3 n Thứ Bảy n Ngày 24/5/2025 THỜI SỰ CÔNG TRÌNH CHIẾN LƯỢC NHÀ MÁY LỌC DẦU VÀ ĐƯỜNG ỐNG KHÍ Thập niên 1990, khi đảm nhận cương vị Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, rồi Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách ngành dầu khí, ông Trần Đức Lương đã trực tiếp chỉ đạo, điều hành ngành dầu khí trong giai đoạn phát triển mới. Đây là thời kỳ dầu khí trở thành ngành kinh tế hàng đầu, đóng góp nguồn thu lớn cho ngân sách quốc gia, đặc biệt từ việc khai thác thành công mỏ Bạch Hổ qua liên doanh Vietsovpetro - kết quả hợp tác hiệu quả giữa Việt Nam và Liên Xô (Liên bang Nga). Ông từng nhấn mạnh trong cuộc họp với ngành dầu khí, việc ký kết lại hiệp định hợp tác dầu khí năm 1981 là bước ngoặt quan trọng. Hiệp định này chuyển giao vai trò trưởng liên doanh từ phía Liên Xô sang Việt Nam, khẳng định quyền làm chủ của nước ta và mở ra thời kỳ phát triển mạnh mẽ của ngành. Sự thay đổi này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế to lớn - với phần trăm lợi nhuận Việt Nam hưởng lên tới trên 70% - mà còn giúp ngành dầu khí trưởng thành vượt bậc về quản lý và kỹ thuật. Đại diện PetroVietnam cho biết, cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương đặc biệt quan tâm và trực tiếp chỉ đạo quyết định đầu tư xây dựng hệ thống đường ống dẫn khí đồng hành từ mỏ Bạch Hổ vào bờ - một bước đi mang tính chiến lược trong phát triển ngành dầu khí và năng lượng quốc gia. Việc đầu tư hệ thống dẫn khí vào bờ đã góp phần khai thác hiệu quả hơn nguồn tài nguyên quý giá này, đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường, mở ra hướng phát triển năng lượng sạch và bền vững cho khu vực. Với sự nghiên cứu kỹ lưỡng và quyết tâm dám làm, ông đã mạnh dạn đề xuất vay 60 triệu USD từ Nhật Bản để triển khai dự án đường ống dẫn khí vào bờ. Quyết định này đã đánh dấu bước chuyển mình quan trọng, đưa ngành dầu khí bước vào kỷ nguyên mới, tạo ra nguồn năng lượng sạch, bảo vệ môi trường và góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế vùng Đông Nam bộ. Thành công của dự án đã mở đường cho sự phát triển của cụm công nghiệp Khí - Điện - Đạm Phú Mỹ, góp phần nâng cao công suất điện và đa dạng hóa nguồn năng lượng quốc gia. Khi bàn về quyết định xây dựng dự án trọng điểm quốc gia đầu tiên trong lĩnh vực lọc hóa dầu, ông Trần Đức Lương nhận định, đây là một quyết định được cân nhắc từ việc đấu thầu chọn nhà đầu tư đến việc lựa địa điểm xây dựng. Qua khảo sát, đánh giá tác động giao thông, môi trường và các điều kiện kỹ thuật, Dung Quất được chọn làm nơi xây dựng nhà máy lọc dầu đầu tiên của Việt Nam. Quyết định này không chỉ bảo đảm hiệu quả kinh tế mà còn thể hiện trách nhiệm bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Không chỉ có quyết sách trên chính trường xây dựng dự án, công trình hàng chục triệu đô la Mỹ, cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương còn có mặt ở “điểm nóng”, sâu sát với công trình dầu khí. Trong kho ảnh tư liệu của ngành dầu khí, nhiều công trình dầu khí trên khắp Việt Nam và ngoài khơi có dấu chân cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương. KỸ SƯ XÂY NỀN MÓNG NGÀNH ĐỊA CHẤT, DẦU KHÍ Cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương là một trong những học viên đầu tiên của lớp đào tạo chuyên viên địa chất do Liên Xô cũ tổ chức từ những năm cuối thập niên 1950. Sau khóa học trở về, ông cùng các đồng nghiệp góp phần tạo nên thế hệ cán bộ chủ chốt, nối tiếp và phát triển ngành địa chất - dầu khí. Sinh thời, ông từng chia sẻ, trước khi Cách mạng tháng Tám thành công, Việt Nam gần như không có đội ngũ cán bộ địa chất chuyên nghiệp, chỉ có một số ít nhà địa chất Pháp từng nghiên cứu sơ lược. Chính vì vậy, sự giúp đỡ của Liên Xô cũ về mặt nhân lực và công nghệ trở thành yếu tố quyết định cho sự hình thành và phát triển ngành. Sau khi thành lập ngành địa chất, các đoàn địa chất như Đoàn 20 (nghiên cứu địa chất tổng quan) và Đoàn 36 (tìm kiếm dầu khí) được hình thành, đánh dấu bước đầu tổ chức chuyên nghiệp hóa công tác thăm dò tài nguyên khoáng sản. Đoàn 36, với vai trò tập trung tìm kiếm dầu khí, sau này tách ra, phát triển thành Tổng cục Dầu khí, tiền thân của Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia ngày nay. N.LINH Ngồi lặng người trong căn nhà nhỏ, ông Huỳnh Quý, nguyên Bí thư Huyện ủy Đức Phổ (nay là thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi), bồi hồi nhớ lại những lần gặp mặt cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương. Ông Quý kể, khi còn làm lãnh đạo huyện, “tôi và đại diện Thường trực Huyện ủy 7 lần trực tiếp báo cáo với chú Lương. Tôi vẫn nhớ như in, lần đầu tiên trong phát biểu, tôi nói: “Kính thưa nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước” rồi đọc văn bản chuẩn bị rất kỹ về số liệu kinh tế - xã hội. Lập tức, chú Lương ngắt lời, bảo: “Quý ơi, báo cáo gì thì gần dân, sát dân, sát cơ sở, đời sống hiện giờ ra sao, sắp tới cần gì thôi”. Nghe chú nói xong, tôi xúc động quá, từ đó chuyển luôn sang xưng hô chú cháu”. Ông Quý vẫn nhớ, cứ mỗi năm nguyên Chủ tịch nước về quê một lần, lần nào cũng ghé Thường trực Huyện ủy dặn dò các thế hệ lãnh đạo địa phương. “Chú dặn đất nước giành được độc lập cũng nhờ tinh thần đoàn kết, quân dân như một. Bước vào thời bình, phát triển kinh tế cũng phải lấy dân làm gốc. Hành trình - đích đến của lãnh đạo từ Trung ương đến địa phương là phải nêu cao tinh thần trách nhiệm với dân trong vai trò được nhân dân tin tưởng giao phó”, ông Quý nhớ lại. Có những điều rất dung dị, như bữa cơm thân mật với cán bộ thị xã Đức Phổ, Chủ tịch nước Trần Đức Lương luôn yêu cầu món quê là lòng cá ngừ - món ăn gắn với tuổi thơ nghèo khó. “Chú bảo thời còn gian khó, lòng cá ngừ là món cả nhà mong chờ. Nó là ký ức, là gắn bó, là nhắc nhở phải luôn thương dân nghèo”, ông Quý kể. Là người con của vùng đất nghèo nhất huyện, vậy nhưng ông chưa khi nào có ý căn dặn phải ưu tiên nguồn lực cho xã Phổ Khánh. Trái lại, ông luôn nhấn mạnh việc phân bổ đầu tư công phải công bằng, hiệu quả, đến đúng nơi cần nhất. “Lúc nào chú Lương cũng dặn tôi phải phân bổ nguồn vốn đầu tư công đến nơi cần nhất, cho xứng đáng từng đồng”, ông Quý kể. NGUYỄN NGỌC Trong suốt sự nghiệp, cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương đưa ra quyết định lịch sử góp phần đưa ngành dầu khí phát triển. Những công trình thế kỷ như Nhà máy lọc dầu Dung Quất, đường ống dẫn khí từ mỏ Bạch Hổ vào bờ… đều có dấu ấn của ông. Cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương trên công trường Nhà máy Lọc dầu Dung Quất ẢNH: BSR Cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương trong mØt lần về thăm quê nhà Đức Phổ ẢNH: CTV CỐ CHỦ TỊCH NƯỚC TRẦN ĐỨC LƯƠNG: Nguyên Bộ trưởng Bộ Năng lượng Thái Phụng Nê chia sẻ, cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương là một trong những lãnh đạo trực tiếp tham gia chỉ đạo xây dựng và phê duyệt các quy hoạch điện quốc gia giai đoạn đầu của thời kỳ đổi mới, có tính chất định hình lâu dài cho hệ thống điện Việt Nam. Trong quá trình xây dựng Nhà máy thủy điện Hòa Bình, khi đó với vai trò là Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất (sau là Tổng cục Mỏ - Địa chất), ông Trần Đức Lương nhiều lần lên công trường. Xuất thân là một kỹ sư địa chất, ông mang đậm phong cách làm việc khoa học, thận trọng nhưng quyết liệt. TS Nê khẳng định, ông Trần Đức Lương là người có công lao lớn trong quá trình xây dựng nhà máy thủy điện Hòa Bình và đã có rất nhiều ý kiến quan trọng, góp phần xây dựng thành công công trình. Những đóng góp lớn của ông còn thể hiện ở việc tham gia các quyết sách xây dựng thủy điện trên bậc thang Sông Đà, trong khoảng những năm 1995-2000. Trong suốt thời kỳ đảm nhận vai trò Phó Thủ tướng Chính phủ phụ trách lĩnh vực năng lượng, ông Trần Đức Lương còn để lại nhiều dấu ấn sâu sắc, nhất là trong công tác chỉ đạo chiến lược và triển khai thực tế các dự án điện lớn - từ quy hoạch dài hạn cho đến tổ chức thi công cụ thể. “Ông Trần Đức Lương là một trong những lãnh đạo trực tiếp tham gia chỉ đạo xây dựng và phê duyệt các quy hoạch điện quốc gia giai đoạn đầu của thời kỳ đổi mới, bao gồm Quy hoạch Điện IV, V, VI. Đây là những quy hoạch có tính chất định hình lâu dài cho hệ thống điện Việt Nam trong bối cảnh nhu cầu tăng trưởng năng lượng bùng nổ, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước bước vào giai đoạn tăng tốc. Những quy hoạch này đã tạo nền tảng cho việc phát triển đồng bộ các nguồn điện và lưới điện truyền tải trên cả nước”, TS Nê kể. DƯƠNG HƯNG - TUYẾT HẠNH Vị lãnh đạo giản dị, gần dân Những quyết định lịch sử cho ngành năng lượng Trong ký ức của người dân xã Phổ Khánh (thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi), cố Chủ tịch nước Trần Đức Lương không chỉ là mØt nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước, mà còn là người con hiền lành, gần gũi, luôn đau đáu với sự phát triển của quê hương nghèo khó nơi ông sinh ra và lớn lên. Công lớn phát triển thủy điện Việt Nam
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==