8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Năm n Ngày 7/8/2025 Con vật lúc nhúc, béo tròn trùng trục mà chị Én nói là nhộng ong, một loại sơn hào của núi rừng Đà Nẵng đang gây sốt với thực khách muôn phương. NHÌN NỔI DA GÀ MÀ ĂN SA ĐÀ Thời điểm sắp cuối hè này, nếu về những vùng núi ở Đà Nẵng hỏi có món gì ngon, chắc chắn bà con sẽ giới thiệu món nhộng ong vò vẽ, loại ong được mệnh danh là ong tử thần vì độc tố của nó khi đốt cực kỳ nguy hiểm. Chị Én đưa chúng tôi xem một tổ nhộng vừa mới đốt xong, bên trong là cả trăm con béo tròn lúc nhúc trông sởn cả da gà. Chị tỉ mỉ dùng nhíp kéo từng con từ trong tổ ra để vào khay. Bầy nhộng dồn lên nhau trườn bò càng xem càng thấy sợ, chị xua tay, cười bảo: “Trông vậy thôi, chứ nấu lên món nào cháy hàng món đó. Người ta còn đặt trước vì sợ không có phần nữa”. Số nhộng lấy ra có con đã nên hình hài con ong non, chị đem rửa sạch, để ráo nước. Chảo bắc lên bếp, dầu phụng phi nén, tỏi thơm phức, chị nhanh tay đổ hết số nhộng lên đảo trên lửa lớn rồi nêm thêm ít gia vị. Những con nhộng béo múp khoác lên mình chiếc áo dầu bóng nhẫy, điểm thêm màu đỏ của ớt đẹp mắt cùng mùi thơm đặc trưng xoá tan cái rờn rợn ban đầu. Chị Én bảo, người sành ăn chỉ xào như vậy thôi là ăn được rồi, vì giữ nguyên vẹn vị béo, bùi, ngọt và cái mùi nồng nồng ngai ngái đặc trưng của côn trùng. Còn muốn biến tấu cho đẹp mắt, dễ ăn và lạ miệng thì đem trộn với thân chuối non xắt mỏng. Nói đoạn, chị cho mớ thân chuối trắng phau vào nồi, bỏ thêm nước mắm pha sẵn, tiêu ớt thật nhiều rồi trộn. Chuối hơi ngấm thì trút hết nhộng đã xào lúc nãy vào trộn thêm lần nữa rồi rải lên lớp hành phi, đậu phụng, rau mùi. Đĩa nhộng đẹp mắt, đủ “Mỗi năm chỉ có một mùa khoảng một tháng rưỡi, người ta đi vào rừng tìm tổ nhiều mà khách mua ăn cũng lắm. Trông nó trùng trục, lúc nhúc rờn rợn nhưng chế biến lên là hết sảy”, chị Thu Én, xã Hiệp Đức trầm trồ. Những tổ nhộng ong vò vẽ được lấy từ rừng Tổ nhộng được đốt cháy, sau đó lấy từng con ra ẢNH: THANH HIỀN Sơn hào là đây!... n THANH HIỀN PHÓNG SỰ IDOL NHƯ NẤM SAU MƯA Nhiều người lớn đua nhau “ném đá” bạn nhỏ đã hát “Trình là gì?”, thậm chí ném đá lây sang cả một thế hệ: “Thế hệ sống như vậy sẽ thành thế hệ vô cảm”; “thế hệ cợt nhả”… Thay vì trách bạn nhỏ hát “Trình là gì?”, người lớn hãy tự trách mình, xem họ đã chăm lo những “mầm non” ra sao? Hãy hỏi câu hát “Trình là gì?” từ đâu ra? Khi “thần đồng” thơ Trần Đăng Khoa viết Hạt gạo làng ta, Trình là gì chắc chắn chưa ra đời. Đó là sản phẩm của thời mạng xã hội xâm nhập đời sống con người. Chỉ khi mạng xã hội phát triển người lớn mới hay mỉa mai nhau: “Tuổi gì?”, “Trình là gì?”… Thậm chí, “Trình” còn đi vào rap Việt. Cuối năm 2024, HIEUTHUHAI tung bản rap Trình: “Ối dồi ôi, ối dồi ôi/Trình là gì mà là trình ai chấm/Anh chỉ biết làm ba mẹ tự hào/Xây căn nhà thật to ở một mình hai tấm…”. Trình mau chóng nổ tung mạng xã hội. Khán giả thích vào nghe HIEUTHUHAI đáp trả chê bai, định kiến về anh bằng lời lẽ vượt quy chuẩn của văn hóa giao tiếp Việt. Sau cùng, HIEUTHUHAI đưa ra quan niệm "trình là gì" với người hoạt động trong làng nhạc nói riêng, người thành công nói chung: Mua bao nhiêu căn nhà, một năm có bao nhiêu “sô”, nhận bao nhiêu cúp, có bao nhiêu fan, bao nhiêu bài hit, bao nhiêu tiền trong ngân hàng... Idol của bao nhiêu khán giả trẻ còn day dứt với “trình”, trách gì một đứa trẻ? Lực lượng rapper ở Việt Nam đang ngày càng đông đảo. Có những rapper đưa ra những “món ăn tinh thần” bổ ích, thú vị nhưng không ít rapper làm “hư” khán giả trẻ bằng nhạc “rác”. Nếu đại thi hào Nga Pushkin ứng xử với tình yêu không thành bằng lời cầu chúc: “Cầu em được người tình như tôi đã yêu em” thì huấn luyện viên Rap Việt 2023, rapper B Ray lại chỉ mong người yêu cũ gặp đại họa: “Anh mong em qua đời thanh thản trên giường ngủ và thức giấc ở dưới địa ngục (…) Anh mong em sún nguyên hàm răng cửa/Anh mong em đánh bại ung thư chỉ để bị ung thư thêm lần nữa”. Thời nay, Idol nhiều như nấm sau mưa. Idol trên phim ảnh, trên sân khấu rồi Idol mạng. Ngô Bá Khá, biệt danh Khá “bảnh” từng được người trẻ tung hô như “Idol Hàn”. “Idol Hàn” học hành dở dang, từng vào tù ra tội, gây sốt nhờ kiểu tóc, điệu nhảy, phát ngôn, hành động lệch chuẩn, cổ súy lối sống không lành mạnh. Những video của Khá bảnh đầu độc người xem, nhất là người xem trẻ tuổi lại rất hút “view” (lượt xem): Video Khá “bảnh” dùng gậy dạy dỗ em út, hút gần 10 triệu lượt xem, video Khá “bảnh” ra tù được anh em xã hội đến đón, hút 13 triệu lượt xem, video đập và đốt xe máy gây tranh cãi trong cộng đồng. Khá “bảnh” vừa đi Ngân “Baby” lại đến. TikToker từng là vũ công ban đầu hút khán giả nhờ những video nhảy gợi cảm, những màn khoe cuộc sống sang chảnh, thu nhập cao, công khai phẫu thuật thẩm mỹ với quan điểm “đẹp phải chấp nhận đau”… Nhưng dần dần những màn khoe thân, khoe nhà, khoe phẫu thuật thẩm mỹ cũng giảm nhiệt, Ngân “Baby” dùng đủ trò để “câu view”: Mặc bikini cầm bảng “Nếu mệt quá, hãy ôm Ngân Baby” trên phố đi bộ, cosplay nàng tiên cá trong quán bar, tuyển bạn trai với mức chu cấp cho bạn trai 50 triệu đồng/tháng… “THỐI NÃO” DIỄN RA TRÊN TOÀN CẦU Cô giáo Lê Thị Thiện, Trường THPT Hoàng Hoa Thám (Quảng Ninh) bình luận quanh ồn ào đuối Những ngày qua, clip đuối nước lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội khiến dư luận dậy sóng, bởi một đứa trẻ đứng trên bờ chứng kiến hai anh em đuối nước nhưng không phản ứng. Thay vì kêu cứu, đứa trẻ lại thản nhiên hát “Trình là gì?”. Các chuyên gia cảnh báo hiện tượng trẻ dưới 13 tuổi bị những nội dung xấu trên mạng xã hội đầu độc, dẫn tới những hệ lụy đáng buồn. Các chuyên gia đề xuất nên hạn chế cho trẻ dưới 13 tuổi tiếp xúc với mạng xã hội ẢNH: DƯƠNG TRIỀU Nhà giáo Nguyễn Văn Cương, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hóa Hà Nội cho rằng: “Không chỉ cấm TikTok mà nên cấm trẻ sử dụng điện thoại thông minh. Nước Anh đã có dự thảo cấm trẻ dưới 13 tuổi dùng điện thoại”. Nhà thơ Hồng Thanh Quang bày tỏ nỗi xót xa trong tai nạn đuối nước của hai trẻ nhỏ. “Thực tế mạng xã hội có tác động rất lớn, cả tích cực lẫn tiêu cực, đối với mọi người, bất kể ở lứa tuổi nào. Càng ít tuổi càng bị tác động mạnh. Khó có thể ngăn cản tuyệt đối hữu hiệu những ảnh hưởng xấu từ mạng xã hội, cho nên, đưa ra quy định về việc hạn chế sử dụng mạng xã hội đối với trẻ nhỏ là cần thiết. Tuy nhiên, rất khó thực hiện một cách triệt để nếu không huy động được sự ủng hộ của người lớn”, ông nói. Hệ lụy từ nhạc “rác” trên mạng Ong vò vẽ có nọc độc cực mạnh, tuy nhiên nhộng ong lại không có độc và là món ăn bổ dưỡng. Chị Thu Én (xã Hiệp Đức) cho hay do hàm lượng dinh dưỡng cao, thành thử không nên ăn lượng nhộng quá nhiều trong ngày, một số người còn bị dị ứng. “Dù đây là mặt hàng bán rất "đã tay" (chạy), nhưng khi bán tôi cũng luôn dặn khách ăn vừa phải, có biểu hiện dị ứng thì dừng ngay”, chị nói.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==