Chuã nhêåt 25/5/2025 BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ Nhòn ra thïë giúái 12 Venus nhòn theo nhûnä g ngonå nïnë àang nhêpë nhayá trïn chiïcë baná h sinh nhêtå mini cuaã mònh. Nhûnä g ngûúiâ dû å tiïcå vêy quanh chuá cho á trong àêyì mong àúiå , nhûng noá maiä khöng thöií nïnë . Du â sao thò choá cunä g khöng biïtë thöií nïnë . Vò vêyå , chu ã cuaã Venus àaä can thiïpå , cö thöií tùtæ ngonå lûaã trong tiïnë g vö î tay trûúcá khi cùtæ mötå miïnë g baná h sinh nhêtå võ thõt cho chuá cho á nuöi cuaã mònh. “Venus giönë g nhû con gaiá töi vêyå ”, cö Victoria Font, chuã tiïmå baná h cho choá Barto Cafe, cho biïtë . Khoanã g hai thêpå ky ã trûúcá , mötå bûaä tiïcå sinh nhêtå danâ h riïng cho choá la â àiïuì ky â la.å Thï ë nhûng ngayâ nay, thuã àö Buenos Aires (Argentina) àaä trú ã thanâ h thanâ h phö ë co á nhiïuì ngûúiâ nuöi thuá cûng nhêtë trïn thïë giúiá . Cacá cuöcå khaoã satá dû luênå cho thêyë gênì 80% nhaâ úã thanâ h phö ë nayâ co á nuöi àönå g vêtå . Theo mötå cuöcå khaoã satá gênì àêy cuaã Trung têm nghiïn cûuá Pew, con söë nayâ cao hún khoanã g 20% so vúiá mûcá trung bònh cacá thanâ h phö ë taiå My ä va â vûútå xa cacá quöcë gia lên cênå . Khi ngayâ canâ g nhiïuì ngûúiâ Argentina quyïtë àõnh khöng sinh con, choá àa ä trú ã thanâ h ngûúiâ banå àönì g hanâ h khöng thï í thiïuë àûúcå trong cuöcå sönë g hanâ g ngayâ . Thönë g kï cuaã chñnh phuã cho thêyë Buenos Aires hiïnå la â núi sinh sönë g cuaã hún 493.600 chuá cho á so vúiá 460.600 treã em dûúiá 14 tuöií . Nhûnä g ngûúiâ àûúcå phonã g vênë tû å nhênå mònh laâ “cha me”å thay vò “chuã nuöi”. Viïcå nhên cacá h hoaá loaiâ choá thêmå chñ dênî àïnë mötå danh tûâ tiïnë g Têy Ban Nha hoanâ toanâ múiá - “perrhijo” - kïtë húpå giûaä tû â “cho”á va â “tre ã em”. “Sandro laâ võ cûuá tinh cuaã töi, laâ niïmì vui cuaã töi”, cö Magalñ Maisonnave, nha â taoå mêuî tocá 34 tuöií , noiá vï ì chu á choá cûng dachshund. Úà àêtë nûúcá boná g àaá nayâ , cö Maisonnave thûúnâ g mùcå cho Sandro chiïcë aoá àêuë cuaã àöiå boná g yïu thñch cuaã cö, River Plate, vaâ àûa no á àïnë cacá trênå àêuë àõa phûúng. “Töi laâ me å cuaã no”á , cö tuyïn bö.ë Tònh yïu ngûúiâ Argentina danâ h cho loaiâ cho á tùng trong khi tyã lï å sinh con giamã . Nùm 2023, tyã lï å sinh cuaã Argentina thêpë hún 6,5% so vúiá nùm trûúcá va â thêpë hún 41% so vúiá mötå thêpå ky ã trûúcá . Mötå sö ë trûúnâ g mêuî giaoá àang phaiã chêtå vêtå àï í lêpë àêyì cacá lúpá hocå . Khöng conâ àu ã kha ã nùng chi traã cho nhûnä g khoanã mua sùmæ lúná hún trong khi cacá cuöcå khunã g hoanã g kinh tïë diïnî ra liïn tiïpë , tênì g lúpá trung lûu vaâ thûúnå g lûu cuaã Argentina chuyïní sang chi tiïu manå h tay cho thuá cûng cuaã ho.å Vúiá tònh tranå g thêtë nghiïpå gia tùng, tiïnì lûúng khu vûcå cöng giamã va â nïnì kinh tï ë chó vûaâ thoatá khoiã suy thoaiá , nhûnä g chu á cho á àa ä trú ã thanâ h thanâ h viïn gia àònh quyá gia.á “Viïcå vay tiïnì hoùcå mua nhaâ trú ã nïn kho á khùn hún; khöng conâ cacá h naoâ àï í lêpå gia àònh nûaä . Àönå g vêtå trú ã thanâ h mötå phênì cuaã gia àònh. Vúiá con ngûúiâ , chuná g àang àõnh hònh cacá möië quan hï å va â thoiá quen trong nha”â , Tiïnë sô Marcos Dñaz Videla, nhaâ têm ly á hocå chuyïn vïì möië quan hïå giûaä ngûúiâ vaâ cho,á cho biïtë . Phong traoâ àöië xû ã cho á nuöi nhû treã con àang thay àöií canã h quan thanâ h phö ë khi cacá khacá h sanå , cûaã hanâ g thúiâ trang, quaná ca â phï va â thêmå chñ ca ã nghôa trang danâ h cho thuá cûng mocå lïn ú ã Buenos Aires àïí theo àuöií cún sötë nayâ . Cacá tiïmå lamâ àepå cho thuá cûng hiïnå khöng chó cung cêpë dõch vuå tùmæ va â cùtæ tóa ma â conâ ca ã dõch vu å chùm socá moná g chên va â spa bïn höì búi. Vñ du,å tiïmå lamâ àepå Guau Experience tñnh phñ lïn túiá 120 USD (3,1 triïuå VND) (gênì bùnç g mötå phênì tû mûcá lûúng trung bònh hanâ g thaná g cuaã ngûúiâ Argentina) cho dõch vuå tùmæ , vï å sinh, dûúnä g löng, cùtæ tóa moná g va â xõt nûúcá hoa. “Chuná g khöng phaiã nhûnä g sinh vêtå ú ã laiå vúiá chuná g ta lêu daiâ . Vò vêyå , trong thúiâ gian ào,á banå phaiã cho chuná g nhûnä g àiïuì tötë nhêtë ”, cö Nicole Verdier cho biïtë . Cö Verdier hiïnå la â chu ã tiïmå baná h danâ h cho choá àêuì tiïn taiå Argentina, Chumbis, núi lamâ cacá loaiå baná h tû â thõt ga â va â thõt lúnå haoã hanå g. Taiå Buenos Aires, núi söë ngûúiâ dùtæ cho á ài daoå nhiïuì hún ca ã sö ë ngûúiâ àêyí xe chú ã em be,á cacá chñnh trõ gia bayâ toã lo ngaiå rùnç g liïuå viïcå nuöi thuá cûng gia tùng co á phaiã biïuí hiïnå cuaã mötå cuöcå khunã g hoanã g lúná . Ho å àùtå cêu hoiã vò sao nhûnä g ngûúiâ tre ã ú ã Argentina laiå chonå nuöi thuá cûng thay vò nuöi con trong khi àêtë nûúcá àang giaâ ài nhanh choná g. “Sö ë liïuå thêtå àaná g lo ngaiå . ... Buenos Aires coá qua á nhiïuì cho á va â qua á ñt treã em”, ba â Clara Muzzio, phoá thõ trûúnã g cuaã thanâ h phö,ë cho biïtë . “Mötå thï ë giúiá co á ñt tre ã em la â thï ë giúiá töiì tï”å . Trong khi ào,á mötå sö ë nha â lêpå phapá àa ä àï ì xuêtë cacá saná g kiïnë thên thiïnå vúiá thu á nuöi, bao gömì cacá dû å luêtå taoå àiïuì kiïnå cho thu á nuöi ài lïn phûúng tiïnå giao thöng cöng cönå g. “Thanâ h phö ë àa ä ài mötå chùnå g àûúnâ g daiâ , nhûng töi tin rùnç g giú â àêy thanâ h phö ë co á nghôa vuå tiïpë tucå tiïnë vï ì phña trûúcá ”, nha â lêpå phapá àõa phûúng Emmanuel Ferrario cho biïtë . Àanã g “Vamos por masá ” (Cunâ g tiïnë xa hún) cuaã öng àa ä àï å trònh nùm dûå luêtå hiïnå àang àûúcå tranh luênå taiå cú quan lêpå phapá cuaã Buenos Aires. Mötå dû å luêtå àï ì xuêtë lêpå sö í àùng ky á nhûnä g ngûúiâ dùtæ cho á ài daoå , nhûnä g ngûúiâ phaiã tham gia ky â thi hai nùm mötå lênì va â traiã qua khoaá àaoâ taoå vï ì hö hêpë nhên taoå va â hanâ h vi àönå g vêtå . “Töi thêyë àêy la â cú höiå àï í Buenos Aires trúã thanâ h thanâ h phö ë thên thiïnå vúiá thu á nuöi nhêtë trong khu vûcå ”, öng Ferrario noiá . n Caá c nhaâ khoa hoå c àaä taå o ra kñnh aá p troâ ng cho pheá p ngûúâ i àeo nhòn trong boá ng töë i, möå t phaá t minh coá thïí giuá p ñch àaá ng kïí trong caá c hoaå t àöå ng cûá u höå vaâ khêí n cêë p. Khöng giöëng nhû kñnh nhòn ban àïm thöng thûúâng, kñnh aáp troâng khöng cêìn nguöìn àiïån vaâ cho pheáp ngûúâi àeo nhòn thêëy aánh saáng höìng ngoaåi vaâ aánh saáng khaã kiïën cuâng luác. “Nghiïn cûáu cuãa chuáng töi múã ra tiïìm nùng möåt têìm nhòn siïu viïåt cho moåi ngûúâi thöng qua caác thiïët bõ àeo khöng xêm lêën”, taác giaã dêîn àêìu cuãa nghiïn cûáu, öng Tian Xue tûâ Àaåi hoåc Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå Trung Quöëc, cho biïët. Kñnh aáp troâng sûã duång caác haåt nano nhoã àïí hêëp thuå aánh saáng höìng ngoaåi vaâ chuyïín àöíi chuáng thaânh caác têìn soáng maâ mùæt con ngûúâi coá thïí nhòn thêëy. Caác haåt naây cho pheáp ngûúâi àeo phaát hiïån “aánh saáng gêìn nhû höìng ngoaåi”, coá phaåm vi têìn soáng tûâ 800-1600 nanomet. Con söë naây vûúåt xa nhûäng gò mùæt thûúâng con ngûúâi caãm nhêån àûúåc, thûúâng nùçm trong phaåm vi 400-700 nm. Thûã nghiïåm trûúác àêy trïn chuöåt cho thêëy caác haåt naây cho pheáp nhòn bùçng tia höìng ngoaåi khi àûúåc tiïm vaâo voäng maåc, nhûng caác nhaâ khoa hoåc Trung Quöëc bùæt àêìu thiïët kïë möåt caách tiïëp cêån ñt xêm lêën hún. Àïí phaát triïín loaåi kñnh aáp troâng múái, hoå kïët húåp caác haåt nano vúái polyme mïìm deão, khöng àöåc haåi àûúåc sûã duång trong kñnh aáp troâng tiïu chuêín. Sau àoá, caác nhaâ nghiïn cûáu àaä thûã nghiïåm kñnh aáp troâng trïn caã ngûúâi vaâ chuöåt. Àöìng tûã cuãa nhûäng con chuöåt àeo kñnh aáp troâng cuäng co laåi khi coá aánh saáng höìng ngoaåi vaâ kïët quaã queát naäo cho thêëy aánh saáng höìng ngoaåi khiïën caác trung têm xûã lyá thõ giaác cuãa chuáng saáng lïn. Úà ngûúâi, nhûäng ngûúâi àeo kñnh aáp troâng coá thïí phaát hiïån chñnh xaác caác tñn hiïåu höìng ngoaåi nhêëp nhaáy nhû maä Morse. “Kïët quaã hoaân toaân roä raâng: Nïëu khöng àeo kñnh aáp troâng, àöëi tûúång khöng thïí nhòn thêëy bêët cûá thûá gò, nhûng khi àeo vaâo, hoå coá thïí nhòn thêëy roä aánh saáng höìng ngoaåi di chuyïín”. “Chuáng töi cuäng phaát hiïån ra rùçng khi àöëi tûúång nhùæm mùæt, hoå thêåm chñ coân coá khaã nùng tiïëp nhêån thöng tin töët hún, vò aánh saáng cêån höìng ngoaåi xuyïn qua mñ mùæt hiïåu quaã hún aánh saáng khaã kiïën”, tiïën sô Xue cho biïët. Hiïå n taå i, kñnh aá p troâ ng chó coá thïí phaá t hiïå n bûá c xaå höì ng ngoaå i tûâ nguöì n saá ng LED. Caá c nhaâ nghiïn cûá u àang nöî lûå c tùng àöå nhaå y cuã a caá c haå t àïí chuá ng coá thï í phaá t hiïå n caá c mûá c aá nh saá ng höì ng ngoaå i thêë p hún. “Trong tûúng lai, bùçng caách húåp taác vúái caác nhaâ khoa hoåc vêåt liïåu vaâ chuyïn gia quang hoåc, chuáng töi hy voång seä taåo ra möåt loaåi kñnh aáp troâng coá àöå phên giaãi khöng gian chñnh xaác hún vaâ àöå nhaåy cao hún”, “Cöng nghïå naây coá nhiïìu ûáng duång thûåc tïë, bao göìm maä hoáa vaâ truyïìn thöng tin, caãi thiïån têìm nhòn trong àiïìu kiïån têìm nhòn keám nhû sûúng muâ hoùåc buåi, cuäng nhû tñch húåp vaâo caác thiïët bõ thöng minh àïí cûáu höå vaâ cêëp cûáu”, tiïën sô Xue cho biïët. n Buenos Aires àûúcå coi laâ núi co á sö ë ngûúiâ nuöi thuá cûng cao nhêtë thï ë giúiá . Con sö ë ngayâ canâ g tùng trong khi ty ã lï å sinh con cuaã àêtë nûúcá ngayâ canâ g giamã . Cûng chiïìu thuá nuöi hún caã treã em Chu á cho á ngöiì canå h chu ã taiå Barto Cafe,á mötå tiïmå baná h danâ h cho thuá cûng ú ã Buenos Aires Sandro, chuá cho á dachshund sauá tuöií , ngöiì trong nhaâ riïng Nha â nghiïn cûuá àùtå kñnh apá tronâ g hönì g ngoaiå vaoâ mùtæ ngûúiâ tham gia thñ nghiïmå [ THUY ANH ] (independent.co.uk, ngayâ 23/05/2025) Trung Quöcë phatá minh kñnh apá tronâ g nhòn trong boná g töië Cacá nha â nghiïn cûuá cho biïtë nhûnä g ngûúiâ tham gia thû ã nghiïmå co á thï í nhênå biïtë thöng tin trong aná h saná g hönì g ngoaiå ngay caã khi ho å nhùmæ mùtæ . [ NGOCÅ DIÏPÅ ] (theo lbc.co.uk, ngayâ 23/05/2025)
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==