4 n Thứ Sáu n Ngày 8/8/2025 KỲ VỌNG ĐÁP ỨNG TỐI THIỂU 30% NHU CẦU XĂNG DẦU Bộ Công Thương đang xây dựng đề án xây dựng Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Khu kinh tế Dung Quất. Dự án có tổng vốn đầu tư dự kiến 16,1 - 20,5 tỷ USD, chia làm hai giai đoạn. Từ năm 2025 - 2030 là giai đoạn then chốt, với mức đầu tư 14,1 - 17,5 tỷ USD. Từ năm 2031 - 2045 sẽ đầu tư bổ sung 2 - 3 tỷ USD. Trung tâm này được kỳ vọng đáp ứng tối thiểu 30% nhu cầu xăng dầu cả nước, bảo đảm dự trữ tương đương 30 ngày sản xuất và tiêu thụ. Đến năm 2050, đây không chỉ là đầu tàu năng lượng quốc gia mà còn trở thành một trong những trung tâm lọc hóa dầu lớn nhất Đông Nam Á. Khi đi vào vận hành, Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia sẽ tạo ra khoảng 30.000 việc làm, đóng góp khoảng 30% GRDP của Quảng Ngãi. Bên cạnh đó, các lĩnh vực logistics, công nghệ cao, đào tạo nhân lực và phát triển đô thị cũng được tiếp sức nhờ dòng vốn đầu tư thứ cấp. Trao đổi với PV Tiền Phong, một chuyên gia thuộc Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cho rằng trong bối cảnh thế giới chuyển dịch năng lượng nhanh chóng và Việt Nam đối mặt thách thức an ninh năng lượng dài hạn, việc xây dựng Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Dung Quất được đánh giá là một bước đi mang tính chiến lược. Tuy nhiên, bài học từ các dự án lọc hóa dầu trước đây đòi hỏi việc triển khai “siêu dự án” này cần tính toán cẩn trọng và có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Theo vị này, trước đây dự án lọc hóa dầu Dung Quất từng vướng vào đội vốn, kéo dài và bất cập về làm chủ công nghệ dẫn tới phụ thuộc vào nước ngoài. Dự án này được khởi công từ năm 2005, hoàn thành năm 2009, ban đầu chỉ dự kiến vốn đầu tư 1,3 tỷ USD, nhưng thực tế đội lên 3 tỷ USD và sau đó được đầu tư với mức 5 tỷ USD. Nguyên nhân là thay đổi thiết kế, sai số dự toán, năng lực tổng thầu EPC còn hạn chế. Trong nhiều năm sau khi đi vào hoạt động, đơn vị vận hành vẫn hoạt động cầm chừng, phụ thuộc vào dầu Bạch Hổ, hiệu suất không cao do công nghệ thiếu linh hoạt. Chỉ đến gần đây, khi thị trường mở rộng, giá dầu thuận lợi và năng lực quản trị được cải thiện, đơn vị vận hành mới thực sự có lãi. Hay dự án nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, một dự án được kỳ vọng nhiều, nhưng cũng không ít bất cập trong quá trình triển khai, vận hành. Lọc hóa dầu Nghi Sơn được liên doanh giữa Petrovietnam, Idemitsu Kosan, Kuwait Petroleum và Mitsui. Dù được kỳ vọng sẽ vượt Dung Quất cả về quy mô và công nghệ, song dự án này liên tục đối mặt với khủng hoảng nội bộ: Bất đồng trong liên doanh, chi phí vận hành cao, phụ thuộc duy nhất vào dầu Kuwait. Đặc biệt, tháng 1/2022, nhà máy từng suýt bị dừng hoạt động vì thiếu dòng tiền khiến Chính phủ phải can thiệp. “Sự phi lý trong việc ký kết hợp đồng tại Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn khiến chúng ta có lúc vừa mất tiền mà lại không có xăng dầu để dùng và phải chịu bất cứ mức giá nào theo thị trường thế giới”, vị này nói. LÀM RÕ CƠ CHẾ NGUỒN VỐN, CÔNG NGHỆ Một chuyên gia của Hiệp hội Dầu khí Việt Nam đánh giá, với mục tiêu đáp ứng tối thiểu 30% nhu cầu xăng dầu cả nước, Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia Dung Quất có thể xem như “trái tim” năng lượng của cả nền kinh tế. Theo vị chuyên gia, với số vốn lên tới hơn 20 tỷ USD, cần phải phân kỳ đầu tư rõ ràng, có kế hoạch tài chính khả thi và minh bạch. “Việc triển khai dự án với quy mô lớn gấp 2-4 lần so với những dự án lọc hóa dầu trước đây là không hề dễ. Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia cần tránh lặp lại lỗi của dự án Dung Quất hay Nghi Sơn khi chỉ lọc được một loại dầu. Cần hướng đến công nghệ xử lý đa nguồn dầu như nhiên liệu thế hệ mới, năng lượng hàng không bền vững (SAF), hydrogen; cần chuẩn bị đội ngũ lao động, kỹ sư có trình độ để đảm bảo năng lực vận hành”, vị chuyên gia cho hay. Ông Trần Đình Thiên - nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam - cho rằng: “Chúng ta đang nói về một trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia, nhưng nếu chỉ làm theo tư duy khu công nghiệp cũ, mạnh ai nấy làm, hạ tầng địa phương tự lo, thiếu tầm điều phối quốc gia thì lại sẽ rơi vào vòng lặp cũ”. Theo ông Thiên, Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia Dung Quất chỉ trở thành “trung tâm” đúng nghĩa nếu có công nghệ đi trước thị trường, có cơ chế đặc thù minh bạch và có sự điều phối ở tầm quốc gia, có trách nhiệm giải trình với nhân dân. Nếu làm được, đây sẽ là cú hích lớn cho Việt Nam trong cuộc chơi năng lượng toàn cầu… DƯƠNG HƯNG Việc xây dựng Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia Dung Quất với số vốn lên tới hơn 20 tỷ USD là bài toán thách thức năng lực triển khai và vận hành của doanh nghiệp Việt. Nhà máy Lọc dầu Dung Quất Để hoàn thiện đề án, mới đây Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đề nghị Bộ Công Thương khẩn trương rà soát lại các chiến lược, quy hoạch phát triển tổng thể quốc gia, tham khảo kinh nghiệm quốc tế, bảo đảm tính khả thi và hiệu quả việc hình thành mô hình Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Khu kinh tế Dung Quất. Cần tránh vết xe đổ Ngày 7/8, Bến xe Miền Tây (TPHCM) ban hành kế hoạch phục vụ hành khách dịp lễ Quốc khánh 2/9. Theo đó, trong dịp nghỉ lễ sắp tới, Bến xe Miền Tây dự báo lượng xe tăng hơn 5% và hành khách tăng hơn 7% so với cùng kỳ năm 2024. Dự báo ngày cao điểm là ngày 30/8 (thứ bảy), hành khách xuất bến có thể đạt 65.500 khách/ ngày và lượng xe xuất bến đạt 2.250 xe/ngày. Dịp Lễ Quốc khánh 2/9 (từ ngày 29/8 đến hết ngày 2/9, Bến xe Miền Tây bán vé từ 5 giờ đến 21 giờ trong ngày đối với các đơn vị vận tải ủy thác bến xe bán vé và 24/24 giờ đối với các đơn vị vận tải tự bán vé. Hành khách có nhu cầu mua vé liên hệ số điện thoại hoặc vào trang web của Bến xe Miền Tây để được hướng dẫn. Về phương án giá vé, các đơn vị vận tải kê khai điều chỉnh tăng giá vé (để đảm bảo bù đắp chi phí khi quay vòng xe - không có khách nhằm phục vụ tăng cường giải tỏa hành khách) phải gửi hồ sơ kê khai điều chỉnh giá vé (nếu có) về Sở Xây dựng các địa phương để được chấp thuận theo quy định và gửi đến Bến xe Miền Tây để niêm yết tại các quầy vé và bán vé cho hành khách. Theo Bến xe Miền Tây, các tuyến xe thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long điều chỉnh tăng không quá 40% so với mức giá vé ngày thường, thời gian tăng giá trong 2 ngày. Đối với các tuyến khu vực Tây Nguyên, mức tăng giá và thời điểm tăng theo kế hoạch phục vụ lễ của Bến xe Miền Đông. Trong khi đó, Bến xe Miền Đông (TPHCM) dự báo lượng hành khách qua bến trong kỳ nghỉ 2/9 có thể đạt hơn 55.800 người, tăng khoảng 4% so với cùng kỳ. Bến xe Miền Đông đề nghị các đơn vị vận tải hạn chế điều chỉnh tăng giá cước trong dịp lễ Quốc khánh 2/9 nhằm hỗ trợ người dân đi lại thuận lợi. Trường hợp cần thiết phải kê khai tăng giá để bù đắp chi phí chiều quay đầu không có khách, đơn vị vận tải phải tuân thủ đúng quy định, chỉ được điều chỉnh trong 2 ngày cao điểm (dự kiến 29 và 30/8), với mức tăng không vượt quá 40% so với giá ngày thường. Các doanh nghiệp vận tải phải gửi hồ sơ kê khai và bảng niêm yết giá vé về Phòng Kế hoạch Vận tải trước ít nhất 5 ngày để bến xe phối hợp kiểm tra, đảm bảo công khai minh bạch thông tin cho hành khách. Đại diện Bến xe Miền Đông mới cho biết, căn cứ tình hình thực tế, Tổng Công ty Samco (đơn vị vận hành Bến xe Miền Đông mới) dự kiến trong đợt lễ Quốc khánh 2/9, lượng hành khách qua bến sẽ tăng 27%, phương tiện tăng 18% so với cùng kỳ và chủ yếu tập trung vào các tuyến đường ngắn (từ Đà Nẵng trở vào TPHCM). Cụ thể, trong kỳ nghỉ 2/9, lượng hành khách qua Bến xe Miền Đông mới có thể đạt khoảng 53.800 người. Trong đó, ngày cao điểm nhất là ngày 30/8, dự báo sẽ có khoảng 15.100 hành khách đến bến. HỮU HUY Các bến xe liên tỉnh lớn tại TPHCM dự báo lượng hành khách dịp lễ Quốc khánh 2/9 năm nay sẽ tăng nhẹ, không xảy ra đột biến so với cùng kỳ năm ngoái. Giá vé xe khách đi các tỉnh được điều chỉnh tăng nhưng không vượt quá 40% so với ngày thường. Hành khách tại Bến xe Miền Tây (TPHCM) ẢNH: HỮU HUY Xe khách tăng giá không quá 40% dịp lễ 2/9 XÃ HỘI "SIÊU DỰ ÁN" LỌC HÓA DẦU HƠN 20 TỶ USD: TPHCM: Đơn vị vận hành Bến xe Miền Đông mới khuyến khích các đơn vị vận tải không thực hiện điều chỉnh tăng giá cước trong thời gian phục vụ lễ Quốc khánh 2/9. Trường hợp đơn vị vận tải có kê khai điều chỉnh tăng giá cước để đảm bảo bù đắp chi phí khi quay vòng xe (không có khách) phục vụ tăng cường giải tỏa hành khách, thì thời gian dự kiến điều chỉnh tối đa trong 2 ngày (từ ngày 29/8 đến hết ngày 30/8).
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==