Cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa có buổi làm việc với UBND tỉnh Quảng Ninh về việc tăng cường quan trắc, dự báo, cảnh báo và tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng thông tin khí tượng thủy văn phục vụ địa phương. Theo các chuyên gia, vấn đề dự báo, cảnh báo sớm dông lốc là một thách thức hiện nay, không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới. Các cơn dông nhiệt chỉ có thể cảnh báo trước khoảng 45 phút đến một giờ, gây thách thức lớn cho việc ứng phó, đòi hỏi phải xây dựng một hệ thống vận hành thông minh, nhanh chóng, thông suốt giữa dự báo, cảnh báo, thông tin và truyền tin. Để giúp Quảng Ninh có thể tăng cường ứng phó với các hiện tượng thời tiết nguy hiểm, theo ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn, việc tăng cường cơ sở hạ tầng, trang thiết bị là rất cần thiết. Ngay trong tháng 8, đơn vị này sẽ tăng cường ngay 1-2 trạm đo gió, mưa tại khu vực vịnh Hạ Long hoặc điều chuyển trạm ra đa Xband di động thuộc phạm vi quản lý của Cục về Hạ Long nhằm tăng cường giám sát, theo dõi, cảnh báo dông, lốc, mưa lớn và sét. Trên cơ sở đó, Cục sẽ triển khai ngay nhóm dự báo chuyên đề riêng về dông lốc trên hai vịnh Hạ Long và Bái Tử Long, nhằm giám sát, theo dõi, cảnh báo dông, lốc, mưa lớn và sét. Theo ông Võ Văn Hòa, Giám đốc Đài Khí tượng Thuỷ văn Bắc Bộ, đây sẽ là bản tin chuyên đề riêng biệt để có thể đưa thông tin về cảnh báo chi tiết hơn. Để đảm bảo hiệu quả cao nhất, ông Hòa kiến nghị địa phương quy định rõ hơn khu vực cảnh báo thay vì áp dụng theo địa bàn phường như hiện nay. NGHIÊN CỨU CHUYÊN SÂU VỀ DÔNG, LỐC VÀ CÁC LOẠI HÌNH THỜI TIẾT CỰC ĐOAN Theo ông Hoàng Đức Cường, về lâu dài, để tăng cường giám sát, theo dõi các loại hình thời tiết cực đoan, cần khảo sát lắp đặt mới và nâng cấp các điểm quan trắc trên toàn bộ tỉnh hoặc trọng tâm cho khu vực các vịnh, trước mắt Cục Khí tượng Thủy văn đề xuất lắp đặt một radar thời tiết X-band, khoảng 3 trạm khí tượng tự động (AWS) tại Bãi Cháy, Cửa Ông, Tuần Châu, khoảng 5 bộ cảm biến thời tiết lắp trên tàu du lịch để đo gió, áp suất, nhiệt độ, độ ẩm theo thời gian thực. Đồng thời tăng tần suất cập nhật số liệu Radar từ 5 đến 10 phút/lần, định vị sét từ 5-10 phút/ lần, vệ tinh Himawari khoảng 10 phút/lần, cảm biến tàu lên 1 phút/lần. Để lắp đặt hệ thống trạm giám sát, theo dõi thời tiết cực đoan trên địa bàn tỉnh, Cục Khí tượng Thuỷ văn đề nghị có kế hoạch điều tra, khảo sát cụ thể để xác định khối lượng, chủng loại thiết bị, vị trí lắp đặt phù hợp với điều kiện địa hình tự nhiên. Ông Cường cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ cố gắng triển khai quy hoạch mạng lưới quan trắc khí tượng thủy văn quốc gia, trong đó có tỉnh Quảng Ninh. Đồng thời, chú trọng hơn đến các khía cạnh đặc thù địa phương, bao gồm thời tiết trên biển, ven biển trong điều kiện thời tiết bình thường và thiên tai nguy hiểm. Theo ông Nguyễn Văn Công, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh, tỉnh sẽ yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan nhanh chóng xây dựng bản đồ dự báo thời tiết khu vực Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long để công tác dự báo được chi tiết, hiệu quả hơn. Đối với bản tin dự báo chuyên đề dông, lốc, tỉnh Quảng Ninh và Cục Khí tượng Thủy văn sẽ xây dựng kênh, quy trình nhận, phát hành các bản tin, đảm bảo thông tin thông suốt, nhanh nhất đến với người nhận. HOÀI LINH Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cũng giao Sở Xây dựng nghiên cứu áp dụng hệ thống định vị quản lý tàu thuyền, Ban Quản lý Vịnh triển khai hệ thống camera giám sát hoạt động trên vịnh và chia sẻ dữ liệu với cơ quan dự báo. Về lâu dài, tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường đề xuất nội dung đầu tư hệ thống cảnh báo, quan trắc, để khai thác quản lý và sử dụng phục vụ cho địa phương. Đồng thời đặt hàng các nhà khoa học có những nghiên cứu chuyên sâu về đặc điểm dông, lốc trên Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long để có thông tin phục vụ cảnh báo, dự báo tốt nhất. 15 nThứ Sáu n Ngày 15/8/2025 Ngay trong tháng 8, Cục Khí tượng Thủy văn tăng cường quan trắc, lắp đặt thiết bị theo dõi, cảnh báo sớm dông, lốc phục vụ phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, nhằm giảm thiểu thiệt hại trong bối cảnh thiên tai ngày càng dị thường, khốc liệt. Sẽ tăng cường nghiên cứu chuyên sâu về dông lốc trên Vịnh Hạ Long ẢNH: QMG Cải thiện hệ thống cảnh báo dông lốc trên vịnh Hạ Long Nhóm nghiên cứu của Viện Hải dương học - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam vừa thực hiện đề tài “Nghiên cứu, đánh giá quá trình vận chuyển và phát tán rác thải nhựa kích thước macro ở các vùng cửa sông ven biển Nam Trung Bộ”. Giải pháp được các nhà khoa học sử dụng là kết hợp đồng thời dữ liệu thực địa và công nghệ mô hình hóa hiện đại. Cụ thể, nhóm đã sử dụng các phao trôi (drifter) gắn GPS để theo dõi trực tiếp hành trình của rác thải nhựa trên biển. Mỗi bộ phao được nhóm tự chế tạo, có chi phí chỉ khoảng 80 USD, rẻ hơn nhiều so với sản phẩm cùng chức năng của nước ngoài nhưng vẫn đảm bảo theo dõi chính xác hành trình rác thải nhựa ngoài thực địa. Về công nghệ mô hình hoá, nhóm đã xây dựng và ứng dụng bộ mô hình thủy động lực học kết hợp để mô phỏng và dự báo sự vận chuyển, tích tụ của rác thải nhựa tại vùng biển Nam Trung Bộ. Nhóm nghiên cứu cũng tích hợp nhiều loại dữ liệu khí tượng, thuỷ hải văn. Mô hình sau khi được hiệu chỉnh và kiểm nghiệm đã cho thấy độ chính xác cao trong việc tái hiện hướng đi, tốc độ và vị trí tích tụ của rác thải nhựa đại diện, nhất là những mảnh vụn kích thước lớn (MPD) dưới tác động của các điều kiện khí tượng - hải văn khác nhau theo mùa gió (Đông Bắc, Tây Nam). Đặc biệt, mô hình đã được đóng gói thành chương trình độc lập, dễ vận hành có tên gọi là VAST-PlasticDrift. Khi sử dụng VASTPlasticDrift, chỉ cần nhập vị trí phát thải và thời gian mong muốn, người dùng có thể nhanh chóng mô phỏng hành trình trôi dạt của rác thải nhựa. Nhờ đó, công cụ sẽ hỗ trợ kịp thời cho công tác thu gom theo mùa, ứng phó sự cố tràn rác, phục vụ hiệu quả việc quy hoạch quản lý vùng ven biển, giáo dục cộng đồng và hoạch định chính sách bảo vệ môi trường biển chủ động. Theo ông Nguyễn Đức Thịnh, đại diện nhóm nghiên cứu, kết quả khảo sát, thu thập và phân tích thực địa cho thấy, tình trạng ô nhiễm nhựa đại dương, đặc biệt là các mảnh vụn kích thước lớn đang hiện diện với mật độ cao, đặc biệt nghiêm trọng tại các điểm nóng như cảng Phan Rí, bãi Chí Công (Bình Thuận, nay là Lâm Đồng), Phan Thiết, Sa Kỳ và Mỹ Á. Gần 90% số điểm khảo sát phát hiện có MPD, trong đó 45% điểm bị ô nhiễm nặng, 33% ô nhiễm nhẹ và chỉ 9% được đánh giá là khá sạch. NGUYỄN HOÀI Lần đầu có hệ thống dự báo hành trình rác thải nhựa Lần đầu tiên tại Việt Nam, một hệ thống dự báo hành trình rác thải nhựa trôi dạt trên biển đã được phát triển, kết hợp dữ liệu khí tượng hiện đại và công nghệ mô phỏng dòng chảy, cho phép dự báo và truy vết nguồn phát thải, hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý rác nhựa đại dương. Ô nhiễm nhựa đại dương là vấn đề môi trường nghiêm trọng toàn cầu, trong đó có Việt Nam ẢNH: NGUYỄN NGỌC Tăng cường hợp tác quốc tế bảo vệ Tê tê Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã tại Việt Nam (SVW) phối hợp Vườn Quốc gia Cúc Phương vừa tổ chức Chương trình tập huấn kỹ thuật bảo tồn Tê tê cho đoàn đại biểu gồm 9 thành viên đến từ Tổ chức Bảo tồn Động vật Hoang dã London (Thái Lan) và Cục Bảo tồn Vườn quốc gia, Động vật hoang dã và Thực vật Thái Lan. Các thành viên tham dự đã cùng SVW trao đổi kinh nghiệm về quy trình cứu hộ và phục hồi Tê tê cũng như dinh dưỡng, chăm sóc y tế, vận chuyển và thiết kế chuồng nuôi phù hợp. Các thành viên cũng trao đổi về vấn đề đánh giá sinh cảnh, lựa chọn điểm tái thả và theo dõi sau tái thả, các chiến lược bảo vệ địa điểm, chống săn bắt và gắn kết cộng đồng địa phương, đồng thời tham quan thực tế tại các trung tâm bảo tồn khác như Trung tâm Cứu hộ Linh trưởng Nguy cấp, Cơ sở Bảo tồn gấu Ninh Bình và Trung tâm Bảo tồn Rùa tại Cúc Phương. Theo đại diện của SVW, đây không chỉ là một khóa tập huấn kỹ thuật, mà còn là bước khởi đầu cho mối quan hệ hợp tác lâu dài giữa các chuyên gia bảo tồn của khu vực Đông Nam Á, cùng hướng đến mục tiêu thống nhất quy trình bảo tồn Tê tê và các loài động vật hoang dã. Việt Nam là nơi phân bố của hai loài Tê tê quý hiếm là Tê tê Java (Manisjavanica) và Tê tê vàng (Manis pentadactyla). Những năm qua, tình trạng buôn bán động vật hoang dã trái phép đã đẩy loài này đến bờ vực tuyệt chủng. Cả hai loài đều có tên trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ theo quy định của pháp luật Việt Nam. NGUYỄN HOÀI
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==