15 XÃ HỘI Thứ Bảy n Ngày 2/8/2025 Thưa GS.TS, là một trí thức Việt thành danh ở nước ngoài, đồng thời là Chủ tịch AVSE Global, đơn vị tổ chức Diễn đàn R&D Việt Nam 2025, đâu là động lực lớn nhất khiến ông luôn tâm huyết trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và đầu tư cho nghiên cứu & phát triển (R&D) tại Việt Nam? GS.TS Nguyễn Đức Khương: Hiện nay, thế giới đang chuyển động với tốc độ rất nhanh. Tôi may mắn có cơ hội được tiếp cận với nền giáo dục quốc tế ngay sau khi tốt nghiệp đại học tại Việt Nam. Sau đó, tôi sang Pháp học thạc sĩ và tiến sĩ, rồi tiếp tục ở lại để trau dồi kiến thức và kỹ năng chuyên môn. Quãng thời gian đó đã giúp tôi phát triển năng lực hội nhập, đồng thời rèn luyện khả năng nhận diện những điều mới mẻ, tích cực, có thể ứng dụng thiết thực vào bối cảnh Việt Nam. Nhờ vậy, tôi có thể hỗ trợ các cơ quan, tổ chức trong nước bắt nhịp với những xu hướng phát triển của thế giới. Động lực lớn nhất thúc đẩy tôi chính là niềm tin mạnh mẽ vào tiềm năng của đội ngũ nhà khoa học, chuyên gia người Việt trên toàn cầu, lực lượng đang ngày càng lớn mạnh, vượt xa so với thời điểm tôi rời Việt Nam vào đầu những năm 2000. Trong bối cảnh đất nước đang bước vào công cuộc đổi mới lần thứ hai, với mục tiêu trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045, lực lượng này chính là một nguồn tài nguyên trí tuệ vô cùng quý giá. Việt Nam hiện được đánh giá là một trong những quốc gia có nguồn lực tri thức người Việt ở nước ngoài lớn nhất thế giới, nằm trong nhóm năm nước dẫn đầu - sau Trung Quốc và Ấn Độ. Việc tổ chức những diễn đàn như Diễn đàn R&D Việt Nam là một trong những cách hiệu quả để kết nối nguồn tri thức ấy, biến họ trở thành động lực cho sự phát triển của đất nước. Trong nhiều phát biểu, Giáo sư thường nhắc đến những “bài toán lớn” mà Việt Nam cần giải quyết để phát triển bền vững. Với chủ đề của R&D Forum lần này - “Đổi mới để vươn lên”, theo ông, đâu là những “bài toán R&D” cấp thiết nhất mà thế hệ trẻ Việt Nam, đặc biệt là sinh viên, cần dấn thân giải quyết? Bối cảnh phát triển hiện nay đặt ra yêu cầu tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với phát triển bền vững, trong đó bao gồm hai khía cạnh chính: môi trường và xã hội. Ở phương diện môi trường, vấn đề cốt lõi là làm sao để các hoạt động hiện tại không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống. Còn ở khía cạnh xã hội, phát triển bền vững đòi hỏi việc tạo dựng một nền tảng mà trong đó mọi người đều có cơ hội học tập, phát triển sự nghiệp, được tham gia và hưởng lợi từ quá trình phát triển. Phát triển bền vững ngày nay không còn là một sự lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với bất kỳ quốc gia nào mong muốn vươn tới sự thịnh vượng, công bằng, bình đẳng và có một hệ thống phúc lợi xã hội tốt. Tất cả lĩnh vực và ngành nghề ở Việt Nam hiện nay đều cần được tích hợp yếu tố bền vững vào trong định hướng phát triển. Các quốc gia phát triển rất coi trọng những nước quan tâm đến phát triển bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, cũng như các hiện tượng thời tiết cực đoan hay những biến động xã hội có thể ảnh hưởng đến phúc lợi và hạnh phúc của con người. Việt Nam không thể nằm ngoài xu thế toàn cầu này. Chúng ta hiện là một trong năm quốc gia bị ảnh hưởng tiêu cực nhất bởi biến đổi khí hậu. Nếu không có những hành động thiết thực nhằm bảo vệ môi trường và đưa ra các giải pháp ứng phó với tình trạng nóng lên toàn cầu, Việt Nam sẽ phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Một ví dụ điển hình là nguy cơ 1/3 diện tích đồng bằng sông Cửu Long có thể bị ngập do nước biển dâng vào năm 2050. Tuy nhiên, thách thức cũng đồng thời là cơ hội. Đây là thời điểm lý tưởng để các bạn trẻ đam mê đổi mới sáng tạo dấn thân vào những lĩnh vực như công nghệ đo mực nước biển, giám sát ô nhiễm, thích ứng với biến đổi khí hậu, phát triển giống cây trồng và vật nuôi có khả năng chịu hạn, tất cả đều là những vấn đề cấp thiết. Là một quốc gia nông nghiệp, Việt Nam đặc biệt cần những giải pháp công nghệ phù hợp với điều kiện mới nhằm đảm bảo an ninh lương thực. Tất nhiên, việc thích ứng chưa bao giờ là dễ dàng - bởi cả thế giới cũng đang trong quá trình tìm cách thích nghi. Nhưng cũng chính vì vậy mà cơ hội đổi mới sáng tạo dành cho thế hệ trẻ Việt Nam càng trở nên rộng mở, đặc biệt là trong những lĩnh vực có khả năng hỗ trợ các địa phương và doanh nghiệp ứng phó hiệu quả với tác động từ biến đổi khí hậu. Theo ông, thế hệ trẻ Việt Nam, cả trong và ngoài nước cần chuẩn bị hành trang gì về kiến thức, kỹ năng và tư duy để sẵn sàng tham gia vào các dự án R&D, góp phần vào quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng quốc gia? Trước hết, cần khẳng định rằng lãnh đạo đất nước chúng ta luôn trân trọng tài năng và mong muốn những người có năng lực đóng góp hết mình cho sự phát triển. Tuy nhiên, để làm được điều đó, mỗi người trẻ cần trải qua một quá trình học tập nghiêm túc, tích lũy kinh nghiệm và mở rộng tri thức. Ở cấp độ nhà nước, điều quan trọng là phải đặt nhân tài vào đúng vị trí, đúng công việc cần đến họ. Còn ở cấp độ cá nhân, mỗi người phải không ngừng trau dồi kiến thức, phát triển kỹ năng tương tác toàn cầu, có tầm nhìn rộng và đặc biệt là năng lực làm việc đa ngành, liên ngành. Tại sao kỹ năng liên ngành lại trở nên quan trọng? Bởi những vấn đề mà chúng ta cần giải quyết ngày nay đều có tính chất phức tạp và đa chiều. Một kỹ sư, nếu không hiểu rõ các tác động môi trường hoặc xã hội từ công trình hay công nghệ mà mình phát triển, sẽ không thể tạo ra được giải pháp thực sự bền vững. Do đó, việc tích lũy kiến thức theo hướng đa ngành là yêu cầu tất yếu. Trân trọng cảm ơn ông! HIẾU NGUYỄN - LÊ VƯỢNG Trong cuộc trao đổi với phóng viên Tiền Phong nhân sự kiện R&D Forum 2025, GS. TS Nguyễn Đức Khương (ảnh), Chủ tịch AVSE Global cho rằng thế hệ trẻ Việt Nam cần dấn thân vào những bài toán lớn như biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, đổi mới công nghệ. Hành trang cần thiết là tư duy đa ngành, kỹ năng toàn cầu và tinh thần kiến tạo không ngừng nghỉ. Dấn thân vào những bài toán lớn của đất nước Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025 (Vietnam R&D Forum 2025), với chủ đề “Đổi mới để vươn lên: Thúc đẩy tương lai của Việt Nam thông qua đầu tư R&D chiến lược”, tổ chức tại Ninh Bình, quy tụ hơn 300 chuyên gia, học giả, nhà hoạch định chính sách và đại diện doanh nghiệp trong và ngoài nước. Diễn đàn năm nay quy tụ nhiều chuyên gia hàng đầu trong các phiên thảo luận: l Chiến lược R&D quốc gia giai đoạn 2025-2030; l Cơ chế tài chính ưu đãi và chính sách thu hút nhân tài; l Hợp tác công - tư - học viện trong đầu tư và chuyển giao công nghệ; l Phát triển hệ sinh thái R&D vùng bền vững và tích hợp vào chuỗi giá trị toàn cầu. Các đại biểu tham gia Diễn đàn Sáng 1/8, Đoàn cơ sở báo Tiền Phong phối hợp với Đoàn Thanh niên Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương và Cty Abbott Việt Nam tổ chức chương trình “Tình nguyện vì cộng đồng”, nhằm lan tỏa tinh thần nhân ái, sẻ chia với các hoàn cảnh khó khăn trong xã hội, đặc biệt là các bệnh nhi và người cao tuổi đang điều trị tại Viện. Tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương, từng giường bệnh là một mặt trận, từng bệnh nhân, đặc biệt là những em nhỏ là một chiến binh can trường. Vì vậy, những phần quà nhỏ đến từ tuổi trẻ các đơn vị đã thay lời muốn nói, gửi trao yêu thương với niềm hy vọng các “chiến binh” sẽ có thêm sức mạnh vượt lên bệnh tật. Dịp này, Ban tổ chức cũng đã trao tặng “Thiết bị số” cho đại diện Viện Huyết học và Truyền máu T.Ư với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng điều trị cho các bệnh nhân. Thông qua những hành động thiết thực, Đoàn cơ sở báo Tiền Phong và Cty Abbott Việt Nam muốn lan tỏa thông điệp về lòng nhân ái, sự sẻ chia trong xã hội để hướng tới xây dựng cộng đồng bền vững. CHÂU LINH Trao yêu thương tại Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương ĐVTN Đoàn cơ sở báo Tiền Phong trao quà cho các bệnh nhân đang điều trị tại Viện Huyết học và Truyền máu T.Ư ẢNH: CÔNG HƯỚNG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==