phòng thủ tên lửa của họ trong 10-12 ngày nữa nếu Iran duy trì nhịp độ tấn công ổn định. Nguồn tin nắm được đánh giá tình báo của Mỹ và Israel nói rằng, sớm nhất là vào cuối tuần này, các hệ thống phòng không của Israel có thể chỉ còn khả năng đánh chặn một tỷ lệ nhỏ vì số lượng đạn dược hạn chế. “Họ sẽ phải lựa chọn sẽ đánh chặn những gì. Hệ thống phòng không đã bị quá tải rồi”, nguồn tin giấu tên nói với Washington Post. Ông Tal Inbar, chuyên gia tên lửa của Israel, nói rằng, Israel đã tìm cách ngừng bắn với Hamas vài ngày trước khi nước này hết tên lửa đánh chặn. Quy mô dự trữ tên lửa đánh chặn là một chủ đề rất nhạy cảm ở Israel, nhưng “nó cũng có thể là một yếu tố dẫn đến lệnh ngừng bắn” lần này, ông Inbar nhận định. Israel sử dụng hệ thống phòng không nhiều lớp, bao gồm Vòm sắt (Iron Dome) nổi tiếng - có khả năng đánh chặn các tên lửa tầm thấp; hệ thống David’s Sling và Arrow cùng các hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot và THAAD đắt tiền được Mỹ chuyển giao. Ông Inbar cho biết, vấn đề của Israel là nước này chủ yếu dựa vào hệ thống Arrow tương đối đắt tiền, mỗi tên lửa bắn ra tiêu tốn 3 triệu USD. Iron Dome tốn ít chi phí và hiệu quả khi đối phó với các tên lửa thô sơ của Hamas, nhưng lại kém hiệu quả khi đối phó với tên lửa siêu âm, siêu vượt âm của Iran. Đêm 13/6, hệ thống phòng không của Israel không thể ngăn chặn một tên lửa của Iran suýt rơi trúng trụ sở của Lực lượng Phòng vệ, sau đó rơi vào trung tâm Tel Aviv. Đêm 15/6, một tên lửa Iran đánh trúng nhà máy lọc dầu lớn của Israel gần Haifa. Ngày 17/6, Chính phủ Israel thông báo, chỉ có 35 trong số 400 tên lửa do Iran bắn ra gây thiệt hại cho Israel, nghĩa là tỷ lệ đánh chặn thành công đạt hơn 90%. Chính phủ Israel xác nhận có 24 người thiệt mạng và hơn 600 người bị thương. Theo chính quyền Iran, tính đến ngày 15/6, có 224 người thiệt mạng do các cuộc không kích của Israel. THU LOAN (theo Washington Post) ẢNH: AP 13 n Thứ Năm n Ngày 19/6/2025 và đánh chặn Iran có thể chấp nhận bị tàn phá, nhưng không chấp nhận cúi đầu, dù đối mặt nguy cơ càng lúc càng tăng về sự can dự quân sự trực tiếp của Mỹ. Trung Đông đang ở trong những giờ phút nguy hiểm nhất kể từ cuộc chiến Iraq 2003. Cuộc chiến giữa Iran và Israel đã bước sang ngày thứ sáu với cường độ và quy mô leo thang không ngừng, và giờ đây, nguy cơ Mỹ trực tiếp can dự quân sự đang trở thành một khả năng thực tế hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump (nổi tiếng với những quyết định táo bạo và khó đoán) vừa đưa ra yêu cầu chưa từng có: “Iran phải đầu hàng vô điều kiện”. Liệu yêu cầu đó có thực tế hay không, và liệu Lãnh tụ Tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei, có chấp nhận đầu hàng hoặc tháo chạy sang một quốc gia đồng minh, đối tác? Câu trả lời, gần như chắc chắn, là không. Lãnh tụ Tối cao Khamenei những ngày gần đây đã thể hiện một hình ảnh cứng rắn và thách thức trước các đợt không kích dữ dội của Israel. Ông không chỉ phát biểu bằng tiếng Farsi (Ba Tư), mà còn dùng cả tiếng Anh và tiếng Hebrew (Do Thái) để gửi thông điệp quyết chiến. Những phát ngôn như “trận chiến đã bắt đầu” hay “không khoan nhượng với Zionist (người tin tưởng, ủng hộ hệ thống chính trị của Chủ nghĩa Phục quốc Do Thái) cho thấy Tehran đang muốn trấn an nội bộ và tạo cảm giác rằng họ vẫn đang kiểm soát tình hình. Truyền thông nhà nước Iran cũng đưa tin rằng họ đã giành “quyền kiểm soát hoàn toàn bầu trời Israel”, mặc dù nhiều tên lửa vẫn bị đánh chặn. Thực tế, khả năng ông Khamenei đầu hàng gần như bằng không, bởi điều đó không chỉ là cú đánh vào danh dự cá nhân mà còn đe dọa toàn bộ hệ thống chính trị của Cộng hòa Hồi giáo. Việc đầu hàng hoặc chấp nhận các điều kiện của Mỹ sẽ bị xem như sự phản bội lại “di sản cách mạng” mà chế độ này đã bảo vệ suốt hơn 40 năm. Một khi mở cánh cửa đầu hàng, Iran sẽ không thể kiểm soát được điểm dừng, và nguy cơ sụp đổ thể chế là rất rõ ràng. Chính vì thế, Tehran có thể chấp nhận bị tàn phá, nhưng không chấp nhận cúi đầu. Khả năng ông Khamenei trốn sang nước ngoài cũng khó xảy ra. Việc tiếp nhận một lãnh tụ tối cao đang tháo chạy có thể khiến nước có quan hệ chiến lược với Iran vướng vào khủng hoảng chính trị toàn khu vực. Hơn nữa, bản thân ông Khamenei là biểu tượng chính trị-tôn giáo, không dễ dàng để một biểu tượng như thế rời bỏ đất nước trong lúc lâm nguy. Việc đó không chỉ khiến chế độ lung lay mà còn có thể gây phản ứng dữ dội trong chính nội bộ Iran. Trong khi đó, tại Washington, Tổng thống Trump đang tiến gần hơn tới quyết định đưa quân đội Mỹ can dự trực tiếp vào cuộc chiến. Ông đã tổ chức họp kín trong Phòng Tình huống với các tướng lĩnh, ngoại trưởng và đặc phái viên Trung Đông. Trên thực địa, Mỹ đã điều hàng chục máy bay tiếp dầu, hai tàu sân bay và khoảng 40.000-50.000 binh sĩ đến khu vực. Rõ ràng, các phương án tấn công, đặc biệt là nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran (có thể bao gồm cơ sở hạt nhân ngầm Fordow) đã sẵn sàng. Tổng thống Trump cũng không ngần ngại tuyên bố trên mạng xã hội rằng “đã kiểm soát hoàn toàn bầu trời Iran” và gọi Lãnh tụ Tối cao Khamenei là “mục tiêu dễ dàng”. Tuy nhiên, có một yếu tố không thể bỏ qua: dư luận Mỹ không ủng hộ chiến tranh. Theo khảo sát, 60% người dân Mỹ phản đối việc đưa quân tham chiến tại Iran. Ngay trong nội bộ đảng Cộng hòa, phe MAGA (vốn ủng hộ khẩu hiệu “Nước Mỹ trước tiên”) cũng bày tỏ thái độ hoài nghi về việc dấn thân vào một cuộc chiến mà họ cho là không liên quan đến lợi ích trực tiếp của Mỹ. Điều đó tạo ra một rào cản chính trị mà ông Trump phải cân nhắc. Cùng lúc đó, Pháp và nhiều nước phương Tây khác, dẫn đầu là Tổng thống Emmanuel Macron, liên tục kêu gọi nối lại đối thoại ngoại giao. Tổng thống Macron cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm lật đổ chính quyền Iran bằng vũ lực sẽ dẫn tới “hỗn loạn toàn khu vực”, như những gì từng xảy ra tại Iraq và Libya. Mặc dù vậy, áp lực từ Israel vẫn rất lớn. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang trông chờ sự can thiệp của Mỹ để “hoàn tất sứ mệnh” vô hiệu hóa chương trình hạt nhân Iran - mục tiêu lớn nhất đời ông. Israel cũng liên tục yêu cầu Mỹ thực hiện “tư thế phòng thủ”, và thực tế là Mỹ đang cung cấp hệ thống tên lửa THAAD cùng các loại vũ khí phòng không khác giúp Israel đánh chặn tên lửa Iran. Vậy điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Khả năng cao là Mỹ sẽ tiến hành các cuộc tấn công có giới hạn vào cơ sở hạ tầng hạt nhân hoặc quân sự của Iran, đặc biệt nếu Iran tiếp tục bắn tên lửa vào Israel. Tuy nhiên, khả năng Mỹ đưa quân tham chiến toàn diện vẫn còn thấp, trừ khi Iran vượt qua “lằn ranh đỏ” như tấn công trực tiếp vào binh sĩ Mỹ hoặc có bằng chứng rõ ràng về việc Iran sắp sở hữu vũ khí hạt nhân. Cục diện hiện nay giống như một bờ vực nguy hiểm, nơi bất kỳ bước đi sai lầm nào cũng có thể thổi bùng một cuộc chiến khu vực toàn diện, kéo theo khủng hoảng dầu mỏ, kinh tế và sự bất ổn toàn cầu. Nhưng chính vì thế, cả hai bên đều biết rằng họ đang chơi một ván bài sinh tử, nơi mà sự đầu hàng gần như không tồn tại, và sự tồn tại chỉ đến từ việc chứng minh sức mạnh. THÁI AN Ván bài sinh tử của Iran QUỐC TẾ Ông Jim Lamson, cựu chuyên gia phân tích tình báo về Iran và hiện là cộng sự nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến vũ khí hạt nhân James Martin của Viện Middlebury, nhận định, khả năng tên lửa của Iran sẽ tiếp tục suy giảm khi Israel tập trung tấn công các cơ sở sản xuất của nước này. ISRAEL-IRAN Tuy nhiên, nhiều biến cố lớn đã xảy ra. Iran có thể không trực tiếp tham gia vào quyết định của Hamas khi lực lượng này tấn công Israel ngày 7/10/2023, nhưng các lãnh đạo ở Tehran đáng lẽ phải biết rằng các lực lượng ủy nhiệm có thể làm bất kỳ điều gì họ muốn khi đã được trang bị vũ khí và tiếp tế đầy đủ. Cuộc tấn công của Hamas không chỉ trở thành một sự kiện lớn khác ở Trung Đông mà còn trở thành nhân tố thay đổi cuộc chơi, dẫn đến hàng loạt chiến dịch tấn công quyết liệt của Israel. Trong vòng vài tháng, Hezbollah đã bị Israel đánh tan tác bằng các cuộc không kích và tất cả lãnh đạo của lực lượng này đều bị ám sát. Bị dồn vào chân tường và vai trò suy giảm, Iran bất lực nhìn chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad sụp đổ vào tháng 11/2024. Đến giờ, Iran phải tự mình chống lại Israel, rơi vào tình thế nan giải về chiến lược mà các nhà lãnh đạo Iran đã cố gắng tránh trong gần nửa thế kỷ. Israel đã thoát được “vành đai lửa” mà Iran xây dựng xung quanh họ, và Iran có thể không có cách nào để lấy lại khả năng ngăn chặn Israel. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã biết về kế hoạch tấn công của Israel vào Iran. Thông tin trước đó nói rằng ông không đồng tình với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về kế hoạch tấn công Iran dường như chỉ là chiêu gây mất cảnh giác. Tuy nhiên, ông Trump cho biết vẫn muốn đàm phán thỏa thuận với Iran, nói rằng đòn giáng của Israel vào Iran nên được hiểu chỉ là động lực cho đàm phán. Về mặt này, ông Trump có thể đã nhầm, không có lý do gì khiến người Iran bị cám dỗ trước lời đề nghị đầu hàng hòa bình và từ bỏ tham vọng hạt nhân. Israel chắc chắn không chỉ muốn phá hủy năng lực hạt nhân của Iran mà còn tìm cách thay đổi chế độ. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng cuộc đối đầu trực tiếp và gay gắt giữa Israel và Iran có khả năng vẫn là một đặc điểm của Trung Đông trong nhiều năm tới, bất kể cuộc giao tranh hiện tại kéo dài bao lâu. Một khu vực đã trải qua những biến động lớn trong lịch sử lại vừa bước vào một giai đoạn chuyển đổi mới và không chắc chắn. Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Ali Bahreini vừa nói với báo chí rằng Tehran đã chuyển lời tới Washington để cảnh báo họ sẽ đáp trả cứng rắn nếu Mỹ trực tiếp tham gia vào chiến dịch quân sự của Israel. Ông cho biết, Iran coi Mỹ là bên “đồng lõa với những gì Israel đang làm”. “Chúng tôi sẽ không miễn cưỡng trong việc bảo vệ người dân, an ninh và đất đai của mình, chúng tôi sẽ đáp trả nghiêm túc và mạnh mẽ, không kiềm chế”, Reuters dẫn phát biểu của Đại sứ Bahreini. BÌNH GIANG (theo Straits Times)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==