Xung quanh vấn đề trên, chuyên gia kinh tế, PGS. TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính), có bài phân tích sâu dành riêng cho báo Tiền Phong. NHIỀU BIẾN ĐỘNG Theo dự báo của nhiều tổ chức, 2025 sẽ là năm biến động mạnh về tỷ giá do ảnh hưởng từ nhiều yếu tố chính: Chính sách tiền tệ của Hoa Kỳ và biến động của đồng USD được dự báo sẽ tiếp tục ảnh hưởng mạnh mẽ đến thị trường tài chính toàn cầu, đặc biệt là các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Trong năm 2025, Cục Dự trữ liên bang (Fed) dự kiến sẽ giảm tốc độ cắt giảm lãi suất do lo ngại về lạm phát liên tục tăng cao và các thay đổi chính sách tiềm ẩn khác. Dự báo trong năm 2025, đồng bạc xanh sẽ tiếp tục duy trì vị thế vững vàng, gây áp lực lên các đồng tiền tại các thị trường mới nổi. Dự báo, tỷ giá USD/ VND sẽ tiếp tục biến động theo chiều hướng tăng. Cụ thể, Ngân hàng UOB dự báo tỷ giá sẽ đạt 25.800 VND/USD trong quý I, tăng lên 26.000 VND/USD trong quý II, đạt đỉnh 26.200 VND/ USD trong quý III và giảm nhẹ về mức 26.000 VND/USD trong quý IV/2025. Cùng với đó, sự hồi phục kinh tế toàn cầu năm 2025, kinh tế toàn cầu được dự báo sẽ duy trì đà tăng trưởng ổn định. IMF dự báo kinh tế toàn cầu tăng trưởng 3,1% trong năm 2025 nhờ chính sách nới lỏng tiền tệ từ các ngân hàng trung ương lớn. Sự phục hồi này được thúc đẩy bởi chính sách nới lỏng tiền tệ từ các ngân hàng trung ương lớn có thể ảnh hưởng đến tỷ giá VND/USD, từ đó tác động đến hoạt động xuất khẩu của Việt Nam. Việc Fed cắt giảm lãi suất có thể làm suy yếu đồng USD trong ngắn hạn. Tuy nhiên, các chính sách thương mại của chính quyền Mỹ, đặc biệt nếu có xu hướng bảo hộ, có thể làm tăng giá trị đồng USD, tạo áp lực lên tỷ giá VND/USD. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ tiếp tục điều hành lãi suất linh hoạt, kiểm soát tăng trưởng tín dụng và ổn định tỷ giá để hỗ trợ xuất khẩu. CƠ HỘI CHO XUẤT KHẨU Thực tế cho thấy, khi VND giảm giá nhẹ so với USD, hàng hoá Việt Nam cạnh tranh hơn và giúp sản phẩm Việt trở nên hấp dẫn hơn tại các thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp Việt có thể cạnh tranh tốt hơn về giá so với các quốc gia có tỷ giá ít biến động hoặc đồng tiền mạnh lên. Điều này ảnh hưởng tích cực đến các ngành xuất khẩu chủ lực. Một số ngành xuất khẩu chính của Việt Nam được dự báo sẽ hưởng lợi lớn như: Dệt may, da giày, điện tử. Việc giảm tỷ giá cũng mang lại ưu thế lớn khi xuất khẩu sang các thị trường như Mỹ và EU. Khi giá cả hàng hóa Việt Nam tính theo USD thấp hơn, người tiêu dùng và doanh nghiệp nước ngoài có xu hướng nhập khẩu nhiều hơn. Điều này đặc biệt đúng trong bối cảnh các đối thủ cạnh tranh chính như Trung Quốc, Thái Lan hoặc Ấn Độ có tỷ giá không thuận lợi. Cùng đó, xuất khẩu tăng trưởng sẽ kéo theo sản xuất và việc làm trong nước tăng. Tỷ giá ổn định trong năm 2025 sẽ tạo niềm tin cho nhà đầu tư, hấp dẫn dòng vốn dài hạn. Các nhà đầu tư thường ưu tiên những quốc gia có chính sách tỷ giá ổn định vì họ không chỉ xem xét chi phí sản xuất mà còn tính đến các biến động tiềm ẩn trong lợi nhuận do sự mất giá của đồng nội tệ. Chính sách duy trì tỷ giá VND/ USD ổn định trong nhiều năm qua đã giúp Việt Nam trở thành điểm đến hàng đầu cho các nhà đầu tư sản xuất trong ngành dệt may, điện tử, và chế biến thực phẩm. Tỷ giá ổn định đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút đầu tư nước ngoài vào các ngành xuất khẩu, từ đó mở rộng cơ hội xuất khẩu thông qua nâng cao năng lực sản xuất và cải thiện chất lượng sản phẩm. Để đạt được điều này, chính sách kinh tế vĩ mô trong nước cần đồng bộ, đảm bảo môi trường đầu tư ổn định và minh bạch. Đến nay, Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA, RCEP... Những hiệp định này giúp giảm hoặc xóa bỏ thuế quan, mang lại lợi thế cạnh tranh cho hàng hóa xuất khẩu. Khi tỷ giá ổn định, các doanh nghiệp dễ bề linh hoạt trong việc đánh giá chi phí, tạo niềm tin cho đối tác nước ngoài; tỷ giá ổn định thể hiện sự ổn định kinh tế, giúp xây dựng uy tín và lòng tin đối với các đối tác nhập khẩu. Các ưu đãi thuế quan từ FTA phát huy tối đa giá trị khi kết hợp với sự ổn định của tỷ giá, làm tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam so với các quốc gia khác. Vì vậy, tỷ giá ổn định hoặc giảm nhẹ sẽ là một yếu tố hỗ trợ quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam khai thác tối ưu các FTA, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng cơ hội xuất khẩu trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, dù tỷ giá ổn định hoặc giảm nhẹ mang lại nhiều lợi ích, vẫn có những thách thức nguy cơ mất lợi thế giá. Nếu các nước đối thủ cạnh tranh (Thái Lan, Indonesia) chủ động phá giá đồng tiền, hàng hóa Việt Nam có thể mất lợi thế. Chi phí nhập khẩu tăng (một số nguyên liệu đầu vào nhập khẩu bằng ngoại tệ), tỷ giá không phù hợp hoặc biến động ngược chiều, có thể làm tăng chi phí sản xuất. GÁNH NẶNG LỚN NẾU TỶ GIÁ BIẾN ĐỘNG MẠNH Tăng chi phí nhập khẩu nguyên liệu, tỷ giá tăng có tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế và doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là ở Việt Nam, nơi phần lớn nguyên liệu đầu vào phụ thuộc vào nhập khẩu. Tăng chi phí nguyên liệu đầu vào khi USD tăng giá, giá 14 KINH TẾ n Thứ Sáu n Ngày 17/1/2025 Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn quan trọng đối với kinh tế toàn cầu, khi nhiều quốc gia đã dần hồi phục sau đại dịch COVID-19 và đảm bảo đà phát triển bền vững. Trong bối cảnh đó, Việt Nam - quốc gia với thế mạnh xuất khẩu – đối diện nhiều cơ hội, thách thức và tỷ giá tiền tệ, một trong những nhân tố có tác động lớn, đang là mối quan tâm hàng đầu. BÀI TOÁN TỶ GIÁ NĂM 2025: Cơ hội hay thách thức cho xuất khẩu? Doanh nghiệp xuất khẩu sẽ đối mặt nhiều áp lực nếu tỷ giá biến động mạnh Mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% Theo lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), năm 2024, hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa đã có sự phục hồi mạnh mẽ, là điểm sáng trong kinh tế cả nước khi đạt mức xuất siêu trên 24 tỷ USD, đóng góp tích cực vào tăng trưởng và ổn định vĩ mô. Các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực đã có sự phục hồi mạnh mẽ, gồm: Nhóm hàng công nghiệp chế biến tăng 14,7%; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng; gỗ và sản phẩm gỗ tăng trên 20%. Kim ngạch xuất khẩu dệt may, giày dép tăng trên 10%. Xuất khẩu thủy sản phục hồi mạnh, tăng trên 10%; rau quả tăng trên 20%. Hầu hết các thị trường xuất khẩu đã phục hồi và tăng trưởng tốt, các thị trường đã kí kết FTA với Việt Nam đều đạt tăng trưởng cao. Khẳng định hoạt động xuất nhập khẩu năm 2025 vẫn đối diện với nhiều rủi ro, khó đoán định, đại diện Cục Xuất nhập khẩu cho rằng, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến sẽ chỉ thực hiện 2 lần giảm lãi suất trong năm 2025, khủng hoảng kéo dài tại Trung Đông đã và đang làm cho vận tải hàng hóa trên thế giới và của Việt Nam bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, xu hướng bảo hộ thương mại xuất hiện nhiều hơn, và các thị trường chủ lực của Việt Nam như EU, Mỹ ngày càng đưa ra nhiều quy định mới như Cơ chế điều chỉnh carbon, Quy định chống phá rừng châu Âu,... sẽ kéo theo nhiều tác động đối với một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. “Biến động chính sách thương mại của các nước lớn khi Hoa Kỳ bước vào nhiệm kỳ Tổng thống mới là yếu tố tác động mạnh và khó đoán định. Dù vậy, Bộ Công Thương vẫn đưa ra mục tiêu thách thức với tăng trưởng xuất khẩu năm 2025 đạt khoảng 12% so với năm 2024”, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu cho hay. Theo vị này, để đạt mục tiêu đề ra, ngành Công Thương rất cần sự triển khai đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương và sự tham gia của cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Trong đó, việc thúc đẩy EU sớm gỡ bỏ thẻ vàng IUU đối với xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam; xây dựng các chính sách, khuôn khổ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thị trường thực phẩm Halal và đẩy mạnh phát triển công nghiệp hỗ trợ một cách thực chất, qua đó nâng cao hàm lượng giá trị gia tăng trong sản phẩm xuất khẩu sẽ là các giải “Năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng đối với Việt Nam trong việc khai thác tiềm năng xuất khẩu trong bối cảnh tỷ giá biến động mạnh. Dù đối mặt với không ít thách thức như tăng chi phí nhập khẩu, rủi ro lạm phát và cạnh tranh khu vực, Việt Nam đang đứng trước những cơ hội lớn nhờ vào lợi thế giá cạnh tranh, dòng vốn FDI ổn định và các hiệp định thương mại tự do”. Chuyên gia kinh tế NGÔ TRÍ LONG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==