Vùn hoáa - Vùn nghïå 11 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Chuã nhêåt 29/6/2025 Àêuì thaná g 7 nayâ , bö å phim THÏ Ë GIÚIÁ KHUNà G LONG: TAIÁ SINH cunä g àûúcå chiïuë ú ã Viïtå Nam. Böå phim hanâ h àönå g, phiïu lûu, Thênì thoaiå nayâ cuaã àaoå diïnî Gareth Edwards, cacá diïnî viïn nöií tiïnë g Scarlett Johansson, Mahershala Ali, Jonathan Bailey… Vaoâ thaná g 6/1993, àaoå diïnî Steven Spielberg àûa nhûnä g con quaiá vêtå thúiâ tiïnì sû ã trong tiïuí thuyïtë cuaã nha â vùn Michael Crichton lïn manâ anã h rönå g. Mötå trong nhûnä g khoanã h khùcæ àûúcå ca ngúiå nhêtë trong böå phim Jurassic Park laâ canã h hai nhaâ khoa hocå , do Sam Neill vaâ Laura Dern thu ã vai, chiïm ngûúnä g mötå con Brachiosaurus cao ngêtë ngûúnã g - àêy la â lênì àêuì tiïn ngûúiâ xem àûúcå thêyë con vêtå khöní g lö ì nayâ bûúcá ài trïn manâ anã h. Va â kï í tû â khi bö å phim àûúcå cöng chiïuë , khunã g long khöng ngûnâ g thu hutá khaná gia ã àïnë rapå chiïuë phim. Têtë ca ã bùtæ àêuì vúiá cuönë tiïuí thuyïtë baná chayå nhêtë cuaã nhaâ vùn Michael Crichton, àûúcå xuêtë banã vaoâ nùm 1990. Khi saná g tacá , öng Crichton àaä àïnë thùm mötå baoã tanâ g ú ã Anh, núi coá triïní lamä video vïì khunã g long. “Nhûnä g be á trai va â be á gaiá ba tuöií se ä hetá lïn “Stegosaurus” vaâ “Tyrannosaurus” khi chuná g xuêtë hiïnå . Banå tûúnã g rùnç g chuná g se ä khöng biïtë cacá h phatá êm nhûnä g tû â nayâ , nhûng chuná g biïtë ”, öng Crichton noiá vúiá chûúng trònh The Late Show cuaã BBC nùm 1993. Kï í tû â khi hoaá thacå h khunã g long àêuì tiïn àûúcå phatá hiïnå cacá h àêy hai thï ë ky ã va â tïn khoa hocå chñnh thûcá àêuì tiïn cuaã mötå loaiâ khunã g long (Megalosaurus) xuêtë hiïnå vaoâ nùm 1824, chuná g ta luön toâ mo â vï ì loaiâ vêtå khöní g lö ì cuaã thï ë giúiá cö í xûa nayâ . “Qua möiî giai àoanå , chuná g ta laiå phatá hiïnå mötå khña canå h múiá àï í tòm hiïuí , khöng hùnè la â theo gocá nhòn khoa hocå , ma â la â theo gocá nhòn vùn hoaá ”, nha â vùn Crichton cho biïtë . Vaoâ nùm 1854, mötå sö ë mö hònh khunã g long àûúcå cho la â co á kñch thûúcá thêtå , do nhaâ àiïu khùcæ Benjamin Waterhouse Hawkins àucá bùnç g xi mùng, àaä àûúcå trûng bayâ taiå Cöng viïn Crystal Palace úã phña Nam London. Vaoâ thúiâ àiïmí nayâ , nha â vùn Crichton tin rùnç g, “moiå ngûúiâ súmá àùtå cêu hoiã rùnç g liïuå àêy co á phaiã la â bùnç g chûná g àï í unã g hö å thuyïtë tiïnë hoaá cuaã Darwin hay àïí phanã àöië no.á Vò vêyå khunã g long khöng àún thuênì conâ àûúcå coi la â nhûnä g loaiâ àönå g vêtå lúná àa ä tuyïtå chunã g”. Tuy nhiïn, hún mötå thï ë ky ã sau, khi öng Crichton viïtë Jurassic Park, quan àiïmí cuaã chuná g ta vï ì khunã g long àaä thay àöií ca ã vïì mùtå khoa hocå va â triïtë hocå . Nhûnä g con thu á beoá u á do öng Hawkins àiïu khùcæ àa ä àûúcå thay thïë bùnç g nhûnä g sinh vêtå nhanh nhenå vaâ hêuå hiïnå àaiå . Vênë àï ì vï ì sû å tuyïtå chunã g cuaã khunã g long cunä g trúã nïn co á chiïuì sêu triïtë hocå hún. Nha â vùn Crichton cho biïtë : “Cêu hoiã ma â chuná g ta àùtå ra khi nhòn vaoâ khunã g long la:â “Chuná g àa ä tuyïtå chunã g, liïuå tiïpë theo coá phaiã la â chuná g ta khöng?”. Trûúcá Jurassic Park, khunã g long àa ä hoanâ h hanâ h xuyïn suötë lõch sû ã àiïnå anã h. Con khunã g long àêuì tiïn trïn manâ anã h àoná g vai chñnh trong mötå bö å phim hoatå hònh, Gertie the Dinosaur vaoâ nùm 1914. Hoaå sô hoatå hònh ngûúiâ My ä Willis O’Brien àaä sû ã dunå g phûúng phapá stop motion àïí àùtå khunã g long bïn canå h quaiá thu á King Kong vaoâ nùm 1933. Nhûnä g con khunã g long trong King Kong sau àoá àa ä truyïnì camã hûná g cho nhaâ lamâ phim huyïnì thoaiå Ray Harryhausen taoå ra loaiâ khunã g long lai àöcå àaoá cuaã riïng mònh cho böå phim 20.000 Fathoms (1953). Öng Harryhausen sau àoá tiïpë tucå àaoå diïnî bö å phim quaiá vêtå thúiâ tiïnì sû ã cuaã riïng mònh, One Million Years B.C. (1966), trong àoá ngûúiâ tiïnì sû ã àa ä phaiã àöië mùtå vúiá khunã g long. “Chuná g töi bõ chó trñch nhiïuì lênì rùnç g loaiâ ngûúiâ chûa bao giú â sönë g ú ã thúiâ àaiå naoâ gênì khunã g long. Nhûng àêy laâ àiïnå anã h, banå se ä khöng coá kõch tñnh nïuë khöng co á con ngûúiâ trong phim cunâ g vúiá khunã g long”, öng Harryhausen noiá trïn The Late Show. Bö å phim Jurassic Park vúiá kõch banã do nha â vùn Crichton àönì g saná g tacá , àa ä àûa con ngûúiâ vaâ khunã g long laiå gênì nhau hún bao giú â hïtë . Àaoå diïnî Spielberg àaä kïtë húpå ky ä xaoã mayá tñnh vaâ mö hònh àúiâ thûcå àï í canã h baoá hêuå qua ã khi mötå têpå àoanâ höiì sinh cacá loaiâ àaä tuyïtå chunã g tû â lêu. Bö å phim àa ä trú ã thanâ h “bom tênë ” vaoâ muaâ he â nùm 1993, thu vïì 357 triïuå USD (9,3 nghòn tyã VND) trong nûúcá va â 914 triïuå USD (23,8 nghòn ty ã VND) trïn toanâ thï ë giúiá . No á pha á vú ä ky ã lucå phonâ g ve,á trú ã thanâ h böå phim co á doanh thu cao nhêtë trong lõch sû ã thúiâ bêyë giú.â Nùm 2018, böå phim àa ä àûúcå thïm vaoâ Cú quan Lûu trû ä Phim Quöcë gia cuaã Thû viïnå Quöcë höiå vò “co á y á nghôa quan tronå g vï ì mùtå vùn hoaá , lõch sûã va â thêmí my”ä . Khöng coá phênì tiïpë theo naoâ vûún àûúcå túiá têmì cú ä cuaã nguyïn banã , nhûng têtë ca ã cacá bö å phim àïuì la â nhûnä g thanâ h cöng vang döiå . Spielberg àaä àaoå diïnî The Lost World: Jurassic Park (1997), va â sau ào á àaoå diïnî Joe Johnston nùmæ quyïnì chó àaoå Jurassic Park III (2001). Böå phim nayâ tûúnã g chûnâ g àa ä khepá laiå loatå phim kinh àiïní vï ì khunã g long, nhûng cuöië cunâ g Jurassic World (2015) àaä rêmì rö å ra rapå , bùtæ àêuì mötå bö å ba phim khacá . Vaoâ thúiâ àiïmí ào,á àêy la â bö å phim co á doanh thu cao thûá ba thï ë giúiá . Coá veã nhû khuãng long vêîn truyïìn caãm hûáng cho nhiïìu ngûúâi, vaâ chûâng naâo chuáng coân khaã nùng laâm vêåy, loaåt phim Jurassic Park seä khöng bao giúâ coá nguy cú tuyïåt chuãng. n Trong loatå phim bao gömì series hoatå hònh truyïnì hònh, truyïnå tranh, troâ chúi àiïnå tû…ã àûúcå phatá hanâ h vaoâ thaná g 7 trïn toanâ thï ë giúiá . Co á thï í noiá , khunã g long laâ kho vanâ g cho nganâ h cöng nghiïpå àiïnå anã h. [ NGOCÅ DIÏPÅ ] (theo bbc.com) Khi khuãng long trúã thaânh ngöi sao àiïån aãnh Phên canã h trong phim Jurassic Park (1993) Àaoå diïnî Stephen Spielberg Lùng kñnh Khi àï ì vùn “viral” coiä manå g “Vuâng trúâi quï hûúng naâo cuäng laâ bêìu trúâi Töí Quöëc” àang viral (lan truyïìn nhanh choáng) coäi maång, nùçm trong àïì vùn thi töët nghiïåp THPT 2025. Àïì vùn nùm nay göìm 2 phêìn: Àoåc hiïíu (4 àiïím) vaâ Viïët (6 àiïím). Úà phêìn viïët, cêu 2 (4 àiïím) gêy chuá yá: “Tûâ kïët quaã àoåc hiïíu vùn baãn Nhûäng vuâng trúâi khaác nhau vaâ nhûäng hiïíu biïët vïì böëi caãnh àêët nûúác àang coá nhiïìu thay àöíi lúán lao, anh/ chõ haäy viïët baâi vùn nghõ luêån (khoaãng 600 chûä) vúái chuã àïì: Vuâng trúâi quï hûúng naâo cuäng laâ bêìu trúâi Töí Quöëc”. Nhûäng vuâng trúâi khaác nhau laâ truyïån ngùæn cuãa cöë nhaâ vùn Nguyïîn Minh Chêu, möåt trong nhûäng nhaâ vùn gùæn boá vúái nhaâ söë 4 (Taåp chñ Vùn nghïå Quên àöåi, söë 4 Lyá Nam Àïë, Haâ Nöåi). Nhaâ phï bònh Ngö Thaão, taác giaã cuöën tû liïåu vùn hoåc Böën nhaâ vùn nhaâ söë 4 (Nguyïîn Thi, Nguyïîn Minh Chêu, Nguyïîn Khaãi, Thu Böìn) bònh luêån: Àïì vùn thúâi sûå. Àoá cuäng laâ nhêån xeát cuãa nhiïìu ngûúâi cêìm buát vaâ caác bêåc phuå huynh. Möåt cö giaáo daåy vùn cho biïët: “Cêu 4 àiïím êëy cuäng gêy ngú ngaác ban àêìu vúái nhiïìu hoåc sinh vaâ giaáo viïn caã nûúác. Vò àïì tham khaão vaâ dûåa vaâo cêëu truác àoá àïí ön luyïån thò vêën àïì nghõ luêån tûúâng minh vaâ coá tñnh giúái haån hún. Úà àêy chuã àïì vaâ caách ra àïì mang tñnh múã hún, hònh aãnh hún. Vò thïë, khêu hûúáng dêîn chêëm cuäng nïn múã, linh hoaåt”. Con gaái cuãa chõ cuäng tham gia kyâ thi töët nghiïåp THPT 2025: “Àoåc àïì con gaái töi nghô ngay àïën saáp nhêåp”, chõ noái. Nhûng khöng ñt phuå huynh phaân naân: Àïì röång, thñch húåp àïí thi hoåc sinh gioãi hún thi töët nghiïåp THPT. “Khöng dïî àïí cho caác chaáu 18 tuöíi viïët töët phêìn naây”, möåt taâi khoaãn àaánh giaá. Taâi khoaãn khaác laåi bònh: “Àïì vùn nùm nay vêîn dïî àoåc nhû moåi nùm nhûng àïí àûúåc àiïím cao thò cêìn xem thúâi sûå nhiïìu”. Hoùåc: “Àïì vùn nùm nay vûâa sûác vúái giaáo viïn”. Co á lúiâ khen, coá tiïnë g chï, song du â khen hay chï nhiïuì ngûúiâ vênî thûaâ nhênå viïcå ra àï ì vùn nùm nay múiá la å khiïnë cho thaná h àoaná àï ì vùn mêtë viïcå . Nhûnä g muaâ thi trûúcá , cacá “sao” ca nhaåc nhû Àen Vêu, Phûúng Myä Chi àûúåc phong “thaánh àoaán àïì” . Sô tûã raâo raâo “caây view” cho “sao” ca nhaåc àïí coân nghiïn cûáu àoaán àïì. Coá thïí àïì Vùn nùm nay seä kñch thñch phuå huynh vaâ hoåc sinh xñch laåi gêìn mön vùn, trong thúâi buöíi caác phûúng tiïån giaãi trñ vaâ löëi söëng vêåt chêët lïn ngöi? Àaä coá nhûäng phuå huynh hûáng thuá viïët baâi nghõ luêån quanh chuã àï:ì Vunâ g trúiâ quï hûúng naoâ cunä g la â bêuì trúiâ Tö í Quöcë . Tû â tònh yïu vùn chûúng trïn ghïë nha â trûúnâ g, co á nhûnä g hocå tro â àa ä trú ã thanâ h nha â vùn lúná . Nha â vùn Nguyïnî Nhêtå AnÁ h tûnâ g chia se:ã Thúiâ phö í thöng, anh hocå tötë mön vùn. n [ MIU MIU ] Phim “Thïë giúiá àa ä mêtë ”, ra àúiâ tû â 1925 - Mötå bö å phim cêm vïì nhûnä g nha â thamá hiïmí ài vï ì mötå thï ë giúiá àa ä mêtë . Ú Ã àoá ho å àöië diïnå vúiá loaiâ khunã g long
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==