Thanh niên công nhân lan tỏa năng lượng tích cực THỨ BA 27/5/2025 SÕ 147 0977.456.112 TRANG 8 + 9 Bài học thức tỉnh CHUYỆN HÔM NAY Trong thế giới hôm nay, khi nhân loại bước vào kỷ nguyên của tri thức, y học và công nghệ, chúng ta ngỡ rằng cái ác mang hình hài vô minh đã dần bị đẩy lùi. XEM TIP TRANG 10 n NGUYỄN TUẤN TRANG 11 TRANG 8 + 9 TRANG 12 Thuốc giả - hệ lụy thật Lưu hành một viên thuốc giả cũng cần xử lý nghiêm TRANG 4 + 5 + 6 TRANG 15 TRANG 12 TRANG 7 TRANG 10 Xây dựng doanh nghiệp đầu tàu kinh tế sÕ NGHỆ AN: VIỆT NAM-LÀOCAMPUCHIA NGHIÊN CỨU LẬP CÁC KHU KINH T XUYÊN BIÊN GIỚI VIỆT NAM-PHÁP: Đột phá vào những việc mới, việc khó TĂNG TỐC CHUYỂN ĐỔI XANH XE BUÝT, XE CÔNG NGHỆ Bài học lớn về bảo vệ di sản văn hóa SIT QUẢN LÍ THUỐC, THỰC PHẨM CHỨC NĂNG: Lấp lỗ hổng pháp lí ThÕng nhất các phương hướng hợp tác lớn Nguy cơ mất trắng vụ Xuân Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng thÕng Pháp Emmanuel Macron chụp ảnh chung trước khi tiến hành hội đàm ẢNH: NHƯ Ý Lực lượng chức năng bắt quả tang cơ sở sản xuất hàng chục nghìn lọ thực phẩm chức năng giả tại Hà Nội ẢNH: HOÀI NAM
2 THỜI SỰ n Thứ Ba n Ngày 27/5/2025 QUAÛNG CAÙO PHAÙT HAØNH Haø Noäi: ÑT: (024)39432758; Fax: (024)39435285 TP.HCM: ÑT: (028)38469860; Fax: (028)38480015 Trong giôø haønh chính (024)39439664 Ngoaøi giôø 0908988666 (Nguyeãn Haèng) n Toång thö kyù toøa soaïn: MINH TOAÛN n Thieát keá : TRUNG HIEÁU n Giaù: 5.500 ñoàng n Ban ñaiï dienä taiï thanø h pho á Ho à Chí Minh: 384 Nam Kyø Khôiû Nghóa, phöônø g 8, Q3. ÑT: (028) 3848 4366, E-mail: tienphonghcm@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï mienà Trung: 19 Ngoâ Gia Tö ï - Ña ø Nanü g, ÑT: (0236)3828 039, E-mail: banmientrung@baotienphong.com.vn n Ban ñaiï dienä taiï Bacé Trung Bo:ä 21 Ho à Xuanâ Höông, TP Vinh, Ngheä An. ÑT: (0238)8602345 n Ban ñaiï dienä taiï ÑBSCL: 103 Tranà Vanê Hoaiø , phöônø g Xuanâ Khanù h, quanä Ninh Kieuà , TP Canà Thô. ÑT: (0292)3823823, Email: baotienphongdbscl@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Nguyenâ va ø Nam Trung Boä : 52 Tranà Nhatä Duatä - TP Buonâ Ma Thuotä - Ñaké Laékê , ÑT: (0262)3950029, E-mail: baotienphongtaynguyen@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Tayâ Bacé Bo:ä 243 Ngoâ Quyenà , TP Laoø Cai, tænh Laoø Cai. ÑT: 0904938689, E-mail: vptaybacbotp@gmail.com n Ban ñaiï dienä taiï Ñonâ g Bacé Bo:ä 18 Le â Thanh Nghò, phöônø g Honà g Ha,ø TP Ha ï Long, tænh Quanû g Ninh; E-mail: bandongbac@baotienphong.com.vn n Toøa soaïn: 15 Hoà Xuaân Höông - Haø Noäi. ÑT: 3943 4031 - 38227526 - 38227524 - 38227525 - 39433216 - 39434302 - 3822 6127, Fax: (024) 39430693 - E-Mail: toasoan@baotienphong.com.vn, ISSN 0866-0827 Website: www.tienphong.vn n Toång Bieân taäp: PHUØNG COÂNG SÖÔÛNG n Phoù Toång bieân taäp: LEÂ MINH TOAÛN n In taiï : Cty TNHH MTV in Quanâ ñoiä 1, Cty in baoù Nhanâ Danâ Ña ø Nanü g, Cty TNHH MTV in Ñakê Lakê , Xöônû g in Quanâ khu IV, Cty TNHH MTV in Quanâ ñoiä 2, TPHCM GÓC BIẾM BIẾM HỌA CỦA LET - Mõ có chung nhận định này về làng ta không? - Về lĩnh vực gì? - Các danh hiệu ấy! Dân làng khi lên văn phòng thấy ngợp với các loại bằng khen, giấy khen, cúp, cờ… - Thì làng ta luôn là ngọn cờ đầu của xã mà, điều đó có gì ngạc nhiên? - Thế Mõ không để ý là thiếu vắng danh hiệu về bóng đá à? Chưa có cúp đồng cúp bạc, chứ chưa nói đến cúp vàng nhá. - Mọi người tinh thật đấy, Mõ không để ý thật. Thế theo mọi người làng phải làm sao để lấp vào khoảng trống thành tích ấy? - Thì theo cách của thiên hạ thôi, đầu tư bài bản vào đội ngũ thanh thiếu niên; cố gắng xây dựng trung tâm đào tạo, mời thầy giỏi về huấn luyện… - Nếu Mõ nhớ không nhầm thì làng tốn bao tiền cho việc này rồi nhưng kết quả không được cải thiện. Hết đuối sức khi chơi sân lớn lại gặp lỗi trong chỉ đạo điều hành của huấn luyện viên. Kĩ năng ban chuyền bóng rất thiếu cơ bản, cứ ngượng ngùng, lập bập, không mượt… - Mõ phân tích cứ như chuyên gia lão luyện ấy nhề? - Còn phải nói! - Đã hiểu đến cỡ đó rồi, theo Mõ cần đột phá vào mắt xích nào? - Vẫn là câu chuyện kĩ năng… - Cách nào để cải thiện? - Theo Mõ, không cần phải mời chuyên gia ở đâu cho tốn kém. Do mọi người bị tâm lí Bụt chùa nhà không thiêng… - Chuyên gia ngay ở làng ta? - Chuẩn! Mọi người không chịu quan sát đó thôi. Rất nhiều quan chức nhà ta siêu giỏi về kĩ năng này. Ngẫm mà xem, nếu làng có sự cố từ phá rừng, vét sông đến thực phẩm bẩn, giả, nhái… là nhiều quan ban chuyền trách nhiệm đến hoa cả mắt. Họ mà làm huấn luyện viên bóng đá chắc chắn làng sẽ đoạt cúp… - Hơ hơ! Ha ha! Chuẩn Mõ! MÕ LÀNG Bụt nhà không thiêng TIN MƯA LŨ KỶ LỤC Ở HÀ TĨNH Thời tiết tháng 5 ở Hà Tĩnh đặc trưng với nắng nóng gay gắt, khô hạn và ít mưa. Thế nhưng những ngày cuối tháng 5 năm nay, mưa lũ kỷ lục đã xuất hiện tại khu vực này. Theo số liệu của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia, từ tối 24/5 đến sáng 25/5, tại xã Kỳ Giang, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh mưa tới 601,4mm. Nhiều kỷ lục mưa lũ đã được thiết lập. Lượng mưa tại huyện Hương Khê cũng cao nhất trong lịch sử tháng 5, vượt qua kỷ lục được thiết lập vào 44 năm trước. Do ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài, đêm 24 và ngày 25/5, nước trên sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố dâng rất nhanh với biên độ lũ lên tại các trạm từ 2,5-8,5m, riêng tại sông Ngàn Sâu xuất hiện lũ kỷ lục trong tháng 5. Do mưa rất to kéo dài, ngập lụt diện rộng đã xảy ra tại xã Kỳ Hoà, Kỳ Châu, Kỳ Thịnh (Kỳ Anh), Hà Linh, Phúc Đồng, Hương Thủy, Hương Giang, Lộc Yên (Hương Khê), Mỹ Lộc (Can Lộc), Cẩm Mỹ, Cẩm Duệ, Cẩm Lạc, Cẩm Thạch, thị trấn Cẩm Xuyên (Cẩm Xuyên), Lưu Vĩnh Sơn (Thạch Hà). MIỀN BẮC CHỊU NHIỀU THIỆT HẠI DO MƯA LỚN Cùng với Hà Tĩnh, nhiều tỉnh miền Bắc đã hứng chịu hậu quả thương tâm do mưa lũ trong tháng 5. Theo ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, dù chưa bước vào giai đoạn cao điểm của mùa mưa lũ ở miền Bắc nhưng từ đầu tháng 5 đến nay, miền Bắc đã xuất hiện nhiều hình thái thời tiết nguy hiểm như mưa dông, lốc, sét, mưa đá. Đáng lưu ý, một số khu vực có lượng mưa cực đoan 100-200mm chỉ trong vài giờ như Yến Dương (Bắc Kạn) mưa 195mm trong 4 giờ, Na Hang (Tuyên Quang) mưa 198mm trong 3 giờ, Tân Lập (Hà Giang) mưa 132mm trong 4 giờ, Quảng Yên (Quảng Ninh) mưa 150mm trong 3 giờ, Dân Tiến (Thái Nguyên) mưa 192mm trong 3 giờ. Một điều “dị thường” nữa trong tháng 5 năm nay ở miền Bắc là không khí lạnh hoạt động khá mạnh. Đợt không khí lạnh tràn xuống nước ta vào ngày 25-26/5 đã lấn sâu xuống tận khu vực Trung Trung bộ, gây mưa dông diện rộng cho khắp miền Bắc và Bắc Trung bộ. Người dân miền Bắc trải qua những ngày thời tiết mát mẻ như mùa thu khi nhiệt độ thấp nhất xuống còn 20-23 độ, vùng núi dưới 19 độ. Dự báo từ tối 28 đến 29/5, không khí lạnh tiếp tục nén rãnh áp thấp, kết hợp với vùng hội tụ gió trên cao gây mưa vừa, mưa to đến rất to cho các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung bộ. Lượng mưa ở Bắc bộ có thể từ 30-80mm, có nơi 180mm. Từ ngày 29-30/5, Thanh Hóa và Hà Tĩnh có mưa to 40-70mm, có nơi trên 150mm. Cơ quan khí tượng cảnh báo nguy cơ mưa cường suất lớn trên 100mm trong 3 giờ, có thể gây ngập lụt cục bộ ở vùng trũng thấp, lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi. NGUYỄN HOÀI Tối và đêm 24/5, một quả “bom nước” trút xuống tỉnh Hà Tĩnh, điều chưa từng xảy ra ở địa phương này trong tháng 5 suốt nhiều năm qua. Người dân Hà Tĩnh lội nước lũ cứu lúa ẢNH: PHẠM TRƯỜNG Tháng 5 dị thường ở miền Bắc, miền Trung Theo báo cáo nhanh của Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Hà Tĩnh, mưa lớn đã khiến 450 nhà bị ngập, hơn 2.220ha lúa và hơn 397ha cây trồng khác bị ảnh hưởng, hơn 2.000 tấn lúa thu hoạch bị ướt. Gần 13.000 gia cầm, gia súc bị chết và cuốn trôi. Tại hồ Đập Hà, hơn 10m đập bị vỡ cùng 3 tàu cá nhỏ hư hỏng. Các lực lượng chức năng ở tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình cùng bà con ngư dân đã phát hiện, ứng cứu thành công 11 thuyền viên tàu chở than gặp nạn trên biển. Sau khi nhận thông tin tàu chở than Công Thành 07 bị gặp nạn trên biển, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam phối hợp với Cảng vụ Hàng hải và Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Tĩnh - Quảng Bình đã lập sở chỉ huy tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ. Cùng với đó, máy bay EC-155-B1 số hiệu VN-8624 của Cty Trực thăng Miền Bắc, Binh đoàn 18/BQP cũng đã được điều động hỗ trợ công tác tìm kiếm thuyền viên gặp nạn. Với sự phối hợp nhanh chóng, hiệu quả của các lực lượng và ngư dân đến trưa 26/5 toàn bộ 10 thuyền viên của tàu Công Thành 07 được tìm thấy, đưa vào bờ an toàn, sức khỏe ổn định. Như vậy, tính đến nay 11/11 thuyền viên (sáng 26/5 đã cứu được 1 thuyền viên) tàu Công Thành 07 bị chìm trên vùng biển tỉnh Hà Tĩnh đã được ứng cứu đưa vào bờ an toàn. Trước đó, vào khoảng 20 giờ 40’ ngày 25/5, tàu Công Thành 07 có tải trọng gần 5.200 tấn, chở 4.900 tấn than từ Quảng Ninh đi Quảng Bình bị hỏng máy, nước tràn vào khiến tàu bị chìm, 11 thuyền viên đã nhảy ra khỏi tàu xuống vùng biển Hà Tĩnh rồi mất tích. PV Cứu thành công 11 thuyền viên tàu Công Thành gặp nạn trên biển Tập đoàn Sơn Hải phản ứng khi bị loại khỏi dự án cao tốc hơn 880 tỷ đồng Tập đoàn Sơn Hải vừa có văn bản phản đối quyết định loại khỏi gói thầu xây dựng tuyến cao tốc TPHCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành (đoạn qua tỉnh Bình Phước), trị giá hơn 880 tỷ đồng. Gói thầu do Ban Quản lý Dự án Đầu tư xây dựng tỉnh Bình Phước làm chủ đầu tư, mở thầu qua mạng ngày 17/3 với sự tham gia của 5 nhà thầu. Trong đó, Tập đoàn Sơn Hải đưa ra mức giá thấp nhất - 732,280 tỷ đồng và cam kết bảo hành 10 năm. Tuy nhiên, ngày 22/5, chủ đầu tư chọn liên danh nhà thầu có giá dự thầu 866,455 tỷ đồng, với lý do 4 nhà thầu còn lại không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật. Tập đoàn Sơn Hải cho rằng lý do bị loại là thiếu thuyết phục, đồng thời kiến nghị UBND tỉnh Bình Phước và Ban quản lý dự án rà soát lại toàn bộ quy trình lựa chọn nhà thầu để đảm bảo minh bạch, đúng quy định pháp luật. Theo báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu, nhà thầu Sơn Hải bị loại vì không đáp ứng ba yêu cầu kỹ thuật: (1) không kê khai chi tiết vật tư, vật liệu, thiết bị như quy định; (2) không trình bày cách thức triển khai mô hình thông tin công trình (BIM)- vốn là yêu cầu bắt buộc; (3) 12 loại thiết bị thi công không có tài liệu kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định. Cụ thể, Tập đoàn Sơn Hải không nêu rõ nhãn mác, mã hiệu, xuất xứ vật tư thuộc hạng mục đường dây trung thế và trạm biến áp, cũng không cung cấp hồ sơ tiêu chuẩn chất lượng - khiến bên mời thầu không có cơ sở đối chiếu, nghiệm thu. Trong khi đó, ứng dụng BIM là yêu cầu bắt buộc theo Quyết định 258/QĐ-TTg ngày 17/3/2023, nhưng E-HSDT của Sơn Hải không trình bày nội dung này. HOÀNG NAM
3 n Thứ Ba n Ngày 27/5/2025 THỜI SỰ Quốc hội đang bàn về nhiều nội dung lớn liên quan đến dự án Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi). Ông đánh giá như thế nào về vai trò điều tiết ngân sách giữa Trung ương và địa phương hiện nay, nhất là trong đầu tư hạ tầng? Phải khẳng định, việc đầu tư xây dựng hạ tầng như đường cao tốc hay các công trình kết nối liên vùng là rất quan trọng nhưng cũng rất tốn kém. Những tỉnh nghèo như Hà Giang, Lào Cai, Sơn La, Gia Lai hay Kon Tum, gần như không có đủ nguồn lực để đầu tư các dự án lớn. Vì thế, vai trò điều tiết của Trung ương là hết sức cần thiết để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các địa phương phát triển. "Ai cũng nói tôi thu được thì tôi tiêu, nhưng như vậy ai sẽ ở những tỉnh nghèo lo giữ biên giới, ai lo cho dân vùng khó khăn? Thậm chí, ông nói ông làm giỏi, vậy thử đưa ông về điều hành ở các tỉnh khó khăn xem có giỏi hơn không?", Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc. Trong khi đó, các địa phương như Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng hay Đà Nẵng lại có nguồn thu lớn từ đất đai và thường vượt dự toán ngân sách. Tuy nhiên, phải thấy rằng những địa phương này đã được Trung ương đầu tư hạ tầng rất lớn qua nhiều thời kỳ. Do vậy, việc điều tiết ngân sách từ các địa phương giàu để hỗ trợ các vùng khó khăn là cần thiết nhằm đảm bảo sự phát triển hài hòa, cân bằng. Ông nghĩ sao khi có ý kiến cho rằng, Trung ương can thiệp quá sâu vào việc chi tiêu của địa phương? Luật Ngân sách Nhà nước quy định rất rõ, ngân sách địa phương do HĐND cấp tỉnh quyết định. Trung ương không can thiệp vào từng khoản chi cụ thể. Tuy nhiên, việc chi tiêu vẫn phải tuân thủ các định mức, tiêu chuẩn, chế độ chung do Nhà nước ban hành. Chính quyền địa phương được tự quyết công trình nào làm, chi bao nhiêu, nhưng phải tuân thủ quy trình và quy định chung. Bên cạnh đó, ngân sách Nhà nước được phân bổ minh bạch từ đầu năm. Quốc hội phê duyệt ở cấp bộ, ngành, hoặc địa phương. Chỉ khi có điều chỉnh lớn, như tăng tỷ lệ chi cho một lĩnh vực quan trọng, thì mới phải trình lại Quốc hội. Vai trò điều tiết của Trung ương là hết sức cần thiết để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các địa phương phát triển. Gần đây, dư luận cũng như đại biểu Quốc hội đều rất quan tâm đến nguồn thu từ đất tại các đô thị lớn như Hà Nội, TPHCM. Theo ông, vấn đề này có cần điều chỉnh không? Hiện nay, TPHCM được giữ lại 100% tiền sử dụng đất, nhưng sắp tới có thể sẽ điều chỉnh. Đây là điều hợp lý vì theo nghị quyết của Trung ương, tiền sử dụng đất là nguồn thu quốc gia. Các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng là nơi tập trung nguồn thu này, nhưng cũng đã được đầu tư rất nhiều. Chính phủ cần có nguồn lực để đầu tư các công trình trọng điểm quốc gia như sân bay Long Thành, đường sắt cao tốc Bắc - Nam, cảng biển, hay các địa phương không có thu từ đất như Lai Châu, Hà Giang… Nếu không điều tiết, Chính phủ sẽ phải đi vay. Điều quan trọng là phải sử dụng hiệu quả từng đồng ngân sách và điều hành kinh tế vĩ mô tốt để đảm bảo phát triển toàn diện, công bằng giữa các vùng miền. Cũng có ý kiến cho rằng, các tỉnh giàu là do lãnh đạo giỏi, ông nghĩ sao? Nói lãnh đạo giỏi nên tỉnh giàu là chưa đủ. Hãy thử đưa một lãnh đạo từ TPHCM lên làm Chủ tịch tỉnh như Bắc Kạn xem có làm tốt hơn không? Điều hành ngân sách và phát triển kinh tế phải gắn với thực tiễn, đặc thù và nguồn lực của từng địa phương, chứ không chỉ dựa vào yếu tố con người. Còn về dự án đường sắt cao tốc Bắc- Nam thì sao, thưa ông? Dự án này hiện chưa được bàn cụ thể, nên tôi chưa có ý kiến. Khi nào được đưa vào thảo luận chính thức, tôi sẽ có phát biểu rõ ràng hơn. Cảm ơn Phó Thủ tướng ! LUÂN DŨNG "Ai cũng nói, tôi thu được thì tôi tiêu, nhưng như vậy ai sẽ ở những tỉnh nghèo lo giữ biên giới, ai lo cho dân vùng khó khăn?", Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc chia sẻ với phóng viên bên hành lang Quốc hội, ngày 26/5. Tôi thu, tôi tiêu thì ai lo cho tỉnh khó? “PHUNG PHÍ VÀO DỰ ÁN NHỎ LẺ” Tiếp tục chương trình kỳ họp, sáng 26/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Ngân sách Nhà nước (sửa đổi). Liên quan đến vấn đề tăng trần nợ vay của ngân sách các địa phương, ông Trần Văn Lâm (Bắc Giang) cho rằng, hiện nay nhiều địa phương đã có cơ chế đặc thù cho tăng dư nợ vay ngân sách để đầu tư vào các dự án trọng điểm của địa phương; tuy nhiên chưa thấy đánh giá tổng kết về hiệu quả thực thi chính sách. "Khi có tiền tăng thu thì phung phí vào các dự án nhỏ lẻ, khi cần làm việc lớn, lại khó khăn nguồn. Vì vậy cần quy định chặt chẽ để bảo đảm sử dụng hiệu quả nhất các nguồn lực của ngân sách nhà nước”, ông Trần Văn Lâm. Lo ngại việc luật hóa để nâng tổng thể trần nợ vay tất cả các địa phương, theo ông Lâm, điều này có thể làm phân tán nguồn lực quốc gia vào nhiều dự án nhỏ ở các địa phương mà không còn room vay nợ, không tập trung được nguồn lực cho các công trình dự án lớn quốc gia trong thời gian tới. Về sử dụng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi hàng năm, đại biểu đoàn Bắc Giang lưu ý, trong giai đoạn hiện nay, cần ưu tiên cho đầu tư để hỗ trợ tăng trưởng. Nhưng trước hết, cần ưu tiên cho các dự án đang triển khai, có khả năng hấp thu vốn. “Nếu có sử dụng cho dự án mới thì dự án đó cũng phải có trong kế hoạch đầu tư trung hạn và đủ điều kiện triển khai để thực hiện sớm hơn; không nên bố trí dàn trải vào các dự án bổ sung đột xuất. Nếu có yêu cầu đột xuất thì đã có các nguồn dự phòng để xử lý rồi”, ông Lâm nói. Thực tế thời gian qua, nguồn này kể cả ở Trung ương và nhiều địa phương đã bố trí cho nhiều dự án không có trong trung hạn, chưa thực sự cấp bách, chưa được chuẩn bị kỹ lưỡng, nên khó triển khai. “Tiền trong két, nhưng không thể giải ngân, phải chuyển nguồn qua nhiều năm, góp phần tăng tổng chuyển nguồn, tăng tồn ngân quỹ ngân sách, trong khi nợ ngân sách đi vay vẫn phải trả lãi, lãng phí không nhỏ”, đại biểu cho hay. Đáng lưu ý, ông Lâm còn phản ánh thực tế, có nơi còn chủ động dự toán thu thấp để tăng vượt thu hàng năm, nhằm bố trí cho những dự án ngoài kế hoạch. “Khi có tiền tăng thu thì phung phí vào các dự án nhỏ lẻ, khi cần làm việc lớn, lại khó khăn nguồn. Vì vậy cần quy định chặt chẽ để bảo đảm sử dụng hiệu quả nhất các nguồn lực của ngân sách nhà nước”, ông Lâm nhấn mạnh. RẤT CẦN NGUỒN LỰC KẾT NỐI SAU SÁP NHẬP TỈNH, THÀNH PHỐ Tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) cho rằng, việc điều chỉnh tăng dư nợ vay của ngân sách địa phương, nhằm đáp ứng yêu cầu đầu tư phát triển trong tình hình mới hiện nay là cần thiết. Ông phân tích, việc thực hiện chủ trương hợp nhất, sáp nhập địa phương, từ 63 xuống còn 34 tỉnh, thành phố, rất cần nguồn lực kết nối nội thành, kết nối vùng, kết nối các địa phương, nên cần nguồn lực đầu tư rất lớn. Tuy nhiên, việc này có thể sẽ làm tăng mức nợ công. Ông Ngân đề nghị xem xét thêm đối với các đô thị đặc biệt, như Hà Nội, TPHCM, đang có nhiều dự án lớn, đặc biệt là đường sắt đô thị, cần nới rộng thêm mức trần nợ công. Về nguồn thu từ đất, ông Ngân viện dẫn, theo kế hoạch đầu tư dự trù năm 2026 - 2030, TPHCM cần nguồn lực đầu tư công 1,1 triệu tỷ đồng, trong đó, nguồn thu từ đất khoảng 550 nghìn tỷ. Nếu ngân sách Trung ương điều tiết 30%, tức là địa phương sẽ hụt thu 165 nghìn tỷ đồng trong 5 năm, trung bình mỗi năm hụt thu 33 nghìn tỷ. “Điều này ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư công của thành phố trong giai đoạn tới”, ông Ngân nói. Trong khi đó, thành phố lại rất cần nguồn lực triển khai đường sắt đô thị, 10 năm cần khoảng 40 tỷ USD, trong 5 năm đầu cần khoảng 16 tỷ USD. Ngoài ra, cần nguồn lực để kết nối Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, mở rộng các quốc lộ, xây dựng nhiều cây cầu kết nối quan trọng… LUÂN DŨNG Cần nguồn lực kết nối sau sáp nhập tỉnh, thành phố Đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) ẢNH: NHƯ Ý Tại phiên thảo luận, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TPHCM) cho rằng, việc điều chỉnh tăng dư nợ vay của ngân sách địa phương, nhằm đáp ứng yêu cầu đầu tư phát triển trong tình hình mới hiện nay là cần thiết. Vai trò điều tiết của Trung ương là hết sức cần thiết để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các địa phương phát triển Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc ẢNH: NHƯ Ý “Nguồn thu từ đất chiếm vị trí rất quan trọng. Đề nghị trung ương xem xét, trước mắt có thể trong 10 năm chưa thu khoản này, nếu thu chỉ nên thu ở mức từ 5 - 10% là tối đa”. Đại biểu TRẦN HOÀNG NGÂN (TPHCM) DỰ ÁN LUẬT NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC (SỬA ĐỔI): Việc điều tiết ngân sách từ các địa phương giàu để hỗ trợ các vùng khó khăn là cần thiết nhằm đảm bảo sự phát triển hài hòa, cân bằng. PHÓ THỦ TƯỚNG HỒ ĐỨC PHỚC:
QUẢNG CÁO THUỐC GIẢ NGÀY CÀNG TINH VI Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh, thuốc là mặt hàng đặc biệt, liên quan trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe con người. Bất kỳ hành vi sản xuất, buôn bán, lưu hành thuốc giả, dù chỉ một viên, đều là hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật và đạo đức, cần bị lên án và xử lý nghiêm minh. Theo Thứ trưởng Tuyên, thuốc giả không chỉ đe dọa sức khỏe người bệnh mà còn làm xói mòn niềm tin vào hệ thống y tế, gây tổn thất cho ngành công nghiệp dược, ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp làm ăn chân chính. Đáng lo ngại hơn, việc quảng cáo thuốc giả đang ngày càng tinh vi khi lợi dụng hình ảnh người nổi tiếng, chuyên gia, thậm chí danh xưng bác sĩ để tiếp cận người tiêu dùng. Ông dẫn chứng vụ “kẹo rau hoa hậu” là một ví dụ cho việc sử dụng hình ảnh người nổi tiếng để đánh bóng sản phẩm không rõ nguồn gốc. Trước tình trạng thuốc giả bán tràn lan trên mạng xã hội, đặc biệt là các loại thuốc cổ truyền không rõ xuất xứ, Bộ Y tế đã ban hành công văn yêu cầu các đơn vị trực thuộc phổ biến tới toàn bộ cán bộ, kể cả cán bộ đã nghỉ hưu không sử dụng hình ảnh cá nhân để quảng cáo sai sự thật cho doanh nghiệp. Cùng với đó, nhiều vụ án lớn đã được triệt phá, điển hình như vụ thuốc giả Tetracyclin và Clorocid tại Thanh Hóa, Hà Nam với quy mô tổ chức lớn. Các lực lượng chức năng, trong đó có ngành y tế, đã phối hợp chặt chẽ để xử lý triệt để. 4 NGUYÊN TẮC TRONG PHÒNG, CHỐNG THUỐC GIẢ Để ngăn chặn hiệu quả vấn nạn thuốc giả, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đề xuất bốn nguyên tắc trọng tâm. Thứ nhất, Việt Nam phải chủ động được nguồn cung thuốc trong mọi tình huống, từ dịch bệnh đến thiên tai, đảm bảo an ninh dược phẩm quốc gia. Thứ hai, người dân phải được tiếp cận thuốc tốt nhất, nhanh nhất với giá hợp lý nhất. Thứ ba, nhà nước giữ vai trò quản lý nhưng vẫn phải tạo điều kiện thông thoáng Thuốc giả, thuốc kém chất lượng không chỉ gây hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe cộng đồng mà còn làm xói mòn niềm tin vào ngành y và đẩy các doanh nghiệp chân chính vào thế khó. Lưu hành một viên thuốc giả cũng cần xử lý nghiêm Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên phát biểu tại hội thảo ẢNH: DUY ANH 4 n Thứ Ba n Ngày 27/5/2025 XÃ HỘI MÊ TRẬN NHỮNG SÁT THỦ GIẤU MẶT Phát biểu tại hội thảo, TS. Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), thuốc giả và thuốc kém chất lượng không chỉ làm suy giảm hiệu quả điều trị mà còn có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Trong bối cảnh toàn cầu hóa cùng sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, nguy cơ thuốc giả xâm nhập vào Việt Nam ngày càng gia tăng thông qua các nền tảng số, Theo TS. Tạ Mạnh Hùng, các đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi, tổ chức bài bản, thường chia nhỏ quy trình sản xuất và lợi dụng mạng xã hội để phân phối thuốc giả, khiến việc phát hiện và xử lý gặp nhiều trở ngại. Một số nhà thuốc bán lẻ vẫn chưa tuân thủ quy định đầy đủ về hóa đơn, chứng từ, vô tình tạo ra các lỗ hổng trong chuỗi phân phối chính thống. Bên cạnh đó, thói quen tự mua thuốc theo quảng cáo trực tuyến của người dân cũng góp phần khiến thuốc giả ngày càng có nhiều đất sống hơn. Cũng theo ông Hùng, hệ thống kiểm nghiệm hiện còn thiếu nhân lực và thiết bị hiện đại, chưa đáp ứng yêu cầu kiểm tra nhanh, kiểm tra diện rộng. Công nghệ truy xuất nguồn gốc vẫn chưa được triển khai đồng bộ, còn dữ liệu quản lý lại rời rạc giữa các cơ quan. Pháp lý hiện hành cũng còn nhiều bất cập về phân loại sản phẩm giữa thuốc, thực phẩm chức năng và thiết bị y tế. Để khắc phục những tồn tại này, Bộ Y tế đề xuất năm nhóm giải pháp trọng tâm trong thời gian tới. Cụ thể, sẽ hoàn thiện hành lang pháp lý theo hướng siết chặt quản lý thuốc trên không gian mạng và nâng mức chế tài xử phạt. Cùng với đó là tăng cường thanh kiểm tra cơ sở kinh doanh, nâng cao vai trò chính quyền địa phương trong giám sát. Ngành dược cũng sẽ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ như mã QR, cơ sở dữ liệu quốc gia và blockchain để kiểm soát chuỗi cung ứng thuốc. Ngoài ra, đầu tư cho hệ thống kiểm nghiệm sẽ được ưu tiên, với kế hoạch trang bị các thiết bị kiểm tra nhanh và hiện đại. Cuối cùng là tăng cường truyền thông để người dân nâng cao cảnh giác, chủ động tố giác hành vi gian lận và không tiếp tay cho thuốc giả. Cục Quản lý Dược cam kết tiếp tục hiện đại hóa hệ thống quản lý, vì một hệ sinh thái dược phẩm minh bạch, an toàn cho cộng đồng. TRÀN LAN THUỐC XÁCH TAY Ông Nguyễn Quang Huy, Phó chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TPHCM cho biết, trong hơn một năm qua, đơn vị đã phát hiện 178 vụ vi phạm liên quan thuốc tân dược, thu giữ hơn 262.000 đơn vị sản phẩm, trị giá hơn 15,4 tỷ đồng. Một trong những thủ đoạn phổ biến là trộn thuốc thật với thuốc giả trong cùng lô hàng. Các đối tượng thậm chí còn tự đặt tên thuốc và tên Cty sản xuất, phần lớn có trụ sở ảo ở nước ngoài như Malaysia, Singapore, sau đó quảng cáo là “hàng xách tay” thông qua mạng xã hội. Việc trộn lẫn sản phẩm thật với hàng giả là một hành vi đặc biệt nguy hiểm vì nó khai thác lòng tin ban đầu của người tiêu dùng và khiến việc phát hiện của cơ quan chức năng trở nên khó khăn hơn. “Không ít trường hợp người bán tự xưng là dược sĩ, nhân viên y tế rồi livestream tư vấn điều trị các bệnh mạn tính… để Ngày 26/5, báo Tiền Phong phối hợp với Cục Quản lý Dược, Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM và Đại học Y Dược TPHCM tổ chức hội thảo “Thuốc giả - hệ lụy thật: Giải pháp nào ngăn chặn”, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên và nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng biên tập báo Tiền Phong. Các chuyên gia trao đổi tại hội thảo ẢNH: DUY ANH THUỐC GIẢ - Ngăn chặn cách nào? Thị trường thuốc xách tay thật giả lẫn lộn khiến cơ quan quản lý gặp nhiều khó khăn trong kiểm tra, xử lý ẢNH: VÂN SƠN
5 nThứ Ba n Ngày 27/5/2025 XÃ HỘI Từ thực tiễn kiểm nghiệm tại tuyến đầu, ThS Nguyễn Thị Trúc Vân, Phó phòng Kế hoạch Tổng hợp, Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM chia sẻ, trong ba năm qua, số mẫu dịch vụ kiểm nghiệm tại viện đã tăng nhanh, từ 1.695 mẫu năm 2022 lên hơn 2.300 mẫu vào năm 2024. Đáng lo ngại là số lượng thuốc giả phát hiện cũng gia tăng đáng kể, từ 5 mẫu năm 2022 lên tới 40 mẫu trong năm 2024, bao gồm cả thuốc hóa dược không chứa dược chất và thuốc dược liệu bị pha trộn tân dược. Các mẫu này được gửi đến từ nhiều nguồn như cơ quan công an, trung tâm kiểm nghiệm tuyến tỉnh, bệnh viện và cả người dân. Viện cũng chủ động theo dõi các cảnh báo quốc tế, triển khai kiểm nghiệm theo thông tin cảnh báo và phối hợp cùng các đoàn kiểm tra liên ngành để phản ứng nhanh. Tuy nhiên, bà Vân nhận định công tác lấy mẫu phục vụ kiểm nghiệm hiện đang gặp nhiều rào cản. Nhân sự của Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM không có chức năng kiểm soát chất lượng nên thường bị các cơ sở từ chối khi yêu cầu lấy mẫu. Các lý do từ chối phổ biến bao gồm không có người có thẩm quyền, không ký biên bản, không xuất hóa đơn, hoặc từ chối thanh toán sau lấy mẫu. Việc lấy mẫu trên nền tảng thương mại điện tử cũng chưa có quy định và quy trình rõ ràng, gây vướng mắc trong lập biên bản và niêm phong mẫu. Bên cạnh đó, ngân sách nhà nước hiện khó thanh toán mua mẫu do quy định chặt chẽ về hóa đơn, chuyển khoản và quy trình đấu thầu. “Chất chuẩn để kiểm nghiệm, nhất là đối với biệt dược gốc hoặc thuốc đặc trị thường không có sẵn, giá cao và rất ít nhà cung cấp đáng tin cậy. Có trường hợp viện phải chi gần 500 triệu đồng chỉ để mua chất chuẩn kiểm nghiệm tám mẫu thuốc điều trị HIV”, bà Vân nói. Từ thực tế này, đại diện Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM kiến nghị cần có cơ chế linh hoạt hơn cho công tác lấy mẫu và mua chất chuẩn. Chỉ khi các vướng mắc này được tháo gỡ, công cụ kiểm nghiệm mới thực sự phát huy hiệu quả trong cuộc chiến chống thuốc giả, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. ANH NHÀN - VÂN SƠN Gian nan kiểm nghiệm thuốc giả ThS Nguyễn Thị Trúc Vân, Phó Phòng Kế hoạch Tổng hợp, Viện Kiểm nghiệm thuốc TPHCM nhận định công tác lấy mẫu phục vụ kiểm nghiệm thuốc giả hiện đang gặp nhiều rào cản ẢNH: DUY ANH HỆ LỤY THẬT cho doanh nghiệp phát triển. Thứ tư, cần cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền rõ ràng để tăng hiệu quả thực thi chính sách. Thứ trưởng Tuyên cũng cho biết, từ nay đến 15/6, Bộ Y tế sẽ tiếp tục triển khai các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong tháng cao điểm phòng, chống hàng gian, hàng giả. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, đây không thể là cuộc chiến chỉ diễn ra trong một tháng mà cần là một cuộc chiến lâu dài, liên tục và toàn diện. Về mặt pháp lý, Thứ trưởng đề nghị sửa đổi các quy định liên quan đến Luật Dược, Luật Hình sự để tăng chế tài xử phạt hành vi sản xuất và buôn bán thuốc giả. Đồng thời, cần nâng cao năng lực kiểm tra, hậu kiểm, tăng cường truy xuất nguồn gốc thuốc. Đặc biệt, ứng dụng công nghệ như AI, blockchain, mã QR để người dân có thể tự kiểm tra nguồn gốc sản phẩm là điều cấp thiết. Cùng với đó, Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, các lực lượng chức năng, truyền thông và chính quyền địa phương để thanh tra, kiểm tra, xử lý hành chính và hình sự các vụ việc liên quan đến thuốc giả. Những doanh nghiệp, sản phẩm vi phạm sẽ bị công bố công khai nhằm cảnh báo cộng đồng. “Cuộc chiến chống thuốc giả không chỉ cần thể chế đầy đủ mà còn đòi hỏi sự nghiêm túc trong thực thi, từ Trung ương đến địa phương. Luật Dược sửa đổi năm 2024 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7, phân cấp mạnh cho địa phương trong quản lý nhà thuốc. Chính quyền các tỉnh, thành phải chịu trách nhiệm, không thể đổ lỗi cho trung ương”, Thứ trưởng Tuyên nói. Theo Thứ trưởng Tuyên các cơ quan quản lý nhà nước hiện gặp rất nhiều khó khăn trong việc quản lý việc sản xuất, tiêu thụ và sử dụng thuốc. Thực tế, nhiều nhà máy ban đầu sản xuất thuốc đầu đạt chuẩn nhưng sau đó gian dối làm giảm chất lượng thuốc. Trong khi đó người dân có thói quen dùng đơn thuốc của người khác để tự mua thuốc làm gia tăng nguy cơ sử dụng thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Một thực trạng đáng buồn khác là cán bộ tiếp tay cho sai phạm. Đơn cử như vụ việc 5 cán bộ Cục An toàn thực phẩm bị khởi tố vì liên quan đến thực phẩm giả hay nhiều vụ việc liên quan thuốc giả bị phát hiện tại Thanh Hóa. Điều đó cho thấy không thể nương tay với bất kỳ hành vi tiếp tay, bao che hoặc thiếu trách nhiệm nào trong quản lý. “Bộ Y tế sẽ tiếp tục đồng hành cùng các cơ quan, doanh nghiệp, chuyên gia và báo chí để thúc đẩy công cuộc phòng chống thuốc giả một cách hiệu quả và bền vững”, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nói. ANH NHÀN - VÂN SƠN thuyết phục người tiêu dùng. Nhiều sản phẩm được quảng cáo là sữa hoặc thuốc nhưng thực chất tên gọi theo công bố và ghi nhãn sản phẩm lại là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm bổ sung, sản phẩm dinh dưỡng công thức hoặc thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt”, ông Huy nói. TS.DS Nguyễn Quốc Bình, Phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, các ca cấp cứu vì biến chứng do dùng thuốc xách tay không hiếm gặp. Có trường hợp người bệnh bị sốc nhiễm khuẩn, nhưng vì dùng kháng sinh không rõ nguồn gốc nên phản ứng điều trị không đạt, dẫn đến tử vong. “Mỗi giờ trôi qua mà không có thuốc đúng, cơ hội sống giảm đáng kể. Với thuốc giả, thuốc kém chất lượng, người bệnh đang mất đi thời gian vàng quý giá nhất”, ông Bình cảnh báo. Theo ông Bình, hầu hết thuốc xách tay đều không có thông tin chính thức về lô sản xuất, nhà cung cấp hay hạn dùng rõ ràng. Khi xảy ra phản ứng bất lợi, bác sĩ không thể truy vết, không có mẫu lưu để đối chiếu, khiến công tác điều trị gặp khó khăn. Ngay cả hệ thống cảnh giác dược cũng trở nên vô hiệu nếu không xác định được sản phẩm cụ thể. DỄ DÃI VỚI THUỐC ĐÔNG Y, THỰC PHẨM CHỨC NĂNG Theo GS.Nguyễn Đức Tuấn, Phó trưởng khoa Dược (Đại học Y Dược TPHCM), nhóm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe đang là lỗ hổng lớn vì không cần kiểm nghiệm khắt khe như thuốc. Các sản phẩm này được tự công bố, trong khi nếu không chứng minh được nguồn gốc dược liệu thì rất khó kiểm soát chất lượng. Đây là lý do khiến việc xử lý các sản phẩm giả dạng thuốc hoặc có nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe người tiêu dùng gặp không ít trở ngại. Đánh giá về hệ thống kiểm soát chất lượng thuốc hiện nay, ông Tuấn cho biết ngành Dược có mạng lưới hai cấp, ở Trung ương và các trung tâm kiểm nghiệm tỉnh. Bên cạnh đó là hệ thống các nhà máy sản xuất đạt chuẩn. Ngoài ra, các trường đại học chuyên ngành cũng tích cực tham gia vào công tác kiểm nghiệm, góp phần nâng cao chất lượng thuốc lưu hành. Tuy vậy, khó khăn lớn nhất hiện nay vẫn nằm ở khâu hậu kiểm. Có những loại thuốc được cấp số đăng ký lưu hành, kiểm nghiệm đạt yêu cầu, nhưng trong quá trình sử dụng mới phát sinh vấn đề do điều kiện bảo quản hoặc tác dụng không mong muốn. Đây là những cảnh báo cần được chú ý thông qua hệ thống theo dõi hậu kiểm. Theo GS.Nguyễn Đức Tuấn, nhiều vụ thuốc giả bị phát hiện gần đây tại các địa phương như Bến Tre, Thanh Hóa đều có liên quan đến dược sĩ. Điều này cho thấy bên cạnh chuyên môn, vấn đề đạo đức nghề nghiệp cũng rất quan trọng. “Đào tạo y đức từ ghế nhà trường là nền tảng cần thiết để sinh viên ngành Dược không chỉ giỏi chuyên môn mà còn có trách nhiệm với cộng đồng”, ông Tuấn nói. Từ góc nhìn pháp luật, luật sư Phan Thành Tâm (Đoàn Luật sư TPHCM) cho rằng, các chế tài hiện hành vẫn còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. “Có vụ việc gây hậu quả chết người nhưng chỉ xử phạt hành chính, thậm chí cho hưởng án treo. Trong khi đó, mạng sống người dân là không thể đánh đổi,” ông Tâm nói. Luật sư Tâm đề xuất cần sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự để tăng hình phạt và mở rộng chế tài xử lý hành vi liên quan đến thuốc giả. Bên cạnh đó, cần hoàn thiện cơ chế tiền kiểm, hậu kiểm; xác định rõ cơ quan chủ trì xử lý; đẩy mạnh phối hợp liên ngành, ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, thiết lập đường dây nóng tố giác, giám sát quảng cáo kinh doanh thuốc và thực phẩm chức năng trên mạng; đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế trong kiểm soát thuốc qua biên giới. ANH NHÀN - VÂN SƠN Chống thuốc giả là cuộc chiến trường kỳ Phát biểu tại hội thảo, nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập báo Tiền Phong cho rằng hội thảo là chủ đề nóng và cấp thiết, trong bối cảnh ngành dược đang chịu nhiều áp lực, còn người dân thì vẫn chưa thực sự an toàn trong hành trình tìm kiếm thuốc chữa bệnh đúng chất lượng, đúng nguồn gốc. Thuốc giả ngày nay không chỉ là những viên nén nhái bao bì. Chúng ngày càng tinh vi hơn, được sản xuất bằng công nghệ in ấn hiện đại, giả mã QR, giả bao bì chống hàng giả, khiến ngay cả người trong ngành cũng khó phân biệt. Trong khi đó, hệ thống giám sát hậu kiểm hiện nay vẫn còn phân tán, năng lực kiểm tra tại cơ sở nhiều nơi còn thiếu…Ngoài ra, lỗ hổng pháp lý cũng là một nguyên nhân khiến cho việc kiểm soát thuốc giả còn gặp khó khăn. “Thuốc giả không thể chống bằng một chiến dịch ngắn hạn, càng không thể trông chờ vào một vài cá nhân, tổ chức đơn lẻ. Đây là cuộc chiến trường kỳ đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ và bền bỉ của cả một hệ thống chính trị, từ các cơ quan quản lý nhà nước đến các cơ quan thực thi pháp luật, doanh nghiệp sản xuất, phân phối và cho đến người dân…”, nhà báo Phùng Công Sưởng nói. Nhà báo Phùng Công Sưởng kỳ vọng các ý kiến, hiến kế quý báu từ quý chuyên gia, đại biểu, doanh nghiệp và các cơ quan báo chí sẽ giúp tìm ra những kẽ hở pháp lý và bịt kín, đưa ra những kiến nghị xác đáng, từng bước thiết lập một hệ sinh thái dược phẩm an toàn, phát triển bền vững, hướng đến mục tiêu cuối cùng là bảo vệ sức khỏe nhân dân và cộng đồng. Nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập báo Tiền Phong phát biểu tại hội thảo ẢNH: DUY ANH
NHIỀU BẤT CẬP TS Chu Quốc Thịnh cho hay, thời gian qua xảy ra nhiều vụ việc liên quan đến thực phẩm chức năng giả, quảng cáo sai sự thật như vụ rau củ Kera, sữa giả hay các sản phẩm “gắn mác” bổ sung dinh dưỡng. Những vụ việc này cho thấy hệ thống pháp luật còn tồn tại nhiều bất cập, nhất là ở các quy định liên quan đến tự công bố và đăng kí sản phẩm. Hiện theo Nghị định 15/2018/ NĐ-CP, cơ chế tự công bố áp dụng cho các thương nhân, là những đơn vị không có mối liên hệ chặt chẽ với nhà sản xuất. Do đó, khi lực lượng chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra, thậm chí không thể truy được tổ chức đứng sau sản phẩm. “Cơ chế này quá đơn giản và dễ bị lợi dụng, cần phải điều chỉnh để siết lại từ khâu đăng kí đến giám sát”, ông Thịnh nói. Một trong những điểm yếu lớn của cơ chế hiện tại là sau khi tự công bố, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh và tự quảng cáo sản phẩm mà không cần xác nhận nội dung. Đây là kẽ hở mà nhiều đơn vị đã lợi dụng để thổi phồng công dụng, gây hiểu lầm cho người tiêu dùng. Ngoài ra, công tác hậu kiểm hiện cũng chưa đủ mạnh. Sau khi doanh nghiệp tự công bố, các cơ quan chức năng cần xây dựng kế hoạch kiểm tra thực tế, lấy mẫu sản phẩm trên thị trường để xác minh chất lượng. Tuy nhiên, việc này còn phụ thuộc nhiều vào địa phương và chưa được thực hiện đồng bộ. Một bất cập khác được ông Thịnh chỉ rõ là quy trình kiểm nghiệm hiện chỉ mới dừng ở mức xác định chỉ tiêu an toàn chứ chưa kiểm soát được chất lượng thực sự của sản phẩm. Trong khi đó, để đảm bảo hiệu quả và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, các chỉ tiêu về chất lượng thành phần, nguyên liệu, công dụng cần được kiểm soát nghiêm ngặt ngay từ đầu. Hiện thực phẩm bảo vệ sức khỏe được chia làm bốn nhóm, nhưng chỉ nhóm thực phẩm sức khỏe là được kiểm soát chặt về chất lượng. Các nhóm còn lại như thực phẩm bổ sung, thực phẩm dinh dưỡng sinh học, thực phẩm chức năng đặc biệt thì hồ sơ vẫn còn rất sơ sài - chủ yếu là phiếu kiểm nghiệm và tài liệu chứng minh công dụng do doanh nghiệp cung cấp. “Trong khi đó, tại các nước phát triển, hồ sơ sản phẩm phải quản lí chặt ngay từ giai đoạn nghiên cứu, phát triển, đến sản xuất, lưu hành trên thị trường. Họ kiểm tra nguyên liệu, quy trình, chỉ tiêu chất lượng kĩ càng”, ông Thịnh thông tin. SIẾT CẢ TIỀN KIỂM VÀ HẬU KIỂM Để tránh tình trạng “lách luật” bằng cách xếp sản phẩm vào nhóm thực phẩm bổ sung, vốn chỉ cần tự công bố, Cục An toàn thực phẩm đề xuất chuyển nhóm này sang diện phải đăng kí bản công bố. Điều này đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải nộp hồ sơ kĩ thuật đầy đủ và chịu sự kiểm soát chặt chẽ hơn. “Chúng tôi kì vọng việc siết chặt tiền kiểm kết hợp với hậu kiểm sẽ giảm thiểu nguy cơ gian lận, pha trộn các thành phần không cần thiết hoặc gây hại, đồng thời nâng cao chất lượng thực phẩm chức năng lưu hành trên thị trường”, TS Thịnh nói. Một mảng khác cũng đang “thả nổi” là hoạt động quảng cáo sản phẩm. Ông Thịnh cho biết, nhiều cá nhân nổi tiếng đang tham gia quảng bá sản phẩm thực phẩm chức năng mà không có căn cứ khoa học hoặc xác nhận nội dung quảng cáo. Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch để siết chặt trách nhiệm của ba nhóm: cơ sở kinh doanh sản phẩm, đơn vị truyền thông phát hành quảng cáo (báo chí, truyền hình...) và cá nhân có ảnh hưởng tham gia quảng cáo. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng đang xây dựng bộ quy tắc đạo đức ứng xử trong quảng cáo nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm với người tiêu dùng. Học hỏi kinh nghiệm các nước như Mỹ, Nhật Bản, cơ quan chức năng Việt Nam đang đề xuất mô hình kết hợp tiền kiểm kĩ lưỡng và hậu kiểm thường xuyên, bao gồm cả hậu kiểm định kì và đột xuất. Các đợt kiểm tra này có thể được khởi xướng từ phản ánh của báo chí, người dân hoặc doanh nghiệp. “Chúng tôi sẽ phát huy hệ thống kiểm nghiệm để chủ động lấy mẫu trên thị trường, không chỉ dựa vào hồ sơ doanh nghiệp nộp. Một sản phẩm chất lượng không thể chỉ kiểm soát bằng giấy tờ”, ông Thịnh nhấn mạnh. Ngoài ra, để kiểm soát hiệu quả hơn, Bộ Y tế đang phối hợp với các viện chuyên môn để xây dựng bộ tiêu chuẩn chất lượng thống nhất dành cho thực phẩm chức năng. THÁI HÀ Hiện nay, nhiều sản phẩm được quảng cáo, rao bán là thuốc trên các sàn thương mại điện tử, song khi kiểm tra lại không có hóa đơn, không rõ nguồn gốc, xuất xứ. TS Tạ Mạnh Hùng cho biết, theo quy định pháp luật, khái niệm thuốc được xác định rất rõ. Tuy nhiên, trong thực tế, không ít thực phẩm chức năng được “thổi phồng” công dụng để đánh đồng với thuốc chữa bệnh. “Thuốc giả trên thị trường hiện nay chủ yếu do các đối tượng không có giấy phép sản xuất, kinh doanh hợp pháp, tự chế tạo và phân phối bất hợp pháp qua mạng, đường xách tay. Chúng tôi đã phát hiện hàng loạt vụ việc nhờ công tác kiểm tra, giám sát phối hợp giữa các viện kiểm nghiệm và lực lượng chức năng”, ông Hùng nói. Theo TS Hùng, nhiều địa phương vẫn gặp khó trong việc xác định thuốc giả, thuốc kém chất lượng, dù thủ đoạn của các đối tượng không quá tinh vi. “Chỉ cần một chút kinh nghiệm, các cơ sở kinh doanh cũng có thể nhận ra đây là thuốc giả. Tuy nhiên, vẫn có không ít nhà thuốc, đặc biệt là cơ sở nhỏ lẻ, dễ dàng tiếp tay cho thuốc không rõ nguồn gốc”, ông Hùng nhấn mạnh. Một thực tế khác là hệ thống kiểm nghiệm nhà nước hiện nay đang gặp khó khăn do thiếu nhân lực, nguồn lực. Cả nước hiện có 3 viện kiểm nghiệm thuốc trung ương và 62 trung tâm kiểm nghiệm tại địa phương. Hằng năm, các đơn vị này lấy khoảng 40.000 mẫu thuốc kiểm tra, phát hiện hàng trăm mẫu thuốc không đạt chất lượng và hàng chục mẫu thuốc giả. Tuy nhiên, với khối lượng lớn như vậy, theo ông Hùng, “một mình ngành Y tế không thể kham nổi”. Do đó, ông kiến nghị cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các ngành chức năng và sự tham gia giám sát từ chính người dân. “ĐIỂM NÓNG” TIẾP THEO Mĩ phẩm cũng là mặt hàng có nguy cơ bị làm giả cao và khó kiểm soát. TS Hùng cho biết, hiện hoạt động công bố mĩ phẩm được thực hiện theo phương thức “hậu kiểm”, tức doanh nghiệp chỉ cần nộp phiếu công bố, không cần kiểm tra trước khi lưu hành. Mĩ phẩm nhập khẩu do Cục Quản lí Dược tiếp nhận công bố, còn mĩ phẩm sản xuất trong nước do sở y tế địa phương tiếp nhận. Tuy nhiên, khâu hậu kiểm hiện nay gặp nhiều vướng mắc. “Số lượng doanh nghiệp kinh doanh mĩ phẩm rất lớn, lực lượng hậu kiểm lại mỏng. Chúng ta chưa thể lấy đủ mẫu lưu hành để kiểm tra. Hơn nữa, mĩ phẩm không bị quản lí chặt như thuốc nên quy định còn thiếu và lỏng lẻo”, ông Hùng thừa nhận. HÀ MINH 6 n Thứ Ba n Ngày 27/5/2025 Thực phẩm chức năng giả kém chất lượng “lọt lưới” do quy định “tự công bố” ngày càng phổ biến. Theo TS Chu Quốc Thịnh, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), hệ thống pháp lí đang tồn tại nhiều kẽ hở cần được gấp rút sửa đổi để siết chặt quản lí loại sản phẩm này. Công an Hà Nội thu giữ thực phẩm chức năng vi phạm SIẾT QUẢN LÍ THUỐC, THỰC PHẨM CHỨC NĂNG: KHOA GIÁO Hiện nay, quản lí thực phẩm chức năng đang do ba bộ cùng phụ trách gồm Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp & Môi trường và Bộ Công Thương. Tuy nhiên, trong bối cảnh các hình thức kinh doanh mới và thủ đoạn làm giả ngày càng tinh vi, TS Thịnh cho biết Bộ Y tế đang đề xuất bổ sung thêm vai trò của Bộ Công an, Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch và Bộ Khoa học & Công nghệ để tạo cơ chế phối hợp liên ngành hiệu quả hơn. Để khắc phục bất cập, Bộ Y tế đang xây dựng và sẽ trình Chính phủ ban hành nghị định riêng về quản lí mĩ phẩm. Dự kiến nghị định mới sẽ quy định đầy đủ từ điều kiện sản xuất, công bố, kinh doanh đến hậu kiểm, truy xuất nguồn gốc, giúp nâng cao hiệu quả quản lí và bảo đảm an toàn cho người sử dụng. Bài toán hậu kiểm Thuốc giả bị cơ quan chức năng thu giữ Tình trạng thuốc giả, mĩ phẩm kém chất lượng lưu hành trên thị trường đặt ra thách thức lớn với công tác quản lí nhà nước. Theo TS Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lí Dược (Bộ Y tế), việc ngăn chặn đòi hỏi sự phối hợp liên ngành và sự tham gia giám sát từ chính người dân. Lấp lỗ hổng pháp lí
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==