TS Lê Đông Phương, nguyên Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục ĐH, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam nhìn nhận, trường ĐH công lập nằm cách xa các trung tâm kinh tế - xã hội lớn muốn thu hút được sinh viên theo học phải có những ngành đào tạo đặc biệt, có đặc thù riêng, có tính ứng dụng cao và thực sự phù hợp với điều kiện địa phương. Nếu các trường đào tạo các ngành được sao chép y nguyên của các cơ sở ĐH đặt tại trung tâm lớn như Hà Nội hay TPHCM thì rất khó để cạnh tranh trong công tác tuyển sinh. Một số giải pháp ông Phương đưa ra là, cần nhìn nhận, đánh giá thực tế từ góc nhìn của người học, các đơn vị, doanh nghiệp sử dụng kết quả đào tạo của trường. Từ đó xây dựng “thực đơn sản phẩm” phù hợp, thu hút để trụ vững trong nền kinh tế thị trường nhiều cạnh tranh. Vai trò của các trường phổ thông trong công tác hướng nghiệp cho học sinh là giải pháp quan trọng. Hiện nay, các trường phổ thông làm công tác hướng nghiệp chưa tốt, dẫn đến học sinh chọn sai. Bên cạnh đó, công tác tuyển sinh còn phụ thuộc vào hoàn cảnh của học sinh, tình hình kinh tế - xã hội ở từng địa phương. Hiện nay, nhiều sinh viên vừa đi học vừa đi làm thêm, các em sẽ ưu tiên lựa chọn các cơ sở giáo dục ở thành phố lớn - nơi có cơ hội làm thêm nhiều hơn để bù đắp phần nào chi phí học tập, giảm gánh nặng cho gia đình. Ở góc độ nào đó, các em có mong muốn theo học tại các thành phố lớn để sau này học xong thì sẽ ở lại làm việc. Nhà trường cần đẩy mạnh việc hợp tác cùng các nhà tuyển dụng ở địa phương để mở rộng cơ hội nghề nghiệp, khuyến khích sinh viên theo học. HOA BAN 6 n Thứ Ba n Ngày 12/8/2025 KHÔNG TUYỂN ĐƯỢC SINH VIÊN Trường ĐH Hùng Vương (TPHCM) năm nay giữ kỉ lục điểm sàn chạm đáy 12/30 điểm đối với 17/19 ngành đào tạo. Tìm hiểu cho thấy, điểm chuẩn năm 2024 của trường là 15/30 điểm đối với tất cả các ngành đào tạo theo phương thức xét kết quả thi tốt nghiệp và 18 điểm đối theo phương thức xét học bạ. Tại đề án tuyển sinh ĐH năm nay, trường này thông tin, năm 2024, ngành kinh tế quốc tế xét tuyển 30 chỉ tiêu và có 10 thí sinh nhập học; ngành quản trị kinh doanh xét tuyển 200 chỉ tiêu có 65 thí sinh nhập học; ngành tài chính ngân hàng tuyển sinh 200 chỉ tiêu, có 47 thí sinh nhập học; ngành thương mại điện tử xét 100 chỉ tiêu, có 15 thí sinh nhập học; ngành công nghệ tài chính tuyển 50 chỉ tiêu, có 9 thí sinh nhập học… Có thể thấy, năm trước, 19 ngành đào tạo của Trường ĐH Hùng Vương đều không tuyển đủ chỉ tiêu. Trong đó có nhiều ngành hot nhưng tuyển được rất thấp, như công nghệ thông tin chỉ tuyển được 5/30 chỉ tiêu. Trường ĐH Lương Thế Vinh (Nam Định cũ), năm 2024 tuyển sinh 10 ngành, nhưng có tới 7 ngành số thí sinh nhập học dưới 10 em: Ngôn ngữ Anh có 3/300 thí sinh nhập học (đạt chỉ tiêu tuyển sinh 1%); ngành công nghệ kĩ thuật điện tử tuyển sinh được 5/133 chỉ tiêu (đạt gần 4%), ngành kĩ thuật công trình giao thông tuyển sinh được 4/143 chỉ tiêu; ngành công nghệ thông tin tuyển được 8/151 chỉ tiêu; ngành tài chính ngân hàng là 5/125 chỉ tiêu; ngành kế toán 9/124 chỉ tiêu và ngành quản trị kinh doanh 8/130. Năm 2023, những ngành này đều tuyển được dưới 10 thí sinh. Ngành Bác sĩ Y học cổ truyền tuyển sinh được nhiều nhất của Trường ĐH Lương Thế Vinh năm 2024 với 52/470 chỉ tiêu (đạt trên 10%); ngành thú y tuyển được 21/225 thí sinh và ngành kĩ thuật xây dựng tuyển được 10/225 chỉ tiêu. Trường ĐH Công nghiệp Việt Trì cũng trong tình trạng tương tự. Đến thời điểm hiện tại, phóng viên chỉ tìm được thông tin thông báo tuyển sinh ĐH năm 2025 của nhà trường, không tiếp cận được đề án tuyển sinh. Dựa trên đề án tuyển sinh ĐH năm 2024 của trường này có thể thấy, năm 2023, trường tuyển được 307/1.710 chỉ tiêu (đạt gần 18% chỉ tiêu tuyển sinh). Trong đó có nhiều ngành, tỉ lệ thí sinh nhập học đạt rất thấp. Ví dụ ngành ngôn ngữ Anh có 3/80 thí sinh nhập học, ngành công nghệ thực phẩm có 4/100 thí sinh nhập học, ngành công nghệ môi trường và công nghệ hóa học có 2/60 thí sinh nhập học. Năm 2022, tình trạng tương tự diễn ra khi tuyển sinh chỉ đạt 287/1.930 chỉ tiêu, thậm chí có ngành chỉ tuyển được 1 thí sinh như công nghệ kĩ thuật môi trường. Khó khăn trong tuyển sinh bắt buộc một số trường ĐH phải dừng tuyển sinh. Ví dụ trong hai năm 2023, 2024, Trường ĐH Kinh Bắc (Bắc Ninh) đã dừng tuyển sinh 8 ngành gồm: Kiến trúc, thiết kế đồ họa, thiết kế nội thất, thiết kế thời trang, quản lí xây dựng, quản lí nhà nước, tài chính ngân hàng, công nghệ kĩ thuật điện tử - viễn thông. Từ các quyết định công nhận thí sinh trúng tuyển đại học từ năm 2020 đến năm 2023 mà Trường ĐH Kinh Bắc đã đăng tải trên trang web có thể thấy hầu như nhà trường không tuyển sinh được chỉ tiêu đại học chính quy nào của 8 ngành đã ngừng tuyển sinh này. MỞ TOANG “ĐẦU VÀO”, NỚI LỎNG “ĐẦU RA” PGS.TS Đỗ Văn Dũng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kĩ thuật TPHCM nhận định, bài toán chất lượng đào tạo của mỗi trường ĐH phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, nhưng quan trọng nhất là chất lượng đầu vào. Thế nhưng, trong bối cảnh hiện nay, nguồn thu của các trường ĐH tăng cao vì trường ĐH ngoài công lập và trường ĐH công lập tự chủ tài chính chủ yếu dựa vào học phí. Việc tuyển sinh đủ chỉ tiêu đầu vào, đồng nghĩa với chấp nhận tiêu chí đầu vào thấp, tỉ lệ cạnh tranh không cao. Theo ông Dũng, hiện nay một số trường ĐH vừa “mở toang” đầu vào, vừa “nới lỏng” đầu ra. Bởi lẽ, nếu tiêu chuẩn đầu ra khắt khe, tỉ lệ sinh viên thôi học sẽ tăng lên. Điều này dẫn đến một số trường không đảm bảo được nguồn thu. “Hệ lụy là, cơ sở đào tạo không có được sự tín nhiệm từ các nhà tuyển dụng vì cho rằng chất lượng đào tạo không đảm bảo. Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp không tin vào bằng cấp, bảng điểm của người học. Điểm số đẹp, nhưng người học không nắm bắt được kiến thức chuyên môn, kĩ năng làm việc và gặp khó khăn trong tìm kiếm việc làm”, PGS Đỗ Văn Dũng nhìn nhận. Ông cho rằng, vấn đề bất cập hiện nay là mâu thuẫn giữa chất lượng đào tạo và nguồn thu học phí. Nếu “siết” đầu vào, một số trường ĐH sẽ không thể tuyển sinh, không có nguồn thu và khó vận hành. NGHIÊM HUÊ Không tuyển được sinh viên, “lay lắt” tồn tại là thực trạng của nhiều trường đại học (ĐH) hiện nay. Hệ lụy của tình trạng này là câu hỏi về chất lượng nguồn nhân lực. Trường đại học Lương Thế Vinh (Nam Định cũ) PGS Đỗ Văn Dũng cho hay, việc đảm bảo chất lượng đầu ra của ĐH không chỉ dừng lại ở việc siết chặt tiêu chuẩn đánh giá mà cần một hệ thống toàn diện, tích hợp các yếu tố từ quản lí, chương trình đào tạo đến hợp tác doanh nghiệp. Ông đề xuất xây dựng và áp dụng hệ thống kiểm định chất lượng quốc tế thay vì chỉ dựa vào tiêu chuẩn quốc gia, tập trung vào các tiêu chí cốt lõi. Thí sinh tìm hiểu thông tin đăng kí nguyện vọng xét tuyển năm 2025 ẢNH: NAM TRẦN “Thực đơn” nào phù hợp? KHOA GIÁO Trường đại học “lay lắt” “Trường ĐH địa phương (đóng đô ở các tỉnh) nhưng sứ mệnh, tầm nhìn vẫn chung chung, vẫn còn cách nhìn “rất toàn quốc, toàn cầu” mà chưa thực sự nghĩ xem mình sẽ làm được gì cho địa phương hay khu vực cụ thể. Họ chỉ biết nhìn quá xa mà quên mất vùng đất ngay cạnh mình, chưa có các ngành học thực sự bám sát thực tiễn địa phương cần” TS LÊ ĐÔNG PHƯƠNG Đại học Hùng Vương TPHCM
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==