8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Ba n Ngày 22/7/2025 Trên đường từ Tuyên Quang lên vùng địa đầu Hà Giang, đoàn đi qua hai cơn mưa lớn. Trời xám, mây giăng kín núi rừng. Nhưng khi vào đến địa phận Hà Giang (cũ), trời bất ngờ bừng sáng - như một dấu hiệu thiêng liêng từ non sông. Vậy mà, khi xe đến gần khu vực Thanh Thủy, nơi có điểm cao 468, trời đang nắng bất chợt mưa trút xuống, rửa trôi bụi đường, như thể đất trời đang chuẩn bị cho một buổi lễ trọng đại. Mưa dứt - trời tạnh. Bầu không gian trở nên trong vắt, một khoảng lặng trang nghiêm giữa trùng điệp rừng già. Khói hương bay chầm chậm trên đền thờ các anh hùng liệt sỹ - và cảm xúc các thành viên trong đoàn bỗng dâng đến tận cùng. SỐNG BÁM ĐÁ, CHẾT HÓA ĐÁ Điểm cao 468 (thôn Nặm Ngặt, xã Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên, Hà Giang cũ) - là một trong những tọa độ từng hứng hàng trăm trận pháo kích và làn đạn dày đặc nhất trong cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc. Hơn 40 năm trước, Vị Xuyên là chiến trường ác liệt nhất. Trong cuộc chiến đấu này, hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng hy sinh. Từ Đài hương 468 có thể bao quát được những chiến địa: Cửa tử bình độ 1.100, lò vôi thế kỷ, cối xay thịt 685 và xa hơn là điểm cao 1509, nơi nhiều người lính đã nằm lại với Đất Mẹ trong cuộc chiến đấu anh dũng năm xưa. Tại đây, ngày 12/7/1984, trong chiến dịch mang mật danh MB 84, riêng Sư đoàn 356 đã có hơn 600 cán bộ, chiến sỹ anh dũng hy sinh. Nhiều năm sau, mảnh đất này là nơi giằng co sinh tử, từng viên đá, từng tấc rừng đều có thể kể chuyện - chuyện về những người lính trẻ gối súng lên đá ngủ, chôn bạn giữa rừng sâu, chuyện về máu thịt hòa vào đất, thấm vào rễ cây, nở thành những bông hoa gạo đỏ giữa đá núi biên cương. Trong hương khói nghi ngút giữa núi rừng bảng lảng, trời đất như lặng đi, không gian dội vang lời thề của những người lính Mặt trận Vị Xuyên năm xưa: “Sống bám đá đánh giặc - chết hóa đá bất tử”. Đó không chỉ là khẩu hiệu chiến đấu. Đó là tín điều thiêng liêng được viết bằng máu, bằng nước mắt, bằng chính sự sống và cái chết của những người lính Mặt trận Vị Xuyên. Trên mảnh đất mà mỗi mét vuông phải đổi bằng máu xương, lời thề ấy đã hóa thân thành linh khí của núi rừng. “Sống” - bám đá, bám từng khe suối, từng hốc cây, sống với cái đói lạnh, cái hiểm nguy rình rập từng giây nơi địa đầu Tổ quốc. “Chết” - hóa đá, là hòa mình vào đá núi biên cương, để trường tồn như một phần máu thịt của non sông. Cái chết không lụi tàn, mà hóa thành bất tử - bởi ngay cả khi đã hiến thân mình cho Tổ quốc, họ không rời đi, mà ở lại, lặng lẽ canh giữ biên cương như những cột mốc thiêng liêng. Giờ đây, lời thề ấy - đã được khắc sâu vào đá núi trên điểm cao 468 như một bản tuyên ngôn bất hủ. Mỗi con chữ như mang hơi thở người lính, như có máu chảy từ vách đá, như một nhịp tim còn đập giữa đại ngàn. Đó không chỉ là lời thề của quá khứ - mà là tiếng gọi của hiện tại, nhắc người hôm nay sống xứng đáng với máu xương người đi trước. CÁI ÔM CỦA NGƯỜI LÍNH TRẬN Chiều hôm ấy, ở đỉnh cao 468, cựu Chủ tịch nước Trương Tấn Sang - nay ở tuổi xưa nay hiếm - lặng lẽ cùng phu nhân bước từng bước chậm rãi lên đồi cao, nơi ngôi đền thiêng thờ các Anh hùng liệt sĩ Mặt trận Vị Xuyên. Ông không mang theo ánh hào quang Năm nay, nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025), nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và phu nhân trở lại chiến địa xưa. Một hành trình không chỉ là tri ân, mà để cúi đầu tưởng nhớ trước hồn thiêng sông núi nơi biên cương Tổ quốc. nNGUYỄN MINH TUẤN KÝ SỰ DU KHÁCH CẦN ĐƯỢC QUYỀN TỪ CHỐI RỦI RO Chiều 19/7, con tàu Vịnh Xanh 58 mang biển kiểm soát QN-7105 rời cảng tàu khách quốc tế Hạ Long, thực hiện hành trình tham quan vịnh theo tuyến số 2. Trên tàu có 49 người, bao gồm 46 hành khách và 3 thuyền viên. Khi trở về, tàu đi qua khu vực gần đảo Ti Tốp, tỉnh Quảng Ninh thì bất ngờ gặp nạn. Ông Lê Quang Trung, chuyên gia giao thông đường thủy (Sở Xây dựng Ninh Bình) cho rằng: "Với các tuyến du lịch trên vịnh, giông lốc mùa hè là điều thường xuyên xảy ra, nhưng nếu hệ thống cảnh báo thời tiết và cơ chế dừng khai thác tàu không được cập nhật theo thời gian thực, tai nạn là điều khó tránh”. Theo lời kể của những du khách sống sót trên chuyến tàu Vịnh Xanh 58: “Lúc lên tàu trời vẫn còn nắng, nhưng chỉ chừng 30 phút sau thì mây đen kéo đến, gió nổi lên. Có hành khách hỏi hướng dẫn viên thì được trả lời là ‘vẫn trong tầm kiểm soát’, không có hướng dẫn sơ tán hay các bước xử lý khẩn cấp khi sự cố xảy ra. Khi tàu bị nghiêng, mọi thứ xảy ra quá nhanh”. Cũng trong chiều 19/7, khi đang tham quan bằng thuyền tại khu du lịch Tam Cốc (Ninh Bình), hàng trăm du khách bất ngờ gặp giông lốc lớn. Khi xuất phát trời vẫn nắng nhẹ, không có cảnh báo thời tiết xấu, khiến nhiều người trở tay không kịp. Gió giật và mưa lớn khiến các thuyền chao đảo, một số du khách kiệt sức vì lạnh và hoảng loạn do khu vực bị núi bao quanh, mất sóng điện thoại. Dù Ban quản lý đã huy động ca nô và thuyền máy cứu hộ, nhưng việc tiếp cận khó khăn, khiến một số người phải tự chèo vào bờ nhờ sự hỗ trợ của lái đò. Sau sự cố, một số du khách phản ánh không thấy lực lượng hỗ trợ tại bến và bày tỏ thất vọng với cách xử lý của nhân viên. Tối 20/7, đại diện Ban Quản lý Tam Cốc - Bích Động khẳng định, toàn bộ du khách đã được đưa về bờ an toàn trong ngày. Đơn vị cam kết sẽ rà soát lại quy trình cảnh báo thời tiết và nâng cấp phương án cứu hộ để ứng phó tốt hơn trong mùa mưa bão. Một bất cập rõ ràng trong hoạt động du lịch đường thủy hiện nay là du khách hoàn toàn bị động về mặt thông tin. Họ không được quyền tiếp cận trực tiếp các cảnh báo thời tiết chính thức, cũng như không thể tự kiểm chứng mức độ an toàn của tua du lịch mà mình tham gia. Phần lớn thông tin về điều kiện thời tiết, luồng lạch, mực nước hay cảnh báo mưa giông đều được giữ ở cấp quản lý cảng hoặc do công ty tổ chức tua tự thông báo. Trong nhiều trường hợp, những cảnh báo ấy được truyền đạt một cách chung chung, thiếu dữ liệu kỹ thuật và không theo thời gian thực, khiến du khách buộc phải tin tưởng hoàn toàn vào lời khẳng định của người bán tua hoặc hướng dẫn viên. Trên diễn đàn TripAdvisor, nhiều du khách quốc tế đã lên tiếng về vấn đề này. Tài khoản Ethan Johnson (Úc) cho rằng, trước khi đặt tua vịnh Hạ Long, “mọi du khách nên tự trang bị kiến thức về thời tiết, bởi không thể trông chờ vào các hãng lữ hành cảnh báo đúng lúc”. Thực tế cho thấy, tại nhiều điểm du lịch như Hạ Long hay Cù Lao Chàm, các bảng điện tử công khai về cảnh báo thời tiết hoặc trạng thái hoạt động của tua vẫn còn rất thiếu. Các ứng dụng theo dõi thời tiết địa phương thường không đủ chi tiết để phản ánh điều kiện cụ thể trên vịnh hoặc vùng biển gần bờ. Điều này dẫn đến việc nhiều người chỉ nhận ra rủi ro khi đã ở giữa hành trình. Du khách người Mỹ tên Todd DePastino kể trên TripAdvisor rằng, trong chuyến du lịch đến Việt Nam cuối năm 2024, sau khi nghiên cứu kỹ thông tin thời tiết và chính sách an toàn của bên tổ chức tua, anh đã quyết định hủy tua đường thủy trên vịnh Hạ Long vì không nhận được cam kết rõ ràng về hệ thống cảnh báo mưa giông. “Khi họ không thể bảo đảm có hệ thống cảnh báo thời gian thực, tôi chọn hủy tua. Mạo hiểm trên biển không nằm trong kế hoạch nghỉ ngơi của tôi,” anh chia sẻ. “Sự bị động của du khách không chỉ là thiếu sót trong khâu thông tin, mà còn là khoảng trống quản lý cần được lấp đầy. Cần một cơ chế công khai cảnh báo rủi ro, cho phép du khách được quyền quyết định dựa trên dữ liệu, chứ không chỉ là lời cam đoan từ bên bán tua. Đó không chỉ là trách nhiệm, mà còn là đạo đức tối thiểu trong ngành du lịch”, bà Hải Anh (Công ty lữ hành Flamingo Redtours) chia sẻ. Vụ tai nạn đường thủy nghiêm trọng tại vịnh Hạ Long khiến 39 người chết và mất tích đã dội một gáo nước lạnh vào ngành du lịch đang trong mùa cao điểm. Tàu lật vì giông lốc, nhưng hậu quả đau thương không thể chỉ đổ cho thời tiết. Những bất cập về quy trình cảnh báo rủi ro, kiểm soát tàu thuyền và sự chủ quan cố hữu trong hoạt động du lịch trên biển đều góp phần làm nên thảm kịch. Tàu Vịnh Xanh bị lật trong thời gian ngắn sau khi giông lốc xảy ra Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Phu nhân cùng Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang Hầu A Lềnh với người dân xã Thanh Thủy ẢNH: NGUYỄN TUẤN 78 NĂM NGÀY THƯƠNG BINH LIỆT SĨ (27/7/1947 - 27/7/2025) Ai bảo vệ du khách? Lời thề khắc vào đá núi
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==