BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Nhòn ra thïë giúái Chuã nhêåt 25/5/2025 13 Quảng cáo THÔNG BÁO NHẮN TIN TAND TP Buôn Ma Thuột nhắn B.Dương Thị Minh Quyên trú 39/11 Đinh Công Tráng, Tân Tiến, Đắk Lắk. Vắng mặt tại địa phương không có tin tức gì, nay bà ở đâu về ngay TAND TP Buôn Ma Thuột để giải quyết việc ông Trần Văn Thuận và bà Trần Thị Chín thôn 6A, xã Ea Ô, huyện Ea Kar, ĐắkLắk “kiện đòi tài sản”. Trong thời gian 30 ngày đăng thông báo mà ông bà vắng mặt tòa sẽ giải quyết theo quy định pháp luật. Vu ä tru å àang àûúcå thûúng maiå hoaá ú ã quy mö chûa tûnâ g thêyë trûúcá àêy. Àöië mùtå vúiá cacá thïë lûcå cöng nghiïpå va â chñnh trõ hunâ g manå h, cacá hiïnå vêtå kï í cêu chuyïnå vï ì hanâ h trònh cuaã loaiâ ngûúiâ vaoâ khöng gian àang coá nguy cú bõ thêtë lacå , ca ã trïn quyä àaoå va â dûúiá Traiá àêtë . Giönë g nhû Stonehenge, àêy laâ nhûnä g hiïnå vêtå va â àõa àiïmí vö gia á àöië vúiá nhên loaiå vò chuná g àaiå diïnå cho mötå giai àoanå thiïtë yïuë trong quaá trònh tiïnë hoaá cuaã loaiâ ngûúiâ . Chuná g thûúnâ g cunä g thï í hiïnå lonâ g tû å haoâ dên töcå vò cênì co á cacá thanâ h tûuå khoa hocå va â cöng nghiïpå àï í àatå àûúcå chuná g. Àöi khi chuná g cunä g la â àaiâ tûúnã g niïmå nhûnä g ngûúiâ àa ä hy sinh trong qua á trònh thûcå hiïnå cacá chûúng trònh khöng gian àêyì tham vonå g. Nghiïn cûuá cacá hiïnå vêtå va â àõa àiïmí nayâ giupá cacá nha â nghiïn cûuá hiïuí ro ä hún vï ì cacá h cacá phi hanâ h gia tûúng tacá vúiá cöng nghïå múiá , thñch nghi vúiá möi trûúnâ g múiá va â phatá triïní cacá hoatå àönå g vùn hoaá múiá . Kïtë luênå cuaã cacá nha â nghiïn cûuá co á thï í tacá àönå g thiïtë kï ë tauâ vu ä tru å trong tûúng lai va â tùng ty ã lï å thanâ h cöng cuaã cacá sûá mïnå h khöng gian. Liïuå mötå thï ë hï å cacá nha â khaoã cö í hocå khöng gian tiïn phong nhû baâ Alice Gorman vaâ öng Justin Walsh coá thïí baoã tönì di sanã khöng gian cuaã chuná g ta cho cacá thï ë hï å sau nayâ khöng, vaâ cöng trònh cuaã ho å co á thï í thay àöií hoatå àönå g thamá hiïmí khöng gian nhû thïë naoâ ? NHIÏUÌ DI SANà BÕ ÀE DOAÅ Vaoâ thaná g 1 nùm nay, danh sacá h theo doiä 25 di sanã bõ àe doaå cuaã Quy ä Di tñch Thïë giúiá àa ä khiïnë nhiïuì ngûúiâ ngacå nhiïn khi Mùtå trùng àûúcå àûa vaoâ danh sacá h. Cu å thï í hún, àõa àiïmí ha å caná h cuaã tauâ Apollo 11 àang gùpå nguy cú giönë g cacá khu di tñch trïn Traiá àêtë . “Chuná g ta vênî hiïuí ro ä cacá h vênå hanâ h trïn Mùtå trùng”, nhaâ khaoã cöí hocå vu ä tru å Justin Walsh, giaoá sû taiå Àaiå hocå Chapman úã California (My)ä , cho biïtë . “Bêtë ky â sû á mïnå h naoâ tiïpë cênå hoùcå ài vaoâ mötå trong nhûnä g àõa àiïmí lõch sûã ào á àïuì se ä gêy ra hêuå qua ã ma â chuná g ta chûa thïí lûúnâ g trûúcá àûúcå . Chuná g ta phaiã thûcå hiïnå moiå biïnå phapá phonâ g ngûaâ co á thï í àï í giamã thiïuí thiïtå haiå ào”á . Tuy nhiïn, khöng chó cacá àõa àiïmí trïn Mùtå trùng àang khiïnë cacá chuyïn gia lo lùnæ g. Ty ã phu á Elon Musk muönë NASA rúiâ khoiã quy ä àaoå va â co á thï í àoná g cûaã Tramå vu ä tru å quöcë tï ë (ISS) súmá hún dû å àõnh cuaã cú quan nayâ . “Khung thúiâ gian maâ chuná g ta phaiã triïní khai cacá quy trònh vaâ giao thûcá cho cönå g àönì g vu ä tru å quöcë tï ë àang dênì khepá laiå ”, ba â Alice Gorman, nhaâ khaoã cö í hocå vu ä tru å va â pho á giaoá sû taiå Àaiå hocå Flinders úã Adelaide (UcÁ ), nhênå àõnh. Öng Walsh vaâ ba â Gorman àang dênî àêuì Dû å aná Khaoã cö í hocå Tramå vu ä tru å quöcë tï ë (Issap), mötå cötå möcë àaná h dêuë dû å aná khaoã cö í hocå khöng gian quy mö lúná àêuì tiïn. Àûúcå thanâ h lêpå vaoâ nùm 2015, dûå aná nhùmç nghiïn cûuá phi hanâ h àoanâ cuaã ISS, múã rönå g nganâ h khaoã cö í hocå sang nhûnä g chên trúiâ múiá va â thêmå chñ àiïuì hûúná g sû å phatá triïní cacá sû á mïnå h khöng gian daiâ hanå . Vï ì cú banã , khaoã cö í hocå khöng gian apá dunå g cacá phûúng phapá va â ly á thuyïtë khaoã cö í hocå truyïnì thönë g vaoâ ky ã nguyïn thamá hiïmí khöng gian. Thay vò àaoâ àêtë bùnç g bay, cacá nha â khaoã cöí hocå khöng gian sanâ g locå cacá baiâ baoá khoa hocå hoùcå kï ë hoacå h ky ä thuêtå . Ho å tòm kiïmë bùnç g chûná g trong dûä liïuå camã biïnë tû â xa va â hònh anã h vï å tinh cuaã tauâ thùm doâ khöng gian. “Khaoã cö í hocå khöng gian luön mang tñnh ly á thuyïtë . Nhûng cöng nghïå kyä thuêtå sö ë àa ä thay àöií àiïuì ào”á , öng Walsh noiá . “Co á nhiïuì bûcá anã h chupå bïn trong Tramå vu ä tru å quöcë tï ë hún bêtë ky â möi trûúnâ g sönë g naoâ trûúcá àêy trïn khöng gian, vò núi nayâ ài song song vúiá sû å phatá triïní cuaã cöng nghïå sö”ë . ÀONÁ G GOPÁ THÛCÅ CHÊTË Phên tñch cuaã ho å vï ì nhûnä g bûcá anã h hiïnå co á vï ì ISS cho thêyë cacá h cacá phi hanâ h gia caá nhên hoaá cacá khu vûcå trïn tramå vu ä tru å àï í thï í hiïnå banã sùcæ cuaã ho.å No á cho thêyë cacá h cacá phi hanâ h gia trang trñ “khöng gian trönë g” bùnç g cacá biïuí tûúnå g tön giaoá , huy hiïuå , mö hònh siïu nhên... giönë g nhû caná h cûaã mötå chiïcë tu ã lanå h. Nùm ngoaiá , cöng trònh khaoã cöí hocå khöng gian cuaã öng Walsh vaâ ba â Gorman àaä àûa ho å vaoâ Cêu lacå bö å thamá hiïmí 50, mötå tö í chûcá My ä cöng nhênå “50 nhaâ khoa hocå àaná g chu á y”á àa ä thay àöií thï ë giúiá va â mú ã rönå g y á nghôa cuaã viïcå thamá hiïmí . “Thûcå chêtë , mötå cöng ty thiïtë kï ë tramå vu ä tru å tû nhên noiá rùnç g ho å àa ä tham khaoã nghiïn cûuá cuaã chuná g töi vï ì cacá h con ngûúiâ thñch nghi vúiá cuöcå sönë g trong khöng gian àïí thiïtë kï ë nöiå thêtë tramå vu ä tru å cuaã ho”å , öng Walsh noiá . “Chuná g töi rêtë vui khi àûúcå nghe àiïuì ào”á . Àöië vúiá nhiïuì chuyïn gia, hanâ h trònh ghi chepá va â lûu giû ä di sanã khöng gian bùtæ àêuì khi ba â Beth O›Leary, giaoá sû khaoã cö í hocå taiå Àaiå hocå bang New Mexico (My)ä , cöng bö ë Dû å aná Di sanã Mùtå trùng (LLP) vaoâ nùm 2000. Mucå tiïu ban àêuì cuaã dû å aná la â coi toanâ bö å Mùtå trùng nhû mötå àõa àiïmí khaoã cö í va â lêpå banã àö ì cho moiå vêtå thï í ma â loaiâ ngûúiâ àï í laiå . Nhûng theo baâ O›Leary, nhiïmå vuå nayâ qua á tham vonå g so vúiá nguönì taiâ trú å hanå chï ë cuaã dû å aná . “Thay vaoâ ào,á chuná g töi chonå Cùn cûá Tranquillity vò àêy laâ lênì àêuì tiïn con ngûúiâ àùtå chên lïn mötå thiïn thïí khacá , va â no á co á têmì quan tronå g quöcë tï ë tûúng àûúng vúiá Stonehenge. Búiã vò chuná g töi khöng thïí àïnë thùm Mùtå trùng, chuná g töi phaiã àaoâ sêu vaoâ kho lûu trûä àï í tòm hiïuí nhûnä g gò conâ sotá laiå trïn bïì mùtå Mùtå trùng taiå Cùn cû á Tranquillity”. RÊTË Y Á NGHÔA Dû å aná àa ä tòm thêyë 106 hiïnå vêtå vaâ àùcå àiïmí (mötå hiïnå vêtå khöng thïí di chuyïní ), bao gömì vïtë xucá àêtë , dêuë chên phi hanâ h gia, thêmå chñ mötå miïnë g huy hiïuå cuaã Sû á mïnå h Apollo àêuì tiïn nùm 1967. Khöng chó vêyå , ho å conâ phatá hiïnå ra huy chûúng cuaã hai phi hanâ h gia, Vladimir Komarov vaâ Yuri Gagarin, àaä àûúcå cacá phi hanâ h gia Apollo 11 àïí laiå trïn Mùtå trùng. “Vúå hoå àa ä àûa huy chûúng cho cacá phi hanâ h gia My ä vaoâ àónh àiïmí cuaã cuöcå àua vu ä tru å va â Chiïnë tranh Lanå h, sau khi ho å qua àúiâ ”, ba â O’Leary noiá . “No á rêtë yá nghôa, phaiã khöng?” Nùm 2010, baâ O’Leary vaâ cacá àönì g nghiïpå àûa Cùn cûá Tranquillity vaoâ söí àùng ky á taiâ sanã vùn hoaá - nguönì lûcå cuaã bang California vaâ New Mexico vò vai tro â cuaã hai bang nayâ trong chûúng trònh khöng gian. Nùm nùm sau, Dûå aná Khaoã cö í hocå Tramå vu ä tru å quöcë tï ë àa ä àûúcå triïní khai. Nhiïuì ngûúiâ hy vonå g rùnç g viïcå àûa Mùtå trùng vaoâ danh sacá h theo doiä nùm 2025 cuaã Quy ä Di tñch Thïë giúiá se ä dênî àïnë nhiïuì tiïnë bö å hún nûaä , nhû danh sacá h cacá di sanã khöng gian àûúcå cöng nhênå toanâ cêuì . Tuy nhiïn, söë phênå cuaã cacá tauâ vu ä tru å lõch sû ã vênî conâ chúi vúi. “Àa ä co á àï ì xuêtë àûa nhûnä g vêtå thïí co á gia á trõ lõch sûã nhêtë vaoâ mötå baoã tanâ g bay quanh quyä àaoå Traiá àêtë ”, öng Walsh noiá . “No á co á thï í bao gömì Vanguard 1, vêtå thï í lêu àúiâ nhêtë hiïnå àang ú ã trong khöng gian”. Vaoâ thaná g 1/2025, mötå baoá caoá àï ì xuêtë rùnç g Vanguard 1 nïn àûúcå àûa trú ã laiå Traiá àêtë va â trûng bayâ trong mötå baoã tanâ g. Tûúng tû,å kñnh viïnî vonå g khöng gian Hubble vaâ Tramå Vu ä tru å Quöcë tï ë cunä g nïn àûúcå baoã tönì . Nghiïn cûuá cho thêyë khoanã g 40% tramå vu ä tru å co á thï í nguyïn venå sau khi trú ã vï ì Traiá àêtë . “Chuná g ta cênì suy nghô ky ä hún khi nhûnä g con tauâ nayâ kïtë thucá vonâ g àúiâ ”, öng noiá . “Nïuë banå dû å àoaná àûúcå khi mötå nhiïmå vu å co á thï í mang tñnh lõch sû,ã thò viïcå baoã tönì tauâ vu ä truå nïn àûúcå cên nhùcæ trong quaá trònh thiïtë kï ë no”á . n Duâ di tñch tûâ nhûäng chuyïën du haânh khöng gian coá tuöíi thoå chó múái vaâi thêåp kyã, nhûng möåt söë àaä bõ thêët laåc vônh viïîn. Möåt thïë hïå nhaâ khaão cöí hoåc khöng gian múái àang cöë gùæng baão töìn nhûäng gò coân soát laåi cuãa nhên loaåi. [ HOAI VY ] (theo bbc.com, ngayâ 16/5/2025) Vu ä tru å àang àûúcå thûúng maiå hoaá ú ã töcë àö å choná g mùtå Dêuë chên àïí laiå trïn Mùtå trùng cuaã cacá phi hanâ h gia Apollo vaoâ nhûnä g nùm 1960 vaâ 1970 Mötå sö ë cú sú ã ha å tênì g khöng gian quan tronå g àa ä bõ pha á huyã : Mötå nha â chûaá tauâ bay ú ã Florida (My)ä nùm 2008 Trong böië canã h thûúng maiå hoaá khöng gian vuä tru,å àêy la â thúiâ àiïmí quan tronå g àï í baoã tönì di sanã khöng gian. “Nhûnä g khoanã h khùcæ quan tronå g va â phi thûúnâ g nayâ trong lõch sûã nhên loaiå xûná g àaná g àûúcå chuná g ta trên tronå g, va â chuná g xûná g àaná g co á cú höiå tönì taiå trong tûúng lai”, baâ O’Leary noiá . Khaoã cöí hocå ... vuä truå
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==