Báo Tiền Phong số 220/2025

8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Sáu n Ngày 8/8/2025 HÀNH TRÌNH THANH XUÂN TỚI VỚI ĐẢO XA Tháng 7/2025, hơn 30 sinh viên Trường Đại học Nam Cần Thơ từ đất liền mang theo sức trẻ, tri thức, tinh thần cống hiến đến với đặc khu Thổ Châu - nằm cách Rạch Giá hơn 200km về phía Tây Nam. Thổ Châu có cột mốc A1 (tại Hòn Nhạn) trong đường cơ sở để tính lãnh hải của Việt Nam. Mỗi tháng chỉ có 5 chuyến tàu khách ra đảo. Chính sự xa xôi, cách trở ấy trở thành cơ hội để các bạn trẻ rèn luyện. Trong đoàn sinh viên tình nguyện ấy có bạn Nguyễn Thụy Uyễn Nhi và Trương Hoàng Hào, không chỉ ưu tú trong học tập, họ còn là gương mặt đoàn viên tiêu biểu. Cả hai đều không ngờ, chuyến đi tới đảo Thổ Châu tình nguyện hè này lại trở nên thiêng liêng, để lại dấu ấn trọng đại trong đời mình, khi được kết nạp Đảng ngay tại điểm mốc thiêng liêng của Tổ quốc. Chuyến hải trình ra đảo Thổ Châu kéo dài gần 10 giờ đồng hồ trên biển, với 2 chặng đổi tàu. Từ Rạch Giá (An Giang) các bạn lên tàu ra đảo Phú Quốc, rồi từ đây sang tàu Thổ Châu 09 mới đặt chân lên được đảo tiền tiêu. “Sóng to, gió lớn khiến con tàu nhỏ bé chao nghiêng, ruột gan mình cũng như lộn ngược, chỉ biết nhắm mắt nuốt vào trong. Mệt lắm, nhưng chính trải nghiệm đó cho em rõ hơn sự cách trở, vất vả của quân và dân nơi đảo tiền tiêu góp sức giữ đất, giữ biển Tổ quốc. Những bước chân đầu tiên đặt lên đảo, vẫn cảm giác bồng bềnh theo sóng nước, nhưng thấy đảo xanh, những mái nhà tựa theo triền núi, những con đường thấp thoáng dưới bóng cây, sự niềm nở chào mừng của các chiến sĩ, người dân trên đảo thấy thân thương, yên bình đến lạ, mọi mệt mỏi như tan Giữa biển khơi, nơi đầu sóng ngọn gió, 3 sinh viên ưu tú của Trường Đại học Nam Cần Thơ về đảo Thổ Chu (An Giang) tình nguyện hè và vinh dự được tổ chức kết nạp Đảng ngay trên đảo. Đó không chỉ là dấu mốc trưởng thành đáng nhớ trong hành trình thanh xuân của các bạn sinh viên, còn là sự ghi nhận tinh thần tận hiến của người trẻ. Uyễn Nhi và Hoàng Hào được kết nạp đảng tại đảo Thổ Chu trong những ngày tình nguyện hè tại đây Tân đảng viên Uyễn Nhi (bên phải) cùng đồng đội thu dọn rác trên bãi biển Thổ Châu Hạt giống đỏ từ Mùa hè xanh n HÒA HỘI PHÓNG SỰ CỘNG ĐỒNG MẠNG TRANH CÃI Những ngày đầu tháng 8, mạng xã hội lan truyền clip nhóm khách du lịch nước ngoài mặc váy truyền thống của phụ nữ Mông rồi nhảy múa phản cảm tại một điểm du lịch ở tỉnh Tuyên Quang (tỉnh Hà Giang cũ). Một người choàng váy lên cổ, một người khác giả làm cô dâu, thậm chí còn cố tình tạo dáng lố lăng để gây chú ý trên TikTok. Chuyện không mới, nhưng lần nào cũng khiến dư luận phẫn nộ vì vốn chiếc váy ấy không phải là đạo cụ sân khấu, cũng không phải món đồ “hóa trang” trong trò chơi dân gian. Đó là trang phục truyền thống gắn liền với thân phận, giới tính, tín ngưỡng và bản sắc của người phụ nữ Mông. Giáo sư, Tiến sĩ Từ Thị Loan (Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam) gọi đây là “hành vi xúc phạm đến bản sắc văn hóa và lòng tự tôn của cộng đồng dân tộc Mông”. Bà khẳng định: “Trang phục ấy mang giá trị tâm linh. Nó được mặc trong cưới hỏi, lễ hội, tang ma, và được tin là giúp người chết được tổ tiên nhận ra khi trở về. Trong cộng đồng Mông, chiếc váy luôn gắn liền với nữ giới, là biểu tượng của sự nữ tính, của thân phận người vợ, người mẹ. Còn lại, “đàn ông mặc váy” không phải là truyền thống”. Giàng Thị Mỷ, cô gái khởi nghiệp bán hàng qua livestream với trang phục dân tộc Mông chia sẻ: “Với chúng tôi, chiếc váy không chỉ để mặc đi chợ hay đi hội, mà là tấm lòng của người mẹ, người chị gửi gắm cho con em mình. Thêu một chiếc váy mất nhiều tháng, nhưng thêu được cái hồn của người Mông thì mất cả đời. Ai đem nó ra làm trò đùa, là đang đùa với chính lịch sử của chúng tôi, làm tổn thương cộng đồng người Mông”. Chị Mỷ cho biết, trong mỗi buổi livestream bán hàng, chị không chỉ giới thiệu váy với màu sắc, hoa văn tinh xảo mà còn kèm theo hướng dẫn cách sử dụng: từ cách mặc, phối hợp phụ kiện đến giải thích ý nghĩa từng đường thêu, từng họa tiết mang biểu tượng văn hóa Mông. Điều này giúp người xem có thể hiểu được giá trị và câu chuyện bên trong mỗi bộ trang phục. Trong làn sóng tranh cãi xoay quanh hiện tượng “đàn ông mặc váy Mông”, một người dùng mạng xã hội đặt câu hỏi: “Ai là người đem váy ra cho khách thuê, có hướng dẫn người ta cách sử dụng và những điều cấm kỵ không, hay đây chính là sự dễ dãi trong cách văn hóa bản địa đang được khai thác phục vụ du lịch”? “Chính người Mông cho thuê để chụp hình thì tự kiểm điểm bản thân trước đi. Khách du lịch họ có mặc miễn phí đâu”. Ý kiến này tuy gay gắt nhưng phản ánh đúng thực tế ở nhiều điểm du lịch miền núi: váy áo thêu tay truyền thống được bày bán hoặc cho thuê như một dịch vụ đơn thuần, không kèm theo bất kỳ hướng dẫn văn hóa hay lưu ý nghi lễ nào. TRÁCH NHIỆM KHÔNG NẰM Ở MỘT PHÍA Không thể phủ nhận rằng, những hình ảnh du khách nước ngoài mặc váy Mông rồi nhảy múa phản cảm là hành vi gây tổn thương. Nhưng cũng không thể chỉ nhìn nhận hiện tượng này như một sự cố do “thiếu hiểu biết văn hóa” từ phía khách. Vấn đề lớn hơn, theo nhiều nhà nghiên cứu và người làm du lịch bản địa, nằm ở cách cộng đồng đang tổ chức hoạt động trải nghiệm văn hóa, đặc biệt là hoạt động cho thuê trang phục dân tộc, một cách thiếu định hướng và giám sát. Chị Vừ Hường, người Mông làm Khi một số du khách nam là người nước ngoài mặc váy phụ nữ Mông rồi nhảy múa phản cảm, cộng đồng phẫn nộ. Nhưng truy về nguồn gốc của hiện tượng này, “lỗi” có lẽ cần chia đều cho cả hai bên: khách thuê và người cho thuê. Để tránh những tình huống gây tranh cãi lặp lại, nhiều ý kiến đồng thuận về các giải pháp cần triển khai ngay tại cộng đồng. Trong đó, đáng chú ý là: l Chỉ cho thuê trang phục truyền thống tại các điểm có người hướng dẫn văn hóa đi kèm; l Tăng cường kiểm tra, giám sát nội dung quảng bá liên quan đến hình ảnh dân tộc thiểu số trên nền tảng mạng xã hội; l Tổ chức các lớp tập huấn văn hóa cho người dân làm du lịch cộng đồng, đặc biệt về kỹ năng giới thiệu di sản phi vật thể như trang phục, nghi lễ; l Gắn biển song ngữ tại điểm thuê trang phục, với nội dung khuyến cáo rõ ràng, cụ thể. Quanh chuyện khách mặc váy Mông câu like Nam du khách nước ngoài mặc váy Mông nhảy múa khiến cộng đồng phẫn nộ ẢNH: IT Du khách nữ thích thú với việc khoác lên chiếc váy truyền thống của người Mông ẢNH: IT Hè tình nguyện, màu áo xanh của các bạn sinh viên có mặt khắp mọi miền Tổ quốc, từ thành thị tới nông thôn, từ biên giới tới hải đảo xa xôi. Qua tình nguyện, sinh viên được cống hiến, rèn luyện và trưởng thành. Nhiều đoàn viên thanh niên trong số họ đã vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng Cộng sản Việt Nam ngay tại nơi mình đang góp sức. Bài 1: Vào Đảng ở đảo tiền tiêu

RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==