8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Ba n Ngày 15/7/2025 XEM TRIỂN LÃM ĐA GIÁC QUAN Sau khi “chuyển nhà” về địa điểm mới, Bảo tàng Đà Nẵng trở thành một địa điểm “hot” thu hút đông đảo người dân và du khách. Không phải chỉ nhờ lối kiến trúc độc đáo, Bảo tàng Đà Nẵng còn cuốn hút khán giả bởi những trải nghiệm công nghệ “có một không hai”. Có những bạn trẻ quay lại nhiều lần chỉ bởi vì chưa trải nghiệm hết những không gian độc đáo của bảo tàng này. Sáng cuối tuần, Bảo tàng Đà Nẵng đông đúc lạ thường, từng đoàn xe thay nhau nhả khách ở tiền sảnh. Các bạn trẻ hẹn nhau, đợi nhau từng nhóm trước cổng để vào tham quan. Những nhóm học sinh xếp hàng chờ đợi vào trải nghiệm workshop. Ở khu vực lễ tân, em Nguyễn Hoàng Nhật Linh (SN 2004, sinh viên trường ĐH Kinh tế - ĐH Đà Nẵng) thích thú nghịch “trò chuyện” với trợ lý ảo để được hướng dẫn tham quan các khu trưng bày của bảo tàng. Nhóm bạn của Linh cũng thay nhau chụp ảnh, check-in ở cầu thang, khung cửa, hành lang… “Thấy mọi người tham quan và review nhiều trên Tiktok, Facebook nhưng đến nay nhóm em mới có dịp đến tham quan. Em thấy rất choáng ngợp bởi ở đây khác hẳn với suy nghĩ của em về một bảo tàng. Các khu vực trưng bày cũng thú vị hơn hẳn với các công nghệ mới mẻ, những lát cắt lịch sử hiện lên rất sinh động, hấp dẫn”, Linh kể. Không gian trưng bày của bảo tàng rộng hàng ngàn mét vuông với gần 3.000 tư liệu, hiện vật được trưng bày theo 45 chủ đề. Mỗi không gian được soi rọi bằng công nghệ như 3D, 3D Mapping, thực tế ảo… để kể cho khán giả những câu chuyện lịch sử một cách chân thực nhất. Lướt qua các khu vực trưng bày, những lát cắt về lịch sử Đà Nẵng hiện ra thông qua những hiện vật có tuổi đời cả trăm năm tuổi. Những dãy ghế ở khu chiếu phim tư liệu, chiếu phim 3D… níu chân khách tham quan, đặc biệt là các bạn học sinh, sinh viên. Ông Huỳnh Đình Quốc Thiện, Giám đốc Bảo tàng Đà Nẵng tự hào rằng phải quay lại rất nhiều lần, khán giả mới có thể tham quan, trải nghiệm hết không gian, các khu trưng bày, những tương tác công nghệ thú vị ở đây. Trung bình mỗi ngày, Bảo tàng Đà Nẵng đón 1.000 - 2.000 lượt khách, cao điểm có ngày đón gần Hiện vật ở bảo tàng không còn im lìm trên giá trưng bày mà kể chuyện, tương tác với người xem bằng công nghệ. Những trải nghiệm độc đáo thu hút đông đảo khán giả trẻ đến với bảo tàng để khám phá lịch sử, văn hóa, nghệ thuật bằng lăng kính mới mẻ. nGIANG THANH PHÓNG SỰ XU HƯỚNG ĐỊA PHƯƠNG HÓA ĐẶT TÊN ĐƯỜNG, TÊN PHỐ Hà Nội có 38 tuyến đường, phố được mang tên mới như phố Nguyễn Hữu Liêu, Doãn Khê, Hàng Lọng, các đường như Chử Đồng Tử, Tiên Dung, đường Ba Đảm Đang… Nhà sử học, TS Vũ Đường Luân, Trường Khoa học Liên ngành và Nghệ thuật, ĐH Quốc gia Hà Nội nhìn nhận, cách đặt tên đường phố hiện nay theo xu hướng mới, vừa thú vị, vừa khắc phục được nhược điểm của cách đặt cũ. Một nhà nghiên cứu văn hóa bình luận: “Lướt qua tên đường, phố mới ở Hà Nội tôi có cảm nghĩ giống nhiều người: Lạ lẫm. Tôi chỉ biết Học Phi, soạn giả sân khấu và Phạm Khắc Hòe, luật sư, nhà văn, Đổng lý ngự tiền văn phòng triều Bảo Đại, còn lại hoàn toàn mờ tịt”. Một vị tiến sỹ văn học thừa nhận khá “lơ mơ về những danh nhân được đặt tên cho đường, phố mới ở Hà Nội”. “Nhưng tôi đoán những danh nhân ấy phải gắn với địa phương”, vị này nói. TS. Vũ Đường Luân giải thích, lý do nhiều người lạ lẫm với tên đường, phố mới ở Thủ đô là bởi trong số những danh nhân được đặt tên đường, phố mới ở Hà Nội, không ít nhân vật lịch sử trong thần tích địa phương, phải nghiên cứu về địa phương đó mới biết. Qua quan sát của ông, việc đặt tên đường, phố hiện nay có xu hướng địa phương hóa. “Tên đường, phố gắn với cộng đồng cư dân địa phương hơn là xu hướng gắn với anh hùng dân tộc, danh nhân quốc gia”, ông nói. Chẳng hạn, người dân vùng khác có thể không biết Lê Công Hành là ai nhưng người dân ở xã Thường Tín lại biết. Bởi Lê Công Hành (16061661) là người con của xã Quất Động, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Đông cũ (nay thuộc Hà Nội). Trong một lần đi sứ phương Bắc, ông học được nghề thêu, sau đó đem nghề này dạy cho dân làng Quất Động và lan rộng sang các tỉnh khác. Khi Lê Công Hành mất, dân trong vùng đã lập đền thờ ông, tôn ông là “ông tổ nghề thêu”. Tên “ông tổ nghề thêu” nay thành tên đường, đường Lê Công Hành (xã Thường Tín, xã Thượng Phúc), đoạn từ ngã ba giao phố Thượng Phúc đến ngã ba giao đường đi di tích chùa Đậu. Ông tổ nghề nón quai thao được đặt tên phố Vũ Đức Úy (phường Thanh Liệt), đoạn từ ngã ba giao đường quy hoạch KĐT Tây Nam Kim Giang đến ngã ba giao đường xóm Đỗi, Triều Khúc. Tổ nghề nón quai thao đồng thời là thủy tổ của dòng họ Vũ ở Triều Khúc. Khó có lựa chọn nào hợp lý và ý nghĩa hơn! Không nên ái ngại những tên đường, tên phố nghe lạ tai. Một số người chỉ ra, có những tên đường, tên phố ở Hà Nội ngày trước nghe cũng… lạ tai, ví dụ tên đường Trần Duy Hưng. Nhưng qua năm tháng, bây giờ đường Trần Duy Hưng đã thành thân thuộc với người dân Hà Nội và du khách. TÊN PHỐ GẮN CHẶT VỚI KÝ ỨC CỘNG ĐỒNG Trong số 38 tuyến đường, phố mới ở Hà Nội, nhiều người chú ý đến phố Hàng Lọng (phường Cửa Nam), đoạn từ ngã tư giao phố Trần Bình Trọng đến ngã ba giao đường Lê Duẩn. Tên phố Hàng Lọng vốn đã xuất hiện vào khoảng cuối triều Lê đầu triều Nguyễn, do người dân ở đây làm và bán kiệu, ô, lọng cho các quan và đình chùa. TS. Vũ Đường Luân đánh giá, khôi phục tên phố Hàng Lọng là xu hướng gắn với ký ức của cộng đồng trong bối cảnh biến đổi của xã hội hiện đại, khi nhiều địa danh, làng xã không còn nữa. Tên phố là sự nhắc nhở về ký ức, về tên các địa danh ngày xưa nhưng do sự thay đổi hành chính nên đã mất. Có người cho rằng, tên đường Ba Đảm Đang (xã Đan Phượng, xã Liên Minh) như sự “lạc quẻ” giữa những tên đường, phố mới ở Thủ đô. Nhưng nếu chịu bỏ chút ít thời gian tìm hiểu sẽ thấy ý nghĩa nằm trong vỏ ngoài tưởng “lạc quẻ”. Đan Phượng từng được mệnh danh là “quê hương người gái đảm”. Phong trào “Ba đảm nhiệm” của phụ nữ Đan Phượng từng được phát động thành cao trào rộng lớn, sau đó được Chủ tịch Hồ Chí Minh gợi ý đổi tên thành “Ba đảm đang”. Lần đầu tiên, Hà Nội có đường Tiên Dung (xã Gia Lâm), đường Chử Đồng Tử (xã Bát Tràng). Đây là những nhân vật bước ra từ truyền thuyết. Có người thắc mắc: Tại sao không đặt là đường Sơn Tinh hay đường Liễu Hạnh, đường Thánh Gióng mà lại đặt là đường Chử Đồng Tử, đường Tiên Dung? Bởi Sơn Tinh, Thánh Gióng, Chử Đồng Tử, Thánh Mẫu Liễu Hạnh được phong là Tứ Bất Tử. Nhà nghiên cứu Vũ Đường Luân giải mã: “Đặt tên đường Chử Đồng Tử, đường Tiên Dung Sau các đợt sáp nhập địa giới hành chính, nhiều đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM đối mặt tình trạng trùng tên đường, phố gây rắc rối, nhầm lẫn trong quản lý và phiền toái cho người dân. Trong bối cảnh quỹ tên truyền thống ngày càng thu hẹp, nhu cầu xây dựng một ngân hàng tên đường đầy đủ, khoa học, gắn với lịch sử, địa phương và ký ức cộng đồng trở nên cấp thiết hơn. Phố Hàng Lọng, thời Pháp gọi là đường Quan Lộ (route Mandarine) ẢNH: BTLSVN Không nên đi theo lối mòn Hàng dài người dân và du khách tham quan Bảo tàng Đà Nẵng Bảo tàng “lên đời” Không chỉ “lên đời” bằng công nghệ, các bảo tàng ở Đà Nẵng đang dần chuyển mình, tiếp cận, tổ chức các sự kiện, hoạt động qua lăng kính trẻ trung hơn và trở thành điểm đến độc đáo níu chân giới trẻ. Bài 1: Hiện vật kể chuyện bằng… công nghệ NÓNG CHUYỆN ĐẶT TÊN ĐƯỜNG, PHỐ MỚI:
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==