14 nThứ Sáu n Ngày 9/5/2025 XÃ HỘI LỢI NHUẬN GIẢM Vừa bán gần 30 tấn sầu riêng mới đây, ông Huỳnh Văn Hoảnh - Giám đốc Hợp tác xã Tân Thới 1 (huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ cho biết, với giá 41.000 đồng/kg bán xô tại vườn, mặc dù chưa lỗ nhưng thấp hơn tới 17.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm ngoái, do vậy lợi nhuận giảm đáng kể. “Năm nay bà con chỉ lời chút đỉnh, nói chung vẫn kiếm sống được và tiếp tục đầu tư cho vụ tới, nhưng kém vui so với mấy năm trước”, ông Hoảnh nói. Còn theo ông Lê Văn Trực (xã Nhơn Ái, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ), năm ngoái, sầu riêng bán xô tại vườn cho thương lái với giá 68.000 đồng/kg, còn năm nay giá bán chỉ ở mức 34.000 đồng/kg. “Với giá này, 7 công sầu riêng của tôi dù đạt sản lượng tới 10 tấn nhưng chỉ kiếm lời khoảng 300 triệu đồng, trong khi năm ngoái sản lượng ít hơn nhưng có thể kiếm lời tới 500 triệu đồng nhờ giá bán cao”, ông Trực chia sẻ. Tại huyện Châu Thành A, tỉnh Hậu Giang, nhiều nông dân bắt đầu vào vụ thu hoạch sầu riêng nhưng rất ít thương lái tìm mua, giá tại vườn từ 38.000-42.000 đồng/kg với sầu riêng Ri6, còn sầu riêng Musang King cũng chỉ khoảng 80.000 đồng/kg. Chưa kể, gần đây xuất hiện những cơn mưa trái mùa khá nặng làm cho trái sầu riêng bị sượng, nên thương lái không mặn mà thu mua. Bên cạnh tình hình khó tiêu thụ, toàn tỉnh Hậu Giang cũng ghi nhận hơn 300ha sầu riêng (trên tổng số 2.993ha trong toàn tỉnh) bị các loại bệnh khác nhau. KHUYẾN CÁO NÔNG DÂN KHÔNG TRỒNG TỰ PHÁT Theo ngành nông nghiệp Hậu Giang, những năm gần đây sầu riêng là loại cây được nhiều nông dân lựa chọn bởi có giá trị kinh tế cao. Do vậy, ngành chức năng khuyến cáo bà con nông dân không trồng tự phát khi chưa có thị trường đầu ra ổn định, đồng thời cán bộ kỹ thuật sẽ tăng cường hỗ trợ nông dân áp dụng tiến bộ kỹ thuật, phòng ngừa các loại sâu bệnh để tăng năng suất và chất lượng cao. “Thời gian qua, các cơ quan chuyên môn luôn đẩy mạnh thực hiện công tác lấy mẫu giám sát mã số vùng trồng, vùng nguyên liệu sản phẩm chủ lực, trong đó có vùng trồng sầu riêng, nhằm tăng cường đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm nông sản trên địa bàn. Tỉnh cũng xác định việc cấp mã số vùng trồng, sử dụng vật tư đầu vào thân thiện với môi trường là yếu tố quan trọng để đảm bảo, nâng cao chất lượng, an toàn thực phẩm”, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hậu Giang cho biết. Tại Cần Thơ, diện tích trồng sầu riêng những năm gần đây cũng không ngừng gia tăng và hiện đã chiếm tỷ lệ lớn nhất với gần 7.000ha (trong đó, có khoảng 1.700ha có mã số vùng trồng) trong tổng số 26.000ha cây ăn trái của toàn thành phố. Ông Trần Thái Nghiêm - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Cần Thơ cho biết, tình cảnh sầu riêng vào vụ rớt giá như hiện nay không phải mới. Dù giá sầu riêng có giảm, nhưng với mức giá hiện nay bà con vẫn có lời, nhiều hay ít tùy vào quy trình chăm sóc tốt hay không để giảm giá thành sản xuất. Tuy nhiên, theo ông Nghiêm, tình trạng này một lần nữa đòi hỏi ngành hàng này xem lại những vấn đề cần khắc phục để phát triển bền vững. Bởi, việc xuất khẩu sầu riêng phụ thuộc hầu hết vào thị trường Trung Quốc, khi thị trường này có động thái gì đều ảnh hưởng đến tình hình trong nước. “Họ như nắm đầu cán, còn mình thì đầu lưỡi, xuất được một lô hàng đã khó, nếu bị trả về thì càng khó khăn. Do vậy, quy trình sản xuất, chăm sóc cây trồng cần đặc biệt được lưu ý để đảm bảo chất lượng”, ông Nghiêm nói. CẢNH KỲ Các tỉnh ĐBSCL đang vào thu hoạch rộ sầu riêng, sản lượng dồi dào trong khi sức mua chậm, giá giảm sâu khiến lợi nhuận của nông dân giảm đáng kể. Điều này đã lặp đi, lặp lại nhiều năm, dù sầu riêng được mệnh danh trái cây tỷ đô. Thu hoạch sầu riêng ở huyện Phong Điền, TP Cần Thơ Trái cây tỷ đô lại rớt giá LÀM CHỦ SẢN XUẤT, KHÔNG CHẠY THEO PHONG TRÀO Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Lâm Đồng, tính đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có 25.610ha sầu riêng, trong đó có hơn 5.489ha đã được cấp mã số vùng trồng. Lâm Đồng cũng đã cấp 10 mã số cơ sở đóng gói phục vụ xuất khẩu. Năm 2024, sản lượng sầu riêng xuất khẩu đạt trên 25.500 tấn, kim ngạch hơn 104 triệu USD, tăng gần 3 triệu USD so với năm trước. Riêng mặt hàng sầu riêng tươi chiếm hơn 20.000 tấn, phần còn lại là sản phẩm chế biến như sầu riêng bóc múi đông lạnh. Không phủ nhận sầu riêng đang là “ngôi sao” mới của ngành trái cây xuất khẩu, nhưng anh Lưu Hoàng Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Nông sản Bảo Thi (huyện Đạ Huoai) cảnh báo nguy cơ dư thừa nguồn cung nếu địa phương không kịp thời quy hoạch lại vùng trồng. “Làn sóng người người, nhà nhà trồng sầu riêng mà không tính đến đầu ra sẽ sớm khiến thị trường mất cân bằng. Đặc biệt, phụ thuộc quá lớn vào một thị trường như Trung Quốc là con dao hai lưỡi”, anh Tuấn nhận định. Anh cho biết, để tránh tình trạng “trúng mùa, mất giá”, cần đồng bộ nhiều giải pháp, từ phân bổ thời vụ để tránh thu hoạch ồ ạt, đến khuyến khích nông dân tham gia hợp tác xã, tạo vùng nguyên liệu lớn nhằm dễ ký kết hợp đồng bao tiêu với doanh nghiệp. Đồng thời, mở rộng thị trường xuất khẩu và tăng tỷ lệ chế biến sâu là điều tất yếu để giảm áp lực cho đầu ra. “Chúng tôi vừa xuất 2 container (khoảng 35 tấn) đầu tiên mùa vụ mới sang Trung Quốc, nhờ sản phẩm đạt chuẩn về dư lượng hóa chất. Nhưng nếu chỉ trông vào thị trường này thì rất rủi ro. Cần tính tới cả những hướng đi xa hơn”, anh Tuấn nhấn mạnh. KIỂM SOÁT ĐẦU VÀO, NÂNG CHUẨN ĐẦU RA Một trong những vấn đề nóng hiện nay là chất lượng vật tư nông nghiệp. Anh Tuấn cho rằng, không ít cửa hàng vẫn lén lút bán thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất cấm. Đây là yếu tố có thể khiến nông sản bị trả về hoặc mất uy tín trên thị trường. “Hiện nay nhà nhà trồng sầu riêng, nhưng lại thiếu quy hoạch vùng trồng, thiếu sự liên kết với doanh nghiệp thu mua. Đặc biệt, thiếu thông tin thị trường xuất khẩu. Nhiều người cứ thấy giá lên là trồng ồ ạt, đến lúc thu hoạch đồng loạt bị ùn ứ, rớt giá là tất yếu”, anh Tuấn chia sẻ. Anh Tuấn kiến nghị cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm, bởi chỉ một vài lô hàng bị phát hiện vi phạm là có thể ảnh hưởng cả ngành hàng. Ở góc độ chủ nhiệm CLB “Những người nông dân tỷ phú” của tỉnh Lâm Đồng, ông Lê Quang Sơn, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc HTX Nông nghiệp Du lịch miệt vườn Hà Lâm cho rằng yếu tố mấu chốt để giữ “ngôi vua” cho trái sầu riêng là chuyển đổi tư duy sản xuất, từ làm theo kinh nghiệm sang làm theo kỹ thuật. Ông Sơn chia sẻ, sầu riêng Đạ Huoai làm đúng mùa vụ, theo tiêu chuẩn VietGAP nên việc xuất khẩu thuận lợi là điều đương nhiên. Bên cạnh đó, nguồn đất, nước, địa hình của huyện đều phù hợp để trồng sầu riêng. Đặc biệt, người dân ở xã Hà Lâm (xã tỷ phú của Lâm Đồng), thường xuyên có các chuyên gia đầu ngành nông nghiệp tư vấn, hỗ trợ phát triển theo hướng canh tác bền vững. Bên cạnh đó, người dân luôn học, đổi mới và ứng dụng công nghệ cao, đúng kỹ thuật, sử dụng các loại phân thuốc được cấp phép lưu hành trên thị trường. “Những nhà vườn trồng sầu riêng trái vụ thường sử dụng phân lân để kích bông, trái. Tuy mang lại hiệu quả, nhưng trong lân chứa rất nhiều cadimi, chì có hại cho sức khoẻ”, ông Sơn nói. Ông Sơn cho biết thêm, việc tham gia các lớp tập huấn canh tác VietGAP, sử dụng phân thuốc an toàn, ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt, bón phân tự động,… đã giúp bà con hiểu rằng làm đúng thì năng suất cao, cây ít bệnh, trái dễ bán và giá cao. THÁI LÂM Khoảng hơn một tháng tới, sầu riêng Lâm Đồng sẽ vào vụ thu hoạch Nông dân thủ phủ trồng sầu riêng Lâm Đồng đang chủ động điều chỉnh hướng sản xuất, từ siết chất lượng vật tư đầu vào đến tham gia chuỗi liên kết bài bản. Lâm Đồng chủ động gỡ nút thắt từ gốc “Ngành chức năng cũng thường xuyên khuyến cáo nông dân quan tâm đến chất lượng sản phẩm, thực hiện quản lý tốt mã số vùng trồng, nghiên cứu các sản phẩm chế biến từ sầu riêng thay vì chỉ bán trái tươi. Đặc biệt, cần quan tâm thị trường trong nước, tránh phụ thuộc hoàn toàn vào xuất khẩu, để tránh những rủi ro khi thị trường có những rào cản kỹ thuật và có những chính sách thay đổi đột ngột”. Ông TRẦN THÁI NGHIÊM - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Cần Thơ Trong năm 2023-2024, Lâm Đồng đã giám sát 116 vùng trồng và cơ sở đóng gói sầu riêng, lấy 759 mẫu giám định. Kết quả chỉ ghi nhận một số ít mẫu bị nhiễm rệp sáp hoặc kim loại nặng (cadimi, chì) ở ngưỡng rất thấp, vẫn nằm trong giới hạn cho phép của thị trường Trung Quốc. Điều này cho thấy nỗ lực kiểm soát chất lượng sầu riêng của địa phương đang đi đúng hướng.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==