9 n Thứ Ba n Ngày 6/5/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ lãng du Suget (Pháp) từng gửi thư khen ngợi đến NXB Thế giới, viết: “Cuốn sách của ông Hữu Ngọc tôi đọc thường xuyên. Quả là một bữa tiệc tinh thần lớn! Tôi ngưỡng mộ ông, vì ông làm chủ được ngôn ngữ của chúng tôi. Tôi chỉ biết có hai người rành tiếng Pháp như Đại tướng Võ Nguyên Giáp và ông Hữu Ngọc”. Suốt hơn 70 năm cầm bút, nhà nghiên cứu Hữu Ngọc không ngừng xây dựng cầu nối giữa văn hóa Việt Nam và thế giới. Ông có thể diễn thuyết bằng tiếng Anh, Pháp, Đức và từng khiến cả hội nghị đại sứ Thụy Điển phải im lặng lắng nghe suốt 10 phút thư giãn ngắn ngủi, một kỳ tích chưa từng có trong ngoại giao mềm. Ông Borje Lunggren, Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam nhận xét: “Không ai có thể tóm lược Lịch sử - Văn hóa Việt Nam sinh động trong một thời gian ngắn như vậy”. Cũng từ nhân duyên này, Thụy Điển đã mời Hữu Ngọc làm Chủ tịch Quỹ văn hóa Việt Nam - Thụy Điển tới 16 năm liền. HẠNH ĐỖ Với những đóng góp to lớn cho văn hóa Việt Nam, ông đã được trao tặng nhiều danh hiệu và giải thưởng cao quý như: Huân chương Cành cọ Hàn lâm (Pháp), Huân chương Bắc Đẩu (Thụy Điển), giải Vàng Sách Việt Nam 2006, Giải thưởng Lớn, Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì Tình yêu Hà Nội 2017... Bộ sách “Lãng du trong văn hóa Việt Nam” được xem như “bách khoa toàn thư” thu nhỏ về văn hóa, con người nước Việt Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng?... Những ngày đại lễ kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước với người dân TPHCM vẫn còn lâng lâng hương vị men say, vẫn ngân nga câu hát: “Chưa có bao giờ đẹp như hôm nay”. Lễ 30/4 và 1/5 năm nay, mọi ngả đường vào thành phố chật như nêm, trong nội thành xe cộ đông đúc hơn bao giờ hết. Chúng tôi vừa mừng vừa lo khi họ hàng, bạn bè, bà con từ khắp nơi đổ về. Giá thuê phòng cao ngất ngưởng mà tìm không ra. Rồi kéo nhau thức trắng đêm chờ xem diễu hành, xem máy bay biểu diễn. Lo tiếp đón họ hàng, lo đi xem bắn pháo hoa nên “gặp nhau lần nào cũng vội”. Cháu tôi ở Huế lần đầu vào TPHCM, một mình nó lặn lội đi xem diễu binh! Thấy nó chụp ảnh check-in bên dàn đại pháo ở bến Bạch Đằng, bạn bè ở quê vô cùng thán phục, ngưỡng mộ. Nhiều cô bác văn công hỏa tuyến các quân khu nay cũng “hành quân hướng về Sài Gòn”, say sưa hát: “Nổi lửa lên em”. Lướt một vòng mạng xã hội, thấy có những vị hiếm khi đi chơi nơi đông người, hôm nay xuất hiện rạng rỡ với cờ Tổ quốc, cờ Mặt trận giải phóng, chen chúc giữa vạn người. Chị Thắm, một người dân TPHCM cùng bạn bè mặc áo dài, đội nón vẽ lá cờ, bảo: “50 năm mới có một lần! Tất cả ra đường, ăn mặc đẹp và tận hưởng không khí lễ hội”. Một phóng viên nước ngoài chụp ảnh đến mỏi cả tay, được bộ đội mời uống nước. Chú bộ đội nói: “Đây là nước dân đem ra cho chúng tôi, chia sẻ với mọi người”. Phóng viên nước ngoài bảo: “Hình như ở đất nước các bạn rất thích những lá cờ?”. Mọi người đáp: “Mỗi khi có tin vui, chúng tôi đều dùng cờ và hoa để thể hiện tình cảm của mình”. Tôi đón một anh bạn đặc biệt là nghệ sĩ ghi ta về từ Đức. Anh sinh ra tại Sài Gòn trước 1975, sau đó vượt biên sinh sống ở Đức. Tôi thấy anh ngày ngày đội nắng, đội sương đi xem duyệt binh, bắn pháo hoa. Tôi đang mơ một chuyến đi Đức cho biết đó đây, còn anh phán một câu chắc như đinh đóng cột: “Không đâu bằng ở Việt Nam, ông ạ!”. Tôi nói: “Điều kiện y tế ở Việt Nam nay tốt hơn nhiều”. Anh bạn tôi bảo: “Ở nước ngoài, tôi đăng ký khám bệnh mất ngủ thì 2 tháng sau mới đến lượt, còn ở đây, hôm đầu tiên về mất ngủ, tôi gọi điện cho bệnh viện và 5 phút sau đã được nhập viện kiểm tra sức khỏe. Máy móc tôi đeo trên người để đo giấc ngủ hiện đại tới mức ở châu Âu mà tôi chưa bao giờ được sử dụng!”. Chúng tôi vừa đi dạo vừa chơi nhạc làm mọi người phấn chấn nhìn theo. Anh bạn bảo: “Riêng về Việt Nam tôi không bao giờ phải cầm theo đàn, hầu như ở đây nhà nào cũng có một cây đàn ghi ta”. Hàng triệu triệu du khách, những đoàn diễu binh rầm rộ đến từ khắp đất nước đã làm thành phố rạng ngời hơn bao giờ hết. Theo Sở Du lịch TP HCM, chỉ tính từ ngày 20/4 đến 4/5/2025, cao điểm là ngày 30/4, trên địa bàn thành phố đã đón khoảng 2,7 triệu lượt khách. Riêng khách quốc tế khoảng 355.000 lượt. Doanh thu ước đạt 15.707 tỷ đồng. Chị Kim, một người dân ở vùng trung tâm nhận xét: “Xưa nay chỉ thấy cảnh dân thành phố xô đi các tỉnh trong ngày lễ chứ chưa bao giờ thấy ngày lễ khắp nơi đổ về thành phố như thác thế này. Hòn ngọc viễn đông là đây chứ đâu!”. Câu nói của chị Kim bất giác làm mọi người cùng gật đầu, tán thưởng: Làm sao cho mỗi ngày vui, lễ Tết… người ta lại nhớ về, lại hướng về TPHCM như những tháng ngày đại lễ kỷ niệm 50 thống nhất đất nước vừa qua? Sau đại lễ, công việc đặt ra là làm sao duy trì và lan tỏa sức hút vô cùng mãnh liệt của TPHCM trong những ngày tháng Tư lịch sử đã hun đúc, tạo ra một Hòn ngọc viễn đông của thời đại mới? Lịch sử còn ghi năm 1698, chúa Nguyễn cho lập phủ Gia Định, dinh Phiên Trấn, tới năm 1790 thì xây dựng Gia Định thành theo kiểu phòng thủ Vauban. Tiếc thay, năm 1859, quân Pháp phá thành Gia Định. Nguyễn Đình Chiểu xót xa: “Bến Nghé của tiền tan bọt nước/ Đồng Nai tranh ngói nhuốm màu mây”. Trải qua hơn 300 năm bao dâu bể, thành phố ngày càng lớn mạnh và trong tương lai gần khi sáp nhập với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, nơi đây sẽ trở thành một thành phố có tiềm lực kinh tế đa dạng bao gồm rừng núi, biển, trung tâm đô thị hành chính, hải đảo du lịch. Nhiều người nhận xét: “Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước, TPHCM như con rồng đã thức giấc rồi!”. Thăm bến cảng Nhà Rồng, người ta lại nghe lời thơ của Bác văng vẳng: “Còn non còn nước còn người/ Thắng giặc Mỹ ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay”. NGUYÊN ANH SỔ TAY ước. Tuy nhiên, có một việc tốt, nên làm không ghi chép chi tiết nhưng bà con vẫn gìn giữ bấy lâu nay, đó là tinh thần giúp đỡ lẫn nhau trong mọi việc chung, riêng của người dân trong bản. Gia đình ông Thào A Chư gồm vợ chồng ông và 5 con gái, trong đó 4 người con đã kết hôn và sống tại nhà chồng. Nguồn thu nhập của gia đình ông trông chờ vào nương rẫy như hầu hết người dân tại bản. Nhưng gia đình ông Chư khó khăn hơn, là một trong 78 hộ nghèo của bản Háng Á. Căn nhà cũ của ông Chư xuống cấp nghiêm trọng, trở nên xiêu vẹo và nguy hiểm hơn sau cơn bão Yagi năm ngoái. Vì vậy, ông đã được hỗ trợ 60 triệu đồng từ nguồn kinh phí Nhà nước để xây lại. Để căn nhà mới khang trang và sinh sống ổn định lâu dài, ông vay thêm 70 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội. Nhà ông Chư là một trong số 22 căn trong bản được Nhà nước hỗ trợ xây mới hoặc sửa chữa trong đợt này. Khi bắt đầu khởi công xây nhà, ông Chư đã đi từng nhà kêu gọi sự giúp đỡ ngày công của dân bản và đều nhận được sự giúp đỡ. Từng công đoạn như san gạt đất nền, đổ móng và vác gỗ đều có khoảng 15 đến 20 người dân trong bản góp sức. Theo ông Chư, mỗi công đoạn mất từ 1 đến 2 ngày để hoàn thành, nhưng thách thức lớn nhất là việc vận chuyển nguyên liệu lên bản. Những người ruột thịt trong gia đình có nhiệm vụ nặng nề hơn, phải giúp đỡ, hỗ trợ cho đến khi nhà được hoàn thiện. Vậy nên, gia đình ông Chư chỉ có 2 người thợ chuyên nghiệp để thực hiện những công đoạn lắp ghép khó, yêu cầu kỹ thuật cao. Với đồng bào Mông, xây nhà mới là sự kiện trọng đại trong đời người. Vì vậy, dù phần lớn dân bản đều không có điều kiện kinh tế, nhưng họ vẫn chắt bóp để góp chút quà cho gia chủ. Mỗi người tặng chủ nhà vài chục nghìn đồng đến vài trăm nghìn đồng; có khi cũng chỉ mừng nhau chai rượu men lá. Ông Thào A Chư đang đứng giữa căn nhà còn dang dở, nhìn những tấm ván gỗ vừa được dựng lên, rưng rưng xúc động: “Chỉ ít hôm nữa thôi là nhà tôi xong rồi. Bao năm ở trong căn nhà cũ dột nát, giờ nghĩ đến cảnh vợ con có chỗ ở vững chãi mừng lắm”. XÃ BẢO LÃNH VAY NGÂN HÀNG, MUA VẬT LIỆU Ông Vừ A Sào, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Hồ Bốn cho biết, trong 5 bản trên địa bàn xã, bản Háng Á có địa hình biệt lập nhất, dân cư lại sống rải rác. Nhưng có điều mừng là bản mới có sóng điện thoại và đường bê tông dẫn lên nên việc hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho Hang Á và cả xã được triển khai thuận lợi hơn. Xã Hồ Bốn được giao xóa 80 nhà tạm, nhà dột nát. Trong đó, 79 hộ nghèo, cận nghèo và một hộ là gia đình người có công. Trong đó, 77 ngôi nhà được xây mới với mức hỗ trợ 60 triệu đồng/nhà, 13 căn nhà sửa chữa được hỗ trợ 30 triệu đồng/nhà. “Để hỗ trợ cho những gia đình khó khăn, xã Hồ Bốn còn có chương trình đứng ra bảo lãnh với ngân hàng chính sách cho người dân vay vốn làm nhà. Chính quyền xã còn đứng ra làm hợp đồng bảo lãnh giữa người dân và doanh nghiệp địa phương, để người dân có thể nợ vật liệu xây dựng như cát, sỏi, xi măng...”, ông Vừ A Sào cho biết. Huyện Mù Cang Chải là huyện có số lượng nhà triển khai chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát lớn nhất trên địa bàn tỉnh Yên Bái, với 771/2208 nhà ở. Tính đến cuối tháng 3/2025, toàn huyện đã khởi công 746 nhà ở, đạt 96,8% kế hoạch. Trong đó, 607 nhà được xây mới, 139 nhà được sửa chữa. Dù là huyện nghèo, khó khăn nhất của tỉnh nhưng Mù Cang Chải quyết tâm hoàn thành việc xoá nhà tạm trước thời hạn tỉnh đề ra (30/8/2025). Ông Đào Ngọc Hùng, Chủ tịch UBND huyện Mù Cang Chải cho biết, huyện đã ban hành kế hoạch cụ thể và chỉ đạo các cơ quan chuyên môn phối hợp cùng UBND xã, thị trấn rà soát, xác định số lượng hộ nghèo, hộ cận nghèo và đối tượng cần hỗ trợ xây dựng mới hoặc sửa chữa theo đúng quy định. Việc triển khai hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách được huyện triển khai nghiêm túc, tích cực. (Còn nữa) T.Đ Căn nhà đang được xây của ông Thào A Chư Tính đến 28/3, toàn tỉnh Yên Bái đã khởi công 2.087/2.208 nhà ở, đạt 94,5% kế hoạch. Trong đó, xây mới 1.728 ngôi nhà, sửa chữa 359 ngôi nhà. Các địa phương đã huy động toàn bộ hệ thống chính trị, quyết tâm hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trước 30/8 theo chỉ đạo của UBND tỉnh Yên Bái.
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==