BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ TÖNÍ G GIAMÁ ÀÖCË CÖNG TY CÖNG NGHÏÅ CHATBOT LÏ ANH TIÏNË : Têmì nhòn daiâ hanå ài cunâ g ky ã luêtå ca á nhên Anh Lï Anh Tiïën, Töíng Giaám àöëc Cöng ty Cöng nghïå Chatbot Viïåt Nam chia seã: “Laâ ngûúâi treã àaä tûå mònh khúãi nghiïåp vaâ dêîn dùæt möåt doanh nghiïåp cöng nghïå vûún têìm quöëc tïë, töi thêëu hiïíu khaát khao “nghó hûu non” àïí theo àuöíi löëi söëng tûå do vaâ laâm viïåc theo súã thñch. Tuy nhiïn, tûå do taâi chñnh vaâ tûå do nghïì nghiïåp khöng àïën möåt caách ngêîu nhiïn, maâ àoâi hoãi möåt têìm nhòn daâi haån, kyã luêåt caá nhên vaâ sûå höî trúå tûâ möi trûúâng chñnh saách”. Theo anh Tiïën, trûúác hïët, nhûäng ai mong muöën chuyïín sang giai àoaån thu nhêåp thuå àöång cêìn thiïët lêåp möåt löå trònh taâi chñnh minh baåch. Viïåc tñnh toaán chñnh xaác chi phñ sinh hoaåt töëi thiïíu trong ñt nhêët saáu àïën mûúâi hai thaáng, àöìng thúâi xaác lêåp quyä khêín cêëp tûúng àûúng mûác chi tiïu àoá, seä giuáp baån yïn têm bûúác qua cöåt möëc àêìu tiïn. Tûâ àoá, baån múái coá thïí daânh thúâi gian xêy dûång caác nguöìn thu thuå àöång nhû àêìu tû cöí phiïëu, bêët àöång saãn cho thuï hoùåc phaát triïín saãn phêím söë àïí thu baãn quyïìn. Khi con söë “an toaân” àaä roä, ta múái coá thïí thûåc sûå têån hûúãng tûå do maâ khöng lo súå biïën àöång taâi chñnh. Tiïëp theo, giûäa vö vaân cú höåi, viïåc phaát triïín song haânh hai nhoám kyä nùng chuyïn mön cöët loäi vaâ nùng lûåc höî trúå laâ chòa khoáa àïí duy trò thu nhêåp öín àõnh. Chuyïn mön nhû lêåp trònh, thiïët kïë hay marketing seä laâ nïìn taãng taåo ra giaá trõ chñnh. Trong khi àoá, kyä nùng taâi chñnh caá nhên, xêy dûång thûúng hiïåu vaâ giao tiïëp cöng chuáng seä giuáp baån linh hoaåt xoay chuyïín giûäa caác dûå aán, tûå tin laâm viïåc tûå do hoùåc tû vêën. Khi möåt ngûúâi súã hûäu “giaá trõ keáp”, tûác laâ hoå vûâa coá thïë maånh hoåc thuêåt, vûâa coá khaã nùng thûúng maåi hoáa yá tûúãng, con àûúâng tûå do seä búát chöng gai vaâ bïìn vûäng hún. Song haânh vúái nùng lûåc caá nhên, maång lûúái cöång àöìng cuäng àoáng vai troâ quan troång trong haânh trònh “nghó hûu non”. Viïåc tham gia caác nhoám àöìng chñ hûúáng taåi coworking space (khöng gian laâm viïåc chung), cêu laåc böå startup hay cuöåc gùåp gúä chuyïn ngaânh khöng chó múã ra cú höåi kïët nöëi khaách haâng, àöëi taác, maâ coân giuáp chuáng ta tiïëp cêån sûå cöë vêën, höî trúå tûâ nhûäng ngûúâi ài trûúác vaâ giaãi toãa cùng thùèng khi laâm viïåc àöåc lêåp. “Töi luön khuyïën khñch caác baån àêìu tû thúâi gian tñch cûåc àïí xêy dûång möëi quan hïå chêët lûúång. Búãi sûác maånh têåp thïí seä laâm gia tùng töëc àöå vaâ chêët lûúång phaát triïín cuãa möîi caá nhên”, anh Tiïën noái. Àï í hö î trú å ngûúiâ tre ã thûcå hiïnå ûúcá mú tû å do, anh Tiïnë kiïnë nghõ mötå sö ë chñnh sacá h taiâ chñnh vaâ khúiã nghiïpå . Àêuì tiïn, chûúng trònh vay vönë khöng hoùcå laiä suêtë thêpë danâ h cho ca á nhên xêy dûnå g mö hònh thu nhêpå thu å àönå g, vúiá tiïu chñ àaná h gia á dûaå trïn tñnh khaã thi cuaã y á tûúnã g thay vò quy mö vönë ban àêuì . Tiïpë theo la â ûu àaiä thuï ë túiá 70% àöië vúiá thu nhêpå tû â banã quyïnì sanã phêmí sö ë nhû phênì mïmì , sacá h, êm nhacå . Cunâ g vúiá ào,á nha â nûúcá va â doanh nghiïpå cênì húpå tacá mú ã rönå g coworking space miïnî phñ trong 6 thaná g àêuì khúiã nghiïpå , àönì g thúiâ triïní khai quyä baoã hiïmí thêtë nghiïpå tû å nguyïnå cho lao àönå g tû å do - hö î trú å mötå phênì thu nhêpå khi khöng coá húpå àönì g. Nhûnä g chñnh sacá h nayâ khöng chó giamã ruiã ro ca á nhên, maâ conâ taoå möi trûúnâ g phatá triïní saná g taoå , àu ã sûcá hêpë dênî taiâ nùng tre.ã “Cuöëi cuâng, thaái àöå caá nhên laâ yïëu töë quyïët àõnh. Tûå do phaãi ài àöi vúái kyã luêåt. Baån cêìn thiïët lêåp khung giúâ laâm viïåc cöë àõnh vaâ cam kïët thûåc hiïån, àöìng thúâi duy trò tñnh linh hoaåt trong chiïën lûúåc kinh doanh - luön sùén saâng àiïìu chónh mö hònh vaâ àa daång hoáa nguöìn thu. Bïn caånh àoá, àûâng quïn àêìu tû vaâo sûác khoãe thïí chêët vaâ tinh thêìn thöng qua thïí thao, thiïìn hay chuyïën du lõch ngùæn ngaây. Àoá chñnh laâ chêët xuác taác àïí baån duy trò nùng lûúång vaâ saáng taåo liïn tuåc”, anh Tiïën nhêën maånh. TS PHAN PHÛÚNG NAM, ÀAIÅ HOCÅ LUÊTÅ TPHCM: Cênì thênå tronå g va â co á kï ë hoacå h taiâ chñnh cuå thïí Xu hûúáng “nghó hûu non” àang àûúåc nhiïìu baån treã lûåa choån, àùåc biïåt laâ GenZ. Caác baån khöng coân bõ raâng buöåc búãi tû duy “laâm àïën giaâ” nhû thïë hïå trûúác. TS. Phan Phûúng Nam, Àaåi hoåc Luêåt TPHCM cho rùçng, àêy laâ möåt vuâng tû duy tñch cûåc khi ngûúâi treã biïët cên bùçng giûäa laâm viïåc vaâ hûúãng thuå. Tuy nhiïn, àiïìu quan troång laâ phaãi coá möåt kïë hoaåch taâi chñnh vûäng chùæc àïí baão àaãm cuöåc söëng lêu daâi, traánh sa vaâo bêîy taâi chñnh nguy hiïím khi rúâi boã thõ trûúâng lao àöång quaá súám. Theo TS. Phan Phûúng Nam, nïëu nghó hûu súám laâ kïët quaã cuãa möåt quaá trònh phêën àêëu, tñch luäy taâi chñnh vaâ coá kïë hoaåch roä raâng, àoá laâ möåt xu hûúáng tñch cûåc cuãa xaä höåi hiïån àaåi. Búãi khi àoá, ngûúâi treã àaä biïët dung hoâa giûäa lao àöång vaâ hûúãng thuå, biïët quan têm túái chêët lûúång söëng, sûác khoãe tinh thêìn vaâ traãi nghiïåm vùn hoáa. Ho å co á thï í danâ h thúiâ gian àïí ài du lõch, hocå hoiã , phatá triïní banã thên theo cacá h riïng, tûâ ào á tiïpë nhênå kiïnë thûcá múiá , lamâ phong phuá àúiâ sönë g tinh thênì . Àêy khöng chó laâ nhu cêuì ca á nhên ma â conâ la â mötå phênì thucá àêyí tiïu dunâ g, kñch cêuì kinh tï.ë Hún nûäa, nhûäng ngûúâi nghó hûu súám coá kïë hoaåch taâi chñnh thûúâng tham gia vaâo thõ trûúâng àêìu tû nhû gûãi tiïìn vaâo caác quyä, mua baão hiïím liïn kïët àêìu tû. Àiïìu naây goáp phêìn huy àöång nguöìn vöën nhaân röîi trong dên cû àïí phaát triïín kinh tïë, taåo ra doâng chaãy taâi chñnh cho caác doanh nghiïåp vaâ thõ trûúâng taâi chñnh. Ngûúcå laiå , nïuë nghó viïcå chó vò “muönë hûúnã g thu”å ma â khöng coá kïë hoacå h taiâ chñnh vûnä g vanâ g, thò àoá laâ mötå ruiã ro lúná , ca ã ú ã cêpë àö å ca á nhên lênî xa ä höiå . Ú Ã gocá àö å ca á nhên, ngûúiâ nghó súmá dï î àöië mùtå vúiá tònh tranå g canå tiïnì sau mötå thúiâ gian ngùnæ , khöng coá nguönì thu öní àõnh vaâ cunä g khöng dï î quay laiå thõ trûúnâ g lao àönå g. Ú Ã cêpë àö å xa ä höiå , nïuë mötå bö å phênå lúná ngûúiâ tre ã nghó hûu quaá súmá , se ä lamâ mêtë ài lúiå thï ë dên sö ë vanâ g va â lûcå lûúnå g lao àönå g tre,ã vönë laâ nguönì lûcå quan tronå g thucá àêyí phatá triïní kinh tï.ë Thïm vaoâ ào,á khi ho å khöng conâ àoná g gopá vaoâ baoã hiïmí xa ä höiå , hï å thönë g an sinh cunä g bõ anã h hûúnã g, gêy apá lûcå cho ngên sacá h nha â nûúcá va â anã h hûúnã g túiá chñnh quyïnì lúiå cuaã cacá thï ë hï å vï ì sau. TS. Nam cho rùnç g, nhiïuì banå treã hiïnå nay àùtå ra mötå ky â vonå g, sau khi àatå àûúcå mötå khoanã tiïnì nhêtë àõnh se ä nghó lamâ . Nhûng hoå thûúnâ g chó dûnâ g laiå ú ã viïcå co á “mötå cucå tiïnì ” ma â khöng coá chiïnë lûúcå sû ã dunå g lêu daiâ . “Nïuë banå chó tiïu xaiâ vaoâ sö ë tiïnì tñch luyä ma â khöng coá phûúng aná àêuì tû hoùcå baoã toanâ gia á trõ thò seä súmá hïtë tiïnì . Khi àoá rêtë kho á quay laiå thõ trûúnâ g lao àönå g”, TS. Nam noiá . Chuyïn gia lûu yá àïnë ruiã ro lúná nhêtë ma â ngûúiâ “nghó hûu non” coá thï í gùpå phaiã , ào á la â kho á taiá hoaâ nhêpå khi muönë quay laiå ài lamâ . Sau vaiâ nùm ngùtæ quanä g, ky ä nùng chuyïn mön bõ mai mötå , thõ trûúnâ g thay àöií nhanh, nhaâ tuyïní dunå g se ä nghi ngúâ vï ì sû å kiïn trò, gùnæ bo.á “Banå co á thï í bõ nhòn nhênå nhû ngûúiâ chó biïtë lamâ cho co á röiì nghó àïí chúi, khöng coá sû å àêuì tû lêu daiâ cho nghïì nghiïpå . Àiïuì ào á khiïnë cú höiå viïcå lamâ trú ã laiå la â rêtë thêpë ”, öng Nam noiá . Ngoaiâ ra, nïuë nhiïuì ngûúiâ trong àö å tuöií lao àönå g chonå rutá súmá khoiã thõ trûúnâ g ma â khöng tiïpë tucå àoná g gopá vaoâ hï å thönë g baoã hiïmí xa ä höiå se ä taoå ganá h nùnå g cho nïnì an sinh quöcë gia. Khi söë ngûúiâ hûúnã g nhiïuì hún sö ë ngûúiâ àoná g, hï å thönë g nayâ se ä thiïuë hutå , anã h hûúnã g àïnë chñnh nhûnä g ngûúiâ vï ì hûu sau nayâ . Nhênë manå h cênì thênå tronå g va â xêy dûnå g kï ë hoacå h cu å thï,í TS. Nam àûa ra ba lúiâ khuyïn cötë loiä cho ngûúiâ tre ã àang co á y á àõnh nghó hûu súmá . Thû á nhêtë , cênì xacá àõnh roä mö hònh nghó hûu maâ mònh mong muönë – sönë g töië gianã , hay ài du lõch, thuå hûúnã g àï í tñnh ra söë tiïnì cênì thiïtë trong daiâ hanå . Thû á hai, chia donâ g tiïnì húpå ly:á co á thï í àï í 50% sö ë tiïnì vaoâ kïnh an toanâ nhû gûiã ngên hanâ g hoùcå mua traiá phiïuë ; 20-30% vaoâ baoã hiïmí liïn kïtë àêuì tû; phênì conâ laiå cên nhùcæ àêuì tû vaoâ cacá quy ä phu â húpå vúiá khêuí võ ruiã ro. Thû á ba, nïn tòm hiïuí thïm hoùcå tham khaoã chuyïn gia taiâ chñnh àïí co á kï ë hoacå h bïnì vûnä g, phu â húpå vúiá böië canã h taiâ chñnh caá nhên va â thõ trûúnâ g àêuì tû ú ã Viïtå Nam – núi cacá quy ä vênî àang trong giai àoanå phatá triïní , chûa thûcå sû å manå h nhû cacá nûúcá phatá triïní . n Chuã nhêåt 20/7/2025 Xaä höåi 14 NGHÓ HÛU NON - XU HÛÚNÁ G MÚIÁ VA  NHÛNÄ G HÏ Å LUYÅ Ngûúiâ tre ã cênì thận trọng vaâ co á kï ë hoacå h taiâ chñnh bền vững khi nghĩ đến “nghó hûu non” Nghó hûu súám, söëng tûå do àang trúã thaânh lûåa choån cuãa nhiïìu ngûúâi treã. Khöng coân maãi miïët “laâm àïën giaâ”, hoå muöën daânh tuöíi treã àïí têån hûúãng cuöåc söëng. Tuy nhiïn, theo caác chuyïn gia, “nghó hûu non” chó thêåt sûå tñch cûåc khi ài keâm möåt kïë hoaåch taâi chñnh roä raâng, khaã nùng àêìu tû húåp lyá vaâ chuêín bõ daâi haån. Nïëu khöng, giêëc mú tûå do coá thïí biïën thaânh gaánh nùång taâi chñnh cho caá nhên lêîn xaä höåi. [ LÛU TRINH ] Baiâ cuöië : Àï í tû å do khöng trúã thanâ h ganá h nùnå g “Quan troång nhêët laâ àûâng nghô nghó hûu súám àún thuêìn laâ nghó viïåc. Baån cêìn hoaåch àõnh kyä doâng tiïìn, coá chiïën lûúåc roä raâng vaâ hiïíu roä böëi caãnh xaä höåi àïí baão àaãm khöng rúi vaâo caãnh chaán viïåc, nghó hûu súám, vaâi nùm sau laåi loay hoay xin laâm laåi tûâ àêìu. Nïëu chó àún giaãn “coá tiïìn laâ nghó” maâ khöng tñnh àïën àêìu tû, taái sinh lúâi vaâ thñch ûáng vúái sûå thay àöíi cuãa xaä höåi thò àêy laâ möåt lûåa choån àêìy ruãi ro”. TS. PHAN PHÛÚNG NAM, Àaiå hocå Luêtå TPHCM
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==