Trước đó, Bộ Tư pháp Mỹ buộc tội khoảng 1.580 người có liên quan đến cuộc nổi loạn ngày 6/1/2021. Khoảng 55% là các vụ án liên quan đến tội nhẹ, trong khi 45% là các vụ án nghiêm trọng. Ngoài ra, hơn một chục bị cáo đang được giảm án. Chỉ 1 giờ sau nhậm chức, Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh rút Mỹ khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris vì cho rằng thỏa thuận này “chuyển tiền thuế của dân Mỹ sang các quốc gia không yêu cầu hoặc không xứng đáng được hỗ trợ tài chính”. Trên thực tế, Mỹ là nước phát thải khí nhà kính nhiều thứ hai thế giới (sau Trung Quốc). Sự rút lui của Mỹ giáng một đòn mạnh vào nỗ lực của các nước nhằm ứng phó tình trạng nóng lên toàn cầu, AP nhận định. RÚT MỸ KHỎI WHO Tổng thống Trump tuyên bố sẽ rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), một động thái quan trọng cắt đứt quan hệ với cơ quan y tế công cộng của Liên Hợp Quốc. Sắc lệnh cho biết, Mỹ rút khỏi WHO vì “tổ chức này đã xử lý không đúng cách các cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu, không áp dụng những cải cách cần thiết, và không chứng minh được sự độc lập khỏi ảnh hưởng chính trị không phù hợp của các quốc gia thành viên WHO”. “Đó là một vấn đề lớn”, ông Trump nói với một phụ tá khi bắt đầu ký sắc lệnh hành pháp, nói rằng Mỹ đã trả quá nhiều tiền cho tổ chức này so với các quốc gia khác. Động thái trên có nghĩa là Mỹ sẽ rời khỏi cơ quan y tế của Liên Hợp Quốc trong vòng 12 tháng và ngừng mọi đóng góp tài chính. Washington là nhà tài trợ tài chính lớn nhất của WHO, đóng góp khoảng 18% tổng chi phí hoạt động của cơ quan này. MINH HẠNH (theo Reuters, CNN) QUỐC TẾ 13 n Thứ Tư n Ngày 22/1/2025 Việt Nam chúc mừng tân Tổng thống Mỹ Nhân dịp ông Donald Trump chính thức nhậm chức Tổng thống thứ 47 của Mỹ, ngày 21/1, Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi thư chúc mừng. Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, Việt Nam coi Mỹ là đối tác có tầm quan trọng chiến lược. Trên cơ sở những tiến triển trong quan hệ hợp tác giữa hai nước thời gian qua, Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính tin tưởng với sự lãnh đạo và ủng hộ của Tổng thống Donald Trump, quan hệ Việt Nam - Mỹ sẽ tiếp tục phát triển vững chắc trên cơ sở nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền và thể chế chính trị của nhau, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển bền vững ở khu vực và trên thế giới, nhất là dịp hai nước kỷ niệm 30 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (1995 - 2025) và 2 năm quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt - Mỹ. Cùng ngày, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân gửi thư chúc mừng tới Phó Tổng thống Mỹ James David Vance. THU LOAN Ông Rubio - thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa đến từ bang Florida - là một trong những người ít gây tranh cãi nhất trong số những cái tên được ông Trump đề cử. “Marco Rubio là người rất thông minh với sự hiểu biết đáng kinh ngạc về chính sách đối ngoại của Mỹ”, Thượng nghị sĩ Chuck Grassley, thành viên cấp cao của đảng Cộng hòa, phát biểu khi Thượng viện bắt đầu phiên họp. Theo truyền thống, Thượng viện Mỹ họp ngay sau lễ nhậm chức của tổng thống để phê chuẩn những người được nhà lãnh đạo kế nhiệm đề cử. Với việc ông Trump trở lại Nhà Trắng và đảng Cộng hòa của ông kiểm soát đa số tại cả hai viện của quốc hội, những người được ông đề cử có thể được phê chuẩn thuận lợi. Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune cho biết sẽ bắt đầu bỏ phiếu sớm với những người được ông Trump đề cử. Đảng Dân chủ phản đối một số ứng cử viên được ông Trump đề cử, trong đó có ứng viên Tulsi Gabbard cho vị trí giám đốc tình báo quốc gia, và Robert F. Kennedy Jr. - người hoài nghi về vắc xin - vào vị trí bộ trưởng y tế. Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer cho biết đảng của ông sẽ “không chấp thuận những đề cử mà chúng tôi cảm thấy không đủ tiêu chuẩn, và không phản đối những đề cử xứng đáng được xem xét nghiêm túc”. Ông nói rằng ông Rubio là một ví dụ về “ứng cử viên đủ tiêu chuẩn mà chúng tôi nghĩ nên được phê chuẩn nhanh chóng”. Ông Rubio là thượng nghị sĩ được yêu mến và từng là đối thủ của ông Trump trong cuộc đua tổng thống năm 2016. Hai người trở nên thân thiết hơn trong những năm gần đây. Ông trở thành người Mỹ Latinh đầu tiên giữ chức vụ ngoại trưởng. Sinh ra tại Miami trong gia đình có cha mẹ là người nhập cư Cuba, ông đã tham gia vào các vấn đề đối ngoại từ nhiều năm nay, có quan điểm quyết liệt về các vấn đề như sự trỗi dậy của Trung Quốc. Trong phiên điều trần tại Thượng viện tuần trước, ông Rubio cảnh báo hậu quả của “mối quan hệ mất cân bằng” của Mỹ với Trung Quốc. Dù cũng đưa ra những phát biểu chống toàn cầu hóa như ông Trump, ông Rubio vẫn được coi là một người theo chủ nghĩa quốc tế, hiểu sức mạnh từ sự tham gia của Mỹ trên trường quốc tế. Ông thay thế người tiền nhiệm Antony Blinken, người hy vọng chính quyền mới sẽ tiếp tục các chính sách của chính quyền Joe Biden ở Trung Đông để chấm dứt xung đột ở Dải Gaza và giúp Ukraine chống lại Nga. PHÁT BIỂU VỀ UKRAINE Sau khi được Thượng viện xác nhận, ông Rubio cho biết không thể đưa ra mốc thời gian cụ thể để chấm dứt cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, nhưng ông nói với các phóng viên rằng mỗi bên sẽ phải nhượng bộ “một điều gì đó”, vì đây là điều hợp lý để giải quyết bất kỳ cuộc xung đột nào. “Chúng tôi muốn xung đột kết thúc. Điều đó khá rõ ràng. Bạn thấy tổng thống đã nói về điều đó, ông ấy muốn trở thành một tổng thống thúc đẩy hòa bình và chấm dứt xung đột, và điều đó cũng sẽ phức tạp”, ông Rubio nói. “Tôi không thể đưa ra khung thời gian cho việc đó, chỉ có thể nói rằng bất cứ khi nào chấm dứt xung đột giữa hai bên, không bên nào có thể đạt được mục tiêu tối đa của mình, mỗi bên sẽ phải từ bỏ một điều gì đó”, ông nói thêm. Ông Rubio không nói cụ thể Ukraine sẽ phải nhượng bộ gì. “Chúng tôi sẽ không đi quá xa khi nói về các cuộc đàm phán, và những cuộc đàm phán ở cấp độ này, với những lợi ích như vậy, tốt nhất cần được thực hiện thông qua ngoại giao, không phải ở các diễn đàn công khai. Và rõ ràng là các quốc gia liên quan, cả Nga và Ukraine, sẽ phải đưa ra quyết định cuối cùng về những gì họ đã đồng ý”, ông cho biết. Ông Trump tuyên bố sẽ chấm dứt cuộc xung đột Nga - Ukraine trước khi trở lại Nhà Trắng. Nhưng điều này dường như không thể xảy ra, dù đội ngũ trợ lý của ông đã bắt tay sắp xếp một cuộc gặp với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Tổng thống Trump cho biết ông có kế hoạch gặp Tổng thống Putin sau khi các cuộc đàm phán được thiết lập, một quá trình mà ông cho biết đã diễn ra. “Chúng tôi sẽ cố gắng hoàn thành mục tiêu này nhanh nhất có thể. Các bạn biết đấy, cuộc xung đột giữa Ukraine và Nga không bao giờ nên bắt đầu”, ông Trump nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục. THU LOAN (theo AP, CNN) Ông Marco Rubio dự lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump tại Điện Capitol ngày 20/1 ẢNH: AP Thượng viện Mỹ đã nhanh chóng phê chuẩn đề cử ông Marco Rubio làm ngoại trưởng Mỹ, nhất trí đưa người đầu tiên vào nội các mới của Tổng thống Donald Trump trong ngày ông tuyên thệ nhậm chức. Tân ngoại trưởng Mỹ lần đầu phát biểu về xung đột Nga-Ukraine TỔNG THỐNG MỸ DONALD TRUMP BÌNH LUẬN QUỐC TẾ 4 tác động tiêu cực Ngày 21/1, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký một sắc lệnh hành pháp rút nước này khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Quyết định này có khả năng gây ra những hậu quả sâu rộng đối với hoạt động của WHO cũng như sức khỏe cộng đồng toàn cầu, làm suy yếu nỗ lực ứng phó các tình huống khẩn cấp về y tế, làm giảm hợp tác y tế quốc tế… Nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế lo ngại việc Mỹ rút khỏi WHO sẽ làm suy yếu các nỗ lực chống dịch bệnh toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp. Quyết định của Tổng thống Trump phản ánh sự hoài nghi kéo dài của chính quyền ông đối với các tổ chức quốc tế, trong đó có WHO. Quyết định này giống với các hành động đã được thực hiện trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, ngụ ý WHO quản lý yếu kém và Mỹ có thể quản lý ngân quỹ y tế một cách hiệu quả hơn. Ông Trump đã chỉ trích WHO vì cách tổ chức này xử lý các cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu, đặc biệt là trong đại dịch COVID-19. Ông cho rằng WHO đã quản lý kém và chịu ảnh hưởng quá lớn từ một số quốc gia thành viên. Dưới góc độ tài chính, Mỹ là quốc gia đóng góp lớn nhất vào ngân sách của WHO. Chính quyền Trump cho rằng khoản đóng góp này không cân xứng và các quỹ này có thể được sử dụng hiệu quả hơn trong nước hoặc thông qua các sáng kiến y tế song phương. Quyết định rút Mỹ khỏi WHO gây ra bốn tác động tiêu cực chính, gồm thiếu hụt tài chính, gián đoạn chương trình, khoảng trống lãnh đạo trong lĩnh vực y tế toàn cầu, và ảnh hưởng an ninh y tế của Mỹ. Mỹ đóng góp gần 20% tổng ngân sách của WHO và lên tới 50% ngân sách dành cho các trường hợp khẩn cấp y tế. Việc rút khỏi WHO sẽ tạo ra một lỗ hổng tài chính lớn, có thể cản trở khả năng phản ứng trước các tình huống khẩn cấp và duy trì các chương trình y tế hiện có của tổ chức này. Việc giảm nguồn tài trợ có thể buộc WHO phải thu hẹp hoặc ngừng các sáng kiến quan trọng như giám sát dịch bệnh, chiến dịch tiêm chủng và ứng phó khẩn cấp, ảnh hưởng xấu đến kết quả y tế toàn cầu. Mỹ đã đóng vai trò quan trọng trong việc định hình các chính sách y tế toàn cầu. Việc rút khỏi WHO có thể làm giảm vai trò lãnh đạo của Mỹ tại các diễn đàn y tế quốc tế, mở đường cho các quốc gia khác với các chương trình nghị sự y tế khác nhau gia tăng ảnh hưởng. Việc rời bỏ WHO có thể khiến Mỹ mất quyền tiếp cận dữ liệu y tế toàn cầu quan trọng và cảnh báo sớm về các mối đe dọa y tế mới nổi, từ đó làm suy giảm an ninh y tế quốc gia. THÁI AN
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==