13 TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG Thứ Năm n Ngày 24/4/2025 LAMÂ CHUÃ ÀÖNÌ G TIÏNÌ HIỂU ĐÚNG VỀ “BẪY TIÊU DÙNG ONLINE” “Bẫy tiêu dùng online” là một thuật ngữ mô tả tình trạng người tiêu dùng bị lôi kéo bởi các yếu tố như chương trình khuyến mãi hấp dẫn, quảng cáo bắt mắt, hoặc các xu hướng lan truyền trên mạng xã hội, dẫn đến việc mua sắm một cách thiếu kế hoạch và vượt quá khả năng tài chính. Hậu quả của việc rơi vào bẫy này có thể là những khoản chi tiêu không cần thiết, thậm chí là gánh nặng nợ nần. Các chuyên gia chỉ ra rằng, có nhiều chiêu trò phổ biến được các nhà bán lẻ và nền tảng trực tuyến sử dụng để kích thích người tiêu dùng chi tiêu nhiều hơn. Có thể kể đến các chiêu Flash sale, Deal sốc, Mua 1 tặng 1: Những chương trình này tạo ra cảm giác cấp bách, thúc đẩy người mua hàng đưa ra quyết định nhanh chóng mà không kịp cân nhắc kỹ lưỡng hay Hiệu ứng “influencer”: Sự tin tưởng và yêu thích dành cho những người nổi tiếng hoặc có ảnh hưởng trên mạng xã hội khiến người tiêu dùng cảm thấy tin tưởng vào sản phẩm họ quảng cáo và muốn sở hữu ngay lập tức. Theo các chuyên gia tâm lý học hành vi, quyết định mua sắm của con người không hoàn toàn dựa trên lý trí. Cảm xúc, sự tiện lợi và thói quen tiêu dùng thường có tác động mạnh mẽ hơn chúng ta nghĩ: Thiếu ngân sách rõ ràng: Khi không xác định được rõ ràng mình có bao nhiêu tiền, cần chi tiêu cho những khoản gì và có thể dành bao nhiêu cho mua sắm, chúng ta dễ dàng chi tiêu vượt quá khả năng. Tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ): Nỗi sợ hãi khi bỏ lỡ những ưu đãi hấp dẫn khiến nhiều người vội vàng mua sắm mà không cần suy nghĩ thấu đáo. Cảm giác đạt được thành tựu: Việc nhận được những món hàng mới và mở hộp sản phẩm có thể kích thích sản sinh dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh tạo ra cảm giác khoái cảm, khiến chúng ta muốn lặp lại hành động mua sắm. Thói quen “nhấn là mua”: Sự tiện lợi của mua sắm trực tuyến, với quy trình thanh toán đơn giản và nhanh chóng, có thể dẫn đến thói quen mua sắm bốc đồng mà không cần suy nghĩ kỹ về nhu cầu thực tế. KỸ NĂNG “CHỐNG LẠM PHÁT CẢM XÚC” Để không trở thành nạn nhân của bẫy tiêu dùng online, việc trang bị kỹ năng kiểm soát mua sắm là vô cùng quan trọng. Các chuyên gia tài chính cá nhân khuyến nghị một số hành động cụ thể sau: Luật 3 ngày: Nếu một món đồ không thực sự cần thiết ngay lập tức, hãy để nó trong giỏ hàng trực tuyến ít nhất 72 giờ trước khi đưa ra quyết định mua. Khoảng thời gian này sẽ giúp bạn có đủ thời gian để suy nghĩ lại về nhu cầu thực sự của mình. Luật 3 câu hỏi: Trước khi hoàn tất bất kỳ đơn hàng nào, hãy tự hỏi bản thân ba câu hỏi quan trọng sau: Món đồ này có thật sự cần thiết cho cuộc sống của mình không? Mình có thể sử dụng một món đồ tương tự mà mình đã có để thay thế cho nó không? Quyết định mua hàng này có đang bị cảm xúc chi phối hay không? Sử dụng ngân sách 50/30/20 Mô hình ngân sách 50/30/20 là một phương pháp quản lý tài chính cá nhân hiệu quả. Theo đó, bạn phân chia thu nhập hàng tháng của mình như sau: 50% dành cho nhu cầu thiết yếu (ăn uống, nhà ở, đi lại, các hóa đơn cơ bản); 30% dành cho mong muốn cá nhân (mua sắm, giải trí, sở thích); 20% dành cho tiết kiệm hoặc đầu tư cho tương lai. Sử dụng các ứng dụng quản lý tài chính để theo dõi và phân loại chi tiêu hàng tháng. Khi khoản 30% dành cho mong muốn đã hết, hãy tạm dừng mọi giao dịch mua sắm trực tuyến cho đến tháng tiếp theo. Các chuyên gia về tiêu dùng khuyến khích thực hành tiêu dùng có ý thức (Mindful Spending). Điều này không có nghĩa là bạn phải ngừng mua sắm hoàn toàn, mà là nhận biết rõ ràng lý do bạn muốn mua một món đồ, chấp nhận những cảm xúc có thể chi phối quyết định của bạn, và cuối cùng đưa ra một quyết định hợp lý. Một thay đổi quan trọng khác là chuyển sang thói quen “mua chậm - dùng lâu”. Thay vì mua nhiều món đồ rẻ tiền, chất lượng kém, hãy đầu tư vào một món đồ bền bỉ, chất lượng cao mà bạn có thể sử dụng trong thời gian dài. Bên cạnh đó, hãy tận dụng các cộng đồng “buy nothing group” hoặc các hoạt động trao đổi đồ để tiết kiệm chi phí và giảm thiểu lượng rác thải. ĐOẠN HẠ KHÔNG CÓ RANH GIỚI VỚI ĐỔI MỚI, SÁNG TẠO Gặp chị Lù Thị Dung, Trưởng Kế toán Phòng giao dịch NHCSXH huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu, mới thấy đổi mới, sáng tạo vượt qua mọi ranh giới địa lý. Bắt đầu công tác từ năm 2008 tại huyện miền núi nghèo, chị đã không ngừng sáng tạo và thực hiện nhiều sáng kiến áp dụng trong công việc. Một ví dụ tiêu biểu là sáng kiến “Giải pháp nâng cao chất lượng kiểm tra, giám sát cho vay Nhà ở xã hội”, giúp giảm sai sót và nâng cao hiệu quả vốn vay. Ở góc nhìn rộng hơn, chi nhánh NHCSXH thành phố Hà Nội đã chủ động tham mưu cho Thành ủy và UBND thành phố triển khai hiệu quả các chính sách phát triển. Từ năm 2020 đến 2025, tổng nguồn vốn của chi nhánh tăng trưởng hơn 9.226 tỷ đồng, đạt tốc độ 15,8% mỗi năm. Tổng dư nợ tín dụng cũng tăng trưởng mạnh, đạt 17.621 tỷ đồng, với nợ quá hạn chỉ chiếm 0,02%. Trong chương trình “1 triệu sáng kiến - nỗ lực vượt khó, sáng tạo”, NHCSXH đã có 1.030 sáng kiến, giúp hoạt động tín dụng không bị gián đoạn trong giai đoạn dịch COVID-19. ĐỘT PHÁ MỚI TỪ TƯ DUY, KHƠI THÔNG NGUỒN LỰC Mặc dù đã đạt được nhiều thành tựu, NHCSXH vẫn cần đẩy mạnh tốc độ và quy mô chuyển đổi số. Nghị quyết số 2093/NQĐU đã xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố then chốt giúp NHCSXH nâng cao năng lực hoạt động. Mục tiêu đến năm 2030 là xây dựng hạ tầng công nghệ số hiện đại, đáp ứng yêu cầu tích hợp và chia sẻ dữ liệu với các cơ sở dữ liệu quốc gia. NHCSXH cũng đặt mục tiêu 70% nghiệp vụ liên quan đến khách hàng thực hiện trên môi trường số và hơn 90% tài khoản thanh toán giao dịch điện tử. Đến năm 2045, NHCSXH hướng tới trở thành ngân hàng số hoàn toàn, cung cấp sản phẩm tài chính linh hoạt và phục vụ toàn diện khách hàng, đặc biệt là người có thu nhập thấp và doanh nghiệp nhỏ. Bí thư Đảng ủy NHCSXH TW, Dương Quyết Thắng, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức và đột phá về tư duy trong phát triển khoa học, công nghệ. NHCSXH sẽ hoàn thiện cơ chế khuyến khích phát triển khoa học và công nghệ, đồng thời đầu tư tối thiểu 3% tổng nguồn vốn cho hoạt động này. Để hiện thực hóa các mục tiêu, NHCSXH sẽ tập trung vào việc xây dựng chế độ ưu đãi nhằm thu hút nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Cùng với đó, tăng cường đào tạo kiến thức về khoa học, công nghệ cho cán bộ, nhân viên. Nghị quyết số 2093/NQ-ĐU của NHCSXH thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Với sự lãnh đạo chặt chẽ từ Ban Thường vụ Đảng ủy, NHCSXH sẽ triển khai các chương trình hành động cụ thể để thực hiện hiệu quả Nghị quyết, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới. VIỆT HẢI Tạo động lực phát triển bứt phá, toàn diện trong kỷ nguyên mới Đảng bộ NHCSXH TW vừa ban hành Nghị quyết số 2093/ NQ-ĐU, thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong NHCSXH. Để không rơi vào bẫy tiêu dùng online Ngày nay, việc mua sắm trực tuyến đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại. Chỉ với vài cú chạm màn hình, người tiêu dùng có thể dễ dàng sở hữu bất kỳ sản phẩm nào. Tuy nhiên, sự tiện lợi này cũng tiềm ẩn nguy cơ khiến chúng ta dễ dàng rơi vào bẫy tiêu dùng online, dẫn đến tình trạng chi tiêu quá mức và mất kiểm soát tài chính. Cần trang bị kỹ năng kiểm soát mua sắm để tránh “bẫy tiêu dùng online” Ghi nhật ký chi tiêu là một phương pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả để theo dõi thói quen chi tiêu của bạn. Hãy ghi lại một cách chi tiết: - Bạn đã mua món hàng gì? - Giá bao nhiêu? - Cảm xúc của bạn khi mua món hàng đó như thế nào? - Sau một tuần, hãy đánh giá lại xem món đồ đó có thực sự hữu ích và cần thiết hay không. Sau một tháng, việc xem lại nhật ký chi tiêu sẽ giúp bạn nhận ra những khoản chi tiêu không hợp lý và những thứ bạn mua chỉ vì cảm xúc nhất thời. Hãy cùng tham gia để lan tỏa những kiến thức hữu ích, góp phần giúp cộng đồng xây dựng tư duy tài chính vững vàng hơn! Bài viết xin gửi về email: taichinh.baotienphong@gmail.com. NGÂN HÀNG CSXH: Nghị quyết của Đảng ủy NHCSXH TW đề ra những mục tiêu rất cụ thể, đổi mới cách nghĩ, cách làm, giải phóng năng lực để thúc đẩy đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số ẢNH: HỮU TRUNG
RkJQdWJsaXNoZXIy MjM5MTU3OQ==