Chuã nhêåt 20/7/2025 12 Nhòn ra thïë giúái Con ngûúiâ co á thï í biïtë thu á cûng cuaã mònh àang nghô gò, tûúng lai êyë khöng conâ xa vúiâ - Trung têm Jeremy Coller vïì Nhênå thûcá Àönå g vêtå se ä ài vaoâ hoatå àönå g ngayâ 30/9, taiå Trûúnâ g Kinh tïë va â Khoa hocå Chñnh trõ London (LSE): Trung têm nayâ chuyïn nghiïn cûuá y á thûcá cacá loaiâ àönå g vêtå . Cöng trònh trõ giaá 4 triïuå Banã g (140,4 tyã VND) cuaã trung têm bao gömì khoa hocå thênì kinh, triïtë hocå , thu á y, luêtå , sinh hocå tiïnë hoaá , têm ly á hocå , khoa hocå hanâ h vi, khoa hocå mayá tñnh, kinh tïë va â trñ tuï å nhên taoå . Mötå trong nhûnä g dû å aná nöií bêtå nhêtë cuaã trung têm laâ khamá pha á cacá h AI co á thï í giupá con ngûúiâ “noiá chuyïnå ” vúiá thu á cûng, nhûnä g nguy cú nïuë viïcå nayâ diïnî ra sai cacá h - va â nhûnä g gò chuná g ta cênì lamâ àï í ngùn chùnå àiïuì ào.á “Chuná g ta muönë thu á cûng cuaã mònh thïí hiïnå nhûnä g àùcå àiïmí cuaã con ngûúiâ , va â vúiá sû å ra àúiâ cuaã AI, cacá h thu á cûng giao tiïpë vúiá banå se ä àûúcå nêng lïn mötå têmì cao múiá . Nhûng AI thûúnâ g taoå ra nhûnä g phanã höiì gia ã taoå àï í lamâ haiâ lonâ g ngûúiâ dunâ g thay vò dûaå trïn thûcå tï ë khacá h quan. Àiïuì nayâ co á thï í la â thamã hoaå nïuë chuná g ta apá dunå g no á vaoâ vêtå nuöi”, Giaoá sû Jonathan Birch, giamá àöcë saná g lêpå cuaã trung têm, cho biïtë . Öng Birch nhùcæ àïnë chûná g lo lùnæ g khi xa cacá h: Chu ã nuöi choá thûúnâ g muönë thu á cûng cuaã ho å khöng camã thêyë cö àún khi bõ boã laiå mötå mònh trong thúiâ gian daiâ . Cacá ûná g dunå g “dõch thuêtå ” tûúng lai coá thï í giupá chu ã nuöi camã thêyë yïn têm, nhûng ngûúcå laiå , no á cunä g co á thï í gêy haiå bùnç g cacá h chó noiá vúiá ho å nhûnä g gò ho å muönë nghe thay vò nhu cêuì thêtå sû å cuaã thu á nuöi. “Chuná g ta cênì cacá khuön khöí àï í quanã ly á viïcå sû ã dunå g AI co á tracá h nhiïmå khi lamâ viïcå vúiá àönå g vêtå . Hiïnå taiå , lônh vûcå nayâ hoanâ toanâ thiïuë quy àõnh. Trung têm muönë xêy dûnå g cacá hûúná g dênî àûúcå cöng nhênå trïn toanâ cêuì ”, öng Birch noiá . Öng Birch cunä g chó ra viïcå thiïuë quy àõnh xung quanh àönå g vêtå va â xe tû å laiá : “Chuná g ta co á nhiïuì tranh luênå vï ì viïcå xe tû å laiá khöng gêy tai nanå cho ngûúiâ , nhûng chuná g ta laiå khöng noiá vï ì viïcå liïuå chuná g co á biïtë traná h meoâ va â cho á hay khöng”. Trung têm seä húpå tacá vúiá cacá tö í chûcá phi chñnh phuã àï í xêy dûnå g hûúná g dênî , nghiïn cûuá va â quy tùcæ thûcå hanâ h co á thï í àûúcå apá dunå g trïn toanâ thï ë giúiá . Öng Jeff Sebo, giamá àöcë Trung têm Baoã vï å Möi trûúnâ g va â Àönå g vêtå taiå Àaiå hocå New York (My)ä , cho biïtë cacá vênë àï ì vï ì nhênå thûcá va â quyïnì lúiå àönå g vêtå , tacá àönå g cuaã AI lïn àönå g vêtå , va â thaiá àö å cuaã cöng chuná g àöië vúiá àönå g vêtå la â “mötå trong nhûnä g vênë àï ì quan tronå g bõ lanä g quïn maâ xa ä höiå chuná g ta àang phaiã àöië mùtå ”. “Con ngûúiâ chia seã thï ë giúiá vúiá hanâ g triïuå loaiâ va â hanâ g ty ã ca á thï í àönå g vêtå , va â chuná g ta tacá àönå g àïnë àönå g vêtå trïn toanâ thï ë giúiá , cho duâ chuná g ta muönë hay khöng”, öng noiá . Giaoá sû Kristin Andrews, mötå uyã viïn cuaã trung têm cho biïtë , trung têm co á thï í tra ã lúiâ ma â ba â coi la â lúná nhêtë trong khoa hocå : Y Á thûcá cuaã con ngûúiâ la â gò va â lamâ thï ë naoâ àï í “bêtå ” laiå y á thûcá khi bõ àötå quy å va â cacá trûúnâ g húpå cêpë cûuá khacá ? “Chuná g ta vênî chûa hiïuí àiïuì gò khiïnë con ngûúiâ co á y á thûcá , hoùcå taiå sao ai àoá ngûnâ g y á thûcá ”. “Nhûng chuná g ta biïtë cacá h àï í co á àûúcå cêu traã lúiâ la â nghiïn cûuá cacá hï å thönë g àún gianã trûúcá . Khoa hocå àa ä àatå àûúcå nhûnä g bûúcá tiïnë lúná trong lônh vûcå di truyïnì hocå va â y hocå bùnç g cacá h nghiïn cûuá cacá sinh vêtå àún gianã ”, ba â noiá . Tiïnë sô Kristof Dhont, mötå uyã viïn khacá , cho biïtë öng quan têm túiá thaiá àö å cuaã con ngûúiâ àöië vúiá tri giacá cuaã àönå g vêtå . “Mötå trong nhûnä g thacá h thûcá cuaã thúiâ àaiå chuná g ta la â lamâ thï ë naoâ àï í thu hepå khoanã g cacá h giûaä quan niïmå con ngûúiâ vï ì àönå g vêtå vaâ cacá h chuná g thûcå sû å cû xû ã vúiá chuná g ta”. Moiå ngûúiâ quan têm àïnë àönå g vêtå , nhûng coá nhiïuì hï å thönë g, thoiá quen, chuêní mûcå va â ca ã lúiå nhuênå kinh tï ë canã trú ã viïcå chuyïní hoaá àiïuì ào á thanâ h cacá h chuná g ta àöië xû ã vúiá chuná g”, öng noiá . Öng Jeremy Coller, ngûúiâ co á quy ä tû â thiïnå àa ä cam kïtë nhiïuì nùm vúiá trung têm, cho biïtë mucå tiïu cuaã öng la â thay àöií thaiá àö å “phên biïtå chunã g töcå ” cuaã chuná g ta vúiá àönå g vêtå . “Chó khi hiïuí ro ä vï ì cacá h cacá loaiâ àönå g vêtå khacá camã nhênå va â giao tiïpë , chuná g ta múiá thûaâ nhênå nhûnä g thiïuë sotá cuaã mònh trong cacá h àöië xû ã vúiá chuná g. Töi tin rùnç g, AI co á thï í giupá chuná g ta khamá phaá ra cacá h cacá loaiâ àönå g vêtå khacá tûúng tacá vúiá con ngûúiâ ”. n Mötå trung têm nghiïn cûuá taiå Anh chuyïn tòm hiïuí vï ì y á thûcá cuaã àönå g vêtå vaâ kïtë húpå AI tuyïn böë se ä giupá chuná g ta co á thï í tûúng tacá vúiá thu á cûng. Cacá chuyïn gia tin rùnç g cacá h thu á cûng giao tiïpë vúiá chu ã nuöi se ä àûúcå nêng lïn mötå têmì cao múiá Nghiïn cûuá hy vonå g se ä “thu hepå khoanã g cacá h giûaä quan niïmå con ngûúiâ vï ì àönå g vêtå va â cacá h chuná g cû xû ã vúiá chuná g ta” [ NGOCÅ DIÏPÅ ] (theo techspot.com , ngayâ 13/07/2025) AI giupá ngûúâi noái chuyïån vúái thuá cûng? BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Thanâ h phö ë New York tûâ lêu luön phaiã “chinh chiïnë ” vúiá loaiâ chuötå , kï í tû â khi chuná g xuêtë hiïnå vaoâ thï ë ky ã 18 cho àïnë nhûnä g chiïnë dõch chönë g chuötå cuaã thanâ h phöë ngayâ nay. May mùnæ thay, mötå ngûúiâ hunâ g àa ä xuêtë hiïnå àï í nêng cao nhênå thûcá cöng chuná g vï ì àaiå dõch chuötå : Ba â Suzanne Reisman, ngûúiâ dênî àêuì tour ài bö å “Racá & Chuötå ú ã New York”. Àeo chiïcë tai chuötå gia,ã ba â Reisman dênî du khacá h qua mötå sö ë àõa àiïmí bõ chuötå xêm lênë nhiïuì nhêtë thanâ h phö,ë àönì g thúiâ tiïtë lö å nhûnä g sû å thêtå kinh hoanâ g vï ì loaiâ vêtå nayâ . “Chuötå gùnæ liïnì vúiá thanâ h phö ë New York, caã trong thûcå tï ë lênî truyïnì thuyïtë cuaã chuná g töi”. “Chuná g la â nhûnä g con quaiá vêtå nho ã beá va â co á phênì ... dï î thûúng”, baâ noiá . Sau khi tour múã cûaã vaoâ thaná g 4, khacá h du lõch vaâ ca ã ngûúiâ dên àõa phûúng àïuì haoá hûcá àûúcå chiïm ngûúnä g “linh vêtå ” cuaã thanâ h phö.ë “Nhiïuì ngûúiâ quan têm hún töi nghô”, ba â Reisman cho biïtë . Vúiá gia á 40 USD (1 triïuå VND) mötå ngûúiâ , chuyïnë tham quan keoá daiâ hai giú â qua khu vûcå Manhattan giúiá thiïuå du khacá h vï ì loaiâ chuötå àa ä ài nhú â tauâ àïnë àêy vaoâ cuöië nhûnä g nùm 1700. New York thúiâ bêyë giú â la â honâ àaoã racá thûcå sû,å do chñnh sacá h quanã ly á chêtë thaiã khöng tönì taiå va â ngûúiâ dên àö í racá bûaâ baiä ra àûúnâ g phö.ë “Lu ä chuötå rúiâ khoiã tauâ . Chuná g nhòn quanh vaâ nghô, “Truná g sö ë röiì - chuná g ta thanâ h cöng röiì ”, chuná g vö cunâ g hanå h phucá , vò chuná g cunä g la â ngûúiâ nhêpå cû New York thanâ h àatå nhû bao ngûúiâ ”, ba â Reisman noiá vúiá nhûnä g ngûúiâ tham quan. Khoanã g 225.000 con chuötå àang sönë g ú ã New York, theo baâ Reisman. Khi mötå con “khöní g lö”ì chayå ra khoiã buiå cêy taiå mötå àiïmí dûnâ g, du khacá h àa ä ö ì lïn thñch thu.á Àiïmí nhênë cuaã tour laâ Quanã g trûúnâ g DeLury úã Ha å Manhattan, núi coá nhiïuì loaiâ gùmå nhêmë nhêtë thanâ h phö.ë Cö Caroline Murray, mötå du khacá h tû â Boston, cho biïtë cö muönë thêyë mötå “New York thûcå tï ë hún” chûá khöng phaiã caiá bêyî du lõch cuaã Quanã g trûúnâ g Thúiâ àaiå . “Chuná g töi àaä nhòn thêyë chuötå sönë g. Chuná g töi àaä nhòn thêyë mötå con chuötå bõ àe â bepå ”, cö Murray kï í laiå nhûnä g canã h tûúnå g kinh dõ cö àûúcå chûná g kiïnë . “Ào á la â mötå traiã nghiïmå rêtë New York maâ cacá con töi khöng phaiã lucá naoâ cunä g àûúcå thêyë ú ã vunâ g ngoaiå ö”. Ba â Reisman khöng phaiã la â hûúná g dênî viïn duy nhêtë nhênå thêyë thõ hiïuë vï ì chuötå àang tùng manå h. Öng Kenny Bollwerk, mötå nha â quan satá loaiâ gùmå nhêmë chia seã rùnç g öng nhênå àûúcå nhiïuì yïu cêuì tham gia tour du lõch chuötå àïnë nöiî öng “khöng thïí ài möiî àïm àûúcå ”. Öng Bollwerk phaiã thïm nhiïuì àiïmí dûnâ g chên vaoâ tour cuaã mònh - àaná g chu á y á nhêtë la â “khu vûcå bïn canå h Sên trûútå bùng Wollman, núi mang àïnë têmì nhòn tuyïtå àepå nhûnä g toaâ chocå trúiâ cuaã giúiá ty ã phu,á vúiá nhûnä g chuá chuötå àang ùn tiïcå racá bïn dûúiá ”. Ba â Reisman tin rùnç g nguyïn nhên moiå ngûúiâ ngayâ canâ g thñch thuá vúiá loaiâ chuötå la â nhú â chiïnë dõch chönë g chuötå trïn toanâ thanâ h phö.ë Chiïnë dõch conâ bao gömì mötå chûúng trònh àùcå biïtå nhùmç giaoá ducå vï ì loaiâ gêy haiå nayâ . Chûúng trònh nayâ bao gömì mötå Hocå viïnå Chuötå àï í dayå cacá phûúng phapá phonâ g chönë g chuötå hiïuå qua,ã chûúng trònh “Ài böå cunâ g Chuötå ” nhùmç giaiã thñch möië quan hïå giûaä con ngûúiâ va â chuötå , va â mötå dû å aná dõch vuå cönå g àönì g, núi nhûnä g ngûúiâ diïtå chuötå àêyì tham vonå g tiïtë lö å cacá bñ kñp cuaã ho.å Baiâ hocå quan tronå g nhêtë , theo baâ Riesman, laâ cùtæ nguönì cung cêpë thûcå phêmí cuaã lu ä chuötå . “Chuná g ta thûcå sû å phaiã giaiã quyïtë vênë àï ì racá thaiã trong thanâ h phö.ë “Tuiá racá vûtá ra àûúnâ g phö ë rêtë dï î bõ chuötå cùnæ pha.á Nhûng nïuë chuná g ta hanå chï ë lamâ vêyå , àiïuì ào á seä giupá ñch àaná g kï”í , ba â noiá . n Du lõch “ngùæm chuöåt” taåi New York [ HOAI VY ] (theo thepost.com, ngayâ 25/06/2025) Loaiâ chuötå cönë g tû â lêu àûúcå coi la â mötå trong nhûnä g “biïuí tûúnå g” cuaã New York. Giúâ àêy, tour du lõch xoay quanh sinh vêtå nayâ ngayâ canâ g phöí biïnë , khúi dêyå mötå khña canå h lõch sûã ñt thêyë cuaã thanâ h phö.ë Du khacá h taiå mötå trong nhûnä g àiïmí tham quan Mötå con chuötå xuêtë hiïnå taiå tour ài böå “Racá & Chuötå ú ã New York”
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==