TRỘM MỘ NGÀY CÀNG TRẮNG TRỢN Chỉ vài ngày sau kỳ nghỉ lễ 30/4, hai người Trung Quốc bị bắt giữ khi đang trên đường trốn khỏi Việt Nam sau khi đào bới khu lăng mộ vua Lê Túc Tông ở Thanh Hóa. Dù chưa kịp lấy đi cổ vật nào, hành vi xâm phạm này vẫn gây chấn động dư luận bởi mức độ liều lĩnh: Sử dụng thiết bị dò kim loại và các dụng cụ đào bới ngay tại khu lăng vua. Đây không phải là vụ việc hiếm hoi. Chỉ vài tháng trước đó, lăng chúa Nguyễn Phúc Khoát ở Huế được phát hiện có dấu hiệu bị đào trộm. Mộ bị xới tung, ngụy trang bằng lá khô, hiện trường vẫn còn vương vãi đất đá. Trước đó nữa, những vụ đào mộ tương tự từng xảy ra tại lăng Từ Dũ, lăng Vĩnh Mậu, An Lăng, Bồi Lăng, lăng Kiên Thái Vương…. Ngay giữa Thủ đô, những khu mộ 4.000 năm tuổi ở di chỉ Vườn Chuối cũng nhiều lần bị trộm “ghé thăm”, khiến các nhà khảo cổ phải thừa nhận: “Chúng tôi thường là người đến sau bọn trộm”. Những bộ hài cốt từ thời tiền Đông Sơn, di vật khảo cổ quý giá bị xới tung chỉ vì niềm tin sai lệch rằng trong đó có vàng, ngọc. Cố PGS.TS Nguyễn Lân Cường từng nhiều lần nhấn mạnh: “Nhiều mộ cổ hoàn toàn không có vàng bạc, châu báu như dân gian tưởng. Cái được chôn theo thường là đồ gốm, dao đồng, rìu đá, tượng nhỏ, mang giá trị nghiên cứu, không phải để làm giàu”. “Sẽ là dễ dãi nếu cho rằng chỉ những lời đồn mộ công chúa ngậm ngọc, hay vịt vàng ngoi lên đất là nguyên nhân khiến kẻ gian đào mộ. Những huyễn tưởng ấy, dù có tác động, vẫn chỉ là cái cớ cho một hành vi đã trở thành phong trào ở nhiều địa phương: săn lùng cổ vật theo đơn đặt hàng”, nhà nghiên cứu Nguyễn Trọng Khôi phân tích. Cả nước có hàng nghìn di tích, chỉ riêng Hà Nội là gần 6.000. Từ năm 2009 đến nay, xảy ra tình trạng mất hàng trăm cổ vật quý tại nhiều di tích. Đặc biệt, một vụ trộm tại đền Quốc Tế (Phú Thọ) năm 2021 đã khiến nơi này mất 40 sắc phong và sách cổ vô giá, chỉ vài ngày sau khi được phục chế. Tỉnh Bắc Giang cũng ghi nhận gần 70 vụ đạo 8 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ n Thứ Sáu n Ngày 16/5/2025 Từ vụ hai người Trung Quốc đào trộm lăng vua Lê Túc Tông đến hàng loạt cổ vật bị mất cắp tại các đình chùa, tình trạng xâm hại di sản đang diễn biến ngày càng phức tạp. Trong khi chế tài xử phạt còn nhẹ, công tác bảo vệ lỏng lẻo, ai sẽ chịu trách nhiệm cho những mất mát không thể phục hồi của di sản? “Ngay cả vua chúa khi mất cũng dặn con cháu không chôn nhiều vàng bạc. Một phần vì giáo lý nhà Phật, phần khác là để tránh lòng tham của hậu thế”, nhà khảo cổ Đỗ Văn Khang chia sẻ. Những lớp quách xây bằng hợp chất cứng, những táng vật đơn sơ cũng là cách mà người xưa bảo vệ mình khỏi sự quấy nhiễu của thời sau. Nhức nhối chảy máu cổ vật Cặp anh em song sinh Nguyễn Trí Hiền, Nguyễn Trí Hậu (học sinh lớp 11 chuyên Toán, Trường THPT Chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam) cùng giành Huy chương Vàng tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế lần thứ II, diễn ra tại Turkmenistan. Tin vui của hai cậu học trò nghèo khiến người dân thôn Trường Lộc, xã Tam Thành, huyện Phú Ninh (Quảng Nam) trầm trồ thán phục tấm gương sáng 2 cậu học trò ham học, vừa cảm phục người mẹ nghèo vất vả nuôi con. “CỰC MẤY CŨNG CHO CON BÁM LỚP, BÁM TRƯỜNG” Bà Nguyễn Thị Diên, mẹ của cặp song sinh Trí Hiền - Trí Hậu cười hạnh phúc khi thấy các con lớn khôn từng ngày và đều rất ngoan ngoãn, ham học, đúng như cái tên mà người mẹ gửi gắm hy vọng khi hạ sinh hai cậu con trai. Những tấm giấy khen, huy chương vàng treo đầy nhà là niềm vui, động lực để người mẹ đơn thân cố gắng mỗi ngày. Chị kể, năm 37 tuổi, hạ sinh Trí Hiền - Trí Hậu. Thời điểm đó chị đang dạy ở một trường tiểu học trên huyện miền núi Nam Giang cách nhà gần cả trăm cây số. Cứ đầu tuần chạy lên, cuối tuần chạy về thăm con. Việc chăm nom hai con phải nhờ vào người chị gái Nguyễn Thị Quới. Cho đến khi các con gần 3 tuổi chị xin chuyển công tác về gần nhà. Trời thương, cả hai cậu con trai đều ngoan hiền, rất ham học. Đồng lương giáo viên để nuôi cho hai đứa ăn học còn khá chật vật, nhưng chị nói dù vất vả đến đâu cũng ráng cho hai đứa ăn học đàng hoàng. “Hai cục vàng” ngày một lớn, đều chăm ngoan ham học như món quà vô giá trời ban. Từ bé cả hai đều học giỏi, và học đều ở các môn, tuy nhiên cả hai đều bộc lộ niềm đam mê với bộ môn Toán. “Hai đứa chẳng học thêm gì, tự bảo nhau học, tìm tòi, học hỏi. Cả hai đều ham học, mẹ toàn phải nhắc nghỉ bớt ngồi vào bàn học là như dính lấy ghế” - chị chia sẻ. Bảng thành tích của Trí Hiền - Trí Hậu khiến bạn bè cùng trang lứa không khỏi ngưỡng mộ. Từ lớp 1 đến lớp 11, hai con đều là học sinh giỏi và đạt nhiều thành tích cao trong các kỳ thi. Đến nay, Hiền và Hậu đều duy trì thành tích đạt danh hiệu học sinh giỏi 9 năm liên tiếp cùng nhiều thành tích như: Huy chương Vàng Kỳ thi Olympic 30-4; Huy chương Vàng Kỳ thi Olympic Duyên hải đồng bằng Bắc bộ; giải Aluminium Compass tại Kỳ thi IGO (Hình học Iran); Huy chương Vàng Kỳ thi Olympic Toán Học sinh - Sinh viên Toàn quốc; giải Nhất tại Kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh; giải Khuyến khích tại Kỳ thi Học sinh giỏi Quốc gia. nHOÀI VĂN PHÓNG SỰ Hai chàng trai “vàng” của người mẹ nghèo Nhìn hai con đứng trên bục cao nhận vinh danh khen thưởng vì xuất sắc cùng giành Huy chương Vàng Toán học quốc tế, mắt người mẹ ấy rưng rưng, hạnh phúc, dẫu đây không phải lần đầu chị được chứng kiến, tự hào vì con. Trí Hiền, Trí Hậu hạnh phúc trong vòng tay mẹ sau khi “gặt vàng” trở về từ cuộc thi Toán học quốc tế Vụ hai người Trung Quốc bị bắt giữ do đào bới khu lăng mộ vua Lê Túc Tông một lần nữa gióng lên hồi chuông báo động. Nạn chảy máu cổ vật do trộm cắp, buôn bán trái phép nhức nhối suốt bao năm qua chưa thể giải quyết. Còn di sản đứng trước nguy cơ vụn vỡ không thể phục hồi. Bài 1: Đào trộm mộ tìm cổ vật Vết tích các hố đào trộm bên cạnh các bộ hài cốt còn sót lại ở di chỉ Vườn Chuối
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==