14 nThứ Tư n Ngày 18/6/2025 XÃ HỘI Tính đến giữa năm 2025, toàn thế giới ghi nhận khoảng 3 triệu ca mắc sốt xuất huyết và 1.000 ca tử vong, dù chưa bước vào cao điểm mùa dịch. Theo PGS.TS Phạm Quang Thái, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm (Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương), khoảng 3,9 tỉ người đang sống trong vùng có nguy cơ mắc sốt xuất huyết, và Việt Nam nằm trong “vùng đỏ đậm” trên bản đồ dịch tễ khu vực. Tại Việt Nam, tính đến tháng 5 ghi nhận hơn 22.000 ca mắc và 5 ca tử vong. Dù số mắc giảm nhẹ 2,4% so với cùng kì 2024 song số ca tử vong lại tăng. Dịch vẫn lan rộng ở cả ba miền, trong đó miền Nam là tâm dịch nhiều năm liền. Riêng năm ngoái chiếm tới 41% tổng số ca cả nước. Đáng lo ngại, TPHCM ghi nhận số ca tăng đến 134% so với cùng kì, trong đó tỉ lệ ca nặng chiếm 1,5%. Dịch lan rộng cả trong mùa khô, khi khí hậu biến đổi, nắng nóng kéo dài, mực nước hạ thấp khiến người dân tích trữ nước, tạo điều kiện cho muỗi sinh sôi. Tại Khánh Hòa, hơn 1.600 ca sốt xuất huyết đã được ghi nhận tại 74 ổ dịch. Tình hình tương tự đang diễn ra ở Tây Nguyên và miền Trung, với số ca tăng cao hơn hẳn so với các năm trước. “So với những năm trước, số ca mắc hiện tại chưa cao, nhưng mùa mưa chỉ mới bắt đầu. Nếu không quyết liệt phòng chống, số ca bệnh sẽ tăng rất nhanh”, PGS.TS Thái cảnh báo. KHÔNG CÒN “KHOẢNG LẶNG” MÙA ĐÔNG Sốt xuất huyết từng chững lại trong mùa đông của miền Bắc, nhưng hiện nay hầu như không còn tuần nào không có ca bệnh. Tại Hà Nội, Hải Phòng, các ca mắc vẫn xuất hiện đều đặn. “Không có địa phương nào còn được xem là vùng trũng dịch tễ nữa, từ đồng bằng đến miền núi, từ thành thị đến nông thôn đều phải nâng cao cảnh giác”, PGS Thái nhấn mạnh. PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết không ít bệnh nhân nhập viện muộn do chủ quan nghĩ chỉ khi sốt cao, chảy máu mới nguy hiểm. Tuy nhiên, thực tế có nhiều ca đến viện khi đã sốc, suy đa tạng, không có dấu hiệu rõ rệt ban đầu, dẫn đến tử vong. “Nếu được phát hiện sớm, sốt xuất huyết hoàn toàn có thể điều trị khỏi. Chính tôi cũng từng là bệnh nhân sốt xuất huyết nên hiểu rõ mức độ nghiêm trọng của nó”, PGS Cường nói. Với các đợt dịch lớn, tỉ lệ bệnh nặng có thể lên tới 20% tổng số ca nhập viện, dễ gây quá tải hệ thống y tế. Brazil là một ví dụ điển hình khi số ca mắc tăng nhanh vượt mốc 1 - 3 triệu, số tử vong cũng tăng vọt dù hệ thống y tế không hề yếu kém. Tại Việt Nam, năm 2017 ghi nhận đỉnh dịch, sau đó dù có năm giảm nhẹ (2018), thì các năm sau đó lại tăng mạnh: 2019, 2020, 2022 và 2023. Năm 2024 ghi nhận hơn 140.000 ca, chỉ giảm nhẹ so với năm đỉnh dịch. “Sốt xuất huyết đang xuất hiện quanh năm, không còn theo chu kì rõ ràng. Cần kiểm soát số ca ngay từ đầu, nếu không, mục tiêu “không còn ca tử vong do sốt xuất huyết vào năm 2030” sẽ khó đạt được”, PGS Thái cảnh báo. Từ góc nhìn quản lí, thạc sĩ, bác sĩ Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), nhấn mạnh: “Không có lực lượng nào có thể đơn độc chống dịch”. Theo ông, công tác phòng chống phải đồng bộ, với Nhà nước, doanh nghiệp, truyền thông và cộng đồng cùng vào cuộc. Đặc biệt, người dân cần chủ động diệt muỗi, loăng quăng, đậy kín vật chứa nước, ngủ màn tránh muỗi đốt, theo dõi chặt các biểu hiện giảm tiểu cầu như chảy máu cam, chảy máu chân răng, xuất huyết dưới da… “Cộng đồng chính là tuyến đầu phát hiện và xử lí ổ dịch. Chỉ khi toàn dân cùng hành động thì chiến lược kiểm soát mới hiệu quả và bền vững”, bác sĩ Sơn nói. Bộ Y tế khuyến cáo, người bệnh tuyệt đối không tự ý dùng Aspirin, Ibuprofen hay các thuốc hạ sốt khác khi chưa có chỉ định bác sĩ. Khi có dấu hiệu nặng như lừ đừ, vật vã, chảy máu nhiều, tiểu ít hoặc không tỉnh táo, cần đến bệnh viện ngay để được điều trị kịp thời. HÀ MINH Sốt xuất huyết đang ngày càng diễn biến khó lường, xuất hiện quanh năm và không còn tuân theo quy luật cũ. Việt Nam được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào nhóm quốc gia có tỉ lệ lưu hành bệnh cao nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết nặng Việt Nam - “vùng đỏ đậm” sốt xuất huyết toàn cầu Nhiều người dân còn chủ quan, cho rằng sốt xuất huyết Dengue chỉ nguy hiểm khi sốt cao hoặc xuất huyết, dẫn đến việc chậm trễ điều trị. Tuy nhiên, nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ ràng nhưng lại nhập viện muộn khi đã sốc hoặc suy đa tạng. Sáng sớm ngày 10/6, vùng áp thấp trên khu vực Bắc Biển Đông mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) với cường độ mạnh cấp 6, giật cấp 8. Chỉ hơn một ngày sau đó, ATNĐ mạnh lên thành bão, có tên quốc tế là WUTIP. Đây là cơn bão số 1 trên Biển Đông năm 2025, đồng thời là cơn bão đầu tiên trên tây bắc Thái Bình Dương năm nay. Dù không đổ bộ đất liền nước ta mà di chuyển theo hướng vòng cung lên Trung Quốc nhưng những thiệt hại mà bão số 1 gây ra ở miền Trung mang tính lịch sử. Với đặc điểm vùng mây rất rộng, lệch tây hoàn toàn kết hợp với tốc độ di chuyển quá chậm và hướng di chuyển dọc theo bờ biển miền Trung, bão số 1 đã trở thành thiên tai “đặc biệt, bất thường và cực đoan”, theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia. Theo ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, bão số 1 cùng những thiên tai mà nó gây ra rất hiếm gặp trong lịch sử khí tượng thủy văn khu vực miền Trung. Đây là cơn bão đầu tiên trên Biển Đông xuất hiện trong tháng 6 sau hơn 40 năm, đồng thời là cơn bão đầu tiên gây mưa đặc biệt lớn cho Trung Trung bộ trong tháng 6 kể từ năm 1952, với lượng mưa vượt xa các kỷ lục trước đây. Ngay từ chiều tối 10/6, khi chưa mạnh lên thành bão, mưa đã xuất hiện ở Huế và Đà Nẵng. Trong suốt 3 ngày từ chiều tối 10/6 đến chiều tối 13/6, một “bom nước” dữ dội đã trút xuống các tỉnh miền Trung, từ Hà Tĩnh kéo dài đến Quảng Ngãi và Kon Tum. Bão số 1 gây mưa lũ kỷ lục ở miền Trung. Cường độ mưa là rất lớn đến đặc biệt lớn với tổng lượng mưa phổ biến 250550mm, nhiều nơi trên 800mm, riêng tại trạm Bạch Mã (Huế) đạt 1.203mm/3 ngày - cao nhất lịch sử trong tháng 6, vượt kỷ lục 410mm/một ngày tại Nam Đông năm 1983. “Bất thường hơn, có tới 32 trạm ghi nhận mưa 6 giờ vượt 200mm, trong đó trạm Lộc Trì (Thừa Thiên - Huế) ghi nhận tới 319,4mm trong 6 giờ - mức cực đoan hiếm thấy trong chuỗi số liệu tháng 6”, ông Khiêm nói. Hoàn lưu bão cũng gây ra một đợt lũ lớn sớm và bất thường, tập trung từ ngày 11-14/6 trên các sông từ Nam Quảng Bình đến Quảng Nam, với đỉnh lũ phổ biến mức báo động 2-3, có sông vượt báo động 3. Riêng sông Thạch Hãn và sông Bồ xác lập đỉnh lũ cao nhất trong tháng 6 trong vòng 30 năm qua. 9 NGƯỜI CHẾT Theo báo cáo của Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, bão số 1 và mưa, lũ đã gây thiệt hại rất nghiêm trọng ở các tỉnh miền Trung. Mưa lũ đã cướp đi sinh mạng của 9 người (Quảng Bình 4, Quảng Trị 3, Huế 2). Mưa lũ cũng làm 5 ngôi nhà bị sập đổ ở Quảng Nam, 94 nhà bị hư hỏng, tốc mái. Đến ngày 16/6 vẫn còn 59.988ha lúa, hoa màu bị ngập (Nghệ An 426ha, Quảng Bình 13.436ha, Quảng Trị 25.372ha, Huế 18.853ha, Đà Nẵng 1.901ha). Về thủy sản, khoảng 2.341ha nuôi thủy sản bị thiệt hại do ngập, cuốn trôi, 324 lồng bè bị thiệt hại. Bão cũng khiến 8 tàu bị chìm và hư hỏng. Miền Trung đang trải qua một mùa hè dị thường, hiếm thấy. Trước đó, trong tháng 5, Hà Tĩnh cũng trải qua mưa lũ lịch sử. Đêm 24 và rạng sáng ngày 25/5, do ảnh hưởng của không khí lạnh kết hợp nhiễu động trong đới gió Đông hoạt động tại mực 1.500-3.000m, tương tác với địa hình của khu vực đèo Ngang (phần giữa Hà Tĩnh và Quảng Bình), một “bom nước” đã trút xuống dữ dội tại địa phương này. Nhiều kỷ lục đã thiết lập trong đợt mưa rất lớn và rất bất thường này. Tại trạm Hương Khê ghi nhận lượng mưa 155,4mm, vượt giá trị lịch sử được thiết lập cách đây 41 năm. Trên sông Ngàn Sâu ghi nhận lũ kỷ lục trong tháng 5. NGUYỄN HOÀI Bão số 1 đặc biệt, bất thường và cực đoan Bão số 1 là cơn bão đầu tiên trên Biển Đông xuất hiện trong tháng 6 sau hơn 40 năm, là cơn bão gây mưa lớn nhất trong tháng 6 cho Trung Trung Bộ trong suốt 73 năm qua, đồng thời gây ra lũ lớn kỷ lục 30 năm. Bão số 1 (WUTIP) gây mưa lớn lịch sử ở nhiều địa phương miền Trung ẢNH: TTXVN Theo ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, sự dịch chuyển thời vụ và mức độ cực đoan của thời tiết khí hậu ngày càng bất thường và không còn quy luật. Quảng cáo THÔNG BÁO TAND TP Buôn Ma Thuột nhắn ông Đỗ Đăng Hùng - sinh năm 1957. Nơi cư trú cuối cùng: Tổ 1, Khối 11, phường Ea Tam, TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, vắng mặt năm 2003. Nay ông ở đâu về ngay TAND TP Buôn Ma Thuột để giải quyết việc bà Trần Thị Sơn, SN1953; Địa chỉ như trên có đơn yêu cầu Tòa án tuyên bố ông đã chết. Trong thời gian 4 tháng kể từ ngày đăng thông báo mà ông vắng mặt tòa sẽ giải quyết theo quy định pháp luật.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==