10 ĐỜI SỐNG n Thứ Bảy n Ngày 2/8/2025 CUỘC ĐUA CÂN NÃO Theo Thiếu tá, BS Nguyễn Văn Mạnh - Trưởng Đơn vị Gan mật tụy, ghép gan cấp cứu là một thủ thuật ngoại khoa tối khẩn, thường chỉ được thực hiện khi bệnh nhân rơi vào suy gan cấp tính và không còn thời gian điều trị nội khoa. Hai bệnh nhân vừa được cứu sống là những ca đặc biệt điển hình. Trường hợp đầu tiên là anh T.H.M (51 tuổi), một quân nhân đang công tác tại Binh chủng Phòng không Không quân. Anh nhập viện trong trạng thái hôn mê sâu, không còn khả năng nhận thức, phải thở máy và lọc máu. Nguyên nhân là do viêm gan B bùng phát, diễn tiến cực nhanh chỉ trong hơn một tuần. Trước đó, anh hoàn toàn không biết mình có bệnh gan. Ca còn lại là chàng trai trẻ Đ.P.L (21 tuổi), sinh viên đại học, nhập viện với tình trạng phù toàn thân, tràn dịch đa khoang, xẹp phổi phải và hội chứng não gan độ 2. Chỉ mới 6 tháng trước, bệnh nhân được chẩn đoán men gan cao - một dấu hiệu dễ bị bỏ qua. Đến khi được chuyển đến Bệnh viện Quân y 175, sự sống của L chỉ còn tính bằng ngày. Bệnh nhân M có thời gian chuẩn bị cực ngắn - chỉ 24 giờ từ khi xác định người hiến đến khi lên bàn mổ. May mắn thay, người em trai ruột - cũng là đồng chí cùng đơn vị với anh M phù hợp nhóm máu và thể tích gan, đã sẵn sàng hiến tạng. Do người hiến là quân nhân tại ngũ, quy trình pháp lý yêu cầu sự chấp thuận từ Bộ Quốc phòng. Ê kíp phải huy động toàn lực “chạy đua với giấy tờ”, xin ý kiến qua điện thoại và hoàn thiện hồ sơ sau mổ. Trong khi đó, bệnh nhân L có khoảng 3 ngày để chuẩn bị. Tuy nhiên, tình trạng bệnh phức tạp hơn. Cơ thể bệnh nhân nặng tới 108kg, phù nề toàn thân, phổi gần như không còn hoạt động, nguy cơ tử vong rất cao nếu không can thiệp ngay. Việc tìm được mảnh gan phù hợp cho bệnh nhân có thể trạng lớn là rất khó khăn. May mắn, dì ruột của bệnh nhân có thể trạng tương đồng đã đồng ý hiến gan, đủ điều kiện an toàn. VƯỢT THÁCH THỨC Y KHOA, GIỮ LẠI SỰ SỐNG Theo Đại tá BS-CKII Phùng Văn Việt - Chủ nhiệm Khoa Gây mê hồi sức, ca mổ của L mất tới hơn 12 lít máu, phổi xẹp hoàn toàn, nhiễm trùng đa kháng sau ghép. Để đảm bảo tính mạng người bệnh, ê kíp gây mê - hồi sức phải sử dụng các phương tiện hiện đại như máy truyền máu hồi hoàn, bơm tiêm điện tốc độ cao, đồng thời triển khai lọc máu liên tục và hồi sức đa cơ quan sau mổ. Phòng mổ gan với 18 nhân viên, hoạt động xuyên đêm, chưa kể các khâu xét nghiệm, pháp lý, dược, chẩn đoán hình ảnh… cùng đồng thời vận hành. Đây là sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa các đơn vị, khẳng định năng lực điều phối cấp cứu ghép tạng theo chuẩn quốc tế. Sau phẫu thuật, cả hai bệnh nhân đều hồi phục tốt. L ăn uống và sinh hoạt bình thường, chuẩn bị quay lại trường đại học. Bệnh nhân M tỉnh táo, tiếp xúc tốt, dự kiến sẽ trở về đơn vị sau thời gian theo dõi. Bệnh viện Quân y 175 chỉ mới chính thức triển khai kỹ thuật ghép gan từ tháng 12/2024, nhưng sau 7 tháng đã thực hiện thành công 8 ca - trong đó có 2 ca ghép gan cấp cứu đầu tiên. Đây là thành quả của hơn một năm đào tạo, chuyển giao kỹ thuật từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đầu tư trang thiết bị và xây dựng đội ngũ đa chuyên khoa có khả năng xử lý cấp cứu ghép gan trong mọi tình huống. Trong giai đoạn tới, bệnh viện đặt mục tiêu trở thành Trung tâm ghép tạng tuyến cuối khu vực phía Nam, có thể tiếp nhận và xử lý cả ghép chủ động lẫn cấp cứu, đặc biệt cho đối tượng quân nhân, lực lượng vũ trang và người dân. VÂN SƠN Ngày 1/8, Thiếu tướng - TS.BS Trần Quốc Việt, Giám đốc Bệnh viện Quân y 175 cho biết, tại đây vừa liên tiếp thực hiện thành công 2 ca ghép gan cấp cứu giữ lại sinh mạng cho các bệnh nhân đã bị suy gan cấp, tiên lượng tử vong rất cao. Chạy đua ghép gan cứu hai bệnh nhân Bệnh viện Quân y 175 đã thực hiện liên tiếp 2 cuộc ghép gan cấp cứu Kỳ tích “làm lạnh cơ thể” cứu sống chàng trai bị điện giật Ngày 31/7, bác sĩ Nguyễn Bùi Thanh Diện - Khoa Hồi sức Tích cực - Chống độc, Bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hòa, cho biết: Khoa vừa làm nên kỳ tích khi cứu sống một chàng trai trẻ bị điện giật nhờ kỹ thuật “làm lạnh cơ thể”. Theo bác sĩ Diện, vào tháng 6/2025, trong lúc đi cắt tỉa cây xanh giúp người quen, anh Nguyễn Văn A (19 tuổi) đã bị điện giật ngã gục xuống đất, tim ngừng đập, ngưng thở. Lực lượng y tế nhanh chóng đến hiện trường nỗ lực cấp cứu. May mắn, tim A đã đập trở lại nhưng anh vẫn rơi vào tình trạng hôn mê sâu và được chuyển khẩn cấp đến Khoa Hồi sức Tích cực - Chống độc (HSTC-CĐ), Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa. Tại đây, các bác sĩ không bỏ lỡ từng giây quý giá để cứu não bộ của A - cơ quan dễ bị tổn thương nghiêm trọng nhất sau khi ngừng tim. Một chiến lược hồi sức đặc biệt được khẩn trương triển khai gồm: Thông khí bảo vệ phổi, ổn định huyết áp, kiểm soát tình trạng phù não và đặc biệt là kỹ thuật hạ thân nhiệt chỉ huy (làm lạnh cơ thể) - một kỹ thuật hiện đại nhằm bảo vệ tế bào não. Theo bác sĩ Diện, kỹ thuật này chính là chìa khóa giúp A vượt qua lằn ranh sinh tử. Bởi sau ngừng tim, não bộ rơi vào tình trạng thiếu oxy nặng nề. Dù tim đã đập trở lại, nhưng nếu không được bảo vệ, tế bào não sẽ tiếp tục bị tổn thương và dẫn đến các di chứng nguy hiểm như hôn mê kéo dài, liệt hoặc co giật. Cụ thể, các bác sĩ đã chủ động hạ thân nhiệt cơ thể A xuống khoảng 33 - 36oC. Quá trình này diễn ra nghiêm ngặt theo 4 bước quan trọng gồm: Hạ nhiệt nhanh trong vài giờ đầu tiên; Duy trì nhiệt độ ổn định suốt 24 giờ tiếp theo; Làm ấm lại từ từ để tránh sốc nhiệt; Theo dõi và duy trì. Phương pháp này giúp làm chậm quá trình tổn thương tế bào não, giảm viêm, ổn định chức năng thần kinh và tăng cơ hội hồi phục cho người bệnh. Sau vài ngày điều trị, A bắt đầu có dấu hiệu tỉnh lại, dần tự thở, các chỉ số sinh tồn ổn định và quan trọng nhất là không để lại di chứng thần kinh nghiêm trọng. PHÙNG QUANG “Thành công của hai ca ghép gan cấp cứu liên tiếp không chỉ là kết quả của nỗ lực chuyên môn mà còn thể hiện bản lĩnh, tinh thần sẵn sàng chiến đấu vì sự sống người bệnh của đội ngũ thầy thuốc quân y 175. Đây là bước tiến vững chắc trong hành trình thực hiện Đề án Ghép tạng do Bộ Quốc phòng giao phó”. Thiếu tướng TRẦN QUỐC VIỆT - Giám đốc BV Quân y 175 CHUYỆN HÔM NAY Thời gian qua, ở Việt Nam, không ít trường hợp đột quỵ trong độ tuổi trên dưới 50, thậm chí dưới 40. Đột quỵ đang trẻ hoá và gắn liền với lối sống, thói quen làm việc. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, mỗi năm có hơn 2 triệu người chết vì làm việc quá sức. Gần một phần ba trong số đó là người trẻ – những người tràn đầy hoài bão, nhưng cũng đang dần bị cuốn vào vòng xoáy kiệt sức. Nhiều trường hợp làm việc liên tục 12-14 giờ mỗi ngày, không có ngày nghỉ cuối tuần. Nhật Bản gọi hiện tượng này bằng một từ lạnh lẽo: Karoshi – chết vì làm việc quá nhiều. Việt Nam chưa có con số thống kê chính thức. Nhưng nhìn quanh đủ thấy: nhân viên cày deadline đến 2h sáng; bác sĩ trực suốt 24 tiếng trong phòng cấp cứu; tài xế ngủ gục trên vô lăng sau hàng chục giờ không nghỉ. Cái chết không đến từ một tai nạn bất ngờ, mà từ thiếu ngủ mãn tính, stress âm ỉ và sự tàn phá trong im lặng của những “ngày làm thêm”. Trong khi thế giới cảnh báo làm việc quá 55 giờ/tuần là nguy hiểm, thì ở Việt Nam, nhiều người trẻ vẫn khoe làm 60–70 giờ như một niềm kiêu hãnh. Họ đang thần tượng hóa sự bận rộn, coi mệt mỏi là huy chương, kiệt sức là bằng chứng cho “nhiệt huyết”. Nhiều doanh nghiệp tôn vinh tốc độ tăng trưởng, nhưng không mấy ai để ý rằng nhân viên đang đánh đổi tuổi trẻ, sức khỏe và cả gia đình để giữ cho bánh xe lợi nhuận quay đều. Không chỉ đột quỵ ở người trẻ đáng báo động. Năm 2023 tại Nhật Bản có hơn 2.900 vụ tự tử liên quan đến stress, trong đó hàng trăm ca do làm việc quá sức. Năm ngoái, nước này có 529 học sinh dưới 18 tuổi tự tử – phần lớn vì áp lực học hành và nỗi lo tương lai. Họ mất ngủ, sống cùng điện thoại đến khuya, ít vận động, ăn uống công nghiệp – tất cả dẫn tới khủng hoảng sức khỏe tinh thần và nguy cơ đột quỵ tăng cao. Ở Việt Nam, nhiều người trẻ cũng học và làm đến kiệt sức, thiếu ngủ, uống nước ngọt thay cơm, quên thể thao, quên luôn cách nghỉ ngơi. Cái giá phải trả không chỉ là một sinh mạng mà là hôn nhân đổ vỡ, con cái thiếu hơi ấm, những khoảng trống không ai lấp được trong đời người ở lại. Làm việc chăm chỉ là điều tốt. Nhưng làm việc đến mức hủy hoại bản thân thì không còn là cống hiến mà là một hình thức tự sát. Thành công không đáng giá nếu nó được xây từ giấc ngủ nát vụn, bữa cơm bị bỏ lỡ và trái tim thoi thóp giữa deadline. Người trẻ hôm nay cần tỉnh táo: Đừng lấy kiệt sức làm biểu tượng chiến thắng. Hãy biết làm việc khoa học và nghỉ ngơi đúng lúc. Tôn trọng giấc ngủ. Giữ lấy những buổi chiều thong thả, những ngày nghỉ ý nghĩa bên gia đình. Vì không ai có thể thay bạn sống cuộc đời này. Có lẽ đã đến lúc cơ quan chức năng cần nghĩ tới việc sửa Luật Lao động theo hướng quy định số ngày nghỉ mỗi năm nhiều hơn nữa. Và đặc biệt, cần có giải pháp chống nạn làm thêm giờ mà nhiều nơi đang vi phạm. Hãy sống để làm việc. Đừng làm việc để đột quỵ. N.T Đột qụy trẻ hóa TIẾP THEO TRANG 1
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==