ĐỘC QUYỀN VÀNG MIẾNG KHÔNG CÒN PHÙ HỢP Việc sửa đổi Nghị định 24 về quản lý thị trường vàng đang được nhắc đến nhiều trong thời gian gần đây. Vì sao thời điểm này lại được xem là chín muồi cho việc sửa đổi, theo ông? Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An: Đây không phải là câu chuyện mới. Quốc hội đã từng đặt ra yêu cầu này từ lâu, và Chính phủ cũng đã vào cuộc, Thủ tướng Chính phủ đã làm việc cụ thể, Ngân hàng Nhà nước nhiều lần báo cáo. Đặc biệt, khi làm việc với Ban Chính sách và chiến lược Trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có những chỉ đạo rất rõ ràng về quản lý thị trường vàng. Đây không phải là chỉ đạo mang tính ngẫu hứng mà là kết quả của quá trình đánh giá thực tiễn và rà soát về pháp lý. Vàng không phải là một thứ gì đó quá to tát so với bất động sản hay chứng khoán, nhưng nó lại liên quan chặt chẽ đến cả tài chính, tiền tệ lẫn các yếu tố xã hội. Giá vàng phản ánh tâm lý và sức khỏe của nền kinh tế. Chúng ta thấy rõ rằng, thị trường vàng lâu nay chưa vận hành đúng nghĩa thị trường. Nghị định 24 đã từng phát huy tác dụng, đặc biệt trong giai đoạn bất ổn, nhưng đến nay thì đã lỗi thời. Việc sửa đổi là cần thiết để thích ứng với thực tiễn mới. Một vấn đề gây tranh cãi là việc độc quyền vàng miếng. Quan điểm của ông như thế nào? Cơ chế độc quyền vàng miếng với SJC hơn 10 năm trước là phù hợp với điều kiện lúc đó, nhưng đến nay nó không còn hợp lý nữa. Chúng ta không nên để một doanh nghiệp hay một tổ chức duy nhất độc quyền vàng miếng. Cần phải nhấn mạnh rằng, việc bỏ độc quyền không có nghĩa là thả nổi hay trở lại thời kỳ hỗn loạn như trước khi có Nghị định 24. Chúng ta phải có lộ trình, kiểm soát rõ ràng. Chỉ nên cho phép một số doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia nhập khẩu, khai thác, chế tác và kinh doanh vàng. Điều này đã được Tổng Bí thư nhấn mạnh tại phiên làm việc vừa qua. Liệu việc nhập khẩu vàng trở lại có gây ảnh hưởng đến nguồn ngoại hối quốc gia như một số lo ngại? Đúng là trước đây ta không nhập vàng vì lo ảnh hưởng đến cán cân ngoại hối. Nhưng hiện nay cần đánh giá lại kỹ lưỡng. Nếu nhập vàng mà tổng chi chưa đến 4 tỷ USD mỗi năm thì không phải là vấn đề lớn. Chúng ta nhập - xuất vàng cũng như nhập khẩu hàng hóa khác, quan trọng là phải có sự liên thông giữa thị trường trong nước và quốc tế. Hiện tại, chúng ta đang điều tiết bằng mệnh lệnh hành chính, nhưng điều hành kinh tế phải theo quy luật thị trường: có cung, có cầu, có cạnh tranh lành mạnh. VÀNG KHÔNG PHẢI CÔNG CỤ ĐẦU CƠ, “TRÚ ẨN” Ngoài vàng miếng, thị trường vàng trang sức - một lĩnh vực dường như đang bị bỏ trống, thưa ông? Đúng vậy. Khi vàng miếng Trao đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Quang Huy - chuyên gia Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi - nói rằng, khi Tổng Bí thư Tô Lâm đặt vấn đề cần xem xét lại cơ chế độc quyền trong sản xuất và phân phối vàng miếng, đó không đơn thuần là một chỉ đạo về thị trường mà phản ánh một tầm nhìn chiến lược, mang tính định chế cải cách lâu dài. Điều này mở ra một giai đoạn mới, trong đó thị trường vàng - vốn nhiều năm được quản lý với tâm thế thận trọng - sẽ được tiếp cận theo hướng hiện đại, minh bạch và vì lợi ích chung của quốc gia. Theo ông Huy, chỉ đạo của Tổng Bí thư không chỉ nhằm bình ổn thị trường mà còn tạo nền tảng để nâng cao dân trí tài chính, chuyển hóa hành vi tiêu dùng tích trữ truyền thống sang tư duy đầu tư dài hạn và phát triển bền vững. “Thị trường vàng không thể tách rời khỏi hệ sinh thái tài chính - tiền tệ quốc dân. Muốn ổn định vĩ mô một cách căn cơ, không thể chỉ điều chỉnh giá, mà phải cải cách nhận thức của người dân, đặc biệt về vai trò và rủi ro của việc nắm giữ vàng như một kênh trú ẩn tài sản”, ông Huy nói. Ông Huy cho rằng, việc xem xét cho phép nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện được tham gia sản xuất vàng miếng là một bước đi đúng hướng, góp phần thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, minh bạch thị trường và từng bước giảm chênh lệch giá vàng trong nước - thế giới. Giải phóng thế độc quyền vàng không chỉ là điều tiết thị trường, mà là điều tiết hành vi xã hội - giúp người dân không còn phụ thuộc vào “niềm tin vàng”, mà hiểu rõ sự vận hành của tài chính hiện đại, tiến tới cân bằng giữa tích sản, đầu tư và khởi nghiệp. “Để thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế, việc mở rộng quyền nhập khẩu vàng là cần thiết, tuy nhiên không thể xem đó là giải pháp duy nhất. Quan trọng hơn, phải làm cho thị trường trong nước đủ hấp dẫn, minh bạch và an toàn, để người dân không bị cuốn vào thị trường phi chính thức”, ông Huy nhận định. Theo ông Huy, chỉ đạo cải cách thị trường vàng từ Tổng Bí thư không chỉ nhằm xử lý các biến động giá tức thời, mà còn mang hàm ý sâu xa: Kiến tạo một thị trường tài chính toàn diện, công bằng và có khả năng giáo dục người dân thông qua chính sách. Khi vàng không còn là tài sản “trốn lạm phát”, trở thành tài sản có thể đầu tư sinh lời minh bạch, khi người dân không còn tích trữ vàng dưới gối, mà biết cách phân bổ danh mục tài sản giữa vàng - chứng khoán - trái phiếu - khởi nghiệp, đó là lúc thị trường vàng thực sự hoàn thành sứ mệnh của mình trong nền kinh tế hiện đại. Muốn đạt được mục tiêu trên cần chính sách đúng, hệ thống tài chính mạnh, hạ tầng công nghệ tốt, nhưng trên hết - cần người dân có tri thức tài chính. “Cải cách thị trường vàng hôm nay là cải cách tư duy tài chính quốc dân cho tương lai”, ông Huy nói. GIÚP THU HẸP CHÊNH LỆCH GIÁ VÀNG Chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, thị trường vàng đang ở giai đoạn “tức nước vỡ bờ” khi mọi biện pháp ổn định thị trường vàng trước đó đều không thực hiện được. “Tôi rất vui khi Tổng Bí thư chỉ đạo về việc xoá bỏ độc quyền vàng. Việc xoá bỏ độc quyền sẽ kéo giá vàng miếng SJC sát với giá vàng thế giới và 4 n Thứ Sáu n Ngày 30/5/2025 “Cơ chế độc quyền vàng miếng với SJC hơn 10 năm trước là phù hợp với điều kiện lúc đó. Nhưng đến nay, nó không còn hợp lý nữa. Chúng ta không nên để một doanh nghiệp hay một tổ chức duy nhất độc quyền vàng miếng. Cần phải nhấn mạnh rằng, việc bỏ độc quyền không có nghĩa là thả nổi hay trở lại thời kỳ hỗn loạn như trước khi có Nghị định 24”, đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) trao đổi ngày 29/5. Chuyên gia cho rằng, việc xem xét cho phép nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện được tham gia sản xuất vàng miếng là một bước đi đúng hướng, góp phần thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh, minh bạch thị trường và từng bước giảm chênh lệch giá vàng trong nước - thế giới. Ngoài vàng miếng, cần coi trọng phát triển thị trường vàng trang sức (Ảnh minh họa) Bỏ độc quyền vàng miếng SJC, người dân sẽ hưởng lợi ẢNH: NHƯ Ý KINH TẾ Tăng minh bạch vì lợi ích chung BỎ ĐỘC QUYỀN Không có nghĩa là thả nổi “Chúng ta nên lấy vàng là thước đo về mặt tài sản, không nên biến vàng thành nơi trú ngụ của nguồn tiền, không nên biến nó thành tài sản giao dịch ngầm để rửa tiền, đặc biệt không cổ xúy biến vàng miếng thành tài sản tích trữ” Đại biểu Quốc hội TRỊNH XUÂN AN
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==