8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Sáu n Ngày 30/5/2025 NGỌN LỬA THIÊNG Tây Nguyên không có sự phân định rõ bốn mùa, chủ yếu hai mùa mưa-nắng. Mùa khô trên Tây Nguyên đầy ắp nắng vàng, trời xanh và gió lộng. Đường về buôn người M’nông (huyện Lắk, Đắk Lắk), gió thổi qua đám cỏ bồng bềnh, những rặng tre đung đưa rợp cả lối đi. Đến với huyện Lắk mùa khô là dịp để đắm mình trong sắc lá chuyển màu của cây rừng, vẻ đẹp của thiên nhiên, và cũng chính là dịp các dân tộc nơi đây bước vào mùa lễ hội. Vào mùa này, đến bất kỳ buôn làng nào du khách đều được dự những lễ hội tưng bừng. Khắp vùng đất nắng gió này, có bao nhiêu dân tộc có bấy nhiêu lễ hội. Trong căn nhà sàn của người M’nông, ánh lửa bập bùng trên bếp cũng khiến mọi người mê đắm. Ông Y Môih Păng Sưr (SN 1972, huyện Lắk) là đội trưởng đội cồng chiêng buôn Lê và buôn Jun (thị trấn Liên Sơn) chia sẻ, theo quan niệm của người M’nông, mọi vật trên đời đều có thần linh: Thần suối, thần rừng, thần cây, thần lửa. Ngày nay, nhiều gia đình vẫn duy trì lễ cúng bếp lửa. Mỗi khi dựng xong nhà mới, chủ nhà muốn dọn về ở, việc đầu tiên phải tổ chức nghi lễ làm bếp và nhóm lửa. Người có uy tín nhất trong buôn thực hiện lễ cúng, lửa sẽ được giữ cháy liên tục trong vòng 1 ngày 1 đêm với ước nguyện xua đuổi tà ma, thú dữ và mọi điều xui xẻo. Với người M’nông, bếp lửa là nơi gắn kết các thành viên trong gia đình, cộng đồng. Bếp lửa còn là một vị thần mang lại nhiều may mắn và sự êm ấm cho mọi người. Ngồi bên mâm lễ vật được chuẩn bị tươm tất gồm: Một con gà, một nồi đất đựng nước, một ché rượu cần và một bình nước đựng trong quả bầu khô. Thầy cúng Y Văn Buôn Krông cho biết, chuẩn bị tái hiện lễ cúng bếp lửa của người M’nông Rlăm. Những người phụ nữ trong buôn ngồi trang nghiêm cạnh thầy cúng. Khi ngọn lửa bùng lên, thầy cúng thay mặt gia chủ đọc lời khấn gửi đến thần bếp, thần lửa, mong cho mùa màng thuận lợi, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Trong thời khắc linh thiêng đó, những người phụ nữ M’nông lấy lửa từ thầy cúng, những ngọn lửa uyển chuyển theo đôi tay trong điệu múa cúng thần lửa. Xong phần nghi lễ mọi người quây quần thành vòng tròn thưởng thức rượu cần. Giữa thanh âm rộn rã của cồng chiêng, những điều huyền bí được ông Y Văn tiết lộ, cứ vào tháng 3, tháng 4 hằng năm, trước khi bước vào mùa vụ mới, người M’nông tổ chức lễ cúng bếp lửa, đây là nghi lễ độc đáo. Trong lễ cúng không thể thiếu bầu nước. Lửa và nước luôn song hành trong đời sống của người M’nông. Nước làm dịu đi cái nóng của lửa, còn lửa sưởi ấm cho con người. Ngày xưa, người M’nông có cách nhóm lửa độc đáo. Họ dùng một sợi dây thừng hoặc cây le, cây lồ ô cọ xát vào nhau đến khi phát sinh nhiệt, tạo ra khói. Lúc này, họ đưa củi khô hoặc vỏ cây vào để nhóm lửa. Trải qua bao biến động, nhiều gia đình người M’nông vẫn giữ gìn tục cúng bếp lửa. Giữa cuộc sống hiện đại, nhiều gia đình đồng bào dân tộc M’nông ở Đắk Lắk vẫn duy trì lễ cúng bếp lửa. Theo quan niệm của họ, bếp lửa là nơi gắn kết các thành viên trong gia đình, cộng đồng. Bếp lửa còn là một vị thần mang lại nhiều may mắn và sự êm ấm cho mọi người. Thầy cúng đọc lời khấn gửi đến thần bếp, thần lửa Vị thần may mắn của người M’nông nNGUYỄN THẢO PHÓNG SỰ ĐẦU TƯ BÀI BẢN Đáng chú ý nhất là vở diễn tiếp theo trong seri kịch “Ngày xửa ngày xưa” của sân khấu kịch IDECAF. Như truyền thống hằng năm, năm nay IDECAF ra mắt vở diễn thứ 36 của “Ngày xửa ngày xưa” mang tên Hậu duệ thần mặt trời do cặp đôi Đình Toàn - Quang Thảo thực hiện. Đạo diễn Đình Toàn - người đã tham gia seri vở diễn “Ngày xửa ngày xưa” từ những số đầu tiên - chia sẻ: ê-kip thực hiện mong muốn duy trì thương hiệu “Ngày xửa ngày xưa” đã quen thuộc và được đông đảo khán giả yêu mến. Vở diễn được cả ê-kíp nỗ lực để tạo sức hấp dẫn riêng, từ nội dung kịch bản đến trang phục, cảnh trí… đều được đầu tư tới nơi tới chốn, tạo sức hút không chỉ với khán giả nhí mà còn với cả phụ huynh của các em - những người yêu mến “Ngày xửa ngày xưa”. “Với phương châm làm kịch thiếu nhi không chỉ đơn giản là kể chuyện cổ tích, qua mỗi vở diễn, chúng tôi đều lựa chọn cách gieo mầm nhân cách, trí tưởng tượng và lòng nhân ái cho các em. Các nghệ sĩ Nhà hát IDECAF đã đồng lòng sáng tạo để làm nên một vở diễn mới đạt chất lượng nghệ thuật”, Đình Toàn nói. Sân khấu Trương Hùng Minh dù ra đời chưa lâu song mùa hè năm nay đã quyết cho ra mắt vở diễn Công chúa mũi to và vương quốc Meo Meo do đạo diễn Chánh Trực thực hiện. Theo Chánh Trực, vở diễn sử dụng ngôn ngữ dí dỏm, tương tác trực tiếp với khán giả nhỏ tuổi để các bé được sống trong không gian “chơi mà học - học mà chơi” sinh động. Sân khấu Quốc Thảo vốn quen thuộc với nhiều khán giả nhí qua những vở diễn đậm chất thần thoại. Năm nay, sân khấu này tiếp tục phát huy sở trường qua vở diễn Na Tra đại náo long cung, tái hiện truyền thuyết dân gian quen thuộc nhưng bằng hình thức kể chuyện hiện đại, mới mẻ cùng sự sáng tạo của dàn diễn viên trẻ. Đạo diễn Quốc Thảo cho biết, vở diễn Na Tra đại náo long cung không đơn thuần là một tác phẩm giải trí dành cho thiếu nhi mà còn là lời nhắc về giá trị của lòng dũng cảm. “Trẻ em ngày nay rất thông minh nên vở diễn không chỉ tạo ra tiếng cười mà còn là cơ hội để các em học cách đối diện với hậu quả và sự trưởng thành từ những sai lầm của nhân vật”, Quốc Thảo cho biết. Tại sân khấu 5B, nhiều vở diễn được yêu thích như: Thế giới đồ chơi và câu chuyện chú bé Rồng, Vương quốc những người xấu xí, Bộ lạc nanh trắng…. cũng được dàn dựng trở lại để đón khán giả nhí trong mùa hè này. Theo tác giả Vương Huyền Cơ, sân khấu 5B chọn cách kể chuyện nhẹ nhàng, hài hước nhưng vẫn đầy ý nghĩa. Vì thế, các vở diễn dành cho thiếu nhi tại sân khấu này đã tạo được sự tương tác tốt, lồng ghép những thông điệp giáo dục cho các khán giả nhí nên rất được phụ huynh và các em quan tâm, lựa chọn và là điểm đến hấp dẫn mỗi dịp hè. MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG Cách đây hơn 1 năm, khi vở diễn Huyền thoại mắt thần thuộc seri “Ngày xửa ngày xưa” mở bán vé online cho các suất diễn trong tháng 5/2024, trong 15 phút đã có hơn 10.000 vé được khán giả đặt mua. Các nhà quản lý IDECAF đã phải tính tới việc mở bán tiếp trong tháng 6 và kéo dài thêm suất diễn tới hết tháng 8. Đại diện IDECAF từng cho rằng nhiều Chớm hè 2025, nhiều sân khấu kịch tại TPHCM đã ồ ạt ra mắt các vở diễn dành cho thiếu nhi, thu hút khán giả nhờ nội dung và hình thức thể hiện phong phú. Sân khấu kịch thiếu nhi rộn ràng vào mùa Theo NSND Trần Minh Ngọc, nhờ những nỗ lực bền bỉ của các sân khấu xã hội hóa nên các sân khấu kịch thiếu nhi tại TPHCM đang dần trở thành một vùng sáng đáng quý trong đời sống nghệ thuật sau 50 năm thống nhất đất nước. Những vở kịch thiếu nhi ấy đang góp phần nuôi dưỡng các thế hệ khán giả nhí theo hướng văn minh, tinh tế và giàu cảm xúc. TPHCM: Đình Toàn (ngồi) trong vở diễn Hậu duệ thần mặt trời sân khấu kịch IDECAF Các diễn viên trẻ của sân khấu Quốc Thảo trong vở Na Tra đại náo long cung
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==