BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HANÂ H TÊTË CA Ã CACÁ NGAYÂ TRONG TUÊNÌ Chuã nhêåt 25/5/2025 Phoáng sûå 4 GIAO DÕCH NHANH, KÑN Cunâ g vúiá hai thanâ h viïn cuaã Trung têm Giaoá ducå Thiïn nhiïn (ENV), chuná g töi bùtæ àêuì cuöcå àiïuì tra tû â mötå nhomá facebook kñn, tûnâ g hoatå àönå g rêmì rö å taiå khu vûcå phña Bùcæ , trûúcá khi bõ gúä bo ã trong chiïnë dõch truy quetá cuaã ENV. Chó vaiâ cu á go ä phñm, lênì theo söë àiïnå thoaiå cuaã admin trong nhomá cu,ä chuná g töi àûúcå dênî àïnë mötå nhomá múiá co á gênì 8000 thanâ h viïn àang thaoã luênå söi nöií vï ì viïcå giao baná thïë naoâ cho “khoá têmì soatá ” hún. Bïn trong, hanâ g loatå baiâ àùng rao baná àönå g vêtå hoang daä va â sanã phêmí liïn quan hiïnå ra: Mêtå gêuë , chönì sönë g, cuöcë rûnâ g, thêmå chñ ca ã tï tï (loaiå àönå g vêtå nùmç trong danh sacá h bõ cêmë tiïu thuå dûúiá moiå hònh thûcá ú ã Viïtå Nam)… Têtë ca ã àïuì àûúcå trònh bayâ dûúiá danå g nhûnä g status ngùnæ gonå va â lúiâ múiâ goiå hêpë dênî : “Anh em cênì gò inbox riïng, ship tênå nha,â kñn àaoá tuyïtå àöië ”. Chuná g töi lûaå chonå mötå ngûúiâ baná co á nickname “Manå h ngùnæ ”, kemâ theo söë àiïnå thoaiå va â àõa chó taiå Quanã g Oai (Ba Vò, Haâ Nöiå ). Taiâ khoanã nayâ àùng baiâ vúiá tênì suêtë kha á dayâ : 1-2 baiâ möiî ngayâ , gia á àïí cöng khai: “chönì hûúng 1,7 triïuå / kg, ruaâ sulcata 2,5-25 triïuå /con, höí mang chuaá 5 triïuå /con”. Vaoâ vai ngûúiâ mua, chuná g töi nhùnæ tin hoiã mua mötå cùpå ruaâ sulcata àïí nuöi lamâ pet (thuá cûng). Ngûúiâ baná tra ã lúiâ trong chûa àêyì mötå phutá : “May cho anh, em coá hanâ g múiá vï.ì Anh lêyë hanâ g cúä naoâ ?” Khi àûúcå hoiã co á àamã baoã hanâ g khöng têtå löiî , nguönì göcë ro ä ranâ g, ngûúiâ baná cam kïtë : “Hanâ g ài tuyïnë riïng, giao trong ngayâ , àamã baoã húpå phapá ”. Têtë nhiïn, cam kïtë “húpå phapá ” cuaã ngûúiâ baná khöng àaná g tin búiã Sulcata laâ loaiâ ruaâ nguy cêpë , quy,á hiïmë khöng coá phên bö ë tû å nhiïn taiå Viïtå Nam va â àûúcå liïtå kï trong Phuå lucå Cöng ûúcá quöcë tï ë vï ì buön baná cacá loaiâ àönå g, thûcå vêtå hoang daä nguy cêpë (CITES), cacá hoatå àönå g xuêtë , nhêpå khêuí va â buön baná bõ kiïmí soatá chùtå che.ä Tiïpë tucå tòm kiïmë , chuná g töi kïtë nöië àûúcå vúiá mötå taiâ khoanã tïn “Baoã Long - Giao thuá Bùcæ Nam”, giúiá thiïuå la â àêuì möië lúná chuyïn boã só “hanâ g sönë g, hanâ g tûúi” cho cacá nha â hanâ g ú ã Ha â Nöiå va â Saiâ Gonâ . Töi thû ã hoiã mua mötå con rùnæ hö í mang va â ba con chim sêm cêmì . Ngûúiâ baná nhùnæ biïuí tûúnå g àönì g y á kemâ theo hûúná g dênî chi tiïtë : “Anh cocå trûúcá 500k, hanâ g ài xe khacá h vï ì bïnë Giapá Batá . Bïn em gûiã ma ä vênå àún va â anã h biïní sö ë xe, anh chó cênì ra nhênå ”. Vûaâ go ä mayá , Phu,á cönå g tacá viïn cuaã ENV vûaâ giaiã thñch vúiá töi: Sêm cêmì la â loaiâ àönå g vêtå hoang daä àûúcå liïtå kï trong Danh mucå loaiâ nguy cêpë , quy,á hiïmë àûúcå ûu tiïn baoã vï å ban hanâ h kemâ theo Nghõ àõnh 160/2013/NÀ-CP ngayâ 12/11/2013 cuaã Chñnh phuã (sûaã àöií , bö í sung búiã Nghõ àõnh 64/2019/ NÀ-CP ngayâ 16/7/2019). Phuá cho biïtë , trong nhûnä g nùm qua, nhiïuì lênì kiïmí lêm cacá tónh àaä bùtæ giûä nhûnä g àöië tûúnå g vênå chuyïní traiá phepá sêm cêmì nhûng vênî luön coá “ca á lotå lûúiá ”. Sau khi chuyïní laiå thöng tin vaâ link nhomá mua baná kñn cho bïn ENV tiïpë tucå xû ã ly,á töi theo chên hai cönå g tacá viïn cuaã ENV ài khaoã satá mötå sö ë nha â hanâ g àùcå sanã chim, thu á rûnâ g ú ã Ha â Nöiå va â mötå sö ë tónh lên cênå . Ú Ã nha â Thû á Co â chi nhaná h Socá Sún, trong vai mötå nhên viïn vùn phonâ g ài àùtå banâ cho “sïpë tiïpë khacá h quan tronå g”, töi goiå àiïnå yïu cêuì : “Bïn mònh coá sêm cêmì , sêm sen, hoùcå ga â löi khöng? Sïpë em muönë ùn moná àöcå la å mötå chutá .” Ngûúiâ nghe khöng ngênì ngaiå , thêmå chñ conâ niïmì nú:ã “Ga â löi thò hiïmë , phaiã àùtå trûúcá vaiâ höm. Nhûng sêm sen, sêm cêmì … lucá naoâ cunä g co.á Muönë hêpë hay nûúná g àïuì àûúcå . Em chó cênì baoá möiî mêm têmì bao tiïnì , bïn mònh seä lïn thûcå àún”. Töi hoiã co á giêyë kiïmí dõch hay nguönì göcë khöng, ngûúiâ kia cûúiâ xoaâ : “Yïn têm, khacá h siïu vip àaná h golf xong cunä g ùn bïn nayâ thûúnâ g xuyïn. Hanâ g chuná g tú á lêyë “co á àûúnâ g” ca ã röiì ”. Mötå khaoã satá múiá àêy cuaã Trung têm Giaoá ducå thiïn nhiïn (ENV) cho thêyë , taiå 125 nhaâ hanâ g ú ã Ha â Nöiå tû â nùm 2020 àïnë cuöië nùm 2024 àaä co á 42% cú súã co á quanã g caoá baná cacá moná ùn chï ë biïnë tû â chim hoang daä trïn thûcå àún. Tûúng tûå nhû vêåy, caác moán ùn tûâ chim hoang daä cuäng xuêët hiïån trïn thûåc àún cuãa 24% trïn töíng söë 124 nhaâ haâng àûúåc khaão saát taåi Thaânh phöë Höì Chñ Minh trong cuâng giai àoaån. VOÃ BOÅC “NUÖI THÛÚNG MAÅI” Thaná g 2/2025, ENV phatá àönå g chiïnë dõch “Ngayâ àêuë tranh vúiá cacá vi phamå vï ì àönå g vêtå hoang daä trïn khöng gian manå g”. Chó trong vonâ g 3 thaná g, chiïnë dõch àaä gopá phênì gú ä bo ã 10 nhomá Facebook chuyïn rao baná ÀVHD traiá phepá , ngùn chùnå hún 101.000 taiâ khoanã thanâ h viïn tiïpë cênå nguönì cung. Nhûng con söë ào á chó la â mötå phênì nöií cuaã tanã g bùng. Theo cú súã dû ä liïuå cuaã ENV, trong nùm 2024, coá àïnë 206.927 caá thï í sönë g, bö å phênå cú thï í va â sanã phêmí tû â ÀVHD bõ rao baná trïn nïnì tanã g Facebook. Hún 95% vi phamå trûcå tuyïnë liïn quan àïnë ÀVHD taiå Viïtå Nam àïuì xuêtë phatá tû â nïnì tanã g nayâ . “Facebook àang laâ chú å àen lúná nhêtë cho cacá hoatå àönå g buön baná ÀVHD traiá phepá ú ã Viïtå Nam”, baâ Buiâ Thõ Ha,â Pho á Giamá àöcë ENV, noiá thùnè g. “Du â àûúcå baoá caoá vi phamå , cacá baiâ àùng vênî tönì taiå . Co á trûúnâ g húpå tönì taiå hanâ g nùm trúiâ ”. Ngay sau khi 10 nhomá facebook bõ gú ä bo ã vò buön baná ÀVHD, mötå nhomá co á tïn “Chim sùn möiì àaiå banâ g” vênî tönì taiå cöng khai vúiá hún 5000 thanâ h viïn. ÚÃ àêy, àaiå banâ g non àûúcå giao baná nhû ga.â Cacá khacá h hanâ g thoaiã maiá àùng yïu cêuì tòm mua nhûnä g loaiâ chim nùmç trong danh sacá h cêmë nhû àaiå banâ g, ûng… vúiá “gia á inbox” hoùcå “giaá thoaã thuênå ”. Cunä g tû â sû å cung cêpë thöng tin cuaã nhiïuì cönå g tacá viïn, chuná g töi àûúcå biïtë , hiïnå vênî co á hanâ g chucå höiå buön baná àönå g vêtå hoang daä tiïpë tucå àûúcå lêpå múiá trïn manå g, möiî höiå co á tû â hanâ g nghòn àïnë hanâ g chucå nghòn höiå viïn nhû: Höiå àam mï cùtæ lúná , höiå bêyî chönì ba miïnì , höiå ruaâ hoang da…ä Khöng chó baná le ã trïn manå g, nhiïuì cú sú ã àa ä dûnå g nïn hònh thûcá “nuöi thûúng maiå ” àï í húpå phapá hoaá cacá loaiâ quy á hiïmë . Ba â Buiâ Thõ Ha â cho biïtë : “Nhiïuì àöië tûúnå g dunâ g vo ã bocå nayâ àï í nhêpå lêuå ÀVHD tûâ tû å nhiïn, röiì húpå phapá hoaá bùnç g giêyë tú â gia.ã Ho å biïnë traiå nuöi thanâ h tramå trung chuyïní àönå g vêtå quy á hiïmë .” Chñnh vò vêåy, ENV àang kïu goåi súám ban haânh danh muåc caác loaâi ÀVHD àûúåc pheáp nuöi sinh saãn vaâ thûúng maåi, nhùçm bõt löî höíng phaáp lyá vaâ àún giaãn hoáa cöng taác quaãn lyá. Nïëu khöng coá cöng cuå naây, moåi cuöåc truy queát chó laâ giaãi phaáp tònh thïë. Gênì àêy, cacá toaâ aná taiå Lanå g Sún, Thanh Hoaá , TP.HCM àaä tuyïn phatå nhiïuì àöië tûúnå g buön baná ÀVHD vúiá mûcá aná lïn túiá 12 nùm tu.â ENV àaná h gia á cao nhûnä g nö î lûcå nayâ , nhûng baâ Ha â thùnè g thùnæ : “Conâ qua á ñt vu å xû ã ly á àûúcå ngûúiâ cêmì àêuì àûúnâ g dêy. Phaiã àaná h vaoâ àêuì nêuå , àaná h vaoâ àûúnâ g dêy, khöng chó keã vênå chuyïní ”. Theo thöëng kï, nhiïìu vuå viïåc vêîn bõ xûã phaåt haânh chñnh, mûác phaåt töëi àa hiïån nay laâ 400 triïåu àöìng, nhûng khöng àuã sûác rùn àe vúái caác àûúâng dêy coá lúåi nhuêån haâng tyã àöìng. n “Chúå àen” àöång vêtå hoang daä: saáng xoáa töëi laåi mocå Du â àa ä co á chiïnë dõch gúä nhomá , xoaá taiâ khoanã , hoatå àönå g buön baná àönå g vêtå hoang daä (ÀVHD) trïn manå g xa ä höiå vênî êm thêmì sinh söi. Cûá mötå höiå nhomá bõ depå , nhiïuì nhomá múiá laiå mocå lïn, kñn ke,ä tinh vi hún. Trong cacá quaná ùn, chim, chönì , rùnæ , duiá … àûúcå phucå vu å theo àún àùtå hanâ g riïng, kñn àaoá nhûng khöng hï ì kho á tiïpë cênå . Ruaâ Sulcata nùmç trong danh mucå cêmë àûúcå quanã g caoá baná “húpå phapá ” Tï tï hoang daä bõ bùtæ vï ì quaná nhêuå [ NHOMÁ PV ] Baná chim hoang daä lamâ canã h cunä g co á thï í vi phamå phapá luêtå Hiïån nay quan niïåm cho rùçng viïåc mua baán chim laâm caãnh khöng vi phaåm phaáp luêåt vêîn coân khaá phöí biïën. Tuy nhiïn, nïëu khöng coá giêëy túâ thuã tuåc theo àuáng quy àõnh, haânh vi naây laâ vi phaåm phaáp luêåt vaâ seä bõ xûã lyá. Múái àêy nhêët, sau khi xaác minh tin baáo tûâ ngûúâi dên, cú quan chûác nùng àaä tõch thu 76 caá thïí chim hoang daä taåi khu vûåc chúå cêy caãnh Vaån Phuác (quêån Haâ Àöng, Haâ Nöåi). Hiïån höì sú vuå viïåc àang àûúåc hoaân thiïån àïí tiïën haânh xûã phaåt. Àiïìu àaáng noái laâ thaáng 8/2024, cûãa haâng naây cuäng àaä tûâng bõ xûã phaåt 15 triïåu àöìng vò haânh vi kinh doanh traái pheáp chim hoang daä àöìng thúâi bõ thu giûä tang vêåt laâ 130 caá thïí bao göìm nhiïìu loaâi chim biïët hoát thûúâng bõ buön baán traái pheáp nhû khûúáu baåc maá, kim oanh tai baåc, chñch choâe lûãa, chaâo maâo, chim seã vaâ vaânh khuyïn... Têët caã söë chim thu giûä sau àoá àaä àûúåc chuyïín àïën Trung têm Cûáu höå Àöång vêåt Hoang daä Haâ Nöåi. Vai tro â cuaã nïnì tanã g cöng nghïå Duâ àaä nhiïìu lêìn nhêån kiïën nghõ, caãnh baáo tûâ caác töí chûác möi trûúâng, Facebook vaâ TikTok vêîn khöng coá quy trònh xûã lyá minh baåch vaâ nhêët quaán àöëi vúái caác taâi khoaãn cöng khai buön baán ÀVHD. Mötå àaiå diïnå ENV cho biïtë : “Chuná g töi gûiã baoá caoá vi phamå coá dênî chûná g àêyì àu,ã nhûng phênì lúná phanã höiì la â tû å àönå g. Khöng co á cú chï ë ûu tiïn xûã ly á cacá nöiå dung mang nguy cú cao”. Luêåt An ninh maång vaâ Luêåt Thûúng maåi àiïån tûã hiïån haânh chûa coá chïë taâi cuå thïí buöåc caác nïìn taãng chõu traách nhiïåm nïëu khöng gúä boã nöåi dung vi phaåm. Àêy laâ löî höíng maâ caác töí chûác baão vïå möi trûúâng àang nöî lûåc vêån àöång sûãa àöíi. Àaiå banâ g non coá gia á tû â 3-10 triïuå àönì g/con Thõt chim sêm cêmì àûúcå nha â Thû á Coâ quanã g caoá cöng khai
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==