thị Ngộ (xã Nam Đà, tỉnh Lâm Đồng) cho biết, đang bị bà Trần Thị Mai, chủ Đại lý cà phê Mai Cầu nợ hơn 12,7 tỷ đồng. “Tôi và bà Mai làm ăn với nhau được 3 năm. Thời gian đầu, giao dịch rất minh bạch, nhanh gọn. Tuy nhiên, sau đó, bà ấy liên tục khất nợ. Bỗng một ngày, bà Mai gọi tôi đến nhà. Khi tôi đến, có rất đông người cũng ở đó. Bà ấy bình tĩnh chốt số nợ của từng người rồi tuyên bố phá sản. Tôi phải cầm cố 2 lô đất, bán xe cộ, vay bên ngoài để trả nợ. Hiện tại mỗi tháng tôi gánh hơn 50 triệu đồng tiền lãi,” bà Ngộ chia sẻ. Anh Nguyễn Văn Hoan (Đắk Lắk), một nạn nhân vụ Đại lý cà phê Mai Cầu vỡ nợ, cho biết từ năm 2021 đã thu gom cà phê trên địa bàn và các tỉnh Gia Lai, Lâm Đồng để bán cho bà Mai. Ban đầu, giao dịch diễn ra thuận lợi, nhưng đến cuối năm 2023, bà Mai nợ anh Hoan 1,5 tỷ đồng và tuyên bố vỡ nợ vào ngày 9/1/2024. Khi anh và các hộ dân đến đòi nợ, kho hàng trống rỗng, khiến gia đình rơi vào khó khăn. Anh cùng nhiều hộ dân đã gửi đơn tố cáo nhưng cơ quan công an cho rằng không có cơ sở để xác định bà Trần Thị Mai có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tuy vậy, anh Hoan vẫn kiên trì gõ cửa cơ quan chức năng mong làm rõ vụ việc, buộc bà Mai trả nợ cho người dân. Trao đổi với PV Tiền Phong qua điện thoại, bà Trần Thị Mai thừa nhận đang nợ tiền, cà phê, hồ tiêu của hàng chục hộ dân. Bà đã mất khả năng thanh khoản và đang đi làm khắp nơi kiếm tiền trả nợ. Bà Mai lý giải bị vỡ nợ do giá cà phê, hồ tiêu lên quá cao. “Người ta chốt lúc cà phê non, khi giá lên cao quá tôi không đủ khả năng trả. Lúc chốt giá cà phê có 32.000 đồng/kg, nhưng khi bán ra thực tế 68.000 đồng/kg, thậm chí tăng cao. Tôi làm sai đến đâu chịu đến đấy. Tôi có thiện chí trả, tôi cũng cầm cố đất đai, nhà cửa để trả dần”, bà Mai nói. MÒN MỎI ĐI KIỆN Đã hơn 7 năm trôi qua, vợ chồng bà Đoàn Thị Nghĩa (trú xã Ia Krái, Gia Lai), kiên trì gõ cửa cơ quan chức năng đề nghị xử lý bà Thái Thị An, Giám đốc Công ty TNHH MTV Hoàng Sang (trụ sở ở xã Ia Grai, Gia Lai). Doanh nghiệp của bà An chuyên buôn bán, nhận ký gửi nông sản (chủ yếu cà phê và hạt điều), song sau đó “cù nhầy” trả nợ. Năm 2018, doanh nghiệp này mất khả năng trả nợ khiến hàng trăm người dân ký gửi nông sản ở đây điêu đứng. Chia sẻ với PV Tiền Phong, bà Nghĩa cho biết trước đây thường xuyên nhập hàng nông sản cho bà An, nên giữa hai bên có sự tin tưởng. Năm 2018, bà Nghĩa giao 7 đơn hàng hạt điều với tổng số lượng 60 tấn, trị giá hơn 2,2 tỷ đồng. Sau khi giao hàng, bà An thông báo đang ở tỉnh khác và liên tục hẹn, kéo dài việc thanh toán. “Tôi đã vay ngân hàng và người thân để có tiền làm ăn với bà An. Thế nhưng, sau khi bà ấy nhận hàng, không hề thanh toán. Tôi phải cắn răng bán 6ha cao su để trả nợ. Kể từ năm 2018, tôi đã gửi đơn thư khắp nơi, kiến nghị xử lý để buộc bà An phải trả tiền, nhưng đến nay mọi việc vẫn chưa được giải quyết. Hiện tôi chuẩn bị lại đơn gửi chính quyền mới. Tôi rất mong lấy lại số tiền đó, đó là mồ hôi, nước mắt của gia đình tôi,” bà Nghĩa chia sẻ. Cách nhà bà Nghĩa không xa, bà Đồng Thị Thừa (xã Ia Krái) cũng là nạn nhân của bà An. “Tôi với bà An làm ăn lâu năm. Bà An lại gần nhà mẹ đẻ của tôi nên bản thân rất tin tưởng. Đầu năm 2018, tôi gom hạt điều bán cho bà An nhiều lần, tổng số tiền lên đến 2,7 tỷ đồng. Nhưng bà An hẹn tới hẹn lui, về sau trả được gần một nửa. Giờ còn hơn 1 tỷ, bà An vẫn chưa trả. Tôi gõ cửa cơ quan chức năng nhưng mãi không được giải quyết”, bà Thừa nói. Bà Phạm Thị Thể (xã Ia Krái) đang gánh khoản nợ hơn 11 tỷ đồng từ việc làm ăn với bà An. Bà cho biết đã ký gửi 200 tấn cà phê (trị giá 7,4 tỷ đồng) cho Công ty TNHH MTV Hoàng Sang do không có kho bãi và tin tưởng vào bà An. Bà còn bán thêm 70 tấn điều (gần 3 tỷ đồng) và cho bà An mượn tiền. “Chiều trước khi xảy ra sự việc, bà An vẫn nhận mua hàng. Ngày hôm sau, tôi nghe tin bà ấy bỏ trốn. Tôi đã gửi đơn nhưng cơ quan chức năng nói không có dấu hiệu lừa đảo, vụ việc phải ra tòa. Giờ tôi phải nai lưng trả nợ”, bà Thể chia sẻ. LÊ TIỀN - HUỲNH THỦY Những vụ đại lý nông sản vỡ nợ đã xảy ra. Nông dân trắng tay khi chỉ giao dịch bằng… niềm tin. Nông dân mòn mỏi đi kiện trong khi chủ đại lý không thể trả nợ. Vậy giải pháp nào hạn chế rủi ro cho nông dân? Luật sư Phan Ngọc Nhàn (Đoàn Luật sư Đắk Lắk) cho biết, ký gửi nông sản thực chất là giao dịch dân sự, được quy định tại Bộ luật Dân sự thông qua Hợp đồng gửi giữ tài sản. Tại địa phương những năm qua có không ít doanh nghiệp lợi dụng sự cả tin của nông dân, kẽ hở của pháp luật, tìm cách chiếm đoạt hàng hóa ký gửi. Luật sư Nhàn kiến nghị, cơ quan công an cần vào cuộc xác minh có hay không dấu hiệu tội phạm để xử lý kịp thời, không để kẻ gian có thời gian tẩu tán tài sản trốn tránh nghĩa vụ trả nợ cho người bị hại. 15 n Thứ Tư n Ngày 20/8/2025 Vợ chồng bà Đoàn Thị Nghĩa (trú xã Ia Krái, Gia Lai) trình bày sự việc với phóng viên Bài cuối: Để tránh những vụ vỡ nợ chấn động ĐƯỢC, MẤT KÝ GỬI NÔNG SẢN XÃ HỘI Theo đó, khi khách hàng đưa sản phẩm cà phê nhân xô vào gửi tại kho của HDBank Đắk Lắk được xem xét cho vay vốn từ 30-80% giá trị lô hàng, thời hạn vay từ 3- 6 tháng, lãi suất tùy từng kỳ hạn vay. Khi tham gia ký gửi, nông dân được miễn một số loại phí như kiểm định hàng hóa, cháy nổ… Trong thời gian ký gửi cà phê tại kho, người gửi được chủ động tìm kiếm người mua để bán hàng; đồng thời HDBank Đắk Lắk giúp người gửi bán hàng thông qua việc giới thiệu, tìm kiếm các nhà thu mua, xuất khẩu có uy tín, bảo đảm với giá tốt nhất và thanh toán tiền ngay trong ngày. Đặc biệt, HDBank Đắk Lắk còn đứng ra thực hiện vai trò trung gian xác nhận giao dịch và bảo đảm quyền lợi cho cả bên mua và bên bán. Ông Phan Ngọc Diễn - Giám đốc Vùng Tây Nguyên HDBank cho biết, triển khai gói tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho bà con khi xoay vòng tái đầu tư và mong muốn chốt được mức giá bán tốt nhất, giảm rủi ro khi ký gửi nông sản qua đại lý. Từ khi ra đời, gói sản phẩm đã được người dân hưởng ứng song cũng phát sinh nhiều vấn đề. “Bắt tay vào làm tôi mới nhận thấy rõ những hạn chế cần khắc phục. Ngân hàng có thế mạnh về tài chính nhưng thiếu kinh nghiệm về thị trường, đặc biệt là kiểm soát chất lượng hàng hóa. Chúng tôi đã khỏa lấp “khoảng trống” này bằng cách hợp tác với đơn vị thứ ba để kiểm soát đầu vào. Tuy nhiên, sau 3 năm triển khai, gói sản phẩm đã tạm dừng”, ông Diễn cho biết. Để giúp nông dân, ông Diễn cho rằng, cần bắt tay với một số doanh nghiệp nông sản lớn, hình thành chuỗi giao dịch mới chặt chẽ, có lợi cho các bên. “Ngân hàng cung ứng vốn, nông dân có nông sản, doanh nghiệp có hệ thống kho bãi và đối tác bán buôn. Khi ba bên hợp tác thì đều win-win. Nếu làm tốt, không riêng cà phê, các mặt hàng nông sản khác cũng giao dịch được”, ông Diễn nêu giải pháp. TS. Đinh Thế Hiển, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tin học và Kinh tế Ứng dụng, đã có nhiều năm nghiên cứu mô hình sàn giao dịch hàng hóa và là người phụ trách xây dựng đề án Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam năm 2010. Để xây dựng sàn thành công, ông Hiển cho rằng cần có tổ chức tài chính uy tín, thậm chí có sự tham gia của tổ chức tài chính nước ngoài với nguồn tài chính đủ mạnh. Tiếp theo là cách thức vận hành và đội ngũ quản lý chuyên nghiệp. Quan trọng là sàn phải đặt tại những trung tâm tài chính lớn, chứ không phải ở vùng nguyên liệu như Đắk Lắk. Theo ông Hiển, việc lập sàn giao dịch nông sản là cần thiết, để Việt Nam có thể chủ động trong việc định giá nông sản, đặc biệt là những sản phẩm có lợi thế và chiếm tỷ trọng xuất khẩu lớn trên thế giới như cà phê, hồ tiêu và gạo. Tuy nhiên, giai đoạn này cần chờ việc triển khai thành công Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP Hồ Chí Minh, trong đó có sàn giao dịch hàng hóa. HUỲNH THỦY - LÊ TIỀN Cần một phương thức giao dịch mới Ngân hàng HDBank Chi nhánh Đắk Lắk từng ra mắt gói sản phẩm nhận ký gửi và cho vay cầm cố lô hàng cà phê ký gửi, nhưng không thành công. Nông dân phơi cà phê sau thu hoạch
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==