BAOÁ TIÏNÌ PHONG PHATÁ HAN H TÊTË CA à CACÁ NGAY TRONG TUÊNÌ “LAM NGHÏ Ì NAY , CHÓ CÊNÌ YÏU THÖI LA CHÛA ÀU”à Bená duyïn vúiá nghï ì tacå tûúnå g tûâ thuú ã thiïuë thúiâ , nùm 15 tuöií , khi biïtë trong huyïnå co á trûúnâ g àaoâ taoå nghï ì tacå tûúnå g, anh Nguyïnî Vùn Duy àaä lùnå g le ä àïnë theo hocå va â gùnæ bo á vúiá cöng viïcå àucå àeoä cho àïnë bêy giú.â Gênì ba thêpå ky ã lamâ nghï ì tacå tûúnå g, anh àaä chûná g kiïnë khöng ñt nhûnä g ngûúiâ àïnë röiì ài. “Cunâ g hocå vúiá mònh ngayâ êyë , bêy giúâ chùnè g conâ mêyë ai theo nghï.ì Thêtå ra cunä g dï î hiïuí , búiã nghï ì nayâ àoiâ hoiã sû å kheoá leoá , tó mó, nhênî naiå va â nùng khiïuë höiå hoaå cú banã . Àa phênì se ä phaiã mêtë 5-7 nùm múiá co á thï í tû å tacå àûúcå mötå pho tûúnå g hoanâ chónh, 10 nùm múiá khiïnë ngûúiâ ta tin tûúnã g àùtå hanâ g”, anh Duy chia se.ã Trong nhûnä g ky ã niïmå àùcå biïtå vúiá nghï,ì anh Duy nhúá maiä mötå cêu chuyïnå vaoâ nùm 2003, khi àang lamâ thuï taiå Tiïn Lanä g. “Töi mú thêyë mötå pho tûúnå g trong chuaâ bõ chayá phênì göië . Vaiâ ngayâ sau, mötå cu å tû â Ninh Giang tòm àïnë , nhú â töi lamâ laiå pho tûúnå g bõ chayá àuiâ do chuaâ sú y á àùtå giêyë tiïnì canå h tûúnå g”. Tû â khoanã h khùcæ ào,á anh Duy canâ g tin rùnç g nghï ì nayâ khöng chó cênì yïu, ma â cênì gùnæ bo á va â thêuë hiïuí nhû mötå möië duyïn tiïnì àõnh. Duâ àöi lucá moiã mïtå , vêtë va,ã nhûng caiá duyïn êyë keoá anh trú ã laiå vúiá tûnâ g khucá gö,î tûnâ g vïtë àucå . “Nïuë àûúcå chonå laiå , töi vênî chonå nghï ì nayâ , vò canâ g lamâ canâ g thêyë cuönë hutá . Du â nhiïuì lucá cunä g kho á khùn, nhûng yïu nghïì röiì nïn töi khöng nghô àïnë bo”ã . Anh Duy cunä g cho biïtë thïm, mötå pho tûúnå g cao mötå metá , nïuë lamâ thu ã cöng hoanâ toanâ , co á thï í mêtë nûaã thaná g. Tuyâ theo kñch cú,ä mûcá àö å chi tiïtë va â yïu cêuì cuaã khacá h, möiî pho tûúnå g co á gia á dao àönå g tû â vaiâ triïuå àïnë hanâ g chucå triïuå àönì g. Nhûnä g bûcá tûúnå g lúná hoùcå thïpë vanâ g cêuì ky â co á thï í lïn túiá hanâ g trùm triïuå . Tuy nhiïn, vò lamâ thu ã cöng, möiî nùm anh Duy chó nhênå àûúcå khoanã g 10-15 àún lúná . Hiïnå , khacá h cuaã anh Duy vênî àïuì àùnå tòm àïnë tû â Bùcæ vaoâ Nam, thêmå chñ conâ co á ca ã khacá h tû â My.ä Tûúnå g Phêtå , tûúnå g Bacá Hö,ì tûúnå g thênì taiâ , tûúnå g truyïnì thênì … àïuì nùmç trong danh sacá h nhûnä g tacá phêmí àa ä qua tay anh àucå tacå . Möiî bûcá , anh àïuì “têm àùcæ nhû nhau”. “Khöng coá bñ quyïtë gò ngoaiâ viïcå cö ë gùnæ g lamâ thêtå tötë tûnâ g sanã phêmí ”, anh cûúiâ hiïnì . GIÛ Ä HÖNÌ TÛÚÅNG TRONG TÛN G NHAÁT ÀUÅC Giûaä thúiâ àaiå cöng nghï,å nhiïuì xûúnã g chuyïní sang dunâ g mayá CNC àïí taoå hònh nhanh hún nhûng anh Duy vênî giû ä nguyïn quy trònh thuã cöng truyïnì thönë g. Tû â chonå gö,î àïnë phacá thaoã , tacå tûúnå g, àaná h giêyë rapá , sún son thïpë vanâ g… têtë ca ã àïuì àûúcå thûcå hiïnå bùnç g tay. Anh khöng giêuë giïmë : “70-80% tûúnå g töi lamâ la â thu ã cöng. Mayá chó giupá xe ã gö,î conâ laiå la â àöi tay va â têm huyïtë cuaã mònh”. Vúiá anh Duy, duâ àucå tay co á thï í chêmå hún, tönë nhiïuì cöng sûcá hún, nhûng buâ laiå , möiî àûúnâ g netá taoå ra àïuì mang theo camã xucá va â hönì cötë cuaã ngûúiâ thú.å “Töi rêtë hanå chï ë dunâ g mayá mocá . Lamâ bùnç g mayá thò nhanh, nhûng cacá chi tiïtë thûúnâ g bõ cûná g, mêtë ài chêtë riïng. Lamâ tay thò khacá , mònh camã nhênå àûúcå tûnâ g thú á gö,î tûnâ g àûúnâ g àucå nhû àang àûúcå thöií hönì vaoâ ”. Anh cunä g chia seã thïm: “Tûúnå g àatå chuêní phaiã àuná g ty ã lï å cuaã cacá cu å àïí laiå : thên, àêuì , tay, chên… àïuì phaiã cên àöië . Nhûng àïí àepå , thò phaiã co á hönì . Hönì nùmç ú ã aná h mùtæ , khuön mùtå , phong thaiá . Nhêtë la â vúiá tûúnå g Phêtå , khuön mùtå phaiã àêyì phucá hêuå , bêuì bônh, nhòn vaoâ la â thêyë lonâ g an yïn”. Tuy nhiïn, sau nhiïuì nùm lamâ nghï,ì anh nhênå ra mötå hanå chï ë lúná trong cacá h lamâ truyïnì thönë g la â tacå rúiâ tûnâ g bö å phênå röiì ghepá laiå . Phûúng phapá nayâ khiïnë tûúnå g dï î mêtë cên àöië va â thiïuë sû å liïnì macå h. Tû â ào,á anh quyïtë àõnh thay àöií : ghepá phöi hoanâ thiïnå trûúcá röiì múiá bùtæ àêuì tacå . Cacá h lamâ nayâ àoiâ hoiã àö å chñnh xacá cao hún, kho á hún, nhûng mang laiå hiïuå qua ã ro ä rïtå : tûúnå g haiâ hoaâ hún, ñt sai lïcå h, vaâ àùcå biïtå la â giû ä àûúcå “hönì ” xuyïn suötë trong tûnâ g àûúnâ g netá . Ú Ã Baoã Ha â nhûnä g nùm trúã laiå àêy, sö ë hö å gia àònh tiïpë tucå duy trò nghïì nayâ ngayâ canâ g ñt ài, ngûúiâ tre ã theo nghï ì gênì nhû chùnè g conâ ai. Nhûnä g bö å tûúnå g àepå mùtæ hay cacá bûcá phuâ àiïu tinh xaoã giú â àêy khöng dïî danâ g tòm thêyë banâ tay kheoá leoá cuaã nhûnä g ngûúiâ tre ã trong lanâ g. “Töi thêtå lonâ g rêtë muönë dayå nghï,ì cunä g muönë lúpá tre ã theo hocå àï í giû ä lêyë caiá nghï ì truyïnì thönë g cuaã lanâ g. Nhûng hiïnå taiå khöng co á ai àïnë hocå nghï ì ca.ã Cacá banå tre ã ra trûúnâ g ài lamâ la â co á lûúng ngay. Conâ hocå nghï,ì vaiâ ba nùm àêuì chó toanâ hocå viïcå , khöng tñch luyä àûúcå tiïnì bacå gò. Nïn kho á giû ä chên cacá em”, anh Duy trùn trú.ã n Gênì 30 nùm gùnæ bo á vúiá nghï,ì nghï å nhên Nguyïnî Vùn Duy (SN 1982, xaä Àönì g Minh, huyïnå Vônh Baoã , TP Haiã Phonâ g) gênì nhû la â ngûúiâ cuöië cunâ g conâ duy trò nghïì tö í ú ã lanâ g tacå tûúnå g Baoã Haâ tûnâ g vang boná g mötå thúiâ . [ MAI BUÂI ] Gênì 30 nùm giûä nghï ì tacå tûúnå g Baoã Haâ Chuã nhêåt 11/5/2025 Vùn hoáa - vùn nghïå 11 Lanâ g Baoã Ha â (xûa la â lanâ g Linh Àönå g, xa ä Àönì g Minh, huyïnå Vônh Baoã , TP Haiã Phonâ g) àûúcå coi la â caiá nöi cuaã nghï ì tacå tûúnå g Viïtå Nam. Ban àêuì , dên lanâ g chuyïn lamâ röië gö,î tranh thúâ va â sún maiâ . Vï ì sau, nghïì phatá triïní thanâ h chamå khùcæ tûúnå g thú â Phêtå , Thaná h va â cacá nhên vêtå trong cheoâ , tuönì g cö.í Nùm 2007, Baoã Ha â àûúcå UBND TP Haiã Phonâ g cöng nhênå la â “Lanâ g nghï ì truyïnì thönë g àiïu khùcæ gö î - sún maiâ ”. 1. Trúiâ àêtë nhû àö í supå ú ã Thacá Gio á taiå vûúnâ quöcë gia Phong Nha- Ke ã Banâ g. Khi töi phaiã ngöiì chïtë gñ trïn mötå tanã g àa.á Du â chó mötå phutá trûúcá àang leo treoâ bònh thûúnâ g. Trênå sutá lûng àïnë àötå ngötå khöng baoá trûúcá . Sau khi cuiá ngûúiâ àï í võn vaoâ súiå dêy cùng docå vacá h àa,á töi khöng taiâ naoâ àûná g thùnè g lïn àûúcå nûaä (êu cunä g la â hêuå qua ã dönì nená nhûnä g ngayâ leo treoâ qua á sûcá trûúcá ào)á . Nhûng röiì chùnè g co á chiïcë trûcå thùng naoâ àïnë àoná , töi àanâ h vûaâ bo â vûaâ lênì lïn. Röiì àûúcå nhên viïn phaá raoâ àï í ra àûúnâ g cho gênì . Tû â àêy töi coá thï í leo lïn xe öm trúã vï ì khacá h sanå . Cún àau nayâ thò rêtë khunã g khiïpë möiî khi banå muönë cû ã àönå g. Nhûng chó cênì banå biïtë àiïuì thucá thu,ã no á seä tû å rutá dênì trong vonâ g mötå tuênì . Têtë nhiïn töi khöng thïí nùmç ào á àúiå hïtë àau. Töi àùtå mua mötå chiïcë gêyå inox tû â thanâ h phö ë Àönì g Húiá . Khi àaä co á thï í di chuyïní àûúcå , töi bamá vaoâ gêyå lïn mayá bay vï ì nha.â Vêyå la â chó trong mêyë ngayâ töi ài hai chên, bönë chên röiì túiá ba chên- hoùcå hún vò banã thên chiïcë gêyå co á 4 chên. Nhû vêyå trònh tûå khöng giönë g nhû cêu àö ë cuaã con nhên sû canh giûä thanâ h Thebes: Con vêtå gò buöií saná g ài 4 chên, buöií trûa 2 chên vaâ buöií chiïuì 3 chên. Cêu àöë thò cunä g vú á vêní thöi, qua á àaná g ú ã chö î ai khöng giaiã àûúcå se ä bõ nhên sû bopá cö.í Töi khöng roä àöi chên sû tûã cuaã no á thò bopá kiïuí gò. Röiì caiá momä ngûúiâ chùcæ gò àa ä hiïuå qua ã trong viïcå cùnæ cö í nanå nhên… Chûa hïtë , khi bõ Oedipus “àaná h baiå ” chó bùnç g cacá h tra ã lúiâ àuná g cêu àö,ë nhên sû thenå qua á quyïn sinh luön. Bùnç g cacá h tû å ùn thõt mònh múiá ghï… Ngûúiâ ta baoã cêu chuyïnå nayâ chùnè g qua tuyïn böë kïtë thucá mötå thúiâ àaiå huyïnì sû ã thênì ngûúiâ lênî lönå àï í chuyïní sang giai àoanå con ngûúiâ hai chên àöcå chiïmë vu ä àaiâ . Du â sao banã thên cêu àöë cunä g nhû mötå lúiâ sêmë baoá trûúcá hanå dunâ g cuaã con ngûúiâ . Thênì hay nhên sû coá thï í khöng cênì àïnë gêyå nhûng ngûúiâ thò co-á giönë g nhû caiá gia á cuaã sû å damá àûná g bùnç g hai chên. Hanâ h khêtë phaiã bõ gêyå têtë nhiïn röiì . Vua chuaá cunä g àêu thïí rúiâ quyïnì trûúnå g- cunä g la â mötå loaiå gêyå tacá h rúiâ mùtå àêtë ma â thöi. 2. Töi biïtë ñt nhêtë ba phu å nû ä trïn dûúiá 80 vênî tû â chöië chönë g gêyå du â ro ä ranâ g no á tötë cho quanä g àúiâ conâ laiå cuaã ho.å Ba â thû á nhêtë bõ conâ g, lûng vaâ chên àa ä taoå thanâ h mötå gocá gênì vuöng. Baâ thû á hai vûaâ nùmç viïnå ca ã thaná g vò gianä tônh macå h chên. Baâ thû á ba chñnh laâ bacá töi. Nhiïuì nùm liïnì bacá tha â ài veoå vï ì mötå bïn (do thoaiá hoaá cötå sönë g) chû á cûúng quyïtë noiá khöng vúiá gêyå . Àïnë mötå lucá cú thï í khöng chõu nöií nûaä , bacá àö í supå xuönë g sanâ nha.â Tû â ào á bacá trúã nïn lênî . Chùnè g hanå khi töi àïnë thùm bacá laiå tûúnã g töi laâ bö ë töi, con gaiá àûúcå bacá “thùng chûcá ” thanâ h chõ gaiá . Tûcá la â bacá töi àêm ra treã hoaá … Töi cunä g khöng roä sû å lênî àïnë trûúcá hay do cuá nga ä ma â dênî àïnë lênî . Nhûng töi àoaná àiïmí chung cuaã têtë ca ã nhûnä g ngûúiâ àepå cao tuöií kï í trïn la â sú å chönë g gêyå anã h hûúnã g xêuë túiá hònh anã h. Vúiá ho,å chönë g gêyå cunä g giönë g nhû xacá nhênå mònh àa ä gia â yïuë . Me å töi tre ã hún tñ, nhûng cunä g U80 röiì thò laiå àa ä lamâ banå vúiá gêyå hún 1/4 thï ë ky ã nay. Cunâ g mötå bïn chên maâ me å töi bõ gêyî túiá 3 lênì . Va â conâ la å lunâ g hún, ba â vênî ài laiå àûúcå bònh thûúnâ g, trong nhaâ conâ khöng cênì gêyå . A  nhûng cunä g chñnh 2 lênì gêyî vï ì sau la â do trûútå chên ngay trong nhaâ (ào,á rúiâ gêyå ra la â biïtë nhau ngay). Lênì àêuì do tai nanå giao thöng. Mötå lênì me å töi ài chúå gùpå mötå ba â chûnâ g ngoaiâ 60 ngöiì xe lùn coá ngûúiâ àêyí . Me å hoiã thùm thò àûúcå biïtë ba â bõ gayä cùnè g chên trûúcá ào á 9 thaná g. Giú â ba â co á riïng mötå ngûúiâ phucå vu å tû â viïcå tùmæ rûaã trú ã ài. Nghe meå töi kï í sau khi mö í chên têmì mötå thaná g, àaiå loaiå cû á cùtæ chó xong laâ me å töi tòm cacá h têpå ài, ba â kia lêyë lamâ ngacå nhiïn lùmæ . Thûcå ra me å töi cunä g chùnè g co á lûaå chonå naoâ khacá . Nha â töi chùcæ chùnæ khöng àuã giauâ àï í thuï riïng mötå ngûúiâ hêuì ha å nhû thï.ë Vúiá me å töi nguyïn laâ bacá sô, ba â biïtë nïuë khöng chõu àau chönë g nanå g têpå ài thò seä thanâ h tanâ phï ë nhû chúi. Cacá loaiå nanå g chùnè g qua laâ biïnë thï í cuaã gêyå . Àï í y á thò biïuí tûúnå g cuaã nghï ì y cunä g la â cêy gêyå co á cùpå rùnæ cuönë quanh. Roä ranâ g y hocå la â mötå “cöng cu”å to lúná giupá loaiâ ngûúiâ chönë g àú ä thúiâ gian khaá hiïuå qua.ã 3. Giûaä thï ë ky ã XVIII, àanâ öng nûúcá Phapá ra ngoaiâ ma â khöng coá gêyå àûúcå thi sô Baudelaire mö taã “chùnè g khacá naoâ ú ã truönì g”. Thûcå ra ho å cunä g chùnè g thï í naoâ lamâ khacá , khi àûúnâ g sa á raiã àaá khêpë khïní h, suötë ngayâ “lïn xe xuönë g ngûaå ”, laiå conâ phaiã hö å tönë g cacá quy á cö quy á ba.â Nïn mötå quy á öng àñch thûcå têtë phaiã viïnå àïnë gêyå . Va â tiïnå thï í biïnë no á thanâ h phu å kiïnå thúiâ trang. Thêmå chñ co á khi conâ giêuë trong lonâ g gêyå mötå thûá hung khñ àïí phonâ g xa. Ngûúiâ biïtë chúi violon laiå tñch húpå bïn trong gêyå cêy àanâ nho ã xinh. Hoaå sô biïnë gêyå thanâ h önë g butá … Cunâ g thúiâ àiïmí , bïn Anh co á hùnè mötå mön vo ä gêyå danâ h cho quyá öng vênî diïnå trang phucå àuöi töm. Tomá laiå tû â giûaä thï ë ky ã XIX túiá àêuì thï ë ky ã XX, àanâ öng chêu Êu vùn minh sönë g khöng thïí thiïuë gêyå . Röiì ö tö xuêtë hiïnå kemâ àûúnâ g nhûaå phùnè g ly.â Va â gêyå laiå trú ã vï ì vai tro â truyïnì thönë g: bêuì banå vúiá ngûúiâ gia â yïuë . Nhûng xetá cho cunâ g thò trong àúiâ nayâ , ai ma â chùnè g cênì vaiâ thû á ngoaiå vêtå àï í chönë g àú.ä Chùnè g hanå chuná g ta phaiã co á mötå gia àònh, cöng viïcå , tiïnì bacå … chñ ñt têmë cùn cûúcá . Chuná g ta phaiã thuöcå vïì hoùcå cunä g co á thï í lêpå ra mötå cú quan àoanâ thï í naoâ ào.á Nïuë khöng thò biïtë tûå giúiá thiïuå mònh laâ gò? 4. Ngûúiâ bö å hanâ h Minh Tuïå du â àaä trutá bo ã àûúcå gênì nhû moiå thû á thuöcå vï ì àúiâ sönë g trênì tucå thò mötå cacá h tû å nhiïn laiå hutá vï ì nhûnä g àö ì àï,å höå vï,å khöng thiïuë “anti-fan”. Hoå tònh nguyïnå lamâ gêyå chönë g hay “gêyå chocå baná h xe” conâ tuyâ . Nhûng xem ra giaoá phapá múiá la â àönå g cú va â phûúng tiïnå töië hêuå dênî dùtæ võ khêtë sô trïn con àûúnâ g àa ä chonå . Röiì àïnë lûútå öng laiå trú ã thanâ h núi nûúng tûaå hay… àu bamá vúiá nhûnä g ngûúiâ húpå duyïn. Tomá laiå , loaiâ ngûúiâ lamâ nïn nïnì vùn minh bùtæ àêuì tû â viïcå biïtë sû ã dunå g cöng cu.å Ma â gêyå chñnh laâ tiïnì thên cuaã têtë ca ã cacá loaiå cöng cu.å Va â khi con ngûúiâ lênì àêuì tiïn biïtë trang bõ cho mònh mötå ngoaiå vêtå àï í tùng cûúnâ g sûcá manå h thò trong àêuì anh ta phaiã co á hònh dung vïì no á röiì . Tûcá la â tinh thênì cuaã cöng cuå se ä xuêtë hiïnå trûúcá . Thï ë nïn khi cênì cû á dunâ g gêyå , co á gò àêu ngaiå . Vò chuná g ta sinh ra àaä sùné gêyå trong àêuì . n Àöång vêtå coá gêyå [ NGUYÏÎN MAÅNH HA ] + NGÊMÎ Nghï å nhên Nguyïnî Vùn Duy – ngûúiâ giû ä hönì cho tûúnå g gö î bùnç g àöi tay vaâ sû å kiïn trò Tû â phöi gö î möcå àïnë bûcá tûúnå g hoanâ chónh- hanâ h trònh tó mó vaâ têm huyïtë cuaã ngûúiâ nghï å nhên treã
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==