Chuã nhêåt 1/6/2025 Saáng taác 9 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ MAI THÒN Thú Mai Thòn laâ nhûnä g latá cùtæ suy tû, vúiá mötå chutá cay àùnæ g va â mötå nu å cûúiâ . Nha â thú suy tû – khöng la,å du â khöng phaiã nha â thú naoâ cunä g biïtë lamâ àiïuì nayâ . Gionå g thú cay àùnæ g, cunä g khöng la,å nïuë nhû khöng muönë noiá la â rêtë nhiïuì , dô nhiïn trong söë àoá cunä g nhiïuì ngûúiâ vú â cay àùnæ g ma â thöi. Caiá àöcå àaoá cuaã Mai Thòn laâ ú ã chö î anh suy tû vúiá niïmì cay àùnæ g vúiá hiïnå tönì àúiâ sönë g, vúiá biïnë thiïn thúiâ cuöcå , àï í röiì nú ã mötå nu å cûúiâ . Nu å cûúiâ trú ã nïn àùtæ gia,á hûuä duyïn, thêmë thña “hoa rûcå rú/ä manã g mauâ tûúi thùmæ / mauá cuaã bao ngûúiâ / àö í xuönë g nùm xûa// nhûnä g sùcæ ào/ã sùcæ vanâ g/ sùcæ tñm/ khöng phên biïtå sùcæ naoâ / bïn thùnæ g/ bïn thua “. Vaâ “moiå suy nghô, moiå nö î lûcå / conâ laiå la â àönë g phên/ dêng cho cêy xanh/ trong nghi lïî cuöië cunâ g// samá / höië ”. Nha â thú Mai Thòn hiïnå la â Chu ã tõch Höiå Vùn hocå Nghï å thuêtå Bònh Àõnh. L.A.H Trùm phênì trùm laâ con sö ë tuyïtå àöië con sö ë cuaã àamá àöng mötå y á chñ mötå suy nghô hay la â con sö ë gò. trùm phênì trùm la â conâ laiå caiá ly sau nhûnä g tiïnë g zö nhûnä g caná h rûnâ g khöng mötå chiïcë laá donâ g söng khöng mötå con caá trùm phênì trùm la â khöng coá con sêu lamâ rêuì nöiì lêuí nhûnä g con söë apá àaoã con sö ë cuaã àamá àöng dêuî co á la â sû å thêtå . 26/9/2020 – 26/9/2021 Trùm phênì trùm Samá höië Cuöië cunâ g anh laâ nhumá phên boná cho cêy diïpë daiå ngûúiâ ta se ä trönå anh vúiá co ã racá röiì u ã nhû u ã phên bo â vúiá ra å rúm cho ruönî g ra cho hoai ra múiá la â siïu chuêní anh chó conâ gia á trõ cho cêy xanh cêy bö ì cöng anh chùnè g hanå moiå suy nghô, moiå nö î lûcå conâ laiå la â àönë g phên dêng cho cêy xanh trong nghi lïî cuöië cunâ g samá höië . 19/6/2019 Sên sau Khi xêy nhaâ töi quyïtë àõnh chûaâ khoanã g sên sau trönì g rau, trönì g hoa conâ phña trûúcá kinh doanh mua baná caiá sên sau laâ núi töi hñt thúã ngùmæ hoa ru ä bo ã moiå uï ë tapå núi töi vaâ con gaiá chúi àuaâ trong nùnæ g vúiá nhûnä g chiïcë la á mön vúiá danâ bêuì , danâ bñ treo chiïcë vonä g êuì ú... vêyå ma â nhiïuì ngûúiâ baoã sên sau laâ tham nhunä g la â vênë nanå cuaã quöcë gia... chùnè g biïtë cacá àaiå ca núi sên sau trönì g gò ma â ra tham nhunä g. 22/5/2019 Nhûnä g böng hoa thi nhau núã bönë muaâ Nhûnä g böng hoa mêuì àoã mêuì vanâ g mêuì tñm nûúng nhau docå cacá chiïnë haoâ hoa rûcå rú ä manã g mauâ tûúi thùmæ mauá cuaã bao ngûúiâ àö í xuönë g nùm xûa nhûnä g sùcæ ào ã sùcæ vanâ g sùcæ tñm khöng phên biïtå sùcæ naoâ bïn thùnæ g bïn thua nhûnä g böng hoa nhûnä g böng hoa thi nhau núã bönë muaâ ... 19/11/2022 Co á nhûnä g chiïuì xuönë g, lonâ g chútå vonå g lïn muiâ hûúng ngai ngaiá cuaã la á co å khö, tiïnë g qua ã co å chñn rúi löpå böpå trïn nïnì àêtë êmí , va â ca ã tiïnë g hatá ai ào á vonå g vï ì bïn sûúnâ nuiá : “Ai ài àêu vï ì àêu, dêuî co á cacá h xa bao lêu xin àûnâ g quïn miïnì àêtë nayâ àepå tònh ngûúiâ lùmæ lùmæ àêyë !...” – nhû mötå lúiâ ru, àûa ta trú ã vï ì tuöií thú àa ä xa. Töi sinh ra úã mötå thõ trênë nho ã nepá mònh dûúiá chên nuiá Gia Lan, cuöië dayä Hoanâ g Liïn Sún hunâ g vô bönë muaâ mêy phu,ã núi co á nhûnä g rûnâ g co å êm thêmì bao nùm àûná g lamâ boná g matá cho ngûúiâ , lamâ maiá che cho nha,â lamâ ky ã niïmå cho lonâ g ngûúiâ xa xû.á Ú Ã núi êyë , rûnâ g co å khöng chó laâ rûnâ g cêy, maâ laâ mötå phênì mauá thõt cuaã nuiá àöiì , cuaã cuöcå sönë g ngûúiâ dên quï töi. Höiì nho,ã möiî súmá àïnë lúpá töi thûúnâ g bùng qua mötå löië monâ len giûaä nhûnä g rùnå g co å cao vutá . La á co å xoe â to nhû nhûnä g chiïcë ö xanh àêmî sûúng àïm, che rúpå ca ã löië ài. Lu ä tre ã con chuná g töi, tung tùng àïnë trûúnâ g, chên àaá tung nhûnä g chiïcë la á khö runå g àêyì bïn göcë co,å giûaä nhûnä g lumâ mêm xöi nhiïuì gai, ngûaã mùtå lïn la â bùtæ gùpå buönì g co å lunã g lùnè g treo giûaä trúiâ . Qua ã co å lucá conâ xanh thò chatá , nhûng àïnë àö å thu vï,ì chñn cùng tronâ , nga ã mauâ tñm mú ä manâ g, chó cênì nhùtå vï ì caoå sacå h lúpá vo ã cûná g röiì cho vaoâ nöiì “omã ” – u ã nûúcá noná g gia â cho àïnë khi mïmì , thõt quaã co å vútá ra vanâ g ngêyå , thúm ngon àïnë lùnå g ngûúiâ . Rûnâ g co å quï töi khöng chó cho quaã ngêyå buiâ , thúm thaoã . La á co å lamâ maiá nha â cuaã nhiïuì thï ë hï å öng ba â bao àúiâ nay. Laá co å khö cûná g, nhûng ghepá vaoâ nhau thò mïmì nhû lonâ g me,å che chúã cho àanâ con giûaä gio á nuiá , mûa rûnâ g. Nhûnä g buöií töië nùmç trong nha,â nghe mûa rúi löpå böpå trïn maiá co,å töi thêyë mònh nhû àang nùmç trong mötå caiá kená êmë apá àûúcå me å thiïn nhiïn àan dïtå ky â cöng. Laá co å conâ àûúcå ngûúiâ dên àem phúi khö, àan noná , lamâ quatå , lamâ aoá túi… Àúiâ sönë g ngûúiâ dên núi àêy mötå thúiâ hùnç dêuë , àûúcå chúã che trong tûnâ g thú á gên la á êyë . Co á nhûnä g saná g muaâ xuên, laá co å non xanh vutá lïn nhû nganâ tia saná g lêpë laná h toa ã lïn bêuì trúiâ . Nhòn nhûnä g be å la á bung ra nhû tia mùtå trúiâ xanh matá , lonâ g töi laiå thêyë trong treoã , raoå rûcå mötå ûúcá mú ngö ì ngö å tuöií thú. Ûúcá lúná lïn manå h me,ä vûnä g chaiä nhû cêy coå quï nha,â ngêní g àêuì giûaä nuiá rûnâ g ma â khöng phö trûúng, rûcå rú ä ma â vênî trêmì lùnå g, àûná g thùnè g giûaä baoä giöng cuöcå àúiâ . Co å conâ co á “tö àuöní g” – loaiâ sêu sönë g trong thên coå – la â àùcå sanã khöng phaiã ai cunä g damá ùn, nhûng ùn röiì thò nhúá maiä . Sêu beoá tronâ nhû àuöng dûaâ , àûúcå ngûúiâ quï töi rang lïn vúiá la á chanh, muöië útá , àêmå hûúng võ cuaã nuiá rûnâ g, cuaã trúiâ àêtë , cuaã nhûnä g ngayâ àoiá ngheoâ ma â vênî êmë no trong lonâ g. Rûnâ g co å vúiá töi conâ la â ky á ûcá , la â chêtë liïuå cuaã nhûnä g trang vùn töi àocå tûâ höiì conâ nho.ã Töi nhúá chi tiïtë trong truyïnå No ã Thênì cuaã nha â vùn Tö Hoaiâ , kï í vï ì thúiâ An Dûúng Vûúng dûnå g nûúcá . Thuú ã êyë , Cao Löî – võ tûúná g taiâ ba, ngûúiâ giupá An Dûúng Vûúng chïë ra no ã thênì – thûúnâ g nêuë nûúcá che â tûúi trong laá co.å La á che â tûúi àûnå g trong beå la á co å tûúi chatá bunâ bïn ngoaiâ , nêuë trïn lûaã nho,ã nûúcá thúm ngêyå ma â la å miïnå g. Töi khöng biïtë ào á la â saná g taoå cuaã nha â vùn hay mötå traiã nghiïmå dên gian naoâ conâ sotá laiå trong ky á ûcá têpå thï í tû â buöií àêuì öng cha ta gêy nïnì vùn hiïnë . Nhûng vúiá töi, hònh anã h êyë àepå nhû mötå giêcë mú cö í tñch – núi cêy rûnâ g cunä g gopá phênì vaoâ viïcå dûnå g nûúcá , giû ä nûúcá . Sau nayâ töi ài xa quï, röiì sönë g úã thanâ h phö.ë Maiá nha â töi lúpå tön, khöng conâ nghe thêyë tiïnë g mûa rúi trïn laá co.å Nhûnä g buöií chiïuì tan sú,ã ngöiì trong gocá nho ã quaná ca â phï nhòn donâ g ngûúiâ chen chucá , lonâ g töi laiå nhú á àïnë con àûúnâ g nho ã nùm naoâ , rûnâ g co å xanh rò, qua ã co å runå g bïn chên, luä banå ngayâ êyë giú â möiî àûaá mötå phûúng trúiâ . Co á àûaá àaä khöng conâ … Du â ài àêu, töi vênî nhú á vï ì rûnâ g co,å löië nho ã men theo chên àöiì vúiá nhûnä g cêy co å cao vutá àûa töi àïnë lúpá , che matá töi vï ì nha.â Nhûng coá lucá nghô laiå , töi chútå thêyë mötå àiïuì la:å co å hiïnì lanâ h la â thï,ë àa dunå g la â thï,ë vêyå ma â canâ h co å laiå co á nhiïuì gai. Nhûnä g chiïcë gai nhonå hoùtæ nùmç trong taná la á êyë tûnâ g lamâ xûúcá tay töi thuú ã nho,ã nhûng röiì töi nhênå ra, chñnh vò co á gai ma â canâ h co å trú ã nïn hûuä ñch. Ngûúiâ ta dunâ g canâ h co å lamâ hanâ g raoâ ngùn thuá dû ä vï ì pha á vûúnâ nha,â vûaâ rùnæ roiã , vûaâ bïnì bó. Va â nhûnä g khi, boá canâ h khö cunä g àu ã lamâ nïn nhûnä g bïpë lûaã nhaâ sanâ êmë nönì g giûaä àïm àöng lanå h gia.á Phaiã chùng, cêy coå cunä g dayå ta mötå àiïuì : sönë g hiïnì lanâ h nhûng phaiã biïtë baoã vïå mònh bùnç g nhûnä g gai gocá ; sönë g haiâ hoa â nhûng vênî cênì giû ä phênì sùcæ saoã va â cênì àï ì phonâ g trûúcá gio á sûúng cuöcå àúiâ . Öng ba â thûúnâ g baoã : “La á runå g vï ì cöiå ”. Töi khöng biïtë röiì mònh coá àûúcå trú ã vï ì sönë g laiå núi rûnâ g co å ngayâ xûa, coá conâ àûúcå ngöiì “omã ” co å cunâ g me,å cunâ g ngûúiâ thên, coá conâ nghe muiâ khoiá bïpë len qua ke ä la á co.å Nhûng töi luön nghô – quï hûúng khöng úã núi ta àûná g, ma â ú ã chöî lonâ g mònh hûúná g vï.ì Va â trong lonâ g töi, quï nha â vênî la â rûnâ g co å êyë – vênî mú ã ra nhûnä g chiïcë ö xanh matá , che cho mötå thúiâ thú ngêy, trong treoã . “Höm qua em túiá trûúnâ g, me å dùtæ tay tûnâ g bûúcá , höm nay meå lïn nûúng, mötå mònh em túiá lúpá …” Àöi khi, mötå chiïcë la á co å khö tònh cúâ gùpå trong mötå quaná baná àö ì quï cunä g àu ã lamâ töi dûnâ g laiå , chamå tay vaoâ , va â thanã g thötë nhú:á hònh nhû mònh vûaâ àaná h rúi mötå khoanã g trúiâ thú êuë … n Rûâng coå Tanã vùn cuaã KHANÁ H AN Nhûnä g buöií töië nùmç trong nha,â nghe mûa rúi löpå böpå trïn maiá co,å töi thêyë mònh nhû àang nùmç trong mötå caiá kená êmë apá àûúcå me å thiïn nhiïn àan dïtå ky â cöng. AÃ nh: KHAÁ NH AN Cêy co å quï töi sûcá cuaã àöi banâ tay thú daiå , la â mö ì höi àonå g trïn traná , la â giêcë mú cuaã mötå chiïcë aoá múiá trong ngayâ Tïtë , hay chó àún gianã la â co á thïm goiá mò töm ùn lotá da å sau giú â tan trûúnâ g. Àan noná , vúiá tuiå tre ã chuná g töi, khöng chó laâ mötå nghï ì phu.å Ào á la â cacá h ma â chuná g töi hocå cacá h trûúnã g thanâ h. Nhûng hònh anã h in àêmå nhêtë trong töi, hún caã nhûnä g buöií chiïuì rönå ranâ g tiïnë g cûúiâ , la â daná g me å ngöiì dûúiá aná h àenâ dêuì vanâ g votå , bïn chönì g noná chûa hoanâ thiïnå . Àïm quï yïn a,ã chó conâ tiïnë g cön trunâ g ra ã rñch, vaâ tiïnë g kim xuyïn qua tûnâ g vonâ g nan tre. Me å vênî ngöiì ào,á lùnå g le,ä cênì mênî nhû mötå nhanâ h luaá cuöië muaâ . AnÁ h saná g leo letá hùtæ lïn khuön mùtå me,å in boná g banâ tay gêyì guöcå . Nhûnä g vïtë chai sênì , nhûnä g àûúnâ g gên xanh nöií lïn dûúiá lanâ da ramá nùnæ g la â minh chûná g cho ca ã mötå àúiâ lam lu.ä Me å chùnè g bao giúâ than mïtå , cunä g chûa tûnâ g kï í khö.í Chiïcë noná me å àan khöng chó che nùnæ g che mûa, maâ conâ chú ã theo ca ã tònh yïu vaâ hy sinh danâ h cho àanâ con thú. Töi àaä nhiïuì lênì nhòn thêyë me å àöiå chñnh chiïcë noná mònh àan ra àönì g, che nùnæ g, che caã nhûnä g giotå mö ì höi chayã daiâ trïn goâ ma.á Noná nhû mötå phênì cuaã me å - gianã dõ, khiïm nhûúnâ g ma â vûnä g chaiä . Thúiâ gian tröi qua, töi lúná lïn, rúiâ lanâ g quï lïn thanâ h phö ë hocå têpå röiì lêpå nghiïpå . Nhûnä g chiïcë noná la á dênì vùnæ g boná g trong cuöcå sönë g hiïnå àaiå . Ngûúiâ ta quen vúiá ö, mu ä thúiâ trang, conâ noná la á giú â àêy nùmç lùnå g le ä nhû mötå hoaiâ niïmå . Thï ë nhûng, möiî lênì vï ì quï, ài qua nhûnä g gian chúå quï, nhòn thêyë ai ào á baná noná , töi laiå dûnâ g laiå , sú â tay lïn vanâ h noná , lonâ g böiì höiì àïnë la.å Chiïcë noná la á - biïuí tûúnå g cuaã lanâ g quï Viïtå , trong töi laiå mang hònh daná g mötå ngûúiâ me.å n
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==