Mobylette cho đến cách đi đứng, ăn mặc… Bà nhận thức, để trở thành một chiến sĩ thực thụ, bản thân phải vưèt qua mọi thử thách, khó khăn. Từ đó, bà không ngừng học hỏi và rèn luyện để trở thành một chiến sĩ xuất sắc của Biệt động Sài Gòn. Bà đưèc giao nhiều nhiệm vụ như giao liên, trinh sát, vận chuyển vũ khí, thư từ giữa nội và ngo°i thành... TRẬN ĐÁNH LỊCH SỬ Khát khao cháy bỏng của bà Chính Nghĩa lúc ấy là đưèc chiến đấu trực diện với kẻ thù. Và, ngày ấy cũng đã đến. Năm 1967, căn cứ của Đội 5 bị lộ, phần lớn cán bộ, chiến sĩ bị bắt, đơn vị phải lui về t°m lánh ở căn cứ mới. Cuối năm 1967, chỉ huy của lực lưèng Biệt động Sài Gòn điều động những người trong đơn vị khác để thành lập Đội 5 mới do ông Tô Hoài Thanh làm chỉ huy trưởng, chuẩn bị công tác vào Sài Gòn để lên kế ho°ch chiến đấu trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968. “Theo kế ho°ch, đội biệt động của tôi do đồng chí Tô Hoài Thanh chỉ huy đánh vào Dinh Độc Lập và giữ trận địa trong khoảng 20 - 30 phút chờ quân chi viện tới. Đây là một mục tiêu quan trọng, nằm trong nội đô, đưèc bảo vệ nghiêm ngặt. Mỗi động thái khác thường xung quanh mục tiêu sẽ bị địch kiểm tra ráo riết và s»n sàng bắn h°” - bà Nghĩa nhớ l°i. R°ng sáng mùng 2 Tết Mậu Thân 1968, 15 chiến sĩ biệt động đi trên ba xe tải nhỏ và hai xe máy tiến vào cổng sau Dinh Độc Lập. Bà Chính Nghĩa là nữ chiến sĩ duy nhất của Biệt động Sài Gòn tham gia trận đánh. Khi ấy, bà Nghĩa mới 19 tuổi. Đội xuất phát từ hai hướng, tiến thẳng vào Dinh Độc Lập. Xe tải đi đầu mang khối thuốc nổ gần 200 kg có nhiệm vụ phá cổng. Tuy nhiên, khối thuốc không nổ, các chiến sĩ bị mắc kẹt ở cổng. 5 chiến sĩ hy sinh ngay khi trèo qua tường rào... Không thể tiến công vào trong, các chiến sĩ biệt động đã anh dũng chiến đấu ngay bên ngoài cổng, dồn lực quyết chiến đến hơi thở cuối cùng. Trận đánh đó mãi là ký ức không thể quên với bà Chính Nghĩa bởi hình ảnh những đồng đội lần lưèt ngã xuống, trong đó đội trưởng Tô Hoài Thanh đã hy sinh ngay trên tay bà. Sau trận đánh vào Dinh Độc Lập, bà Chính Nghĩa bị bắt. Dù bị tra tấn hết sức tàn b°o, dã man, bà quyết không khai nửa lời. Vì vậy, địch đã giam bà từ nhà tù Tổng nha Cảnh sát đến Thủ Đức, Biên Hòa, Chí Hòa và cuối cùng đày ra nhà tù Côn Đảo. Năm 1974, với thắng lèi của Hiệp định Paris, bà Chính Nghĩa đưèc trả tự do cùng hàng ngàn chiến sĩ cách m°ng khác đang bị giam cầm t°i “địa ngục trần gian”. Để rồi, chưa đầy một năm sau, nữ chiến sĩ biệt động kiên trung ấy l°i có mặt cùng đội quân giải phóng “Tiến về Sài Gòn” trong những ngày tháng Tư lịch sử của dân tộc… và vỡ òa h°nh phúc khi chứng kiến chính quyền Sài Gòn tuyên bố đầu hàng. NHÂN CHỨNG LỊCH SỬ Tròn 50 năm đã trôi qua kể từ sau chiến thắng lịch sử 30/4/1975 nhưng với nữ biệt động Chính Nghĩa, hồi ức vẫn như mới vừa hôm qua... Niềm vui của bà bây giờ là đưèc gặp gỡ, đưèc nghe tiếng nói, tiếng cười của đồng đội để biết họ vẫn còn khỏe m°nh. Và, các con của bà và đồng đội tiếp nối truyền thống gia đình phục vụ đất nước, phụng sự nhân dân… Hiện nay, bà Chính Nghĩa đang sống cùng gia đình người con trai - một chiến sĩ công an nhân dân t°i ngôi nhà trên đường Dương Quảng Hàm (quận Gò Vấp, TPHCM). Ở tuổi gần 80, dù sức khỏe đã giảm sút rất nhiều do ảnh hưởng từ đòn roi của kẻ thù trong chiến tranh nhưng mọi người vẫn thường gặp bà trong các dịp lễ kỷ niệm, giao lưu các nhân chứng lịch sử. Người phụ nữ ấy không đi tìm sự ghi nhận, chỉ đơn giản bà không muốn quá khứ hào hùng của một thời hoa lửa bị lãng quên. “Tôi rất vui khi các buổi giao lưu đều có rất nhiều người trẻ là học sinh, sinh viên, thanh niên đến lắng nghe, tìm hiểu. Trong quá khứ, chúng tôi vưèt qua hết gian khổ, đòn roi, tra tấn, đổ xương máu chỉ với mong muốn đất nước hòa bình. Thế hệ chúng tôi đã xong nhiệm vụ của mình, nay trao l°i trách nhiệm chung tay xây dựng đất nước cho thế hệ trẻ. Tôi hy vọng các cháu có thể tập trung, vững bước để xây dựng thành phố và đất nước phồn vinh hơn” - bà Chính Nghĩa bày tỏ. (Còn nữa) U.P - T.T 9 n Thứ Sáu n Ngày 25/4/2025 VĂN HÓA - GIẢI TRÍ Bà Chính Nghĩa hạnh phÚc bên hai cháu nội ẢNH: U.P tiến vào Dinh Độc Lập Bà Chính Nghĩa có 8 anh chị em đều tham gia cách mạng. Ngoài bà còn có 2 người khác là chiến sĩ Biệt động Sài Gòn. Bà lấy bí danh Chính Nghĩa nhằm nhắc nhở về lý tưởng của bản thân, dù trong mọi hoàn cảnh, phải luôn chính trực và bảo vệ chính nghĩa. được “rọi” bởi AI Với sự tham gia của công nghệ AI, những giá trị truyền thống sẽ tiếp tục đưèc “tái sinh” bằng những cách tiếp cận mới mẻ, sáng t°o để tiếp tục phát triển trong đời sống hiện đ°i. Không chỉ dừng l°i ở việc gìn giữ, việc giới thiệu di sản truyền thống ngày nay còn đòi hỏi sự hòa quyện giữa yếu tố bản sắc và công nghệ, giữa chiều sâu văn hóa và khả năng tương tác đa giác quan. GqN HƠN V¤I CÔNG CHNG TR~ Không chỉ là không gian thưởng thức nghệ thuật, triển lãm “Vọng” còn là nhịp cầu nối giữa thế hệ trẻ và các di sản dân tộc dần bị lãng quên. Trong bối cảnh giới trẻ ngày càng quen thuộc với công nghệ số, m°ng xã hội và các nền tảng tương tác hiện đ°i, việc tích hèp những yếu tố như đồ họa kỹ thuật số, thực tế ảo tăng cường (AR)... không chỉ là cách làm mới hình thức thể hiện, mà còn là chiến lưèc làm cho các giá trị văn hóa truyền thống trở nên phù hèp với xu thế hiện đ°i. Thông qua những trải nghiệm đa tầng từ thị giác, thính giác đến cảm giác tương tác trực tiếp, người trẻ đưèc chủ động khám phá các câu chuyện di sản thay vì tiếp nhận thụ động. Họ có thể quét mã để lắng nghe những câu hát Bài Chòi qua giọng nghệ nhân xứ Quảng, “đi d°o” qua các làng nghề bằng công nghệ AR. Đặc biệt giới trẻ ngày nay thích ghi l°i những khoảnh khắc đó để có thể chia sẻ lên m°ng xã hội, hành động tưởng chừng nhỏ này l°i có ý nghĩa lớn lao trong việc lan tỏa giá trị truyền thống đến cộng đồng. Khi công nghệ mở lối cho di sản hòa nhập, công chúng trẻ trở thành những người kể chuyện mới, kể l°i bằng ngôn ngữ mang xu hướng của thời đ°i. Điều đó không chỉ góp phần giữ gìn, mà còn t°o điều kiện để những di sản tiếp tục thích nghi và tiếp tục phát triển như một phần tự nhiên của đời sống. Từ triển lãm “Vọng”, có thể hình dung tương lai của các di sản văn hóa sẽ không còn gói gọn trong bảo tàng, giảng đường hay sách vở, mà sẽ hiện diện sống động trên chiếc điện tho°i, máy tính bảng, trên m°ng xã hội, nơi mà mỗi cái ch°m, mỗi lưèt xem, mỗi lưèt chia sẻ đều đang tiếp sức cho các giá trị truyền thống, lịch sử trường tồn cùng thời gian. “Triển lãm “Vọng” là nét chấm phá, mong muốn cộng hưởng vào bức tranh văn hóa nghệ thuật thành phố, đan xen những nỗ lực tôn vinh di sản văn hóa, giữ gìn những giá trị nguyên bản nhưng không tách rời với dòng chảy hiện đ°i” - đ°i diện Ban tổ chức, ông Hà Vỹ - Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao thành phố Đà N»ng nhận định. N.T. THANH TOÀN Triển lãm “Vọng” thu hÚt đông đảo công chÚng Những ngày qua, vàng miếng SJC từng chạm đỉnh 124 triệu đồng/ lượng, bất ngờ lao dốc về 110 triệu rồi lại vọt lên 121 triệu. Vàng nhẫn cũng nhấp nhô quanh mốc 116 triệu, còn giá vàng thế giới dao động nhẹ, như một tiếng thở dài sau cuộc leo dốc tâm lý mệt mỏi. Bên ngoài, người xếp hàng, chen lấn, người bán tháo, người gom mua - tất cả đều lo sợ mình sẽ “trễ nhịp” trong cơn sốt. Bên trong, là những trái tim run rẩy, ngập tràn câu hỏi: “Liệu mai có lên nữa không?”, “Liệu mình có đang mất đi cơ hội cuối cùng để giữ tài sản an toàn?” Câu hỏi ấy không có lời đáp. Vì vàng không lên hay xuống theo quy luật vững bền, mà đi theo tâm lý bất ổn của con người. Khi sợ hãi lan nhanh hơn lý trí, thì chính vàng - vật tưởng chừng ổn định - lại trở thành tâm chấn của mọi bất an. Có thể vàng sẽ còn lên, không phải chỉ do tâm lý mà có còn sự can thiệp ngầm bất quy tắc. Và càng lên, lòng người càng lo. Vì phía sau sự tăng giá ấy là sự bất định của thế giới, là chiến tranh, là lạm phát, là niềm tin cạn kiệt vào tiền tệ và an sinh. Ta mua vàng để an tâm, để trú ẩn - nhưng khi ai cũng mua vàng để trú ẩn, thì chính đó lại là sự bất an lớn nhất. Nhà nước bó tay. Thị trường chao đảo, như chiếc lá trước gió - khó đoán và đầy bất định. Người người nhìn vàng như nơi cất giữ an toàn, nhưng mấy ai thấy: vàng cũng chỉ là một hình tướng - đổi thay theo tâm con người. Hôm nay vàng là giá trị, mai có thể là xiềng xích. Càng nắm chặt, càng lo sợ đánh rơi. Với người tỉnh thức, vàng quý không phải vì nó sáng, mà vì nó khiến ta tự hỏi: “Giá trị thật sự mình đang giữ là gì?”. Là bình an? Là tình thân? Hay là một cái tâm không lay động giữa những biến động giá cả cuộc đời? Vàng - nếu chỉ là kim loại, thì quá nhẹ. Nhưng vàng - nếu là biểu tượng để mình soi lại tâm không dính mắc, thì lại quá nặng. Biết giá vàng để không bị dẫn dắt. Nhưng hiểu giá trị của lòng buông xả mới là vàng thật trong đời. Giá trị thật không nằm trong miếng vàng. Mà nằm trong sự hiểu: Vàng không cứu được ta khỏi sợ hãi, nếu trong ta vẫn nuôi lớn lòng tham và lo âu. Người tỉnh thức không để thị trường dẫn dắt. Họ biết: giữa thời cuộc cuồng loạn, tâm an mới là thứ vàng không mất giá. SAO BĂNG SỔ TAY Lòng người giữa cơn sốt phù hoa Triển lãm “Vọng” diễn ra tại Bảo tàng Đà Nẵng (số 42 - 44 Bạch Đằng, Đà Nẵng) từ 23/4 đến hết 26/4/2025, trong khuôn khổ các hoạt động chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==