Chuã nhêåt 8/6/2025 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Nhòn ra thïë giúái 12 Theo caác nhaâ nghiïn cûáu, caác chatbot bõ hack coá khaã nùng cung cêëp kiïën thûác nguy hiïím vaâ thöng tin bêët húåp húåp phaáp maâ chuáng àaä tiïëp nhêån trong quaá trònh àaâo taåo. Caãnh baáo naây àûúåc àûa ra sau khi möåt söë chatbot àaä bõ “beã khoáa” àïí vûúåt qua caác biïån phaáp kiïím soaát an toaân cuãa chuáng. Caác haån chïë naây nhùçm ngùn chûúng trònh cung cêëp cêu traã lúâi gêy haåi, thiïn võ hoùåc khöng phuâ húåp cho caác cêu hoãi cuãa ngûúâi duâng. Caác mö hònh ngön ngûä lúán (LLM) nhû ChatGPT, Gemini vaâ Claude àïìu àûúåc cung cêëp lûúång lúán taâi liïåu tûâ Internet. Bêët chêëp nhûäng nöî lûåc loaåi boã vùn baãn coá haåi khoãi dûä liïåu àaâo taåo, LLM vêîn coá thïí hêëp thuå thöng tin vïì caác hoaåt àöång bêët húåp phaáp nhû tin tùåc, rûãa tiïìn, giao dõch nöåi giaán vaâ chïë taåo bom. Caác biïån phaáp baão mêåt àûúåc thiïët kïë àïí ngùn chùån chuáng sûã duång thöng tin àoá trong phaãn höìi cuãa mònh. Trong möåt baáo caáo, caác nhaâ nghiïn cûáu kïët luêån rùçng hêìu hïët caác chatbot do AI àiïìu khiïín àïìu dïî bõ àaánh lûâa àïí àûa ra thöng tin àöåc haåi vaâ bêët húåp phaáp, cho thêëy ruãi ro laâ “tûác thúâi, hûäu hònh vaâ vö cuâng àaáng lo ngaåi”. “Nhûäng gò tûâng bõ haån chïë trong chñnh quyïìn nhaâ nûúác hoùåc caác töí chûác töåi phaåm giúâ coá thïí súám nùçm trong tay bêët kyâ ai coá maáy tñnh xaách tay hoùåc thêåm chñ laâ àiïån thoaåi di àöång”, caác taác giaã caãnh baáo. Nghiïn cûáu, dêîn àêìu búãi giaáo sû Lior Rokach vaâ tiïën sô Michael Fire taåi Àaåi hoåc Ben Gurion (Israel), àaä xaác àõnh möëi àe doåa ngaây caâng tùng tûâ “LLM àen” - caác mö hònh AI àûúåc cöë tònh thiïët kïë maâ khöng coá biïån phaáp kiïím soaát an toaân hoùåc àûúåc sûãa àöíi thöng qua viïåc beã khoáa. Möåt söë àûúåc quaãng caáo cöng khai trïn maång laâ “khöng coá raâo caãn àaåo àûác” vaâ sùén saâng höî trúå caác hoaåt àöång bêët húåp phaáp nhû töåi phaåm maång vaâ lûâa àaão. Viïåc beã khoáa thûúâng sûã duång caác cêu hoãi àûúåc thiïët kïë cêín thêån àïí lûâa chatbot taåo ra cêu traã lúâi chûáa nöåi dung bõ cêëm. Noá khai thaác sûå mêu thuêîn giûäa muåc tiïu chñnh cuãa chûúng trònh laâ laâm theo hûúáng dêîn cuãa ngûúâi duâng, vaâ muåc tiïu thûá cêëp laâ traánh taåo ra caác cêu traã lúâi gêy haåi, thiïn võ, phi àaåo àûác hoùåc bêët húåp phaáp. Caác cêu hoãi seä taåo ra tònh huöëng sao cho chûúng trònh ûu tiïn tñnh hûäu ñch hún laâ an toaân. Àïí chûáng minh vêën àïì, caác nhaâ nghiïn cûáu àaä phaát triïín möåt phiïn baãn beã khoáa phöí quaát, thaânh cöng têën cöng nhiïìu chatbot haâng àêìu vaâ khiïën chuáng traã lúâi caác cêu hoãi maâ thöng thûúâng seä bõ tûâ chöëi. Möåt khi bõ xêm nhêåp, caác LLM liïn tuåc taåo ra phaãn höìi cho hêìu hïët moåi phaåm truâ. “Thêåt kinh ngaåc khi thêëy hïå thöëng naây bao göìm nhûäng kiïën thûác gò”, öng Fire cho biïët. Caác vñ duå bao göìm caách hack maång maáy tñnh, chïë taåo ma tuáy vaâ hûúáng dêîn tûâng bûúác cho caác hoaåt àöång töåi phaåm khaác. “Àiïìu khiïën möëi àe doåa naây khaác biïåt so vúái caác ruãi ro cöng nghïå trûúác àêy laâ sûå kïët húåp chûa tûâng coá giûäa khaã nùng truy cêåp, khaã nùng múã röång vaâ khaã nùng thñch ûáng”, öng Rokach noái thïm. Caác nhaâ nghiïn cûáu àaä liïn hïå vúái caác nhaâ cung cêëp LLM haâng àêìu àïí caãnh baáo hoå vïì hiïån tûúång beã khoáa phöí biïën, nhûng hoå “khöng mêëy àïí têm”. Möåt söë cöng ty àaä khöng phaãn höìi, trong khi nhûäng cöng ty khaác cho biïët, viïåc beã khoáa nùçm ngoaâi phaåm vi caác chûúng trònh an ninh coá thûúãng, vöën àïí khuyïën khñch tin tùåc baáo caáo löî höíng phêìn mïìm. Baáo caáo àïì xuêët caác cöng ty cöng nghïå nïn saâng loåc dûä liïåu àaâo taåo cêín thêån hún, thïm tûúâng lûãa maånh àïí chùån caác cêu hoãi ruãi ro vaâ phaát triïín kyä thuêåt àïí caác chatbot coá thïí “quïn” moåi thöng tin bêët húåp phaáp maâ chuáng tiïëp cêån. Baáo caáo noái thïm rùçng “LLM àen” nïn àûúåc coi laâ “ruãi ro baão mêåt nghiïm troång”, tûúng àûúng vúái vuä khñ vaâ chêët nöí khöng àûúåc cêëp pheáp. Giaáo sû Peter Garraghan, chuyïn gia baão mêåt AI taåi Àaåi hoåc Lancaster, cho biïët: “Caác töí chûác phaãi coi LLM giöëng nhû bêët kyâ phêìn mïìm quan troång naâo khaác - möåt thaânh phêìn àoâi hoãi phaãi kiïím tra baão mêåt nghiïm ngùåt, liïn tuåc vaâ thñch ûáng vúái möëi àe doåa”. “Àuáng vêåy, beã khoáa laâ möëi lo ngaåi, nhûng nïëu khöng hiïíu cùån keä mö hònh AI, thò bïn chõu traách nhiïåm vêîn seä húâi húåt. Baão mêåt thûåc sûå khöng chó àoâi hoãi möåt quaá trònh cöng khai maâ coân phaãi àûúåc thiïët kïë vaâ aáp duång thûåc tïë möåt caách chùåt cheä”, öng noái thïm. OpenAI, cöng ty xêy dûå ng ChatGPT, cho biïë t mö hònh “o1” múá i nhêë t cuã a hoå coá thïí xem xeá t caá c chñnh saá ch an toaâ n cuã a cöng ty, giuá p caã i thiïå n khaã nùng baã o mêå t cuã a cöng ty trûúá c caá c cuöå c têë n cöng. Cöng ty cho biïë t thïm rùç ng, hoå luön tòm kiïë m phûúng phaá p àïí caã i thiïå n an ninh caá c chûúng trònh.n Cacá nha â nghiïn cûuá cho biïtë , viïcå cacá chatbot tiïtë löå thöng tin bêtë húpå phapá laâ möië àe doaå “rêtë hiïnå hûuä va â àaná g lo ngaiå ”. Chatbot bõ lûâa tiïët löå thöng tin àöcå haåi Möië àe doaå xuêtë hiïnå trong cacá mö hònh AI khöng coá biïnå phapá kiïmí soatá an toanâ hoùcå bõ tênë cöng [ HA  MY ] (theo theguardian.com) Cho du â la â tñnh nhêmí hay soanå mötå tin nhùnæ cho ngûúiâ thên, mötå sö ë cöng viïcå se ä khiïnë banå nhñu mayâ . Giú â àêy, cacá nha â khoa hocå àa ä phatá minh mötå thiïtë bõ àï í theo doiä nhûnä g cû ã chó nhû vêyå : mötå hònh xùm àiïnå tû,ã daná trïn traná . Thiïtë bõ nayâ co á thï í giupá cacá phi cöng, bacá sô va â nhên viïn nhiïuì nganâ h nghï ì cùng thùnè g khacá , khi kyä nùng quanã ly á sûcá khoeã tinh thênì la â rêtë quan tronå g àï í ngùn ngûaâ thamã hoaå . “Àöië vúiá cacá tònh huönë g ruiã ro cao, chuná g töi hy vonå g bö å giaiã maä lûúnå g stress trong thúiâ gian thûcå nayâ co á thï í canã h baoá moiå ngûúiâ àïí ho å co á thï í tû å àiïuì chónh hoùcå nhú â àönì g nghiïpå hö î trú”å , tiïnë sô Nanshu Lu, tacá gia ã cuaã nghiïn cûuá tû â Àaiå hocå Texas (My)ä , cho biïtë . Cö cunä g noiá thïm rùnç g, thiïtë bõ nayâ khöng chó co á thï í giupá ngûúiâ lao àönå g traná h nhûnä g sai lêmì nghiïm tronå g ma â conâ baoã vï å sûcá khoeã cuaã ho.å Viïtë trïn tapå chñ Device, cö Lu va â cacá àönì g nghiïpå àaná h gia á viïcå sû ã dunå g khaoã satá àï í xacá àõnh khöië lûúnå g cöng viïcå tinh thênì la â khöng hiïuå qua,ã àùcå biïtå búiã vò moiå ngûúiâ thûúnâ g khöng gioiã àaná h gia á khacá h quan nhênå thûcá cuaã ho,å va â chuná g chó àûúcå thûcå hiïnå sau khi nhiïmå vu å àa ä hoanâ thanâ h. Mùtå khacá , cacá thiïtë bõ àiïnå naoä àö ì (EEG) vaâ àiïnå nhanä àö ì (EOG) hiïnå co,á chuyïn àûúcå dunâ g àï í àaná h gia á lûúnå g cùng thùnè g qua soná g naoä va â chuyïní àönå g mùtæ , laiå coá qua á nhiïuì dêy rú,å cönì g kïnì h va â dï î ào sai do chuyïní àönå g cuaã ngûúiâ dunâ g. Trong khi ào,á hònh xùm àiïnå tû ã la â mötå thiïtë bõ nhe,å linh hoatå vaâ khöng dêy. Àûúnâ g dêy mauâ àen cuaã thiïtë bõ àûúcå lamâ tû â vêtå liïuå dênî àiïnå göcë than chò vaâ cö ë àõnh trïn traná bùnç g manâ g keo dñnh. Möiî àiïnå cûcå EEG hònh vuöng trïn traná se ä phatá hiïnå mötå vunâ g hoatå àönå g naoä khacá nhau, trong khi cacá àiïnå cûcå EOG hònh chûä nhêtå , àûúcå àùtå xung quanh mùtæ , cung cêpë dû ä liïuå vï ì chuyïní àönå g cuaã mùtæ . Möiî àiïnå cûcå àïuì àûúcå phu ã mötå vêtå liïuå dênî àiïnå bö í sung. Hònh xùm àiïnå tû,ã vúiá thiïtë kï ë ca á nhên hoaá va â chó dunâ g mötå lênì , àûúcå kïtë nöië vúiá macå h in mïmì co á thï í taiá sû ã dunå g, va â mötå cucå pin nhoã se ä àûúcå kepå vaoâ thiïtë bõ. Tiïën sô Lu cho biïët, toaân böå thiïët bõ - bao göìm caã chip vaâ pin - dûå kiïën coá giaá dûúái 200 USD (5,2 triïåu VND). Nhoám nghiïn cûáu hiïån àang tòm caách giaãi maä böå vi xûã lyá cuãa thiïët bõ sao cho möåt ûáng duång trïn àiïån thoaåi coá thïí caãnh baáo ngûúâi duâng nïëu hoå bõ quaá cùng thùèng àêìu oác. Tuy nhiïn, giaiã phapá khùcæ phucå stress khöng nhêtë thiïtë phaiã la â chuyïní sang mötå nhiïmå vu å àún gianã hún. “Cacá nghiïn cûuá trûúcá àêy chó ra rùnç g, hiïuå suêtë tinh thênì töië ûu nhêtë xayã ra khi nhu cêuì cöng viïcå tinh thênì khöng quaá thêpë hoùcå qua á cao. Khi noá qua á thêpë , moiå thû á trú ã nïn nhamâ chaná va â chuná g ta se ä mêtë têpå trung”, cö Lu cho biïtë . n “Hònh xùm àiïnå tû”ã la â mötå thiïtë bõ nhe å va â khöng dêy, linh hoatå hún nhiïuì so vúiá cacá cöng nghï å tûúng tûå “Hònh xùm àiïnå tû”ã giupá theo doiä tònh tranå g stress Phatá minh múiá nayâ giupá canã h baoá nhûnä g ngûúiâ lamâ cöng viïcå ruiã ro cao nhû phi cöng vaâ nhên viïn y tï ë khi ho å camã thêyë quaá cùng thùnè g. [ HA  MY ] (theo business-standard.com, ngayâ 05/06/2025) -
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==