7 n Thứ Năm n Ngày 7/8/2025 GIỚI TRẺ hóa ý tưởng và bước vào thị trường. Chia sẻ về hành trình khởi nghiệp, anh Lê Bắc Nam cho biết, thách thức lớn nhất không chỉ là việc xây dựng lại một bản đồ, mà là kiến tạo một hạ tầng dữ liệu địa lý số (GIS) với độ phủ, độ chi tiết và độ chính xác chưa từng có tại Việt Nam. Đó là bài toán xử lý dữ liệu siêu phức tạp, đòi hỏi phải thu thập, chuẩn hóa và tổng hợp hàng tỷ dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau - từ hình ảnh vệ tinh, dữ liệu thực địa đến các điểm dữ liệu cập nhật theo thời gian thực. Việc đảm bảo tính nhất quán, liền mạch và khả năng mở rộng cho một hệ thống dữ liệu quy mô quốc gia là một hành trình đầy cam go. “Đây không chỉ là bài toán công nghệ, mà còn là sự kiên định theo đuổi tầm nhìn dài hạn để tạo ra một tài sản số thực sự có giá trị cho đất nước”, anh Nam nói. Từ trải nghiệm, anh Nam cho rằng yếu tố then chốt để một startup trẻ có thể khởi nghiệp thành công và phát triển bền vững không nằm ở ý tưởng hào nhoáng, mà ở khả năng giải quyết một vấn đề cốt lõi thực sự bức thiết của thị trường. 44+ Technologies ra đời không phải để “làm bản đồ”, mà để giải quyết sự thiếu hụt một bộ dữ liệu bản đồ số đáng tin cậy và độc lập tại Việt Nam. Khi tham gia vào Vườn ươm khởi nghiệp Quốc gia, Công ty 44+ không chỉ đóng vai trò hỗ trợ mà còn hướng tới mục tiêu cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái công nghệ vững mạnh. “44+ sẽ cung cấp cho các startup trẻ quyền truy cập vào nguồn dữ liệu bản đồ số tin cậy và các API/SDK mạnh mẽ do công ty phát triển, như OpenMap.vn và StreetView.vn. Việc này giúp các startup giảm thiểu rào cản công nghệ, tập trung toàn bộ nguồn lực vào phát triển ý tưởng và biến ý tưởng thành sản phẩm trong thời gian ngắn hơn”, anh Nam cho biết. Anh Lê Bắc Nam nhắn gửi bạn trẻ: Con đường khởi nghiệp không có bản đồ định sẵn, nhưng mỗi thất bại đều là bài học quý giá. Điều quan trọng là phải tin vào bản thân và tầm nhìn mình theo đuổi. Trong bối cảnh Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành một trung tâm công nghệ, anh Nam cho rằng rất cần những người trẻ dám nghĩ lớn, dám làm khác biệt để kiến tạo tương lai. ANH KHOA “Khởi nghiệp không còn là lựa chọn riêng lẻ, mà là một dòng chảy lớn trong xã hội. Tuy nhiên, để dòng chảy ấy không bị đứt đoạn, rất cần những bệ đỡ vững chắc về chính sách, pháp lý và hạ tầng hỗ trợ”, TS. Phan Phương Nam nhận định. Ông Nam cho rằng, những năm gần đây, nhà nước đã có nhiều động thái tích cực nhằm khuyến khích khởi nghiệp, thông qua việc công bố các năm “quốc gia khởi nghiệp”, ban hành các đề án như Đề án 844 về hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, cũng như hỗ trợ pháp lý qua Luật Doanh nghiệp nhỏ và vừa. Một số trường đại học đã chính thức đưa môn học khởi nghiệp vào chương trình đào tạo như một bước chuẩn bị kiến thức nền tảng cho sinh viên. Bên cạnh những điểm sáng, ông chỉ ra nhiều thách thức lớn mà người trẻ khởi nghiệp đang gặp phải. “Khó khăn lớn nhất chính là tiếp cận nguồn vốn. Dù có các quỹ hỗ trợ, nhưng phần lớn các bạn trẻ không biết nộp hồ sơ ở đâu, thủ tục ra sao. Quy trình còn rườm rà và thiếu sự hướng dẫn tận tình. Những bạn có ý tưởng tốt cũng bị vướng khi xây dựng phương án kinh doanh, dẫn đến bỏ cuộc giữa chừng”, ông chia sẻ. Để giải quyết bài toán này, TS. Nam đề xuất cần có các bộ phận chuyên trách, đóng vai trò như mentor (cố vấn) hoặc trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, hướng dẫn người trẻ từ khâu chuẩn bị hồ sơ cho đến tiếp cận quỹ. Đồng thời, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính và có các gói hỗ trợ thực sự khả thi đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thực tế, hệ sinh thái khởi nghiệp hiện còn thiếu tính toàn diện. Các mô hình vườn ươm hiện nay mới chỉ tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao và hoạt động chủ yếu ở các đô thị lớn, trong khi các địa phương - nơi có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế dựa vào thế mạnh bản địa - lại chưa được quan tâm đúng mức. Liên quan đến chính sách thuế, TS. Nam cho rằng, cần có cơ chế miễn, giảm thuế phù hợp với doanh nghiệp khởi nghiệp trong giai đoạn đầu. Ông đề xuất có thể áp dụng miễn thuế thu nhập trong 2 năm đầu kể từ khi doanh nghiệp có thu nhập, tương tự chính sách hiện hành dành cho các hộ kinh doanh chuyển đổi. Đây là sự chia sẻ thiết thực của nhà nước với những người đang bắt đầu hành trình gian nan này. Ông nhấn mạnh vai trò phối hợp giữa vườn ươm và quỹ đầu tư mạo hiểm để tạo thế “gọng kìm” hỗ trợ hiệu quả cho người trẻ khởi nghiệp. “Vườn ươm giúp giảm chi phí mặt bằng, cơ sở vật chất và tạo môi trường phát triển. Quỹ đầu tư mạo hiểm cung cấp nguồn lực tài chính để ý tưởng được hiện thực hóa”, TS. Phương Nam nêu. L.TRINH Hỗ trợ toàn diện TS. Phan Phương Nam, Trường ĐH Luật TPHCM “Để tạo nên một bệ đỡ vững chắc cho thanh niên khởi nghiệp, cần có sự kết hợp giữa ba yếu tố: chính sách hỗ trợ mạnh mẽ từ nhà nước; cơ chế vận hành hiệu quả từ các mô hình vườn ươm, quỹ đầu tư; và cuối cùng, là sự đổi mới trong giáo dục, trang bị cho người trẻ kiến thức, bản lĩnh, cũng như khả năng đương đầu với thất bại - điều không thể thiếu trong hành trình khởi nghiệp”. TS. PHAN PHƯƠNG NAM, Trường ĐH Luật TPHCM NGƯỜI TRẺ KHỞI NGHIỆP Từ những kết nối quý báu với giảng viên trường Kinh tế để cố vấn tài chính, đến hỗ trợ chuyên gia pháp lý, cung cấp tài liệu, không gian làm việc - vườn ươm tại Bách khoa đã giúp Awake Drive từng bước định hình con đường phát triển rõ ràng hơn. Nhờ tham gia vào mạng lưới Quỹ đầu tư Khởi nghiệp Sáng tạo Bách khoa Hà Nội - BK Fund, dự án được ươm tạo bài bản và tiếp cận được các cố vấn phù hợp với từng giai đoạn, giúp nhóm không chỉ duy trì được nhiệt huyết mà còn tối ưu hóa nguồn lực phát triển. Bài toán tài chính vẫn luôn là trở ngại lớn. Ban đầu, nhóm phải tự góp vốn và tận dụng tiền thưởng từ các cuộc thi để duy trì nghiên cứu. Sau đó, họ thành công gọi được khoản đầu tư 25.000 USD cho giai đoạn nghiên cứu nhưng lại phát sinh thử thách mới: quản lý dòng tiền, lập kế hoạch chi tiêu hợp lý để không lãng phí bất kỳ đồng vốn nào. Lực chia sẻ, dự án Awake Drive từng trải qua một số vườn ươm khởi nghiệp và nhận thấy vai trò rất lớn của mô hình này. “Khi dự án phát triển đến một giai đoạn nhất định, chúng tôi thường lúng túng không biết bước tiếp theo nên làm gì. Nhưng khi được ươm tạo, làm việc trong môi trường bài bản với quy trình rõ ràng, được hỗ trợ bởi đội ngũ chuyên gia và kết nối với hệ sinh thái khởi nghiệp, mọi thứ đã thay đổi rõ rệt. Vườn ươm chính là nơi ươm mầm cho ý tưởng và tạo lực đẩy tăng tốc cho dự án”, Lực nói thêm. CẦN SỰ KẾT NỐI TỪ CÁC BỆ ĐỠ Ngô Duy Đông, đại diện dự án Easy-Comm, lại mang đến một hành trình khởi nghiệp đầy cảm xúc vì cộng đồng người điếc. Dự án của Đông phát triển nền tảng công nghệ chuyển đổi ngôn ngữ ký hiệu Việt Nam thành giọng nói và ngược lại, giúp người điếc giao tiếp tức thì mà không cần phiên dịch viên. Điểm đặc biệt của Easy-Comm là dựa trên ngôn ngữ ký hiệu Việt Nam - một hệ thống chưa được số hóa bài bản. Dự án không chỉ phục vụ giao tiếp hằng ngày mà còn là nỗ lực bảo tồn văn hóa và tăng khả năng hòa nhập xã hội cho cộng đồng khiếm thính. Tuy nhiên, Easy-Comm đang đối mặt với không ít thách thức như thiếu dữ liệu ký hiệu để huấn luyện AI, khó khăn tiếp cận nguồn tài trợ tài chính và thiếu các cố vấn chiến lược. Trên hành trình hiện thực hóa sứ mệnh đó, EasyComm đối mặt với những khó khăn mang tính hệ thống. Thách thức lớn nhất là chưa tiếp cận được các nguồn dữ liệu ngôn ngữ ký hiệu có sẵn, vốn là điều kiện cốt lõi để huấn luyện các mô hình AI một cách hiệu quả. Đông cho biết, với mô hình doanh nghiệp xã hội, Easy-Comm đang thiếu nguồn tài trợ tài chính bền vững để duy trì hoạt động nghiên cứu, thu thập dữ liệu, thử nghiệm sản phẩm trong cộng đồng, mở rộng quy mô triển khai. Anh hy vọng có thể kết nối với các cố vấn chiến lược, nhà đầu tư thiên thần, cũng như nhận được sự hỗ trợ về cơ chế và tài chính. “Chúng tôi tha thiết kêu gọi sự đồng hành từ Liên Hợp Quốc, Hiệp hội Khiếm thính Quốc gia, Chi hội Người điếc Hà Nội (HAD) và cộng đồng người điếc trên cả nước, để cùng nhau kiến tạo một nền tảng công nghệ hòa nhập, nhân văn và bền vững”, Đông nói. LƯU TRINH Theo TS. Phan Phương Nam (Trường ĐH Luật TPHCM), khởi nghiệp hiện nay đã trở thành xu hướng tất yếu, đặc biệt là với giới trẻ - những người đang tìm kiếm con đường để hiện thực hóa ý tưởng và khát vọng làm chủ. Ngô Duy Đông (ngoài cùng, bên trái) nhận giải Ba cuộc thi Thử thách đổi mới sáng tạo thời đại số “Các startup trẻ cần xác định một “pain point” (điểm đau) rõ ràng, sau đó dồn toàn bộ nguồn lực để xây dựng một công nghệ lõi độc đáo, có khả năng tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Sản phẩm đầu tiên có thể tinh gọn, nhưng công nghệ nền tảng cần đủ vững chắc để trở thành bệ phóng cho sự phát triển lâu dài”. Anh LÊ BẮC NAM, CEO Công ty TNHH Công nghệ 44+ Tiếp cận vốn là rào cản lớn Các mô hình hỗ trợ như vườn ươm, mạng lưới mentor (cố vấn), chương trình tăng tốc (accelerator) đóng vai trò quan trọng. Thế nhưng chỉ 52% startup trẻ từng tiếp cận được các mô hình này và phần lớn tập trung ở các đô thị lớn; vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa rất ít ỏi. Việc tiếp cận vốn cũng là rào cản lớn. Không ít bạn trẻ có ý tưởng tốt nhưng thiếu tài sản thế chấp, kinh nghiệm lập kế hoạch hoặc hiểu biết thị trường. Trong khi đó, các quốc gia phát triển có hệ thống crowdfunding (gây quỹ cộng đồng), đầu tư thiên thần hay chương trình hỗ trợ tài chính minh bạch và tiếp cận nhanh.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==