Sau một tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, xuất hiện thiếu cán bộ có chuyên môn giáo dục phụ trách lĩnh vực giáo dục. Theo bà, thực trạng này tác động như thế nào tới chất lượng giáo dục từ bậc mầm non đến THCS? Triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là bước đi phù hợp để tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lí nhà nước, trong đó có lĩnh vực giáo dục. Tuy nhiên, thực tế thiếu cán bộ phụ trách giáo dục có chuyên môn ở cấp xã/phường sẽ ảnh hưởng nhất định tới chất lượng quản lí và chất lượng giáo dục từ bậc mầm non đến THCS. Ở cấp cơ sở, cán bộ phụ trách giáo dục chính là “cầu nối” giữa chính quyền địa phương và các cơ sở giáo dục. Khi cán bộ không có chuyên môn, việc tham mưu cho lãnh đạo địa phương về công tác giáo dục sẽ thiếu chiều sâu, khó phát hiện và xử lí kịp thời những vấn đề phát sinh như quá tải lớp học, chất lượng chăm sóc trẻ mầm non, hay việc đảm bảo chuẩn đội ngũ giáo viên... Đặc biệt Cần giải pháp đồng bộ 10 n Thứ Năm n Ngày 7/8/2025 KHOA GIÁO CHỖ NÀO CŨNG THIẾU Sau khi khảo sát, lấy ý kiến từ gần 2.000 công chức cấp xã và 50 cán bộ quản lí giáo dục, chuyên viên các cấp trực tiếp tham gia vào quá trình chuyển đổi số, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lí giáo dục (Bộ GD&ĐT) đã xây dựng báo cáo rà soát, đánh giá thực trạng đội ngũ công chức cấp cơ sở; những khó khăn, vướng mắc, thách thức của đội ngũ này trong quá trình vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Từ đó, Bộ sẽ đề xuất một lộ trình giải pháp mang tính chiến lược, khả thi, bền vững, góp phần giúp ngành giáo dục vượt qua giai đoạn chuyển đổi để vận hành hiệu quả trong cấu trúc mới. Theo hướng dẫn hiện nay, mỗi Phòng Văn hóa - Xã hội bố trí tối đa 2 biên chế cho vị trí việc làm công chức phụ trách lĩnh vực GD&ĐT. Với tổng số 3.321 xã, phường, đặc khu sau sắp xếp, dự kiến số lượng công chức cấp cơ sở phụ trách lĩnh vực giáo dục toàn quốc cần hơn 6.000 người. Khảo sát nhanh trên số liệu khoảng 1.000 công chức đã được bố trí về làm việc tại Phòng Văn hóa - Xã hội, được giao phụ trách lĩnh vực giáo dục có 303 người đã từng công tác tại Phòng GD&ĐT (cũ). 395 người có trình độ chuyên môn được đào tạo ở các ngành Sư phạm, Giáo dục. Nhiều người được đào tạo ở các lĩnh vực khác, không có chuyên môn về giáo dục, chưa từng có kinh nghiệm làm giáo dục. Thông tin từ các địa phương cho thấy, có nơi chỉ có 20% hoặc chưa đến 30% số công chức giáo dục cấp xã có trình độ chuyên môn hoặc kinh nghiệm công tác từ lĩnh vực giáo dục. Phường Láng, TP Hà Nội có 9 cơ sở giáo dục công lập và ngoài công lập, từ bậc mầm non đến THPT, nhưng chỉ có 1 chuyên viên chuyên ngành giáo dục mầm non phụ trách cả 3 cấp học. Nhiều địa phương báo cáo, có tới 50% đơn vị hành chính cấp xã không có lãnh đạo, cán bộ từng công tác trong ngành giáo dục để theo dõi, quản lí nhà nước trong lĩnh vực giáo dục. Ông Nguyễn Đình Long, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội, phường An Tường (Tuyên Quang) cho hay, cả phòng duy nhất ông từng công tác trong ngành giáo dục nhưng cũng đã đi làm nhiệm vụ khác 17 năm nay. Do vậy, ông Long đề nghị Bộ GD&ĐT sớm có chương trình tập huấn chuyên sâu cho cán bộ làm công tác chuyên môn về giáo dục ở cấp xã. Bà Trần Thị Phương, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội, phường Thanh Liêm (Ninh Bình) cho biết, hiện nay phòng có 5 biên chế chịu trách nhiệm khoảng 6 lĩnh vực khác nhau trên địa bàn xã. Bà Phương băn khoăn, nếu chuyển một số chức năng nhiệm vụ cấp xã về cho hiệu trưởng nhà trường, chẳng hạn giao hiệu trưởng quản lí dạy thêm ngoài nhà trường nhưng nhà trường không có thẩm quyền xử phạt hành chính, vì vậy cấp xã vẫn phải thực hiện nhiệm vụ. Ghi nhận phản ánh từ các địa phương cho thấy, công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, thuyên chuyển giáo viên gặp khó khăn vì thiếu thông tin đầu vào, khó bảo đảm phân bổ hợp lí theo thực tiễn từng địa bàn các xã, phường. Các trường được trao quyền tự chủ cao hơn nhưng nhiều nơi chưa đủ năng lực để thực thi hiệu quả, đặc biệt là các trường ở vùng sâu, vùng xa… TRƯNG TẬP GIÁO VIÊN “LẤP” CHỖ TRỐNG Trao đổi với phóng viên, TS. Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội đồng Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) cho rằng, một xã/phường bây giờ rất lớn. Nếu tính trung bình sáp nhập 3 xã/phường thì 1 đơn vị xã/ phường hiện tại có ít nhất 3 trường mầm non, 3 trường tiểu học, 3 trường THCS, chưa tính có thể có thêm trường THPT, trường ngoài công lập. TS. Tùng Lâm khẳng định, giáo dục cũng giống lĩnh vực y tế, đòi hỏi cán bộ quản lí cần có chuyên môn. Vì ngoài nhiệm vụ quản lí nhà nước, họ còn phải “cầm tay chỉ việc” đối với nhà trường, giáo viên. Để gỡ khó cho việc thiếu cán bộ/chuyên viên có chuyên môn giáo dục tại xã phường hiện nay, TS. Nguyễn Tùng Lâm đưa ra 2 giải pháp: Thứ nhất trường học cần được tự chủ cao, tức cơ chế quản lí giáo dục phải thay đổi; thứ hai có sự quản lí thống nhất từ Sở GD&ĐT. Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lí giáo dục đưa ra giải pháp ngắn hạn, đề nghị nghiên cứu cơ chế cho phép trưng tập giáo viên. UBND cấp xã được trưng tập có thời hạn các cán bộ quản lí hoặc giáo viên cốt cán có kinh nghiệm từ các trường học trên địa bàn lên hỗ trợ công tác chuyên môn cho Phòng Văn hóa - Xã hội, đặc biệt trong các giai đoạn cao điểm như lập kế hoạch đầu năm học hoặc quyết toán cuối năm. Các Sở GD&ĐT cần chủ động thành lập các tổ công tác lưu động, bao gồm các chuyên viên có kinh nghiệm về quản lí nhân sự, tài chính, kế hoạch. Các tổ này sẽ trực tiếp xuống các xã để “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn và hỗ trợ các chuyên viên Phòng Văn hóa - Xã hội xử lí các nghiệp vụ mới và phức tạp. Về giải pháp trung và dài hạn, sau khi hệ thống được ổn Trước thực tế thiếu cán bộ có chuyên môn giáo dục quản lí ở cấp xã/phường, phóng viên Tiền Phong đã trao đổi với Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga về các giải pháp tháo gỡ ngắn hạn và tầm nhìn dài hạn. Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga ẢNH: NHƯ Ý Gỡ khó thiếu cán bộ quản lý giáo Khi thực hiện chính quyền 2 cấp, một trong những điều khó khăn nhất đối với ngành giáo dục là thiếu cán bộ quản lí cấp xã/phường. Ngành giáo dục đang “vừa chạy vừa xếp hàng” theo đúng tinh thần chỉ đạo. Công chức cấp xã quản lý giáo dục đang gặp khó (ảnh minh họa) Học sinh tại Hà Nội bắt đầu quay lại trường sau thời gian nghỉ hè ẢNH: N.H Theo Bộ GD&ĐT, các đơn vị thuộc Bộ sẽ được giao thiết lập đầu mối thông tin để có cơ chế phản ánh bất cập, khó khăn phát sinh. Bộ GD&ĐT sẽ biên tập tài liệu hỏi - đáp về quản lí giáo dục ở chính quyền địa phương hai cấp, hỗ trợ tốt hơn địa phương trong quá trình làm việc.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==