11 nThứ Tư n Ngày 4/6/2025 PHÁP LUẬT Theo Bộ Y tế, hành vi lựa chọn giới tính thai nhi dù dưới hình thức nào là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh kéo dài suốt gần hai thập kỉ qua ở nước ta. Đây không chỉ là vấn đề nhân khẩu học mà còn kéo theo những hệ lụy xã hội nghiêm trọng, đe dọa sự phát triển bền vững trong tương lai. Số liệu thống kê cho thấy, từ năm 2006 - thời điểm tình trạng mất cân bằng giới tính bắt đầu thể hiện rõ đến nay, tỉ lệ bé trai chào đời luôn vượt ngưỡng tự nhiên (103 - 107 bé trai/100 bé gái). Năm 2006, tỉ số này là 109,8; đến năm 2015 tăng lên 112,8 và năm 2024 vẫn duy trì ở mức cao 111,4 bé trai/100 bé gái. Tình trạng này chưa có dấu hiệu chững lại. Riêng giai đoạn 2021 - 2023, tỉ số giới tính khi sinh luôn trên 112, với đỉnh điểm năm 2022 lên tới 113,7. Nếu xu hướng này tiếp diễn, Việt Nam sẽ đứng trước nguy cơ dư thừa khoảng 1,5 triệu nam giới trong độ tuổi kết hôn vào năm 2039 và con số này có thể tăng lên 2,5 triệu vào năm 2059. MẠNH TAY VỚI HÀNH VI LỰA CHỌN GIỚI TÍNH Sự chênh lệch giới tính khi sinh không phân bố đều trên cả nước mà tập trung rõ rệt tại các tỉnh phía Bắc. Năm 2024, một số địa phương ghi nhận tỉ số giới tính khi sinh ở mức rất cao: Bắc Ninh và Vĩnh Phúc cùng ở mức 118,5 bé trai/100 bé gái; Hà Nội 118,1; Hưng Yên 116,7. Trong khi đó, các tỉnh phía Nam giữ được tỉ lệ tương đối cân bằng, dao động trong khoảng 105 -108, phù hợp với ngưỡng tự nhiên. Bộ Y tế cảnh báo, nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, sự mất cân bằng giới tính có thể phá vỡ cấu trúc gia đình truyền thống, khiến nhiều nam giới khó có cơ hội kết hôn, kéo theo những hệ lụy xã hội như buôn bán phụ nữ, trẻ em, mại dâm, bạo lực giới và các loại tội phạm xuyên quốc gia. Dự thảo Luật Dân số lần này kế thừa quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi từ Pháp lệnh Dân số, đồng thời bổ sung biện pháp xử lí mạnh tay hơn. Đáng chú ý, Bộ Y tế đề xuất nâng mức phạt hành chính đối với cá nhân vi phạm lên tối đa 100 triệu đồng, thay vì mức 30 triệu đồng như hiện hành. Ngoài ra, Bộ cũng kiến nghị công khai danh sách các địa phương có tỉ lệ mất cân bằng giới tính cao, nhằm thúc đẩy trách nhiệm chính quyền địa phương trong việc kiểm soát và điều chỉnh chính sách dân số tại cơ sở. Cùng với biện pháp hành chính, Bộ Y tế nhấn mạnh vai trò của truyền thông, giáo dục nhằm thay đổi nhận thức xã hội, xóa bỏ tâm lí “trọng nam khinh nữ”. Các nội dung về bình đẳng giới, nâng cao vị thế phụ nữ và trẻ em gái, chống định kiến giới sẽ được lồng ghép trong chương trình giáo dục và các chiến dịch truyền thông cộng đồng. LẠM DỤNG CÔNG NGHỆ ĐỂ “CHỌN CON” Trong bối cảnh khoa học - công nghệ phát triển mạnh, việc lựa chọn giới tính thai nhi được thực hiện ngày càng tinh vi. Từ chế độ ăn, thời điểm quan hệ tình dục, đến các biện pháp y học như sàng lọc tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y, thụ tinh ống nghiệm có chọn lọc, siêu âm chẩn đoán sớm... đều có thể bị lợi dụng để “chọn con theo ý muốn”. Mặc dù pháp luật đã nghiêm cấm những hành vi này, song công tác thanh tra, giám sát và xử lí vi phạm còn hạn chế. Chính sự thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp lí, cùng với việc chế tài chưa đủ sức răn đe, khiến tình trạng này vẫn âm thầm tiếp diễn trong nhiều năm qua. Theo Bộ Y tế, nguyên nhân sâu xa dẫn tới tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh xuất phát từ tư tưởng “nối dõi tông đường” đã ăn sâu vào nếp nghĩ của nhiều gia đình. Khi mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh 1-2 con, mong muốn có con trai càng trở nên mãnh liệt. Thêm vào đó, gần 70% dân số Việt Nam sống ở nông thôn - nơi điều kiện an sinh xã hội còn hạn chế, người già không có lương hưu, phải phụ thuộc vào con cái khi tuổi cao sức yếu. Trong hoàn cảnh ấy, con trai thường được kì vọng là trụ cột kinh tế, là chỗ dựa của cha mẹ khi về già. Ở các ngành nghề lao động nặng nhọc như nông nghiệp, lâm nghiệp, khai thác khoáng sản, đánh bắt xa bờ…, nhu cầu lao động nam giới vẫn chiếm ưu thế. Điều này càng củng cố tâm lí cần sinh con trai, bất chấp hệ lụy dài hạn. KHÔNG HÀNH ĐỘNG, SẼ TRẢ GIÁ ĐẮT Nếu xu hướng mất cân bằng giới tính không được kiểm soát, Việt Nam có thể đối mặt với sự lệch pha nghiêm trọng trong cấu trúc dân số. Theo dự báo, đến năm 2050, có thể sẽ có từ 2,3 đến 4,3 triệu nam thanh niên không tìm được bạn đời trong nước - một con số không thể xem nhẹ. Việc đưa các biện pháp mạnh mẽ hơn vào Dự thảo Luật Dân số, theo Bộ Y tế, là bước đi cần thiết nhằm tạo cơ sở pháp lí vững chắc, ngăn chặn tình trạng lựa chọn giới tính thai nhi và đưa tỉ số giới tính khi sinh trở về trạng thái cân bằng tự nhiên. HÀ MINH Trước thực trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đang ở mức báo động, Bộ Y tế vừa đề xuất tăng mức phạt hành chính lên đến 100 triệu đồng đối với hành vi lựa chọn giới tính thai nhi. Đây là một trong những nội dung đáng chú ý trong Dự thảo Luật Dân số đang được lấy ý kiến rộng rãi. Việt Nam đang xảy ra chênh lệch giới tính khi sinh Có thể bị phạt 100 triệu đồng nếu lựa chọn giới tính thai nhi KHÁM XÉT ĐỒNG LOẠT NHIỀU ĐỊA ĐIỂM LIÊN QUAN Cụ thể, ngày 3/6, Nguyễn Anh Tuấn (51 tuổi, biệt danh Tuấn “Thần đèn”), đối tượng giang hồ cộm cán tại Thanh Hóa, đã bị Cục cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Cục C03 - Bộ Công an), bắt tạm giam về 2 tội danh vừa kể trên. Cùng bị khởi tố trong vụ án còn có 6 người khác, bị cáo buộc liên quan đến hoạt động sai phạm quy mô lớn trong lĩnh vực khai thác khoáng sản. Theo điều tra ban đầu của C03, Nguyễn Anh Tuấn đã thành lập và điều hành hàng chục doanh nghiệp được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác khoáng sản trên địa bàn. Tuy nhiên, thay vì tuân thủ quy định, Tuấn chỉ đạo các doanh nghiệp khai thác vượt quá công suất, ngoài phạm vi được cấp phép, với tổng khối lượng tài nguyên được xác định là đặc biệt lớn. Ngoài ra, Tuấn bị cáo buộc kê khai sai khối lượng khai thác, che giấu doanh thu thực tế từ hoạt động bán khoáng sản thông qua việc để ngoài sổ sách kế toán, gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước. Tại cơ quan điều tra, Tuấn khai rằng mặc dù giấy phép cho phép khai thác 400.000 m2/năm, nhưng ông ta đã cho khai thác tới 700.000 m2, với lý do “không hiểu rõ quy định pháp luật”. Bên cạnh đó, Tuấn cũng thừa nhận bán đất cho các doanh nghiệp với giá thực tế 66.000 đồng/m2 nhưng chỉ xuất hóa đơn 53.000 đồng/m2, phần chênh lệch 13.000 đồng được giữ lại ngoài sổ sách. Trước đó, vào ngày 26/5, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ thuộc nhiều lực lượng của Bộ Công an đã đồng loạt tiến hành khám xét nhiều địa điểm tại TP Thanh Hóa có liên quan đến Tuấn và các doanh nghiệp do ông ta điều hành. Tại nhà riêng của Tuấn tại đường Lê Hoàn, văn phòng làm việc trên đường Bùi Khắc Nhất cùng nhiều cơ sở khác đã bị lực lượng chức năng khám xét suốt nhiều giờ, thu giữ nhiều tài liệu được cho là liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật trong khai thác tài nguyên và kế toán. QUÁ KHỨ GIANG HỒ Tuấn “Thần đèn” từ lâu đã được biết đến là một trùm giang hồ có tiếng ở Thanh Hóa, quy tụ hàng trăm đàn em, trong đó không ít người có tiền án, tiền sự. Băng nhóm của Tuấn từng bị cáo buộc cho vay nặng lãi, đòi nợ thuê, cưỡng đoạt tài sản, tổ chức đánh nhau, siết nợ bằng vũ lực... Tháng 10/2014, Tuấn bị TAND TP Thanh Hóa tuyên phạt 5 năm tù cùng vợ chồng chị gái về các tội “Cố ý gây thương tích và cho vay lãi nặng”. Năm 2019, Tuấn tiếp tục bị cáo buộc chỉ đạo đàn em mang súng, hung khí truy sát nhóm đối thủ trên đại lộ Lê Lợi, TP Thanh Hóa, và bị tuyên án 10 tháng tù về tội “Gây rối trật tự công cộng”. Cơ quan CSĐT Bộ Công an mở rộng điều tra vụ án, làm rõ toàn bộ hành vi vi phạm của Tuấn “Thần đèn” và những người liên quan. MINH ĐỨC Lý do trùm giang hồ Tuấn “Thần đèn” tiếp tục xộ khám Chọn giới tính thai nhi không chỉ là vi phạm pháp luật, mà còn là hành vi gây tổn hại cho tương lai dân số quốc gia. Sự can thiệp quyết liệt từ thể chế và chuyển biến trong tư duy xã hội là điều kiện tiên quyết để bảo vệ sự hài hòa trong cấu trúc giới và hướng tới một tương lai dân số bền vững. Nguyễn Anh Tuấn tại cơ quan công an Nguyễn Anh Tuấn (51 tuổi, biệt danh Tuấn “Thần đèn”), một đối tượng giang hồ có “số má” tại Thanh Hóa, vừa bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an bắt tạm giam để điều tra về hai tội danh: Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==