9 n Thứ Bảy n Ngày 31/5/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ vùng chuyển tiếp giữa hai luồng khí hậu miền Bắc và miền Nam. Với địa hình cao trên 1.000 mét nên Bạch Mã có cả sinh vật nhiệt đới và á nhiệt đới. Do đa dạng về địa hình và khí hậu đã góp phần tạo nên tính đa dạng sinh học cao cho Bạch Mã, đưa Vườn Quốc gia này trở thành một trong những trung tâm đa dạng sinh học của khu vực Đông Nam Á. Bạch Mã không chỉ là vườn quốc gia “hòn ngọc quý” của Việt Nam mà còn của cả khu vực Đông Nam Á. Vườn Quốc gia Bạch Mã đóng vai trò như lá phổi xanh điều hòa khí hậu, môi trường sinh thái cho cư dân vùng phía tây tỉnh Thừa Thiên Huế và là nơi nghỉ dưỡng, nghiên cứu khoa học. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945/1954) và trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ cứu nước (1955 - 1975) đỉnh núi Bạch Mã là một căn cứ quân sự quan trọng. Bởi lẽ từ đây, với tầm nhìn 360 độ có thể khống chế được quốc lộ 1A, chạy dọc theo bờ biển. Từ đỉnh Bạch Mã có thể quan sát được sân bay Nước Ngọt, Đà Nẵng và sân bay Phú Bài (Thừa Thiên Huế). Bạch Mã cũng là yết hầu chia cắt hai miền đất nước. Vì vậy, năm 1969, quân Mỹ đã điều sư đoàn dù 101 xây dựng một trại lính và một sân bay trực thăng dã chiến cùng vũ khí và phương tiện chiến tranh ở trên đỉnh núi. Năm 1973, sau khi ký Hiệp định Paris, quân Mỹ chuyển giao căn cứ này cho quân đội Sài Gòn chiếm giữ. Để đảm bảo phòng thủ bảo vệ tuyến đường chiến lược chi viện cho chiến trường miền Nam, ngày 6/9/1973, Tiểu đoàn 5, Trung đoàn 6 bộ đội chủ lực Tỉnh đội Thừa Thiên Huế đã tấn công đánh bật quân địch ra khỏi căn cứ, chiếm lĩnh điểm cao Bạch Mã. Sau thắng lợi vẻ vang làm chủ hoàn toàn điểm cao Bạch Mã, Bộ Tư lệnh Quân khu Trị Thiên chỉ đạo Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 6 khởi công xây dựng địa đạo Bạch Mã từ tháng 10/1973, và hoàn thành vào tháng 1/1974 với chiều dài hơn 214m, cao 1, 8m, rộng từ 1,30 đến 1,50m. Dọc theo địa đạo còn có hầm trú ẩn, cửa gác, phòng nghỉ, phòng họp cho 15 - 20 người. Địa đạo Bạch Mã là một Di tích Lịch sử đã được Nhà nước xếp hạng Di tích Lịch sử cấp Quốc gia năm 2020. Nhưng tất cả các công trình, trang trại, biệt thự, nhà lầu khách sạn, nhà thờ... đều bị tàn phá trong hai cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Sau Đại thắng mùa Xuân 1975, đến thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế, một số nhà hàng khách sạn nhà nghỉ... lần lượt được mọc lên, nhưng do nhiều nguyên nhân khách du lịch ngày càng thưa dần, việc kinh doanh thua lỗ nhiều nhà nghỉ, khách sạn đặc biệt Di tích Lịch sử Địa đạo Bạch Mã, hầm trú ẩn của Quân Giải phóng đều bị bỏ hoang. Trở lại Bạch Mã lần này, nhìn cảnh hoang tàn đổ nát, nhiều biệt thự, nhà hàng, khách sạn rêu phong, không một bóng người qua lại, địa đạo hầm trú ẩn, phòng hội họp chỗ sập, chỗ lở, cây cối, cỏ mọc um tùm, du khách không khỏi xót xa. Nhớ đến địa đạo Vịnh Mốc, Vĩnh Linh, Quảng Trị, địa đạo Củ Chi, TP Hồ Chí Minh khách tấp nập chen nhau tham quan khám phá, nhìn Bà Nà (Đà Nẵng), Sa Pa (Lào Cai), Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Ba Vì (Hà Nội) phát triển phồn vinh, du khách chạnh lòng cho số phận hẩm hiu của cảnh quan Bạch Mã! Vườn Quốc gia Bạch Mã nói chung, Khu du lịch Bạch Mã nói riêng có rất nhiều tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, là điểm nghiên cứu khoa học. Hàng năm có nhiều nhà khoa học trên thế giới đến nghiên cứu, tham quan, khám phá như Vọng Hải Đài, Ngũ hồ, bảo tàng sinh vật, thác Đỗ Quyên, tượng Phật Bà, Thiền Viện Trúc Lâm Bạch Mã, thác Trượt, Khe Su, hồ Truồi... Tiềm năng đáng mơ ước đó bao giờ lại được đánh thức, đầu tư khi nơi nơi đang phát triển mạnh mẽ công nghiệp du lịch, văn hóa? T.M.T Đường lên Vọng Hải đài Biệt thự hoang phế Trở lại Bạch Mã lần này, nhìn cảnh hoang tàn đổ nát, nhiều biệt thự, nhà hàng, khách sạn rêu phong, không một bóng người qua lại, địa đạo hầm trú ẩn, phòng hội họp chỗ sập, chỗ lở, cây cối, cỏ mọc um tùm, du khách không khỏi xót xa. Nhớ đến địa đạo Vịnh Mốc, Vĩnh Linh, Quảng Trị, địa đạo Củ Chi, TP Hồ Chí Minh khách tấp nập chen nhau tham quan khám phá, nhìn Bà Nà (Đà Nẵng), Sa Pa (Lào Cai), Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Ba Vì (Hà Nội) phát triển phồn vinh, du khách chạnh lòng cho số phận hẩm hiu của cảnh quan Bạch Mã! KHÔNG SO SÁNH, KHÔNG TÍNH TOÁN… Rất ít cơ hội để diễn viên gạo cội được sắm vai chính. May mắn ấy lại rơi vào NSƯT Thanh Hiền. Với vai chính bà Hai trong Lật mặt 7: Một điều ước, NSƯT Thanh Hiền bỗng nổi như cồn. Bà đã chứng minh, tuổi tác với nghệ sĩ có thể chỉ là con số. Những ai bền bỉ đi trên con đường nghệ thuật sẽ có ngày hái được trái ngọt. Nhiều nghệ sĩ gạo cội miền Nam vẫn hoạt động phim ảnh sôi nổi. Họ sẵn sàng nhận những vai diễn chỉ xẹt qua màn ảnh rộng như vai diễn của NSƯT Phi Điểu trong phim Lật mặt 7. NSƯT Phi Điểu, NSƯT Lê Thiện đều là những nghệ sĩ đã đi qua khói bom chiến tranh. NSƯT Lê Thiện hé lộ, vừa nhận lời tham gia một dự án của một ngôi sao lớn trong làng giải trí Việt. Nữ diễn viên sẽ lao động nghệ thuật cho đến khi tàn hơi thở mới chịu dừng. Bà tâm sự: “Với tôi, hoạt động nghệ thuật là tình yêu, mà tình yêu thì khó bỏ trong bất cứ hoàn cảnh nào. Chỉ cần có một cơ hội nhỏ để được sống với tình yêu của mình, tôi đều cố gắng tận dụng một cách vô tư, không so đo ai hơn ai, cát-xê nhiều hay ít. Cuộc đời là bức tranh, có màu rực rỡ, có màu trầm. Tôi muốn tham gia vào bức tranh ấy, ở vị trí nào cũng được, miễn góp được chút sắc màu cho tác phẩm ấy hoàn mĩ hơn”. Không phải diễn viên gạo cội nào cũng tham gia casting. Để có được cái gật đầu của diễn viên gạo cội, có lúc các đạo diễn cũng phải bỏ công. Hai đạo diễn Bảo Nhân và Nam Cito từng bay ra Hà Nội, tới tận nhà riêng của NSND Lê Khanh để chị vào vai Thái Tuyết Mai trong Gái già lắm chiêu 3. Họ nhắc chị đã bỏ rơi màn ảnh rộng hơn 20 năm, kể từ Mùa hè chiều thẳng đứng của đạo diễn Trần Anh Hùng. Nhờ sự nhắc nhở ấy, Lê Khanh đã trở lại. Một khi đã nhập cuộc, chị lăn xả hết mình. Ở Gái già lắm chiêu V, Lê Khanh sẵn sàng xuống tóc để có diện mạo mới hiện đại hơn, gai góc hơn. Mời nghệ sĩ gạo cội vào phim, đạo diễn được lợi nhiều mặt. Những “ngôi sao” của một thời giàu kinh nghiệm diễn xuất lại có một lượng khán giả trung thành. NSƯT Thanh Hiền chia sẻ, bà góp ý về diễn xuất cho những diễn viên mới vào nghề, bàn luận cùng đạo diễn nên thêm gì, bớt gì cho vai diễn gợi cảm xúc hơn. Tham gia phim thị trường, các nghệ sĩ gạo cội cũng tích cực quảng bá cho vai diễn bằng những kênh quen thuộc của thời hiện đại như Facebook, TikTok… Mạng xã hội giúp nghệ sĩ gạo cội đến gần khán giả trẻ. NÔNG HỒNG DIỆU quá khứ Nhạc kịch Không gia đình lần đầu tiên được dàn dựng tại Nhà hát Tuổi trẻ NSND Lê Khanh trong Gái già lắm chiêu 3 Với thời lượng hơn một tiếng, ê-kíp sáng tạo đã khéo léo chắt lọc những tinh túy từ nguyên tác, tái hiện một cách sống động và đầy cảm xúc một bức tranh nghệ thuật đậm chất nhân văn. Khán giả sẽ được dẫn dắt qua khung cảnh mùa đông châu Âu buốt giá nhưng vẫn ấm áp tình người, hòa vào không khí tưng bừng của gánh xiếc cụ Vitalis cùng những người bạn bốn chân đáng yêu như chó Capi hay khỉ Joli-Cer. Với cảnh trí do hoạ sĩ Đặng Minh Tuấn thể hiện, sân khấu được khoác lên vẻ đẹp nên thơ của làng quê nước Pháp thế kỷ XIX, vừa lãng mạn, vừa bình dị, vừa thấm đẫm tinh thần nhân đạo sâu sắc. Điểm nhấn độc đáo của vở diễn chính là phần âm nhạc được làm mới đầy sáng tạo từ những tác phẩm cổ điển, mang hơi thở hiện đại, gần gũi nhưng vẫn giữ nguyên chiều sâu cảm xúc. Ca từ tiếng Việt được trau chuốt và thể hiện qua phần trình bày ấn tượng của dàn diễn viên - những nghệ sĩ trẻ vừa diễn xuất, vừa ca hát, vừa thể hiện vũ đạo một cách điêu luyện. Không gia đình được công diễn tại Nhà hát Tuổi Trẻ trong nhiều suất diễn đặc biệt nhân dịp Tết Thiếu nhi 1/6. Nhạc kịch nằm trong chuỗi các hoạt động trình diễn dành cho thiếu nhi vào dịp hè 2025 với tên gọi Mùa hè yêu thương 2025, được tổ chức thường niên tại Nhà hát Tuổi Trẻ. ĐÀO NGUYÊN Không gia đình lên sân khấu Thủ đô Tác phẩm văn học kinh điển của văn hào Pháp Hector Malot lần đầu tiên được dàn dựng trên sân khấu Nhà hát Tuổi trẻ, dưới hình thức nhạc kịch, do NSƯT Lê Ánh Tuyết đạo diễn, biên kịch Bùi Hồng Quế.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==