Báo Tiền Phong số 220/2025

du lịch tại Hà Giang và là tác giả viết về văn hóa dân tộc, nhận định: “Người làm du lịch cần biết cách truyền tải giá trị văn hóa lịch sử của chiếc váy, thay vì đưa cho khách mặc để chụp ảnh cho vui”. Ở một góc độ khác, nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Khoa cho rằng, đây là hệ quả tất yếu của việc làn sóng “du lịch hóa văn hóa” diễn ra nhanh đến mức cộng đồng sở hữu di sản không kịp ứng phó. “Văn hóa bị biến thành công cụ kiếm tiền, mà không đi kèm thông tin và giới hạn, thì nguy cơ bị hiểu sai, bị giễu nhại là điều khó tránh”. Tỉnh Tuyên Quang hiện nay đã có Bộ Quy tắc ứng xử văn minh trong hoạt động du lịch, kế thừa từ Hà Giang trước đó. Tuy nhiên, việc triển khai đến cộng đồng còn gặp nhiều thách thức. Một cán bộ Sở VHTTDL tỉnh này cho biết, đơn vị đã có những đợt tuyên truyền, phổ biến văn hóa ứng xử trong du lịch, nhưng thừa nhận “việc kiểm tra, giám sát vẫn còn hạn chế, nhất là với các nhóm nhỏ lẻ tự phát cho thuê trang phục tại các điểm đông khách”. Không ít người cho rằng, phản ứng của các cơ quan quản lý vẫn mang tính bị động. Sự vào cuộc của sở quản lý văn hóa sau vụ việc là cần thiết, nhưng theo các chuyên gia, điều quan trọng hơn là phòng ngừa. Nhà nghiên cứu Nguyễn Khoa nhận xét: “Không thể kỳ vọng khách du lịch hiểu hết mọi giá trị bản địa nếu ngay chính người sở hữu văn hóa cũng không chủ động giới thiệu hoặc đặt giới hạn rõ ràng”. Ông đề xuất cần có quy định cụ thể với hoạt động cho thuê trang phục: “Không nên để khách tự ý sử dụng nếu không có người bản địa đồng hành hoặc hướng dẫn”. Chuyên gia đề nghị gắn biển hướng dẫn song ngữ tại điểm du lịch: “Trang phục dân tộc không phải đạo cụ. Xin hãy tôn trọng văn hóa bản địa”. ĐẠT NHI Ấn bản này dựa trên bản hiệu khảo của hai học giả Bùi Kỷ và Trần Trọng Kim. Đây là một trong những phiên bản Truyện Kiều quốc ngữ có ảnh hưởng sâu rộng nhất qua nhiều thế hệ bạn đọc. Lần đầu được in bởi Vĩnh Hưng Long thư quán năm 1925, tái bản năm 1927 và sau đó phổ biến rộng rãi qua các nhà xuất bản Tân Việt, Phổ Thông, đến nay bản hiệu khảo này vẫn được xem là một công trình khoa học có giá trị lâu dài nhờ cách biên soạn kỹ lưỡng, chú giải sâu sắc nhưng cách trình bày lại dễ tiếp cận với độc giả phổ thông. Việc tái bản lần này chỉ sửa những lỗi chính tả nhỏ, đồng thời bổ sung thêm phụ bản tranh minh họa lấy từ Tập văn họa kỷ niệm Nguyễn Du (Hội Quảng Trị - Huế, 1942) gồm 11 bức tranh màu in trên giấy dó của các danh họa như Tô Ngọc Vân, Trần Văn Cẩn, Nguyễn Gia Trí, Nguyễn Đỗ Cung… Điểm gây tranh cãi nhất vẫn là bức tranh bìa: hình ảnh Thúy Kiều sau khi tắm, minh họa cho câu thơ nổi tiếng “Rõ màu trong ngọc trắng ngà/Dày dày sẵn đúc một tòa thiên nhiên”. Bức tranh thuộc phong cách như tranh khắc, nét mạnh mẽ, tối giản, để lại nhiều khoảng trống phục vụ thiết kế. Tuy nhiên, việc đặt hình ảnh bán nude lên bìa sách văn học kinh điển vẫn bị chỉ trích là "thô tục". Đáp lại, phía đơn vị phát hành cho biết, họ muốn tôn vinh mỹ cảm của văn chương Nguyễn Du và khẳng định đây là một lựa chọn nghệ thuật có cơ sở, cả về nội dung lẫn lịch sử mỹ thuật. Truyện Kiều thực ra không phải là cuốn sách kinh điển đầu tiên bị phản ứng vì “bìa nude”. Trong lịch sử, ấn bản đầu tiên của cuốn tiểu thuyết nổi tiếng Cuộc đời Ophelia (The River Ophelia) của Justine Ettler do Picador Australia xuất bản năm 1995 cũng có bìa hình minh họa là một phụ nữ khỏa thân uốn mình trên ghế, gây tranh cãi mạnh trong cộng đồng đọc. Tác giả Justine Ettler từng phản bác, cho rằng hình ảnh đó gây hiểu lầm, và khi tái bản năm 2018, hình ảnh bìa đã được thay đổi thành thiết kế phù hợp hơn với tinh thần nguyên tác. Hay là cuốn Gấu (Bear) của Marian Engel phiên bản cũ cũng có bìa gây tranh cãi: hình ảnh nửa thân người phụ nữ khỏa thân được một con gấu ôm. Khi tái bản, nhà thiết kế đã chọn hình ảnh khác ít khiêu khích hơn. Trở lại với Truyện Kiều, ngoài hình thức, tên sách cũng từng là tâm điểm tranh luận. Trong phần Tựa sách, hai học giả Bùi Kỷ và Trần Trọng Kim giải thích: Truyện Thúy Kiều là tên chính thức mà họ lựa chọn, thay vì Đoạn trường tân thanh (tên gốc của Nguyễn Du) hay Kim, Vân, Kiều tân truyện (tên do Phạm Quý Thích đề). Lý do là bởi Kiều là nhân vật trung tâm, và cũng để phù hợp với cách gọi phổ biến của người dân. Họ vẫn giữ lại nhan đề cũ ở phần phụ để “tỏ cái ý tồn cổ”. Bản tái bản lần này là một sự kiện đáng chú ý trong giới xuất bản, không chỉ vì giá trị văn học, mà còn là dịp để tái hiện các di sản văn hóa liên ngành, từ văn chương, hội họa đến thẩm mỹ đương đại. Dù gây tranh cãi, sự trở lại của Truyện Thúy Kiều trong hình hài “gây bão” năm xưa cũng cho thấy sức sống lâu bền và khả năng tái sinh của những giá trị cổ điển khi được nhìn dưới ánh sáng mới. HẠ ĐAN 9 n Thứ Sáu n Ngày 8/8/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ biến hết”, Nhi nhớ lại. Còn Trương Hoàng Hào bị say sóng, chia sẻ: “Cảm giác say sóng rất khó tả, say tàu xe chưa thấm gì, kể cả uống thuốc vẫn không chống được với sóng”. Dù vậy, với Hào, khi tàu cập đảo, thấy cảnh vật tươi xanh, lá cờ Tổ quốc tung bay giữa biển khơi chào đón, đoàn như được tiếp thêm sức mạnh để vững bước cho những ngày hè sôi động cùng ăn, cùng làm với người dân, chiến sĩ trên đảo. DẤU ẤN ĐẢNG VIÊN NƠI ĐẢO XA Uyễn Nhi đang học năm 4 ngành Quản trị Kinh doanh, hiện là Ủy viên BCH Đoàn khoa Quản trị Kinh doanh - Marketing (ĐH Nam Cần Thơ). Cô sinh viên quê Vĩnh Long lớn lên trong gia đình có ông nội tham gia cách mạng, nên ngay từ nhỏ, qua những câu chuyện ông kể lại thời kháng chiến, tinh thần yêu nước và ý thức cống hiến đã thấm đẫm trong tâm hồn Nhi. Giữa tháng 7/2025, trong những ngày tình nguyện trên đảo Thổ Châu, Uyễn Nhi đón nhận thêm dấu mốc quan trọng của đời mình. Cô sinh viên trong màu áo xanh tình nguyện được vinh dự kết nạp Đảng ngay trên đảo. Khoảnh khắc tuyên thệ thiêng liêng đã in sâu vào tâm trí Nhi. “Khi cất lên lời tuyên thệ dưới cờ Tổ quốc, cờ Đảng, chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh ngay tại đảo tiền tiêu không chỉ là niềm tự hào, còn là lời nhắc nhở thiêng liêng về trách nhiệm và lý tưởng của một đảng viên trẻ. Đó cũng là lời cam kết về không ngừng tu dưỡng, rèn luyện bản thân, tích cực tham gia hoạt động vì cộng đồng, nỗ lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, để góp một phần sức mình xây dựng đất nước phồn vinh”, tân đảng viên trẻ hào hứng. Cùng được kết nạp đảng tại đảo Thổ Châu, có đoàn viên, sinh viên ưu tú Trương Hoàng Hào, sinh viên năm 4 ngành Kế toán (ĐH Nam Cần Thơ). Hào quê U Minh Thượng, Kiên Giang cũ (nay xã Vĩnh Hòa, tỉnh An Giang), anh cả trong gia đình hai anh em, cha mẹ làm công nhân. Từ nhỏ, Hào luôn ấp ủ ước mơ được một lần đặt chân đến Thổ Châu - vùng đảo xa nhất thuộc tỉnh Kiên Giang quê mình. Ngay khi biết Đoàn trường tổ chức tới Thổ Châu tình nguyện hè, Hào lập tức đăng ký, càng ý nghĩa hơn khi chuyến đi tới đảo lần đầu tiên cũng đánh dấu hành trình là đảng viên của Hào. “Đọc xong lời tuyên thệ giọng em như nghẹn lại, đó không chỉ niềm tự hào cá nhân, còn lời nhắc nhở sâu sắc về trách nhiệm, lý tưởng và sự cống hiến mà em cần giữ gìn và phát huy”, Hào bày tỏ. “ĐI ĐỂ CỐNG HIẾN - SỐNG ĐỂ TRƯỞNG THÀNH” Chiến dịch mùa hè xanh của các bạn sinh viên tại Thổ Chu không chỉ là dịp để các bạn sinh viên cống hiến sức mình, mà còn được rèn luyện và trưởng thành. Với tân đảng viên Uyễn Nhi, được là 1 phần của đội hình tình nguyện 31 bạn, ở các khoa, lớp khác nhau, mỗi người 1 quê lần đầu được cùng ăn, cùng ở, cùng làm với nhau, bạn học được cách sống vì tập thể, lắng nghe, sẻ chia. Mỗi ngày trên đảo đều mới mẻ, như một trang nhật ký có nắng, có gió, có sóng biển, có mưa, có mồ hôi và hơn hết có tình người nơi đảo xa. Qua chiến dịch, Nhi cũng có ánh nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống, từ đó biết trân trọng những điều nhỏ bé, sống tích cực và nhân ái hơn. Những trải nghiệm ấy sẽ là hành trang quý giá theo cô suốt chặng đường phía trước. Với Hoàng Hào, chiến dịch giúp em rèn luyện sự kiên trì, tinh thần tập thể và kỹ năng thích nghi trong môi trường khó khăn. Đặc biệt, Hào học được cách sống có trách nhiệm, biết sẻ chia và thấm thía hơn giá trị của từng việc làm dù nhỏ nhất. “Đây sẽ là hành trang quý giá giúp em trưởng thành trong học tập, công việc lẫn cuộc sống sau này”, Hào tâm sự. H.H Bạn Nguyễn Thụy Uyễn Nhi, sinh viên năm 4 ngành Quản trị Kinh doanh, ĐH Nam Cần Thơ được kết nạp Đảng trong thời gian tình nguyện hè tại đảo Thổ Chu Uyễn Nhi tặng quà cho trẻ em tại đảo Thổ Chu trong những ngày hè tình nguyện Ấn bản Truyện Thúy Kiều kỷ niệm 250 năm ngày sinh Nguyễn Du vừa tái bản với phiên bản bìa cứng giới hạn 300 cuốn. Sau đúng một thập kỷ gây tranh luận vì sử dụng tranh vẽ Thúy Kiều khỏa thân của họa sĩ Lê Văn Đệ làm bìa, cuốn sách một lần nữa được đưa trở lại với hình thức gần như giữ nguyên giao diện ấn bản 2015, do Công ty Nhã Nam và NXB Thế giới phát hành. Bìa và tranh minh họa là những hình gợi cảm Truyện Kiều phiên bản “gây tranh cãi” Một du khách dùng váy làm đạo cụ hóa trang ẢNH: IT Anh Phạm Vi Khanh, Bí thư Chi bộ Sinh viên 2, Phó Bí thư Đoàn trường, Chủ tịch Hội Sinh viên Trường Đại học Nam Cần Thơ cho biết, các bạn đảng viên mới được kết nạp trong đợt tình nguyện hè là những đoàn viên tiêu biểu trong phong trào Đoàn - Hội của trường. Theo anh Khanh, trường luôn quan tâm và bồi dưỡng những đoàn viên, sinh viên tiêu biểu để giới thiệu đứng vào hàng ngũ của Đảng. Năm 2024, trường đã kết nạp 42 đảng viên là sinh viên.

RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==