ĂN CƠM NHÀ… GIỮ NHÀ CHO VOỌC Câu chuyện được bắt đầu từ 13 năm trước. Ngày đó, ông Nguyễn Thanh Tú (SN 1962) - một sĩ quan Bộ đội Biên phòng nghỉ hưu trở về quê ở thôn Thiết Sơn, xã Thạch Hóa, huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) sinh sống. Vốn là một người siêng năng, yêu lao động, vừa trở về quê hương, ông Tú cùng vợ lăn lộn với đồng áng như một nông dân thực thụ. Trong một lần đi phát nương trồng rừng, ông Tú tình cờ phát hiện một vài cá thể Voọc gáy trắng lẩn khuất trong núi đá. Từ những kiến thức được trang bị khi công tác trong lực lượng Bộ đội Biên phòng đã giúp ông nhận biết, đây là loài linh trưởng quý hiếm có tên trong Sách đỏ Việt Nam, cần được bảo vệ. Phải nâng cao nhận thức của người dân trong việc chung tay bảo vệ loài voọc quý hiếm này, năm 2013 ông Tú đã vận động được 4 người tham gia vào “Tổ tự nguyện bảo vệ loài Voọc gáy trắng” do chính ông phụ trách, trong đó có một số thành viên từng là thợ săn khét tiếng. Không thù lao, không chế độ, nhưng Tổ tự nguyện bảo vệ Voọc gáy trắng do ông Tú làm tổ trưởng hoạt động khá hiệu quả, từ chỗ 4 thành viên ban đầu, nay đã tăng lên 18 thành viên. Hằng ngày, ông Tú và các thành viên trong tổ không quản ngại khó khăn, gian khổ, nắng, mưa phân công nhau duy trì đều đặn lịch đi tuần tra. Sau mỗi chuyến luồn rừng tuần tra, thông tin về số lượng cá thể voọc được các thành viên cập nhật, kiểm đếm, tổng hợp đầy đủ, chi tiết, hàng nghìn chiếc bẫy đã được tháo gỡ, hàng chục thợ săn voọc bị đẩy đuổi ra khỏi khu vực núi Thiết Sơn. Từ những kết quả ban đầu ấy, năm 2017, Trung tâm Nghiên cứu Quản trị tài nguyên vùng cao (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) hỗ trợ triển khai mô hình hợp tác quản lý, bảo tồn Voọc gáy trắng khu vực quy hoạch rừng đặc dụng huyện Tuyên Hóa. Từ đây, các thành viên Tổ tự nguyện được bồi dưỡng và nâng cao năng lực tổ chức hoạt động của nhóm, trang bị kiến thức về pháp luật, kỹ năng thực hiện các hoạt động bảo tồn; hỗ trợ phương tiện làm việc, góp phần thực hiện hiệu quả công tác bảo tồn và tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân trong việc bảo vệ Voọc gáy trắng. “NÂNG CẤP” TỔ TỰ NGUYỆN Nhằm tạo thêm sự gắn kết, tương trợ nhau trong cuộc sống, năm 2023 các thành viên Tổ tự nguyện đã “nâng cấp” lên HTX và được UBND huyện Tuyên Hóa ra quyết định thành lập, với tên gọi “HTX Sản xuất kinh doanh tổng hợp và tự nguyện bảo tồn Voọc gáy trắng” (viết tắt là HTX bảo vệ Voọc gáy trắng), do ông Nguyễn Thanh Tú làm giám đốc, có trụ sở chính ở thôn Thuận Hoan, xã Đồng Hóa, huyện Tuyên Hóa. Theo ông Nguyễn Thanh Tú, đây là một HTX rất “đặc biệt”, bởi HTX không có vốn điều lệ, hoạt động và nhiệm vụ quan trọng nhất là bảo vệ Voọc gáy trắng trên địa bàn. Tuy nhiên, từ khi được thành lập, được sự giúp đỡ, hỗ trợ của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, các tổ chức, cá nhân, HTX đã bước đầu tạo ra nguồn thu, tăng thu nhập cho các xã viên, phục vụ cho công tác bảo tồn Voọc gáy trắng ở địa phương. Nhiều năm qua, ông Trần Văn An ở thôn Thuận Hoan (xã Đồng Hóa) đã tự nguyện tích cực tham gia tổ tuần tra bảo vệ đàn voọc. Khi HTX Bảo vệ Voọc gáy trắng ra đời, ông An cũng là một xã viên tích cực. Ngoài thời gian tuần tra bảo vệ voọc, ông An còn nuôi được 30 đàn ong mật, cho thu nhập khá. “Nếu nhìn vào thì cứ tưởng 2 công việc không liên quan đến nhau, nhưng thực chất lại tương trợ nhau rất mật thiết. Việc trước đây chúng tôi trồng rừng bản địa để tạo sinh cảnh, không gian sống cho đàn voọc, thì nay đến mùa trổ hoa để cho đàn ong lấy mật” - ông An chia sẻ. Giám đốc HTX Bảo vệ Voọc gáy trắng Nguyễn Thanh Tú tâm sự: “Từ khi thành lập HTX, công tác bảo vệ đàn voọc được thực hiện chuyên nghiệp và hiệu quả hơn. Từ chỗ anh em tự phát tình nguyện thì nay có tư cách pháp nhân, có con dấu nên tiếng nói của tôi cũng có sức nặng hơn trong tuyên truyền, đấu tranh bảo vệ đàn voọc. Đặc biệt, HTX đã tạo nên sự gắn kết, tương thân, tương ái trong cuộc sống giữa các thành viên. HTX bước đầu đã tạo ra lợi nhuận, để hỗ trợ anh em và trích kinh phí để phục vụ công tác tuần tra”. Theo ông Nguyễn Thanh Tú, mục đích cuối cùng của HTX là làm công tác bảo tồn đàn Voọc gáy trắng và toàn bộ động vật hoang dã, cũng như sinh cảnh, đa dạng sinh học của khu vực rừng đặc dụng đã được tỉnh Quảng Bình phê duyệt. Công tác bảo tồn và phát triển đàn Voọc gáy trắng đạt kết quả như hiện nay, HTX đã nhận được sự giúp đỡ của nhiều tổ chức cá nhân, đặc biệt là Trung tâm Nghiên cứu Quản trị tài nguyên vùng cao. Cùng với sự hỗ trợ các trang thiết bị như: máy ảnh, máy tính xách tay, ống nhòm, điện thoại thông minh, giày dép… dự án của Trung tâm Nghiên cứu Quản trị tài nguyên vùng cao còn hỗ trợ sinh kế cho người dân trong khu vực bảo tồn, trong đó có một số thành viên của HTX. Bên cạnh đó, HTX cũng nhận được nhiều sự tư vấn, kết nối để sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của nhiều tổ chức, cá nhân. Nhờ vậy các sản phẩm của HTX như: Mật ong Tú Voọc; Vườn ươm cây giống Tú Voọc ngày càng có chất lượng và tiêu thụ thuận tiện hơn. HOÀNG NAM Ông Nguyễn Thanh Tú hướng dẫn khách nước ngoài đến ngắm đàn Voọc gáy trắng Một số người dân dưới chân núi Thiết Sơn, xã Thạch Hóa, huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) đã tự nguyện cùng nhau thành lập hợp tác xã (HTX), với mục đích bảo vệ đàn Voọc gáy trắng quý hiếm trước nguy cơ biến mất trên địa bàn. Sinh kế dưới tán rừng của những thành viên HTX Đàn Voọc gáy trắng bình yên nhờ sự bảo vệ của HTX Hợp tác xã có 1 không 2 Với những gì đã làm được, ông Nguyễn Thanh Tú, Giám đốc HTX Bảo vệ Voọc gáy trắng, đã nhận được nhiều giấy khen, bằng khen của các cấp, ngành. Tiêu biểu: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (2015); Bằng khen của UBND tỉnh Quảng Bình (2019); Bộ Tài nguyên và Môi trường Chứng nhận vinh danh công tác bảo tồn loài hoang dã giai đoạn 2010-2020 và Bằng khen (2021); tham gia nhận giải thưởng “Hành động vì cộng đồng” do báo Nhân dân tổ chức năm 2025. Để tạo môi trường sinh thái cho loài voọc phát triển, năm 2018, UBND tỉnh Quảng Bình đã ban hành quyết định đưa vùng núi đá vôi ở các xã Đồng Hóa, Thạch Hóa và Đức Hóa (Tuyên Hóa) có diện tích 509,42ha vào quy hoạch rừng đặc dụng, nhằm thực hiện các hoạt động bảo vệ Voọc gáy trắng và các loài động vật hoang dã khác. Nhờ đó, từ chỗ chỉ còn lại vài cá thể, đến nay trên địa bàn này đã ghi nhận 22 đàn với hơn 150 cá thể Voọc gáy trắng. 15 XÃ HỘI Thứ Tư n Ngày 25/6/2025 QUAÛNG CAÙO PHAÙT HAØNH Haø Noäi: ÑT: (024)39432758; Fax: (024)39435285 TP.HCM: ÑT: (028)38469860; Fax: (028)38480015 Trong giôø haønh chính (024)39439664 Ngoaøi giôø 0908988666 (Nguyeãn Haèng) n Toång thö kyù toøa soaïn: MINH TOAÛN n Thieát keá : TRUNG HIEÁU n Giaù: 5.500 ñoàng n Ban ñaiï dienä taiï thanø h pho á Ho à Chí Minh: 384 Nam Kyø Khôiû Nghóa, phöônø g 8, Q3. ÑT: (028) 3848 4366, E-mail: tienphonghcm@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï mienà Trung: 19 Ngoâ Gia Tö ï - Ña ø Nanü g, ÑT: (0236)3828 039, E-mail: banmientrung@baotienphong.com.vn n Ban ñaiï dienä taiï Bacé Trung Bo:ä 21 Ho à Xuanâ Höông, TP Vinh, Ngheä An. ÑT: (0238)8602345 n Ban ñaiï dienä taiï ÑBSCL: 103 Tranà Vanê Hoaiø , phöônø g Xuanâ Khanù h, quanä Ninh Kieuà , TP Canà Thô. ÑT: (0292)3823823, Email: baotienphongdbscl@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Nguyenâ va ø Nam Trung Boä : 52 Tranà Nhatä Duatä - TP Buonâ Ma Thuotä - Ñaké Laékê , ÑT: (0262)3950029, E-mail: baotienphongtaynguyen@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Bacé Bo:ä 243 Ngoâ Quyenà , TP Laoø Cai, tænh Laoø Cai. ÑT: 0904938689, E-mail: vptaybacbotp@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Ñonâ g Bacé Bo:ä 18 Le â Thanh Nghò, phöônø g Honà g Ha,ø TP Ha ï Long, tænh Quanû g Ninh; E-mail: bandongbac@baotienphong.com.vn n Toøa soaïn: 15 Hoà Xuaân Höông - Haø Noäi. ÑT: 3943 4031 - 38227526 - 38227524 - 38227525 - 39433216 - 39434302 - 3822 6127, Fax: (024) 39430693 - E-Mail: toasoan@baotienphong.com.vn, ISSN 0866-0827 Website: www.tienphong.vn n Toång Bieân taäp: PHUØNG COÂNG SÖÔÛNG n Phoù Toång bieân taäp: LEÂ MINH TOAÛN n In taiï : Cty TNHH MTV in Quanâ ñoiä 1, Cty in baoù Nhanâ Danâ Ña ø Nanü g, Cty TNHH MTV in Ñakê Lakê , Xöônû g in Quanâ khu IV, Cty TNHH MTV in Quanâ ñoiä 2, TPHCM
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==