11 nThứ Sáu n Ngày 27/6/2025 PHÁP LUẬT PHỔ BIẾN HÌNH THỨC LỪA ĐẢO THANH TOÁN DỊCH VỤ Theo thống kê của Bộ Công an, trong năm 2024 đã phát hiện hơn 6.000 vụ việc lừa đảo với tổng số thiệt hại lên tới hơn 12.000 tỷ đồng. “Tính riêng từ tháng 2 đến tháng 5/2025, Bộ Công an ghi nhận hàng trăm vụ lừa đảo với số tiền lên tới hơn 1.000 tỷ đồng, hình thức ngày càng tinh vi. Nhiều tập đoàn lừa đảo xuyên quốc gia đang hoạt động mạnh tại các quốc gia lân cận với Việt Nam, đặc biệt ở các tỉnh giáp với biên giới phía Nam như Tây Ninh, Bình Phước và các tỉnh phía Tây Bắc như Điện Biên… Chúng tôi nhận định trong thời gian tới, các tổ chức lừa đảo này không chỉ đưa người sang hoạt động ở các quốc gia Đông Nam Á mà sang cả khu vực Bắc Phi, Trung Đông. Điều này gây khó khăn cho việc điều tra”, ông Lục cho hay. Theo ông Lục, lực lượng công an đã xác định có 7 hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến . Trong đó, lừa đảo thanh toán dịch vụ là hình thức phổ biến nhất hiện nay. Các đối tượng sẽ giả danh nhân viên công ty điện lực, công ty cấp thoát nước, công ty viễn thông, internet gọi điện, nhắn tin yêu cầu thanh toán tiền dịch vụ định kỳ, hoặc cập nhật thông tin. Các đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân cài ứng dụng giả mạo, sau đó đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng để chiếm đoạt tài sản. Đáng chú ý là hình thức lừa đảo thu hồi vốn treo. Với trường hợp này, các đối tượng sẽ giả danh các cán bộ thuộc lực lượng công an, hội luật sư cam kết sẽ thu hồi lại tiền của người dân đã bị lừa đảo qua mạng. Để tạo lòng tin, các đối tượng tạo các tài khoản, trang web, ứng dụng và tài liệu giả mạo để lấy lòng tin. Sau đó lấy nhiều lý do để yêu cầu người dân chuyển khoản với số tiền lớn nhằm thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. “Có rất nhiều trường hợp, ngay sau khi nạn nhân bị lừa đảo thì nhóm tội phạm tiếp tục sử dụng kịch bản lừa đảo giúp nạn nhân thu hồi vốn bị lừa. Thống kê của chúng tôi cho thấy các nạn nhân bị lừa đảo lần 2 còn bị thiệt hại nhiều hơn so với lần lừa đảo đầu tiên”, ông Lục cho hay. Những hình thức khác cũng được ghi nhận là lừa đảo mua bán và du lịch trực tuyến, mạo danh cán bộ công an, viện Kiểm sát, tòa án để đe dọa nạn nhân liên quan đến vụ việc (rửa tiền, buôn bán trái phép chất ma túy,...) đang điều tra… Đáng chú ý, ngoài các hình thức phổ biến trên, hiện tội phạm còn dựa vào các sự kiện lớn khác nhau để áp dụng hình thức lừa đảo mới rất tinh vi. Thời gian qua, Bộ Công an đã triển khai các biện pháp quyết liệt chống lừa đảo trực tuyến. Bộ tăng cường hoàn thiện pháp luật, như Nghị định số 13 năm 2023 về bảo vệ dữ liệu cá nhân hay như Quyết định số 2345 của Ngân hàng Nhà nước về xác thực sinh trắc học khi giao dịch. Việc phải xác thực sinh trắc học giúp hạn chế nhiều trường hợp lừa đảo. Tuy nhiên, vì bị chặn bằng xác thực sinh trắc học, các đối tượng chuyển sang thành lập doanh nghiệp, công ty ma để lập tài khoản ma rồi bán lại cho tổ chức, đối tượng thực hiện hành vi lừa đảo. Theo đại diện Bộ Công an, một hình thức lừa đảo mới là các đối tượng giả danh nhân viên cơ sở giáo dục, giả danh các thầy, cô giáo gọi điện cho sinh viên hoặc phụ huynh, thông báo về việc đủ điều kiện nhận học bổng du học nước ngoài, hoàn tiền học phí hoặc lừa đảo các phụ huynh có nhu cầu đăng ký cho con tham gia trại hè thuộc các trường Công an, Quân đội. Các đối tượng này thường yêu cầu nạn nhân khi muốn cho con tham gia trại hè thì phải thực hiện nhiệm vụ online hoặc khi đăng ký học bổng, hoàn tiền học phí thì phải có bằng chứng để chứng minh tài chính. Kẻ mạo danh còn yêu cầu đặt cọc ngay lập tức để “đảm bảo” học bổng, ép buộc nạn nhân chuyển tiền gấp hoặc nhấp vào các liên kết độc hại , sau đó chúng sẽ đánh cắp thông tin chi tiết ngân hàng và mã xác thực một lần (OTP). NHIỀU GIẢI PHÁP GIÚP NGƯỜI DÂN CẢNH GIÁC Thượng tá Nguyễn Bá Sơn, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết, số liệu cho thấy, hiện có 78 triệu người dùng internet (chiếm gần 80% dân số) và có 170 triệu kết nối di động tại Việt Nam. Thời gian qua, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao và các đơn vị địa phương đã tăng cường triệt phá các ổ nhóm lừa đảo, đặc biệt là trên không gian mạng. Tuy nhiên, tình trạng lừa đảo vẫn còn nhức nhối và còn phức tạp nếu không có giải pháp đột phá. Để ngăn chặn các hình thức lừa đảo gây ra những tổn thất nặng nề, ông Marc Woo, Tổng giám đốc Google Việt Nam cho biết, Google đang hợp tác với 200 nhà sáng tạo nội dung giúp truyền tải thông điệp chống lừa đảo và chia sẻ các câu chuyện thực tế với hàng triệu người dân. Công ty đang xây dựng một chuỗi video giáo dục với sự đóng góp của các chuyên gia an ninh mạng, chuyên gia từ Cục Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao để giúp người dân cảnh giác với những chiêu trò lừa đảo trực tuyến. Hiện Google đã đầu tư rất nhiều vào trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (machine learning) để phát hiện và loại bỏ nội dung lừa đảo trên mạng. Thời gian qua, công cụ duyệt web an toàn của Google và chức năng bảo vệ chống gian lận của Google Play đã chặn 4,5 triệu lượt cài đặt các ứng dụng nghi ngờ có mã độc trên 1 triệu thiết bị Android. Đây là lớp bảo vệ quan trọng trước các ứng dụng giả mạo thường được sử dụng trong các vụ lừa đảo hóa đơn tiền điện, lừa đảo tình cảm hoặc lừa đảo đầu tư. PHẠM TUYÊN Bộ Công an lật tẩy nhiều loại lừa đảo trực tuyến mới Tại lễ công bố hợp tác triển khai chiến dịch “Phòng chống lừa đảo trực tuyến - An toàn hơn cùng Bộ Công an và Google” ngày 26/6, Đại tá Nguyễn Huy Lục, Trưởng phòng 5, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) cho biết, trong bối cảnh thế giới ngày càng số hóa, người dùng Internet tại Việt Nam phải đối mặt với ngày càng nhiều mối đe dọa trực tuyến. Đại tá Nguyễn Huy Lục chia sẻ về các loại hình lừa đảo trực tuyến mới ở Việt Nam Theo kết quả điều tra ban đầu, ngày 24/02/2025, một số người dân phường ở Quảng Vinh, thành phố Sầm Sơn (Thanh Hóa) có các bệnh về xương khớp, đau dạ dày nên đã rủ nhau tìm đến nhà bà Tào Thị Thuỷ ở thị trấn Lang Chánh, để mua thuốc lá nam về uống. Tại đây, khi mọi người đến lấy thuốc, bà Thủy không bắt buộc mọi người trả tiền mà tùy tâm đặt tiền lên bàn thờ ở ngay sân nhà Thủy. Tuy nhiên, sau khi lấy thuốc về sắc uống thì có 2 người có biểu hiện khó thở, tức ngực, buồn tay, buồn chân, mắt mờ dần và không nói, không cử động được. Sau đó, một người tử vong tại nhà, một người được đưa đi bệnh viện cấp cứu và qua cơn nguy kịch. Sau khi sự việc xảy ra, Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa đã vào cuộc điều tra, xác minh. Tiến hành trưng cầu giám định đối với các mẫu vật thu tại nhà Tào Thị Thủy và những người đã lấy thuốc tại nhà Thủy (trong đó có các mẫu vật trong ấm đun thuốc lá nam của nạn nhân đã tử vong và nạn nhân đã cấp cứu tại bệnh viện), cơ quan công an kết luận nguyên nhân gây ra cái chết của nạn nhân là do ngộ độc lá ngón sau khi uống thuốc lá nam lấy từ nhà Tào Thị Thủy (trong ấm nước sắc thuốc của nạn nhân và các túi còn lại đều chứa độc tố lá ngón). Ngoài ra, trong các gói thuốc lá nam thu giữ tại nhà Tào Thị Thủy và những người còn lại đều có chứa độc tố của cây lá ngón. Qua đấu tranh, khai thác, Tào Thị Thủy khai nhận, bản thân thường lấy thuốc lá nam ở trên rừng về chữa bệnh theo kinh nghiệm dân gian, chưa qua trường lớp đào tạo về khám, chữa bệnh. Vụ việc đang được cơ quan chức năng xử lý. HOÀNG LAM Bán thuốc lá nam chứa độc tố lá ngón gây chết người Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa vừa khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Tào Thị Thủy, sinh năm 1977, ở thị trấn Lang Chánh, huyện Lang Chánh về tội “Vô ý làm chết người”. Đối tượng Tào Thị Thủy “Các báo cáo về an ninh mạng mới đây cho thấy con số đáng báo động liên quan đến lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam. Số liệu cho thấy, có tới 70% người Việt Nam đã từng tiếp nhận ít nhất 1 cuộc gọi, tin nhắn lừa đảo mỗi tháng”. Ông MARC WOO, Tổng giám đốc Google Việt Nam Nhiều hình thức lừa đảo trực tuyến mới xuất hiện tại Việt Nam thời gian qua ẢNH: NGUYỄN BẰNG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==