Đây là thông tin từ ông Phạm Thy Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu (Bộ Tài chính) trong cuộc trao đổi với báo Tiền Phong. MỞ RỘNG HÌNH THỨC ĐẶT HÀNG Ông Hùng cho biết: Luật số 90/2025/QH15, trong đó có nội dung sửa đổi Luật Đấu thầu có hiệu lực từ 1/7. Một trong những chính sách đột phá của lần sửa đổi này là mở rộng nguyên tắc và ưu tiên áp dụng hình thức chỉ định thầu, lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt như các trường hợp thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; trường hợp đặc thù, cấp bách cần phải triển khai ngay… giúp đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án, gói thầu; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát, chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm” thay vì giới hạn một số trường hợp áp dụng chỉ vì lo ngại, “không quản được nên cấm”. Đồng thời, phân cấp cho Chính phủ quy định chi tiết hình thức chỉ định thầu, lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, mở rộng các hình thức đặt hàng nhằm tạo cơ chế linh hoạt, chủ động, kịp thời để cấp có thẩm quyền, Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án lớn, quan trọng, cấp bách. Trên cơ sở các nguyên tắc này, dự thảo Nghị định hướng dẫn tới đây quy định các gói thầu được áp dụng các hình thức nêu trên theo hướng kế thừa các gói thầu đã được quy định và áp dụng ổn định tại Luật; bổ sung các trường hợp khác cần áp dụng hình thức chỉ định thầu để lựa chọn được nhà thầu thực hiện gói thầu đáp ứng tiến độ, chất lượng và hiệu quả của gói thầu, dự án, dự toán mua sắm và giao thẩm quyền quyết định cho chủ đầu tư để kịp thời đáp ứng nhu cầu phát sinh trong thực tiễn. Đồng thời, Luật số 90 nói trên cũng bổ sung đặt hàng là một trong các hình thức lựa chọn nhà thầu và mở rộng áp dụng hình thức này không chỉ đối với sản phẩm, dịch vụ công ích, dịch vụ sự nghiệp công mà còn bao gồm dịch vụ, hàng hóa thuộc lĩnh vực chiến lược, nghiên cứu khoa học trọng điểm, quan trọng quốc gia, công nghiệp mũi nhọn, hạ tầng năng lượng...; sản phẩm hàng hóa từ kết quả của nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đặc biệt... có sử dụng nguồn vốn đầu tư công và các nguồn vốn khác, không chỉ giới hạn là nguồn chi thường xuyên. Luật Đấu thầu lần này đã tăng quyền tự chủ cho doanh nghiệp nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập. Nội dung này thể hiện trong Nghị định hướng dẫn tới đây ra sao, thưa ông? Từ 1/7, doanh nghiệp nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên, chi đầu tư (còn gọi là nhóm 1) và đơn vị sự nghiệp công lập tự bảo đảm chi thường xuyên (còn gọi là nhóm 2) được quyền tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu nếu gói thầu ấy không sử dụng ngân sách nhà nước. Việc tăng tính tự chủ cho doanh nghiệp nhà nước, đơn vị sự nghiệp công là sự điều chỉnh lớn về tư duy điều hành và quản trị công - chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, từ quản lý chi tiết sang quản lý theo nguyên tắc. Đây là điều kiện để doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập được trao quyền nhiều hơn, đồng thời cũng phải nâng cao trách nhiệm tương xứng trong việc quản lý hoạt động đầu tư, mua sắm của đơn vị. Đồng thời, cơ chế hậu kiểm đã được thể hiện rõ tại Luật số 90/2025/QH15 theo hướng tăng cường kiểm tra, giám sát đối với hoạt động mua sắm, đầu tư của doanh nghiệp nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính trong trường hợp không áp dụng Luật Đấu thầu. Dự thảo Nghị định sẽ bổ sung các đối tượng này thuộc nội dung giám sát thường xuyên của bộ, ngành, địa phương theo kiến nghị, phản ánh của tổ chức, cá nhân; thông tin được tổng hợp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Quá trình đấu thầu trước đây được cho là quá dài, quá lâu, làm chậm tiến độ trong triển khai dự án, lãng phí thời gian và nhân lực… gián tiếp là làm chậm quá trình phát triển. Luật Đấu thầu sau sửa đổi và Nghị định hướng dẫn khắc phục điều này như thế nào? Lần sửa đổi này, Luật Đấu thầu đã phân cấp trách nhiệm phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu từ người có thẩm quyền cho chủ đầu tư, đồng thời lược bỏ thủ tục thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu đối với hình thức đấu thầu đơn giản, quy mô Từ 1/7, chính thức ưu tiên áp dụng hình thức chỉ định thầu, lựa chọn nhà thầu trong các trường hợp thuộc lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số… Ưu tiên chỉ định thầu lĩnh vực khoa học công nghệ Dự án nút giao An Phú (TPHCM) bị chậm tiến độ. Đây là một trong những công trình áp dụng Luật Đấu thầu thời điểm chưa được sửa đổi ẢNH: HỮU HUY Cơ hội cho 47.000 đơn vị tháo gỡ vướng mắc Theo chuyên gia kinh tế Lương Duy Sinh, số liệu năm 2024 được tổng hợp trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia cho thấy, có 17.542 gói thầu với tổng giá trị là 96.218 tỷ đồng của doanh nghiệp nhà nước thuộc đối tượng áp dụng Luật Đấu thầu. Luật Đấu thầu sửa đổi lần này giúp doanh nghiệp nhà nước đề cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tách bạch chức năng chủ sở hữu, quản lý và chức năng quản trị kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước. Ngoài ra, Luật Đấu thầu sửa đổi cũng sẽ giúp khoảng 47.000 đơn vị sự nghiệp công lập tháo gỡ vướng mắc, tạo cơ chế chủ động trong hoạt động đấu thầu. Từ đó, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, đồng thời thúc đẩy các đơn vị sự nghiệp công chưa tự chủ khẩn trương chuyển đổi cơ chế tự chủ. Đáng chú ý, việc cho phép các đơn vị sự nghiệp trong lĩnh vực y tế được tự quyết định việc mua sắm, sử dụng nguồn thu hợp pháp của mình sẽ giúp cho người dân được tiếp cận với thuốc tốt, vật tư, thiết bị y tế hiện đại. DUY QUANG Doanh nghiệp chủ động trong việc mua sắm, đấu thầu Ông Phạm Tuấn Anh, Thành viên HĐTV Petrovietnam, đại diện Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) đánh giá, việc trao quyền tự chủ cho doanh nghiệp khi lựa chọn nhà thầu là thay đổi tích cực nhất trong sửa đổi Luật Đấu thầu lần này. Theo ông Phạm Tuấn Anh, với quy mô đầu tư, hoạt động sản xuất kinh doanh trải rộng, tập đoàn phải thực hiện hoạt động đầu tư, mua sắm, đấu thầu. Trước đây, nhân sự của Petrovietnam trực tiếp mua sắm, đầu tư, quản lý dự án thường xuyên gặp phải vướng mắc như: nội dung pháp lý chưa rõ ràng, cách hiểu giữa các đơn vị còn khác nhau. Vì vậy, ngay khi nội dung sửa đổi Luật Đấu thầu còn ở mức dự thảo, Petrovietnam đã tổ chức chương trình phổ biến cho nhân sự trực tiếp thực hiện để tiếp cận, làm rõ tinh thần và phương pháp áp dụng quy định; phản ánh bất cập, khó khăn đang tồn tại. Theo ông Lê Mạnh Hùng - Phó Trưởng Ban Pháp chế và Quản lý đấu thầu Petrovietnam, với Luật Đấu thầu sửa đổi, DNNN (Petrovietnam và công ty con do Petrovietnam nắm giữ 100% vốn điều lệ) không thuộc đối tượng bắt buộc áp dụng hoặc nằm trong phạm vi điều chỉnh trực tiếp như trước đây. Thay vào đó, DNNN được trao quyền tự chủ ban hành quy định nội bộ để tổ chức lựa chọn nhà thầu, trên cơ sở đảm bảo nguyên tắc (công khai, minh bạch, hiệu quả và trách nhiệm giải trình). “Việc trao quyền tự quyết sẽ giúp DNNN, đặc biệt tập đoàn quy mô lớn như Petrovietnam chủ động hơn trong hoạt động đầu tư, mua sắm. Điều này phù hợp đặc thù kỹ thuật, tiến độ, tính khẩn trương và tính linh hoạt cao của dự án năng lượng”, ông Hùng cho biết. Để phù hợp với quy định Luật Đấu thầu sửa đổi, Petrovietnam rà soát, điều chỉnh hệ thống văn bản quy phạm nội bộ như: sửa đổi, bổ sung Quy định phân cấp quản lý đấu thầu của Petrovietnam; Xây dựng, ban hành Quy định, quy trình lựa chọn nhà thầu đối với dự án đầu tư của Petrovietnam không thuộc phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của Luật Đấu thầu; sửa đổi, bổ sung Quy định mua sắm hàng hóa dịch vụ… NGỌC LINH Trao đổi với Tiền Phong, ông Hoàng Kim Hoài - Giám đốc Phúc Điền Land cho rằng để ngăn ngừa tình trạng nhà thầu có hồ sơ đẹp được chỉ định trúng thầu nhưng sau đó lại chuyển giao cho nhà thầu khác thực hiện, Nghị định hướng dẫn tới đây cần phải có quy định rõ ràng, giám sát chặt quá trình thực hiện hợp đồng sau trúng thầu, giảm thiểu cơ chế xin cho. Đồng thời, có cơ chế rà soát, đánh giá nhà thầu công khai, minh bạch để chủ đầu tư có cái nhìn bao quát hơn, lựa chọn được nhà thầu phù hợp, tạo cơ hội công bằng cho mọi nhà thầu. Petrovietnam kỳ vọng Luật Đấu thầu sửa đổi giúp chủ động trong mua sắm, đầu tư. Trong ảnh, kỹ sư điều hành dự án thuộc Petrovietnam ẢNH:PVN “Trao quyền” nhưng phải có hướng dẫn cụ thể Dự án cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - rạch Nước Lên tại TPHCM ẢNH: HỮU HUY 10 ĐỜI SỐNG n Thứ Ba n Ngày 22/7/2025
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==