5 nThứ Ba n Ngày 15/7/2025 XÃ HỘI VAI TRÒ CỦA PHƯƠNG TIỆN CÔNG CỘNG Ông Nguyễn Trọng Thông - Chủ tịch Hiệp hội vận tải hành khách Hà Nội cho hay, ở các thành phố phát triển trên thế giới, trong đó có Bắc Kinh, Thượng Hải… khi chính quyền dừng hoạt động xe cá nhân, trong đó có xe máy, đến 80% phương tiện thay thế của họ là vận tải hành khách công cộng (VTHKCC). Tại các thành phố này, đường sắt đô thị đóng vai trò vận chuyển lớn, còn xe buýt, xe đạp công cộng đóng vai trò gom khách, đi vào các phố nhỏ, vào khu dân cư, bệnh viện trường học… Tại Hà Nội, theo ông Thông, dù có cố gắng và trong mấy năm qua VTHKCC có thêm loại hình đường sắt đô thị, nhưng sản lượng khách tăng không đáng kể và vẫn ở ngưỡng phục vụ dưới 20% nhu cầu. “Xe buýt, kể cả các tuyến xe buýt điện vừa đưa vào hoạt động vẫn là loại xe lớn, chỉ hoạt động ở các tuyến phố lớn, rộng từ 2 làn xe trở lên. Còn phố nhỏ, khu dân cư nằm trong các ngõ, xe VTHKCC vẫn chưa tiếp cận được” - ông Thông cho biết. Từ thực tế trên ông Thông cho rằng, để người dân có thêm lựa chọn, không ảnh hưởng đến việc đi lại, khi dừng cấm xe máy xăng thì thành phố cần có giải pháp hỗ trợ người dân chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe máy điện. Theo ông Thông, trước đây Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy tại Việt Nam đã triển khai hỗ trợ người dân chuyển đổi từ xe máy cũ (xả khói đen) sang xe máy mới và hỗ trợ từ 3 đến 5 triệu đồng/ trường hợp. Tuy nhiên, việc này chưa được chính quyền thành phố có cơ chế phối hợp rõ ràng nên chưa thực hiện rộng rãi. TRẠM SẠC PHẢI LÀ TÀI SẢN NHÀ NƯỚC, SỬ DỤNG CHUNG Đại diện Hiệp hội Quy hoạch và phát triển đô thị Hà Nội (VUPDA) cho rằng, để vừa đảm bảo chủ trương giảm ùn tắc, ô nhiễm môi trường, vừa giảm thiểu bị ảnh hưởng đến người dân khi cấm xe máy xăng từ Vành đai 1, tiến tới là Vành đai 2 và Vành đai 3, hình thức thay đổi xe máy xăng sang xe điện chắc chắn sẽ được nhiều người dân hưởng ứng, lựa chọn. Tuy nhiên, thực tế khó khăn đang xảy ra ở đây, kể cả với người mua ô tô điện, là hạ tầng dành cho xe điện, trong đó có trạm sạc trên địa bàn thành phố đang do doanh nghiệp đầu tư. Vậy nên hạ tầng này chỉ sử dụng cho xe điện doanh nghiệp đó cung cấp, bán ra, còn người dân mua xe của doanh nghiệp khác hoặc xe nhập khẩu thì không thể sử dụng được. Theo đại diện VUPDA, để phục vụ lộ trình chuyển đổi các xe hoạt động VTHKCC, trong đó có xe buýt, taxi từ xe xăng dầu sang xe điện, thời gian qua thành phố Hà Nội đã có chính sách hỗ trợ mặt bằng, giá thuế, phí cho việc xây dựng các trạm sạc. Tuy nhiên, thay vì sử dụng chung thì hiện nay hạ tầng này đang là sở hữu riêng của doanh nghiệp. “Ngay từ bây giờ, thành phố cần rà soát, xây dựng hệ thống trạm sạc, cùng với đó có cơ chế quản lý, sử dụng theo hướng là tài sản nhà nước để nhiều người dân và nhiều loại hình xe điện có thể tiếp cận, sử dụng được”, đại diện VUPDA đề xuất. Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Đông cho biết, khi thực hiện vùng phát thải thấp, trong đó có cấm xe máy, ôtô sử dụng nhiên liệu hóa thạch, thành phố sẽ có chính sách hỗ trợ tổ chức, cá nhân thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch. Với các cơ chế chính sách về phát triển vận tải, trạm sạc theo nghị quyết thực hiện vùng phát thải thấp, ông Đông cho biết, thành phố đang giao cho Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Nông nghiệp soạn nội dung này để UBND thành phố xem, trình HĐND thành phố trong thời gian từ nay đến cuối năm. TRỌNG ĐẢNG Theo Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường của Thủ tướng Phạm Minh Chính, từ ngày 1/7/2026 Hà Nội sẽ là địa phương đầu tiên nói không với xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại khu vực Vành đai 1. Việc này đặt ra một dấu mốc quan trọng cho hành trình xanh hóa ngành giao thông, giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) năm 2050 mà Chính phủ Việt Nam cam kết tại Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26). Sáng 14/7, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh có cuộc họp chỉ đạo các cơ quan, đơn vị triển khai Chỉ thị 20 của Thủ tướng về một số nhiệm vụ cấp bách, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường. Ông Lê Trung Thành - Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng - cho biết, Bộ Xây dựng đang khẩn trương rà soát các nội dung liên quan để triển khai nội dung Chỉ thị 20. Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng nhấn mạnh, trong năm nay và các năm tiếp theo, ngoài Hà Nội, Bộ Xây dựng sẽ tập trung thực hiện có lộ trình các giải pháp đẩy nhanh xây dựng hệ thống giao thông công cộng, hạn chế sự gia tăng phương tiện giao thông cá nhân ở các đô thị lớn; thúc đẩy sử dụng các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường. “Bộ Xây dựng sẽ tăng cường kiểm soát khí thải đối với xe cơ giới, khẩn trương hoàn thiện, áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, thực hiện từ quý III/2025”, ông Thành nói. Vừa qua, khi góp ý dự thảo quy định lộ trình áp dụng quy chuẩn Việt Nam (QCVN) về khí thải mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng cho rằng việc kiểm định khí thải xe máy sẽ phát sinh thủ tục hành chính, phát sinh chi phí tuân thủ của người dân. Đối với xe đã qua sử dụng lâu năm, có nguy cơ gây ô nhiễm cao lại thường do nhóm người thu nhập thấp sử dụng. Vì thế, cần hỗ trợ nhóm người này chuyển đổi phương tiện nếu họ không thể đáp ứng mức quy chuẩn khí thải. LỘC LIÊN Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã làm việc với Cục Đăng kiểm Việt Nam về vấn đề kiểm định khí thải xe máy. Cục Môi trường đưa ra một số giải pháp, lộ trình thực hiện cụ thể: Hà Nội và TPHCM sẽ kiểm định khí thải xe máy từ ngày 1/7/2027; các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương áp dụng từ 1/7/2028; cả nước thực hiện từ năm 2030. Phát triển vận tải công cộng, trạm sạc Đó là khẳng định của lãnh đạo TP Hà Nội xung quanh việc cấm xe máy sử dụng xăng, dầu đi trong Vành đai 1. Thành phố sẽ có chính sách hỗ trợ tổ chức, cá nhân thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch. Trong năm nay và các năm tiếp theo, Bộ Xây dựng sẽ tập trung thực hiện có lộ trình các giải pháp đẩy nhanh xây dựng hệ thống giao thông công cộng và thúc đẩy sử dụng các phương tiện xanh. Nhiều người dân sử dụng xe máy xăng là phương tiện mưu sinh trong khu vực Vành đai 1 của Hà Nội ẢNH: NHƯ Ý biểu quốc hội khóa XIII đánh giá, đề xuất cấm xe máy xăng khu vực Vành đai 1 rất tuyệt vời nhưng để thực hiện phải vượt qua nhiều thách thức. Theo bà An, để việc cấm xe máy xăng khả thi, cần đưa ra nhiều giải pháp. Xe máy xăng với Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng không chỉ là phương tiện mà còn gắn với mưu sinh, là kế sinh nhai của nhiều gia đình. “Xe máy xăng là phương tiện buôn bán, đưa con đi học. Trước khi thực hiện, cơ quan chức năng cần đánh giá tác động xã hội đến người sử dụng ra sao? Cần đánh giá tác động cấm xe máy xăng với từng đối tượng như: người giao hàng, công nhân, nông dân chở nông sản tiêu thụ ở chợ, viên chức, người lao động trong khu vực cấm. Sau khi xác định đối tượng, cơ quan chức năng phân loại và có chính sách hỗ trợ. Cấm xe máy xăng để môi trường trong sạch nhưng không làm xáo trộn và hạn chế tác động tiêu cực đến cuộc sống của người dân sử dụng xe máy mưu sinh”, bà An đề xuất. Theo bà An, UBND TP Hà Nội cần dành khoản kinh phí, giao nhiệm vụ UBND xã, phường để phân loại, hỗ trợ đúng địa chỉ, đối tượng chịu tác động khi cấm xe máy. UBND TP Hà Nội cần tính phương án phương tiện giao thông công cộng xanh sạch thay thế đáp ứng nhu cầu cho người dân, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phát triển phương tiện giao thông xanh. Các sở ngành của Hà Nội như NN&MT, Xây dựng rà soát, quy hoạch hạ tầng giao thông, các phương tiện thay thế như trạm sạc, trạm đổi pin đáp ứng đủ nhu cầu, bến xe buýt. QUỲNH NGA Bộ Xây dựng đề xuất hỗ trợ người thu nhập thấp khi kiểm định khí thải xe máy ẢNH: LỘC LIÊN Sẽ hạn chế xe cá nhân ở các đô thị lớn ra sao? TRONG VÀNH ĐAI 1 TỪ 1/7/2026 Để “giấc mơ xanh” không trở thành “gánh nặng” đối với người dân, Hà Nội cần hành động quyết liệt nhưng cũng cần có lộ trình, cách thức thực hiện phù hợp. Phải chăng, thay vì triển khai đồng loạt trong Vành đai 1, trước mắt Hà Nội nên thử nghiệm cấm xe xăng hoạt động ở những khu vực nhỏ hơn để người dân làm quen, rồi từng bước mở rộng khi hạ tầng đáp ứng yêu cầu? Không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển là vấn đề Hà Nội cần lưu ý trong cuộc chuyển đổi này. V.K “Ngay từ bây giờ, thành phố cần rà soát, xây dựng hệ thống trạm sạc, cùng với đó có cơ chế quản lý, sử dụng theo hướng là tài sản nhà nước để nhiều người dân và nhiều loại hình xe điện có thể tiếp cận, sử dụng được”. Đại diện Hiệp hội Quy hoạch và phát triển đô thị Hà Nội đề xuất
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==